Tas sin reekele woo een mënx raus suucht fer in sayn leepe hon. Tas is kans klaar in tiise persoon sayn ketanke was richtich un ferkheert is un tee macht was richtich is in yeete tsayt, ekaal ep yemant tas siit orer net.

Hayt se taache, xuuls koleke, musike, filme un TV prokrame mache tas tas richtiches ferkheert aus siit un tas ferkheertes richtich aus siit. Wën een khint imer kontakt hot mit soo fertreetne mustere, khan tas net laycht fer iim sin ferxteen was richtich orer was ferkheert is.

In ti yunge yoore, te petrikung fer mache was ferkheert is, ferkreest sich. Tas puuch Een lang kexpreech is net kenuuch a saat tas ti yunge “mise ferxteen tas se wëre fiil petrikung mit mache fon te sotsyaale weepe un fon fraaynte fer tas se fon anere aan kenom wëre. Awer ti mise lërne ëntxlise mache tëm noo iire aychne mustere, wën iire fraaynte tas aach net kefalt.” Tes weeche, mise ti eltere aanfange ti khiner perayte eep se in ti yunge yoore khome.

Xtel reekele fer ti familye.

PIIPLIX ORYENTIIRUNG: “Rayfe mënxe . . . woo torich ti penutsung sayne ferxtant keiipt hon fer se wise ti unerxiit tswixich was richtich un was ferkheert is”. (Hepreeyer 5:14)

• Tsaych was richtich un ferkheert is. Penuts was taach tsu taach pasiirt fer in lërne ti unerxiit fon was richtich un ferkheert is. Ferklaych yemant woo ti woerheet kesaat hot mit yemant woo keloo hot; yemant woo kuut waar mit yemant woo sich xlecht aan kextelt hot; yemant woo een fraaynt pay kextan hot un yemant woo xon xlecht fon een fraaynt kexproch hot. Mit te tsayt, wërt tas khint siin was mache in yeete situatsyoon.

• Lee aus warom ti familye tiise reekele hot. Tsum payxpiil, froo: “Warom is es peser imer eerlich sin? Warom macht ti liieray ti fraayntxaft am ën? Warom is es ferkheert xteele?” Helef tayn khint tas ferxteen tas se khan aus sich selepst ëntxlise ep etwas richtich orer ferkheert is.

• Lee aus warom es wichtich is moraalixe mustere hon. Tuu khanst saan: “Wëns tuu eerlich pist, wëre ti layt uf tich traue.” Orer: “Wëns tuu tich kuut aan xtelst, wole ti anere tayn fraaynte sin.”

Yeete eene mus sayn teel mache tas ti familye kuut aan kesiin wërt.

PIIPLIX ORYENTIIRUNG: “Tuut wayter in proop xtele weer iir wërklich sayt.” (2 Korinter 13:5)

• Kuute moraalixe mustere sole teel mache fon tayn familye, tas tuu khanst saan:

  • “In mayn familye nimant liit.”

  • “Meyer xtrayte net mit te layt.”

  • “Meyer saan khee trekiche wërter un pelaytiche net anere.”

Soo wërt tayn khint siin tas moraalixe mustere sin net ploos reekele fer in hale awer fer tsayche wii ti familye wërklich is.

• Xprech imer mit tayn khint iwich ti familye sayn moraalixe mustere. Penuts tinge woo taach tsu taach pasiire fer tee in lërne. Tuu khanst ferklayche ti familye sayn moraalixe mustere mit te mustere fon te telewisyoon, internet orer xuuls koleke. Froo tayn khint: “Was teest tuu mache in soo een situatsyoon? Was tenkt unser familye iwich tas?”

Ferxtërk ti familye sayn moraalixe mustere.

PIIPLIX ORYENTIIRUNG: “Halt een kuute kewise.” (1 Pheeter 3:16)

• Loop tayn khint yeetes mool woo eyer sich kuut aan xtelt. Yeetes mool woo tayn khint was macht woo richtich is, loop tee un lee aus warom tee te loop fertiint hot. Tsum payxpiil, tuu khanst saan: “Tuu waarst eerlich. Ich fraye mich tas tuu tas kemacht host.” Wën tayn khint fertseelt tas se etwas ferkheert kemacht hot, khanst tuu tee loope wayl eyer ti woerheet kesaat hot, un tan te korikiire.

• Korikiir tayn khint wën eyer net sich kuut aan xtelt. Helef tayn khint aan nëme ti responsapiliteet iwich was tee macht. Ti khiner mise wise was se ferkheert kemacht hon un warom tas keeche ti reekele fon te familye keet. Etliche eltere hon angst tas ti khiner khente sich xultich xpiire. Awer xpreche mit tayn khint iwich was tee ferkheert kemacht hot, wërt tëm sayn kewise in lërne fer mache was richtich is.