1-2. Was hot een pruuter kelërnt iwer aanreete kepe?

PHAAR yoore tsurik, hon 2 elteste een xwester pesuucht woo in te fersamlunge am feele waar. Eene fon te elteste hot phaar wersikele fon te Piipel fer ti xwester kelees, woo tsayche tas mer mise in te fersamlunge keen. Tee hot ketenkt tas te pesuuch ti xwester uf kemuut hët. Awer wii tee un te aner elteste am fat keen waare, hot ti xwester kesaat: “Teyer ferxteet kaar niks iwer mayn propleeme.” Ti elteste hon aanreete kep, awer tii hon net fer ti xwester kefroot iwer sayn propleeme un situatsyoon. Tes weeche, hon ti aanreete ti xwester net keholef.

² Te elteste woo ti tekste kelees hot, saat wën eyer retuer kukt: “In te xtun, hon ich ketenkt tas ti xwester khee respekt ketsaycht hot. Awer, wën ich too triwer ketenkt hon, hon ich ferxtan tas ich hon al ti richtiche tekste kelees wën ich mist al ti richtiche frooche kemacht hon. Tsum payxpiil: ‘Wii pist tuu traan? Wii khan ich tich helfe?’” Te elteste hot een wichtich lisyoon too tefun kelërnt. Hayt, is eyer een liipliche xeefer woo imer fërtich is fer ti priiter helfe.

3. Weer khan aanreete in te kemaynt kepe?

 ³ Ti elteste, wii xeefer, hon ti flicht fer aanreete kepe wëns neetich is. Awer als mool, anere in te kemaynt mise aach aanreete kepe. Tsum payxpiil: im xtant mus een pruuter, orer een xwester, een piiplix aanreet fer een  froynt kepe. (Psal. 141:5; Xpr. 25:12) Orer khan sin tas een elter xwester mus aanreete fer een yinger xwester kepe, soo wii tii woo in Titus 2:3-5 xteen. Un kewis, eftas mise ti eltere aanreete fer sayn khiner kepe. Tes weeche, opwool tiise artikel is hauptseechlich fer ti elteste, meyer al khene fiil mit tëm lërne. Tee helft uns nutsliche aanreete kepe, woo ti layt uf muute un woo tëne sayn ‘hërts fraye’. (Xpr. 27:9)

4. Was fer frooche tuun mer in tëm artikel antworte?

⁴ In tiise artikel, tuun mer 4 frooche antworte iwer aanreete kepe: (1) Was is ti richtich uersach fer aanreete kepe? (2) Is te aanreet wërklich neetich? (3) Weer sol te aanreet kepe? (4) Wii khanst tuu nutsliche aanreete kepe?

5. Was tuut ti elteste helfe aanreete kepe woo laychter sin fer aan se nëme? (1^te Korinter 13:4, 7)

⁵ Ti elteste liipe sayn priiter un xwestere. Als mool, tsayche se tiise liip wën se een aanreet kepe fer yemant woo een “ferkheert weech nëmt”. (Kal. 6:1) Awer, foer te aanreet kepe, weyers kuut tas te elteste triwer noo tenke teet aan etliche tinge woo Phaul iwer ti liip kesaat hot. “Ti liip is ketultich un kuut. (…) Tii phakt ales, klaapt aan ales, hoft uf ales, halt ales aus.” (Lees 1^te Korinter 13:4, * 7. *) Too triwer noo tenke, tuut te elteste helfe te aanreet mit liip kepe. Wën ti persoon woo te aanreet kriit mërkt tas te elteste sich mit tëne khimert, wërts tsiimlich sicher laychter fer tii tas aan nëme. (Rom. 12:10)

6. Was fer kuut payxpiil hot te aphostel Phaul kelos?

⁶ Te aphostel Phaul hot een kuut payxpiil fer ti elteste kelos. Tee hot, tsum payxpiil, aanreete fer ti priiter in Thesaloonika kep wën se tas praychte. Awer eyerst, hot Phaul se keloopt weeche sayn troy aarwayt, sayn liip un sayn persewerans. Tee hot aach in sayn situatsyoon ketenkt un hot mit kuutheet erkhënt tas tëne sayn leepe net laycht waar un tas tii yachtung aus kehal hon. (1 The. 1:3; 2 The. 1:4) Phaul hot soo kaar kesaat tas tii een payxpiil fer ti anere kriste waare. (1 The. 1:8, 9) Ti priiter in Thesaloonika wëre wool aarich froo kep sin wii se Phaul sayn loop keheert hon! Sicher, hot Phaul sayn priiter aarich fiil keliipt. Tes weeche, khont eyer nutsliche aanreete in sayn 2 priife fer ti thesalooniker kepe. (1 The. 4:1, 3-5, 11; 2 The. 3:11, 12)

7. Warom khent yemant een aanreet net kuut aan nëme?

⁷ Was khan pasiire wën mer te aanreet net in te richtich aat kepe? Een elteste mit fiil speryens saat: “Etliche nëme een aanreet net aan, net wayl etwas ferkheert mit tëm aanreet is, awer wayl tee net mit liip kep is.” Was khene mer too temit lërne? Es is laychter een aanreet aan nëme wën tee weeche liip kep is, net wayl een pees is.

