1, 2. Tëm noo Hepreeyer 13:4, wii sole ti kriste ti hayrat aan siin?

 MËNST TUU tas weyer wichtich Yeehoowa respektiire? Kans sicher! Yeehoowa hot unser respekt fertiint, un Kot ferxprecht tas wën mer iim eere, wërt tee uns aach eere. (1 Sam. 2:30; Xpr. 3:9; Apo. 4:11) Yeehoowa waart tas mer sole aach respekt tsu anere layt tsayche, soo wii ti rechiirunge autoriteete. (Rom. 12:10; 13:7) Awer too is etwas im leepe woo mer sole noch mee eere un respekt tsayche: ti hayrat.

² Te aphostel Phaul hot kexrip: “Ti hayrat sol in eere kehal wëre, un tas hayrat pet sol phuer plaype.” (Hep. 13:4) Phaul hot net iwich etwas keweenliches kexproch. Tee saat tas yeete krist sol ti hayrat aan siin mit respekt, wii etwas woo kroos weyert hot. Siist tuu ti hayrat soo aan, hauptseechlich tayn, wëns tuu ferhayrat pist?

3. Was fer wichtich aanreet hot Yeesus iwich ti hayrat kep? (Kuk tas pilt am aanfang fom artikel.)

³ Wëns tuu ti hayrat respektiirst, machst tuu noo te peste payxpiil woos kept: Yeesus sayne. Wii ti fariseer iim kefroot hon iwich tiwors, hot tee keantwort tas selwiche was Kot kesaat hot iwich ti eyerst hayrat: “Te man [tuut] sayn fater un sayn muter lose un tuut sich fest tsu sayn fraa hale, un ti tswaay wëre een flayx.” Tan hot Yeesus noch kesaat: “Soo, was Kot unich te selwiche yoch ketuun hot, sol te mënx net aus naner mache.” (Lees Markus 10:2-12; Xee. 2:24.)

4. Wii saat Yeehoowa tas ti hayrat sol sin?

⁴ Yeesus hot kesaat tas Kot ti hayrat kemacht hot un tas es weyer etwas woo solt fer imer aan hale. Wii Tee Aatam un Ewa ferhayrat hot, hot Kot net kesaat tas se khente aus naner mache. Tee saat tas solt eene man un een fraa sin, un tas “ti tswaay” selte paysamer plaype fer imer.

5. Was macht te toot mit te hayrat?

⁵ Wii mer wise, Aatam hot kesint un tas hot ënerunge kepracht. Een fon tëne is te toot, un tas petreft ti hayrat. Meyer khene tas siin in te priife woo te aphostel Phaul kexrip hot. Tee saat tas te toot ti hayrat am ën macht un tas ti witfraa orer witman fray is fer sich wiiter hayrate. (Rom. 7:1-3.)

6. Was saat tas Mooses Kesets iwich was Yeehoowa iwich ti hayrat tenkt?

⁶ Yeehoowa sayn Kesets fer ti friirix Israël hot erlaupt eene man mee wii een fraa hon. Tas waar xon soo kewees eep Yeehoowa tas Kesets kep hot, awer tas Kesets hot ti fraae un ti khiner kexitst tas se net xlecht pehantelt kewoer sin. Tsum payxpiil: wën een israeliiter kehayrat hët mit een sklaawin, un xpeeter sich mit een tsweete fraa kehayrat, mus tee noch foran ti eyerst fraa sayn neetichkheete fersoriche. (Eeks. 21:9, 10) Hayt, hale mer net in tas Mooses Kesets, awer tas heleft uns ferxteen tas ti hayrat kroos weyert fer Yeehoowa hot. Tas macht tas mer noch mee ti hayrat respektiire, kël?

7, 8. (a) Tëm noo Teuteronoomyum 24:1, was hot tas Kesets kesaat iwich tiwors? (b) Was tenkt Yeehoowa iwich tiwors?

