LISYOON 5
Oryentiirung hon fon auskewaksner
WEER SOL TAYN KHINER ORYENTIIRE?
Ti khiner prayche oryentiirung un aanreete fon auskewaksner. Teyer, eltere, sayt ti peste fer ayre khiner oryentiire; in woerheet, tas is ayre flicht. Awer anere auskewaksner khene aach ayre khint helfe.
WAROM IS TI ORYENTIIRUNG FON AUSKEWAKSNER WICHTICH?
Uf fiile pletse pringe ti khiner weeniche tsayt mit auskewaksner rom. Etliche motiiwe sin:
Ti khiner plaype ti meyerst tsayt fom taach in te xuul, woo fiil mee khiner wii auskewaksner sin.
Fiil eltere mise xafe keen; tes weeche, wën tas khint fon te xuul khomt, playpt se aleen tehëm.
Een xtuutyum woo in Nort Amërika kemacht is woer, tsaycht tas khiner tswixich 8 un 12 yoer unkefeer seks xtun te taach rom pringe mit telewisyoon, internet un videogames. a
Een puuch iwich khiner tsiie saat: “Hayt se taache, lose ti yunge sich mee influentsiire fon iire fraaynte xtats oryentiirung ferlange fon iire fater, muter, leerer orer anere auskewaksner woo responsapiliteet hon.” b
WII TAYN KHINT ORYENTIIRE
Pring tsayt rom mit iim.
PIIPLIX ORYENTIIRUNG: “Tuut tas khint in lërne in tëm weech woos keen sol; aach wën es alt wërt, tuut es sich net too tefun ap lenke.” (Xpriiche 22:6)
Tas is normaal tas khiner wole oryentiirung un hilef fon iire eltere hon. Spesyaliste saan tas soo kaar ti yunge mee acht kepe tsu iire eltere wii tsu iire fraaynte. Te tokter Laurence Steinberg hot kexrip in sayn puuch Tuu un tayne yunge c: “Fon yung aan pis se aukewaksner sin, hon ti eltere ti kreest influens iwich ti aat wii sayn khiner sich ferhale un aan xtele.” Tee saat noch: “Fer ti yunge is ti mënung fon iire eltere wichtich un tii heere se aan, wën se aach net imer tsu kepe orer wën se net klaych aan nëme was ti eltere saan.”
Wayl tayn khint is wilich fer tayn oryentiirung aan nëme, pring tsayt rom mit iim, saa was tuu tenkst, xprech iwich tayn xpiirunge un fertseel kexichte fon tayn leepe.
Suuch raus yemant woo khan een kuut payxpiil fer tayn khint sin.
PIIPLIX ORYENTIIRUNG: “Weer mit kluuche layt um keet, wërt kluuch.” (Xpriiche 13:20)
Khënst tuu eene auskewaksner woo khent een kuut payxpiil sin fer tayne soon orer meetche? Warom tan net tayn yunge uf muute fer een fraayntxaft mit tëm hon? Tas petayt net tas tee sich iwer nëmt ti responsapiliteet fer tayn khint kroos tsiie. Awer te auskewaksner woos tuu truf traust khan aach kuute oryentiirunge tëm kepe. Ti Piipel tsaycht tas Phaul sayn payxpiil waar wichtich fer te yunge Timoteus, soo kaar wii tee xon auskewakst waar. Tiise fraayntxaft waar kuut fer Phaul un aach fer Timoteus. (Filiper 2:20, 22)
Hayt se taache, hale ti familye net mee samer. Ti meyerst tsayt ti krooseltere, unkel un thante un anere ferwanter woone net mee ticht. Fiil sin uf anere pletse woone kang. Wën tas mit tayn familye pasiirt is, kep tayn khint ti oportuniteet fer lërne mit anere auskewaksner woo kwaliteete hon woo tich kefale.
a Un iwich ti yunge, te selwiche xtuutyum tsaycht tas se unkefeer noyn xtun in een taach rom pringe mit tiise aktiwiteete. Tiise xtuutyum rechent net pay ti tsayt woo ti khiner un ti yunge rom pringe mit te internet wën se in te xuul sin orer wën se sayn xuul aarwayt mache.
b Puuch thitel: Hold On to Your Kids.
c Orixinaale thitel: You and Your Adolescent.