8. Was sol een elteste sich frooe fer se ëntxlise ep tee wërklich een aanreet kepe mus?

⁸ Ti elteste sole sich net ayle fer aanreete kepe. Eep tas mache, sol een elteste sich frooe: ‘Mus ich wërklich was saan? Sin ich mich sicher tas was ti persoon macht wërklich ferkheert is? Meecht ti persoon een kepoot fon te Piipel iwertreet hon? Orer tuut ti persoon ploos anerste wii ich tenke?’ Een elteste woo kluuch is “xprecht [net]  foer se tenke”. (Xpr. 29:20) Awer, was khan eyer mache wën eyer sich net sicher is ep te aanreet wërklich neetich is? Tee khan mit een aner elteste fertseele fer se wise ep ti persoon wërklich een kepoot fon te Piipel iwertreet hot. (2 Tim. 3:16, 17)

9. Wii khene Phaul sayn wërter uns helfe aanreete kepe iwer wii sich aan tsiie? (1^te Timoteus 2:9, 10)

⁹ Kuk mool een payxpiil. Xtel tich mool foer tas een elteste sich ketanke macht mit te aat wii yemant in te kemaynt sich aan tsiie tuut. Te elteste khent sich frooe: ‘Meecht ti persoon etwas mache woo keeche ti Piipel keet?’ Tee wil net ploos saan was eyer mënt. Tes weeche, khan eyer mit een aner elteste orer een aner rayfe pruuter orer xwester fertseele fer se siin was se too triwer tenke. Fiilaycht khene se mitsamer Phaul sayn aanreet leese iwer wii ti kriste sich aan tsiie sole. (Lees 1^te Timoteus 2:9, 10.) * Phaul hot net reekle kemacht iwer was een persoon aan tsiie khan orer net. Awer tee hot etliche funtamente penutst fer ti kriste helfe sayn aychne ëntxlise mache. Phaul hot kesaat tas een persoon mus sich uf phase wën se sayn tsaych raus suucht, tas tiise tsaych net Yeehoowa sayn naame trekich macht. Tee wust tas ti priiter khonte raus suuche was se aan tsiie teete, wën tas net keeche ti Piipel keengt. Tan, was sole ti elteste mache wën se ëntxlise tuun ep te aanreet wërklich neetich is? Tii sole tenke ep ti persoon “kuute ferxtant” tsaycht in te aat wii se sich aan tsiit.

10. Was tuut uns helfe ti anere sayn ëntxlise respektiire?

¹⁰ Meyer sole uns imer traan tenke tas 2 priiter khene unerxiitliche ëntxlise mache; awer tas wil net saan tas eene richtich is un te aner, ferkheert. Meyer sole net unser priiter tswinge se mache was meyer mëne richtich is. (Rom. 14:10)

11-12. Wëns neetich is een aanreet kepe, was fer frooche sol een elteste sich mache, un warom?

¹¹ Wëns taytlich is tas te aanreet wërklich neetich is, te neekste xrit is ti frooch antworte: Weer sol te aanreet kepe? Eep een aanreet fer een ferhayrat xwester orer een khint kepe, weyers peser tas ti elteste mit tëm khop fon te familye xpreche teete. Fiilaycht, teet te xëf fon te familye kërn tas uf phase. * Orer im xtant tuut eyer ferlange fer tat sin wën ti elteste te aanreet kepe. Un, wii mer im  apsats 3 kesiin hon, is es als mool peser tas  een elter xwester te aanreet fer een yinger xwester kept.

¹² Te elteste sol aan noch etwas tenke foer een aanreet kepe. Tee khan sich frooe: ‘Meecht ich ti pest persoon sin fer tiise aanreet kepe? Orer weyers peser tas een aner persoon es mache teet?’ Tsum payxpiil: khan sin tas yemant woo tenkt tas eyer weenicher wii ti anere is, mus een aanreet kriin. In soo een situatsyoon, fiilaycht weyers laychter fer ti persoon te aanreet aan nëme wën eyer khome teet fon een elteste woo tas xon mit kemacht hot. Im xtant, tuut tiise elteste ti persoon peser ferxteen un soo khan eyer wërter penutse woo sich kuut heere. Awer, al ti elteste hon ti flicht fer sayn priiter uf muute un aan reete, soo kaar wën se net tas selwiches mit kemacht hon. Tan, tas haupste is tas ti priiter ti aanreete kriin wëns neetich is.

