1. Was fer tinge khene influentsiire ti aat wii eene man sayn fraa un khiner pehantelt?

FER TICH, was petayt autoriteet hon? Tsum payxpiil, was petayt te khop fon te familye sin? Welche mëner tuun sayn fraae un khiner pehantele tëm noo te tratitsyoone, te kultuer orer wii se ketsoo waare. Kuk mool was Yanita, een xwester woo in Europa leept, saat: “Too woo ich woone, ti layt tuun wërklich tenke tas ti fraae weenicher wii ti mëner sin, un tas se selte wii tiinerin aan kesiin wëre.” Un Luke, eene pruuter woo in te Fereenichte Xtaate fon Amërika woont, saat: “Welche fater lërne sayn soone tas ti fraae sole ruych in te ek plaype un sayn mënunge fer sich pehale — wii wën sayn mënunge net kile teete.” Awer, Yeehoowa wil net hon tas ti mëner sayn fraae soo pehantele. (Kuk aach Marcos 7:13.) Awer tan, wii khan eene man lërne eene kuute familye khop wëre?

2. Was mus eene familye khop wise, un warom?

² Fer eene kuute familye khop sin, eene man mus eyerst ferxteen was Yeehoowa fon tëm ferlangt. Tee praucht aach ferxteen warom kept Yeehoowa autoriteet fer welche layt un, hauptseechlich, wii khan eyer Yeehoowa un Yeesus sayn payxpiil noo mache. Warom is es wichtich tas eene man tas wise tuut? Wayl Yeehoowa hot fer ti familye khep een teel autoriteet kexenkt, un tee wil hon tas se tiise autoriteet kuut penutse. (Luc. 12:48 2^te teel)

3. Tëm noo 1 Coríntios 11:3, wii hot Yeehoowa sayn familye im himel un uf te eyert orkanisiirt?

³ Lees 1 Coríntios 11:3. * Tiise wersikel pexraypt ti aat wii Yeehoowa sayn familye im himel un uf te eyert orkanisiirt  hot. Wayl eyer “te khop” is, hot eyer ti kans autoriteet. Soo wii soo, hot eyer een teel autoriteet fer anere kep; awer tii mache aprechnunge mit tëm weeche ti aat wii se sayn autoriteet penutse. (Rom. 14:10; Efé. 3:14, 15) Yeehoowa hot Yeesus autoriteet iwer ti kemaynt kep, awer Yeesus macht aprechnunge mit Yeehoowa weeche ti aat wii eyer uns pehantelt. (1 Cor. 15:27) Yeehoowa hot aach fer te man autoriteet iwer sayn fraa un khiner kep, awer te man macht aprechnunge mit Yeehoowa un Yeesus weeche ti aat wii eyer sayn familye pehantelt. (1 Ped. 3:7)

4. Was fer autoriteet hon Yeehoowa un Yeesus?

⁴ Wii te Khop fon sayn familye im himel un uf te eyert, Yeehoowa hot ti autoriteet fer reekle mache iwer wii sayn khiner sich aan xtele sole. Tee hot aach tas recht fer se ferlange tas ti reekle kefolicht wëre. (Isa. 33:22) Yeesus — te khop fon te kemaynt — hot aach tas recht fer reekle mache un ferlange tas se aan keheert wëre. (Gál. 6:2; Col. 1:18-20)

5. Was fer autoriteet hot een khop fon een kristlich familye, awer was sin ti krënse fon sayn autoriteet?

⁵ Soo wii Yeehoowa un Yeesus, te khop fon een kristlich familye hot ti autoriteet fer reekle fer sayn familye mache. (Rom. 7:2; Efé. 6:4) Awer, sayn autoriteet hot krënse. Tsum payxpiil: ti reekle woo eyer macht thërfe sich aan te printsiipye fon Kot sayn Wort xtaype. (Pro. 3:5, 6) Un een familye khop hot net autoriteet fer reekle xtele fer tii woo net fon sayn familye sin. (Rom. 14:4) Un aach, wën sayn khiner kroos wakse un tehëm fat keen, sole se tëm wayter respektiire, awer tii sin net mee unich sayn autoriteet. (Mat. 19:5)

6. Warom hot Yeehoowa kepleent tas welche autoriteet hëte?

⁶ Wayl Yeehoowa sayn familye liipt, hot eyer kepleent tas welche autoriteet hëte. Tas is een kexenk fon tëm. Weeche tas, Yeehoowa sayn familye khan mit friit un ortnung funtsyoniire. (1 Cor. 14:33, 40) Wën es net taytlich weyer weer autoriteet hët, teet es ortnung un frooheet in Yeehoowa sayn familye feele. Tsum payxpiil, nimant teet wise weer selt ti letste ëntxlise mache un weer selt tëne aan wëne.