⁷ Was hot tas Kesets kesaat iwich tiwors? Fer Kot, hot ti hayrat aarich kroos weyert, awer tas Kesets hot erlaupt een israeliiter tiwors mache fon sayn fraa ‘weeche etwas unferninftiches woo eyer fon tii raus fine khent’. (Lees Teuteronoomyum 24:1.) Tas kesets hot net kenau kesaat was ‘etwas unferninftiches’ weyer. Tas mist etwas ërnstes un aarich xeemliche sin, un net kleene tinge. (Teut. 23:14) In Yeesus sayn tsayt, hon fiil yuute tiwors kemacht weeche ‘iirkente motiiw’. (Mat. 19:3) Sicher, wole mer net soo sin wii tii.

⁸ Im profeet Malakias sayn tsayte, hon fiil mëner aus naner kemacht mit sayn eyerst fraa, sicher fer sich ferhayrate mit fraae woo yinger waare un woo net Yeehoowa aan kepeet hon. Was hot Yeehoowa too triwer ketenkt? Tee saat: “Ich [hase] te tiwors.” (Mal. 2:14-16) Tas xteet mit was Tee saat wii Aatam un Ewa kehayrat hon: “[Te man] tuut sich fest tsu sayn fraa hale, un ti tswaay wëre een flayx.” (Xee. 2:24) Yeesus hot aach ketacht wii Yeehoowa. Tee saat: “Was Kot uner tas selwiche yoch ketuun hot, thërft te man net aus naner mache.” (Mat. 19:6)

9. Was wolt Yeesus saan in Markus 10:11, 12?

⁹ Meecht een krist khene tiwors mache un sich wiiter ferhayrate? Yeesus saat: “Weer tiwors macht fon sayn fraa un hayrat mit een aner xtelt sich in atultëryo keeche tëne, un wën een fraa, noo tas se tiwors fon sayn man kemacht hot, mit eene aner sich hayrat, tuut aach atultëryo mache.” (Mar. 10:11, 12; Luk. 16:18) Yeesus hat ti hayrat respektiirt un tee wolt tas anere tas aach mache solte. Eene man woo tiwors macht fon sayn fraa woo troy is, orer een fraa woo tiwors macht fon sayne man woo troy is, weeche ‘iirkente uersache’, un hayrat mit een aner, xtelt sich in atultëryo. Ti tiwors is net imer tas ën fon te hayrat. Fer Kot, sin ti tswaay noch “een flayx”. Un noch, Yeesus saat tas wën eene man tiwors macht fon sayn fraa, woo troy is, xtelt tee se in kefoer fer in atultëryo khome. Wii soo? In tiise tsayte, een fraa woo te man wech kexikt hot, must im xtant wiiter hayrate fer net ferhungere, awer tiise hayrat waar aach een sort atultëryo.

10. Was is te eensiche uersache fer een krist tiwors mache un fray sin fer wiiter hayrate?

¹⁰ Yeesus hat aus keleet tas een eensiche uersache kept woo am ën macht mit te hayrat. Tee saat: “Weer sich fon sayn fraa tiworsiirt weeche anere tinge un net weeche seksuaal imoraaliteet un sich mit een aner ferhayrat, macht atultëryo.” (Mat. 19:9) Tee hot tas xon kesaat kehat in sayn reet ufm përich. (Mat. 5:31, 32) In tiise tswaay mools, hot Yeesus kexproch iwich “seksuaal imoraaliteet”. Tiise wërter hon tsu tuun mit sëks aus ti hayrat. Tas khan tsu tuun hon mit atultëryo, huureray, sëks unich layt woo net in naner ferhayrat sin, homoseksualismus un sëks mit tiere. Tsum payxpiil: wën eene ferhayrate man seksuaal imoraaliteet pratikiirt, khan sayn fraa raus suuche eps se wil orer net tiwors mache. Wën se raus suucht tiwors mache, tan, fer Yeehoowa, is ti hayrat am ën.