7. Tëm noo Efésios 5:25, 28, wii wil Yeehoowa hon tas ti mëner sayn fraae pehantele?

⁷ Wëns wërklich soo kuut is tas ti mëner autoriteet in te familye hon, warom tuun soo fiil fraae xpiire tas sayn mëner krop mit tëne sin un tas se tëne hërxe? Es pasiirt wayl fiile mëner nëme net aan Yeehoowa sayn kesetse iwer ti familye. Xtats tas, suuche se raus ti kewoonheete un tratitsyoone fom plats noo keen. Orer im xtant, tuun se sayn fraae xlecht pehantele fer sich selepst kuut fine mache. Tsum payxpiil, fiilaycht eene man hërxt iwer sayn fraa fer sich kroos mache; orer fer foer te anere tsayche weer “tehëm xikt”. Im xtant, rechent eyer: ‘Ich khan net mayn fraa tswinge mich liipe, awer ich khan tëne mache mich kraule.’ Un fiilaycht penutst eyer tiise pang fer sayn fraa kontroliire. * Soo se tenke un sich aan xtele, xteelt ti eer un te respekt woo ti fraae fertiine. Un kewis, tas keet keeche was Yeehoowa hon wil. (Lees Efésios 5:25, * 28. *)

8. Wii khan eene man lërne eene kuute familye khop sin?

⁸ Eene man khan lërne wii eene kuute familye khop sin wën eyer noo macht ti aat wii Yeehoowa un Yeesus sayn autoriteet penutse. Kuk mool noo tswaay kwaliteete woo tii tsayche un mërk wii eene familye khop khan tiise kwaliteete wayse wii eyer mit sayn fraa un khiner um keet.

9. Wii tuut Yeehoowa teemuut tsayche?

⁹ Teemuut. Yeehoowa is ti kluuchste Persoon fom Uniwërsum; soo wii soo, heert eyer ti mënunge fon sayn tiiner. (Gên. 18:23, 24, 32) Eyer hot erlaupt tas tii woo unich sayn autoriteet sin tëm aanunge kepe. (1 Reis 22:19-22) Yeehoowa is perfekt, awer eyer waart net perfektsyoon fon uns. Xtats tas, heleft eyer sayn imperfekte tiiner nutse kriin un froo wëre. (Sal. 113:6, 7) In woerheet, ti Piipel ruuft Yeehoowa wii een “helfer”. (Sal. 27:9; Heb. 13:6) Te kheenich Tawi hot erkhënt tas ploos weeche Yeehoowa sayn teemuut khent eyer ti aarwayt woo eyer kriit hat fërtich pringe. (2 Sam. 22:36)

10. Wii hot Yeesus teemuut ketsaycht?

¹⁰ Kuk mool Yeesus sayn payxpiil. Opwool eyer waar ti tisipele sayn Hër un Leerer kewees, hot eyer tëne sayn fiis kewext. Warom hot Yeehoowa tiise kexicht in te Piipel kelos? Sicher, tas ti familye khep un anere eene kuute payxpiil hëte fer noo keen. Te aychne Yeesus hot kesaat: ‘Ich hon aych tas payxpiil kep, tas soo wii ich aych tas kemacht hon, solt iir tas aach mache.’ (João 13:12-17) Opwool eyer fiil autoriteet hat, Yeesus wolt net ketiint wëre. Xtats tas, hot eyer ti anere ketiint. (Mat. 20:28)

11. Wii khan eene familye khop Yeehoowa un Yeesus sayn teemuut noo mache?

¹¹ Was sin ti lisyoone fer uns? Eene familye khop khan teemuut in fiile aate tsayche. Tsum payxpiil, eyer waart net perfektsyoon fon sayn fraa un khiner. Un eyer horicht tëne sayn mënunge, soo kaar wën se net mit tëm sayns xtime. Marley, woo in te Fereenichte Xtaate fon Amërika leept, saat: “Als mool, mayn mënunge sin anerste wii mayn man sayns. Awer ich wees tas ich sin tëm important un tas eyer respektiirt mich wayl, eep eyer een ëntxlus macht, ferlangt eyer was ich mëne un tan tenkt too triwer.” Un noch, eene teemuutiche man is wilich fer tehëm helfe, soo kaar  wën ti nochpere tenke tas es ti aarwayt fon te fraae is. Tas is net soo laycht. Weeche was? “Fon woo ich heyer khome — saat een xwester woo Rachel heest —, wën eene man heleft sayn fraa ti kexër ap wexe orer tas haus sauwer mache, sayn nochpere un parente tuun saan tas eyer net eene ‘woere man’ is. Tii rechne tas eyer kriit net sayn fraa unich kontrol hale.” Wën tiise aanxtelung keweenlich is woos tuu woonst, eriner tich: Yeesus hot ti fiis fon sayn tisipele kewext, opwool tas aan kesiin waar wii een sklaaw sayn aarwayt. Eene kuute familye khop sayn tsiil is net sich kroos foer te anere mache, awer tas sayn fraa un khiner sich kuut fine. Toch, was fer aner kwaliteet praucht eene kuute familye khop hon?

12. Was tuun Yeehoowa un Yeesus weeche ti liip mache?

¹² Liip. Ales was Yeehoowa macht is weeche ti liip. (1 João 4:7, 8) Eyer phast unser kaystliche neetichkheete liiplich uf torich sayn Wort — ti Piipel — un sayn Orkanisatsyoon. Tee macht sich ketanke mit unser emotsyonaale neetichkheete: tee lost uns sicher tas eyer liipt uns. Un was khan ma saan iwer unser materyaalixe neetichkheete? Yeehoowa tuut ‘uns raychlich pesoriche mit ales woo uns tsufriite lost’. (1 Tim. 6:17) Wën mer feeler mache, tisipliniirt eyer uns, awer eyer lost net noo uns liipe. Weeche liip, Yeehoowa hot tas fray khaaf opfer fer uns kep. Un Yeesus liipt uns soo fiil tas eyer sayn leepe fer uns ap kep hot. (João 3:16; 15:13) Niks khan ti liip woo Yeehoowa un Yeesus fer sayn leaale tiiner xpiire, fermache! (João 13:1; Rom. 8:35, 38, 39)

13. Warom is es wichtich tas eene familye khop liip noo sayn familye tsaycht? (Kuk aach te khaste “ Wii khan eene man, woo sich kraat kehayrat hot, te respekt fon sayn fraa kriin?”)

¹³ Was sin ti lisyoone fer uns? Ales was eene familye khop macht sol weeche liip sin. Warom is tas soo wichtich? Te aphostel Yoohan kept uns ti antwort: “Weer sayne pruuter [orer familye] net liipt, woo eyer siit, khan net Kot liipe, woo eyer net siit.” (1 João 4:11, 20) Eene man woo sayn familye liipt un woo wil Yeehoowa un Yeesus noo mache, phast ti kaystliche, emotsyonaale un materyaalixe  neetichkheete fon sayn familye uf. (1 Tim. 5:8) Eyer iipt un tisipliniirt sayn khiner. Eyer macht aach ëntxlise woo Yeehoowa eere un woo nutse fer sayn familye pringe. Meyer tuun yets iwer yeete eene fon tiise phunkte xpreche un siin wii eene familye khop khan Yeehoowa un Yeesus noo mache.

14. Wii tuut eene familye khop ti kaystliche neetichkheete fon sayn familye uf phase?

¹⁴ Ti kaystliche neetichkheete fon sayn familye uf phase. Yeesus hot ketsaycht tas eyer wii sayn Fater is: tee wolt sayn nookeener helfe sayn klaape xtark hale. (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34) In te selwich aat, tas wichtichste fer eene familye khop is ti kaystliche neetichkheete fon sayn familye uf phase. (Deut. 6:6-9) Wii kriit eyer tas mache? Tee macht sich sicher tas eyer un sayn familye tuun Kot sayn Wort leese un xtutiire, uf te fersamlunge keen, ti kuute notisye preetiche, un een xtark froyntxaft mit Yeehoowa paue un hale.

15. Wii khan eene familye khop ti emotsyonaale neetichkheete fon sayn familye uf phase?

¹⁵ Ti emotsyonaale neetichkheete fon sayn familye uf phase. Yeehoowa hot net sayn liip noo Yeesus ferxtekelt — tee hot foer te anere kesaat tas eyer Yeesus keliipt hot. (Mat. 3:17) Torich wërter un aktsyoone, Yeesus hot eftas ketsaycht tas eyer sayn nookeener keliipt hot. Un sayn tisipele hon tas selwich tsu tëm kemacht. (João 15:9, 12, 13; 21:16) Eene familye khop khan tsayche tas eyer sayn fraa un khiner liipt torich was eyer macht — tsum payxpiil, wën eyer ti Piipel mit tëne xtutiirt. Tee sol aach tëne saan tas eyer tëne liipt, tas se fiil weyert tsu tëm hon un, wën es phast, tëne forich te anere loope. (Pro. 31:28, 29)