11. Warom khan een krist raus suuche net tiwors mache, wën tee aach ti piiplixe uersache tefoer hat?

¹¹ Mërk tas Yeesus net kesaat hot tas in tiise situatsyoon mus tiwors kemacht wëre. Tsum payxpiil: khan sin tas een fraa ëntxlist ti hayrat foran hale wën iire man seksuaal imoraaliteet pratikiirt hot. Im xtant, liipt se tee noch un wil iim fertsaye, un sich mitsamer aan xtrenge fer iire hayrat ferpesere. Un noch, wën se ëntxlist tiwors mache, un sich net wiiter ferhayrate, khan sin tas se mus mit propleeme um keen. Wii wërt se um keen mit iire materyaalixe un seksuaale neetichkheete? Teet se sich net aleen xpiire? Wii wërt ti tiwors ti khiner petrefe? Meecht tas xweyer wëre ti khiner in te woerheet tsiie? (1 Kor. 7:14) Sicher te man orer fraa woo unxultich is, un ferlangt tiwors, khan xwiirichkheete mit mache.

12, 13. (a) Was is ales in Oseyas sayn hayrat pasiirt? (b) Warom hot Oseyas Koomer tsurik kepracht, un was lërnt uns tas iwich ti hayrat?

¹² Te profeet Oseyas sayn leepe lërnt uns fiil iwich was Kot iwich te hayrat tenkt. Kot hot kexikt Oseyas hayrate mit Koomer, woo teet een “huurer fraa” wëre un teet “khiner fon huureray” kriin. Koomer un Oseyas hon een khint kriit. (Ose. 1:2, 3) Xpeeter, hot Koomer noch tswaay khiner kriit, kans meechlich fon eene anere man. Ale tëm Koomer mee wii een mool untroy kewees waar, is Oseyas foran ferhayrat keplip mit iir. Tan, is Koomer fon tehëm faart kang un is een sklaawin kewoer, awer Oseyas hot se wiiter tsurik kepracht. (Ose. 3:1, 2) Yeehoowa hat Oseyas penutst fer tsayche wii eyer een mool noom anere Israël fertsayert hot, soo kaar wii ti natsyoon atultëryo pratikiirt hot mit falxe keeter. Was lërnt uns tas?

¹³ Wën eene man orer fraa fon een krist seksuaal imoraaliteet pratikiirt, te unxulticher mus een ëntxlus mache. Soo wii Yeesus saat, ti fraa orer man woo unxultich is khan raus suuche tiwors ferlange un fray sin fer wiiter hayrate. Awer, te unxulticher khan raus suuche fertsaye te aner. Tas is net ferkheert. Oseyas hot Koomer tsurik kepracht. Wii se tsurik khom waar, solt se khee huureray traype. Tii solt sich mit kheene man leye. Oseyas hot aach sich net mit iir keleet fer een tsayt. (Ose. 3:3, noote) Xpeeter, hot tee sich wiiter mit iir keleet. Tas hat pewayst tas Kot wilich waar fer ti israeliiter wiiter aan neme un foran iire Kot sin. (Ose. 1:11; 3:3-5) Was lërnt uns tas iwich ti hayrat hayt se taach? Wën te unxulticher wiiter aan nëmt sëks hon mim man orer fraa woo untroy waar, tas pewayst tas tee ëntxlist hot fertsaye. (1 Kor. 7:3, 5) Tan hat tas pheyerche khee uersache fer tiwors mache. Noo tas, mise se sich mitsamer aan xtrenge fer ti hayrat respektiire soo wii Kot tas macht.

14. Tëm noo 1 Korinter 7:10, 11, was khan in een hayrat pasiire?

¹⁴ Ale kriste mise ti hayrat respektiire soo wii Yeehoowa un Yeesus. Awer etliche kriin tas net hin, wayl mer al imperfekt sin. (Rom. 7:18- 23) Soo kaar etliche kriste fom eyerste yoerhunert hate kroose propleeme in te hayrat. Phaul hot kexrip: “Tas ti fraa net fon sayn man wech keen sol”. Awer toch sin fiil pheyerche aus naner kang. (Lees 1 Korinter 7:10, 11.)

15, 16. (a) Wën een pheyerche mit propleeme um keet in iire hayrat, was khene se mache? Warom? (b) Wii khan tas tiine fer kriste woo ferhayrat sin mit yemant woo net Yeehoowa aan peet?

¹⁵ Phaul hat net kesaat warom ti pheyerche aus naner kang sin, awer mer wise tas es net weeche seksuaal imoraaliteet waar. Wëns soo weyer, khent ti fraa tiwors ferlange un sich wiiter ferhayrate. Awer in tiise tekste hot Phaul kesaat tas ti fraa woo aus naner mache teet solt plaype oone sich ferhayrate, orer tan wiiter tsurik keen tsu iire man. Tas is, fer Yeehoowa, waare ti tswaay noch ferhayrat. Tan hot Phaul kesaat tas wën te propleem net weyer weeche seksuaal imoraaliteet, solte se sich wiiter ferxteen. Tas pheyerche khan hilef ferlange fer ti elteste. Tii wëre net saan weyer richtich orer ferkheert is, awer wëre praktixe aanreete fon te Piipel tsayche.

¹⁶ Tas khan noch xlime wëre wën een krist ferhayrat is mit yemant woo net Yeehoowa aan peet. Meecht tas se khene aus naner mache wën se propleeme in te hayrat hon? Wii mer xon kesiin hon, ti Piipel saat tas ti eensiche uersache fer tiwors mache is ti seksuaal imoraaliteet. Awer tii xprecht iwich khee anere uersache woo recht kept fer aus naner mache. Phaul hot kexrip: “Wën een fraa eene man hot woo unklaapich is, un tee wil mit tëne plaype, tan sol se te man net lose.” (1 Kor. 7:12, 13) Tas kilt aach fer uns hayt se taache.

17, 18. Warom tuun etliche pheyerche raus suuche foran ferhayrat plaype ale tëm woo se xlime propleeme hon?

¹⁷ Manich mool, ‘te unklaapiche man’ tsaycht tas tee net mee wilich is fer mit te fraa plaype. Im xtant ferklopt tee se, xtelt in kefoer iire kesuntheet orer leepe, wil net soriche fer ti familye, orer xtelt in kefoer ti fraa sayn spiritualiteet. In tiise fal, mërk im xtant ti kristlich fraa tas, ekaal was iire man saat, sayne aktsyoone tsayche tas tee is net mee wilich fer mit iir plaype. Soo, ëntxlist se aus naner mache. Awer anere kriste woo hon aach soo xwiirichkheete mit kemacht, hon ëntxlist net aus naner mache. Tii hon raus kesuucht foran samer plaype un sich aan xtrenge fer ti hayrat ferpesere. Warom?

¹⁸ Wayl ti tswaay noch ferhayrat sin, aus naner keen khent ti xwiirichkheete pringe woo xon foer traan kenënt sin woer. Te aphostel Phaul hot noch een aner motiiw kep fer tas pheyerche paysamer plaype. Tee saat: “Te unklaapiche man is haylich kemacht torich ti fraa, un ti unklaapich fraa is haylich kemacht torich te pruuter; sonst weyere ayre khiner unrayn, awer yets sin se haylich.” (1 Kor. 7:14) Fiil kriste suuche raus ferhayrat plaype, wën se aach xlime propleeme mit mache. Tii saan tas sich soo aan xtrenge waar am weyert kewees, hauptseechlich wën noo tas, te man orer fraa aan fangt Yeehoowa aan peete. (Lees 1 Korinter 7:16; 1 Phe. 3: 1, 2.)

19. Warom kept tas soo fiil kliikliche hayrate unich Yeehoowa sayn folek?

¹⁹ Yeesus hot iwich te tiwors kexproch, un Phaul hot kexproch iwich aus naner keen. Ti tswaay wolte tas Yeehoowa sayn tiiner selte ti hayrat respektiire. Hayt, is Yeehoowa sayn orkanisatsyoon fol mit kliikliche hayrate. Pekuk tich tayn kemaynt. Is kans meechlich tas tuu fiil frooe pheyerche aan trëfst. Tas pasiirt wayl ti mëner iire fraae liipe un ti fraae iire mëner respektiire. Soo, tsayche tiise pheyerche tas se ti hayrat respektiire soo wii Yeehoowa. Is seer kuut wise tas milyoone layt een lepeentiche tsaycher sin fon was Yeehoowa saat: “Tes weeche, tuut te man sayn fater un sayn muter lose un tuut sich fest tsu sayn fraa hale, un ti tswaay wëre een flayx.” (Ëfe. 5:31, 33)