16. Was noch mus eene familye khop mache, awer mit was thërft eyer uf phase?

¹⁶ Ti materyaalixe neetichkheete fon sayn familye uf phase. Yeehoowa hot ti israeliiter fersoricht soo kaar wën se unfolich waare un prauchte kextrooft wëre. (Deut. 2:7; 29:5) Eyer fersoricht uns hayt aach. (Mat. 6:31-33; 7:11) In te selwich aat, Yeesus hot ese fer sayn nookeener fersoricht. (Mat. 14:17-20) Tee hot sich aach mit tëne sayn kesuntheet kekhimert. (Mat. 4:24) Fer Yeehoowa kefale, eene familye khop mus sayn familye fersoriche. Awer, eyer thërft mit etwas uf phase: eyer sol net tsu fiil tsayt in te aarwayt fertraype tas eyer kriit net ti kaystliche un emotsyonaale neetichkheete fon sayn familye uf phase.

17. Wii tuun Yeehoowa un Yeesus uns iipe un tisipliniire?

¹⁷ Iipung kepe. Yeehoowa iipt un tisipliniirt uns wayl eyer wil tas pestes fer uns hon. (Heb. 12:7-9) Kraat soo wii sayn Fater, Yeesus tuut liiplich iipe tii woo unich sayn autoriteet sin. (João 15:14, 15) Tee kept xtarke aanreete, awer is aach liiplich. (Mat. 20:24-28) Eyer ferxteet tas mer imperfekt sin un tas mer eftas feeler mache. (Mat. 26:41)

18. Fon was tuut eene kuute familye khop sich erinere?

 ¹⁸ Eene familye khop woo macht Yeehoowa un Yeesus noo, erinert sich tas sayn fraa un khiner sin net perfekt. Tee kept net “piterlich pees” mit tëne. (Col. 3:19) Xtats tas, wënt eyer aan tas printsiipyum woo in Gálatas 6:1 xteet un fersuucht tëne ‘im recht xtele mit een tsaame kayst’. Tee ferkes sich net tas eyer aach imperfekt is. Soo wii Yeesus, erkhënt eyer tas ti pest aat fer in se lërne is torich tas payxpiil. (1 Ped. 2:21)

19-20. Wën eene familye khop praucht ëntxlise mache, wii khan eyer Yeehoowa un Yeesus noo mache?

¹⁹ Ëntxlise mache woo sayn familye im eyerste plats tuun. Yeehoowa macht ëntxlise woo kuut fer ti anere sin. Tsum payxpiil, eyer hot ëntxlist tas leepe erxafe, net fer nutse fer sich selepst pringe, awer fer mit uns teele ti frayt fons leepe. Nimant hot Yeehoowa ketswung sayn Soon kepe fer unser sinte teke. Tee hot tas wilich ëntxlist wayl eyer uns helfe wolt. Yeesus hot aach ëntxlise kemacht woo hon hauptseechlich ti anere keholef. (Rom. 15:3) Tsum payxpiil, een mool waar eyer aarich miit kewees; awer, xtats ruue keen, hot eyer ëntxlist een kroos folek in lërne. (Mar. 6:31-34)

²⁰ Eene kuute familye khop wees tas eene fon te xweyerste tinge woo eyer mache mus is kluuche ëntxlise fer sayn familye mache; un eyer ferxteet tas tiise flicht aarich ërnst is. Eyer xtrengt sich aan fer net ëntxlise mache woo khee funtament hon orer woo sich ploos aan emotsyoone xtaype. Xtats tas, lost eyer tas Yeehoowa tëm iipt kuute ëntxlise mache. * (Pro. 2:6, 7) In tiise aat, pleent eyer nutse fer ti anere pringe, net fer sich selepst. (Fil. 2:4)

21. Iwer was tuun mer in tëm neekste artikel xpreche?

²¹ Ti familye khep hon een xweyer flicht fon Yeehoowa kriit, un tii tuun aprechnunge mit tëm mache weeche ti aat wii se tiise flicht uf phase. Awer, wën eene man xtrengt sich aan fer Yeehoowa un Yeesus sayn payxpiil noo mache, kriit eyer eene kuute familye khop sin. Un wën ti fraa aach sayn teel macht, wërt ti hayrat froo. Meyer hon xon kelërnt tas te man te khop fon te familye is. Awer wii sol ti fraa tas aan siin? Un was fer xwiirichkheete macht se mit? Te neekste artikel tuut tiise frooche antworte.