13-14. Warom is es wichtich tas ti elteste sayn priiter horiche?

¹³Say fërtich fer se horiche. Wën een elteste sich foer perayte tuut fer een aanreet kepe, sol eyer sich frooe: ‘Was wees ich iwer mayn pruuter sayn situatsyoon? Was is in tëm sayn leepe am pasiire? Meecht eyer xwiirichkheete mit mache woo ich net khëne? Was mus eyer wërklich yets kriin?’

¹⁴ Ti wërter in Tyako 1:19 tuun kenau phase fer tii woo aanreete kepe: “Sayt al xnel fer se heere, awer lamsam fer se xpreche un lamsam fer wuutich kepe.” Fiilaycht tenkt een elteste tas eyer wees ales was am pasiire is. Awer, meecht tas wërklich soo sin? Xpriiche 18:13 erinert uns: “Een antwort kepe foer ti sache heere is een tumheet un een xaam.” Tas pestes is fer ti persoon ferlange tas se fertseele tuut iwer sayn situatsyoon un iwer was se mit macht. Fer tas, mus te elteste heere foer se xpreche. Khanst tuu tich traan tenke ti speryens woo mer kesiin hon am aanfang fom artikel? Te elteste hot kelërnt tas, xtats aan fange mim tekst woo eyer foer perayt hot, weyers peser tas eyer fer ti xwester kefroot hët: “Wii pist tuu traan? Wii khan ich tich helfe?” Wën ti elteste sich aan xtrenge fer ti situatsyoon fon te priiter ferxteen, wërts tëne laychter sayn priiter helfe un uf muute.

15. Wii khene ti elteste ti wërter fon Xpriiche 27:23 aan wëne?

¹⁵Tuu ti priiter kuut khëne. Wii mer xon kesiin hon, fer nutsliche aanreete kepe, is es net kenuuch ploos tekste leese orer phaar aanunge kepe. Unser priiter un xwestere mise xpiire tas mer uns mit tëne khimere, tas mer se ferxteen, un tas mer se helfe wole. (Lees Xpriiche 27:23.) * Ti elteste mise sich aan xtrenge fer kuute froynte fon te priiter un xwestere sin.

16. Was tuut ti elteste helfe nutsliche aanreete kepe?

 ¹⁶ Ti elteste sole net aus siin mache tas se mit te priiter xpreche ploos wën se aanreete kepe mise. Xtats tas, tuun se ofts mit te priiter fertseele un tsayche tas se sich mit tëne khimere wën se propleeme mit mache. “Wëns tuu tas machst, tuust tuu een kuut froyntxaft mit tëne paue — saat een elteste woo fiil speryens hot. — Tan, wëns tuu must tëne aanreete kepe, is tas laychter fer se mache.” Un tas wërt aach laychter fer tee woo te aanreet kriit tas aan nëme.

17. Hauptseechlich in was fer situatsyoon mus een elteste froyntlich un ketultich sin?

¹⁷Say ketultich un froyntlich. Ti Piipel saat iwer Yeesus: “Tee tuut net fertrike ti xtang woo xwach is, orer aus mache ti fayerkotel woo ploos noch tamp macht.” (Mat. 12:20) Ti elteste sole Yeesus sayn payxpiil noo mache. Es is hauptseechlich wichtich froyntlich un ketultich sin wën yemant wil net ti piiplixe aanreete klaych aan wëne. Een elteste mus uf phase fer sich net pelaytiche orer pees kepe wën soo was pasiirt. Wën te elteste aleen peet, khan eyer fer Yeehoowa ferlange tas Eyer ti persoon helft woo te aanreet kriit hot, tas ferxteen un in sayn leepe aan wëne. Fiilaycht mus te pruuter woo te aanreet kriit hot tsayt hon fer too triwer tenke. Wën te elteste mit ketult un froyntlichkheet xprecht, wërts laychter fer ti persoon te aanreet aan nëme. Un kewis mus te aanreet sich imer aan te Piipel xtaype.

18. (a) Wën mer aanreete kepe, was sole mer im khop hale? (b) Tëm noo tas pilt in tëm khaste “Phaar wërter fer ti eltere”, iwer was sole ti eltere fertseele?

¹⁸Lërn fon tayn feeler. Wayl mer imperfekt sin, tuun mer es net hin kriin kenau aan wëne ales was mer in tiise artikel kelërnt hon. (Tya. 3:2) Meyer mache feeler; awer wën tas pasiirt, sole mer fersuuche mit tëne lërne. Als mool, khene mer unser priiter pelaytiche weeche etwas woo mer saan orer mache. Awer wën se mërke tas mer se wërklich liipe, tsiimlich sicher wërts tëne laychter uns  fertsaye. (Kuk aach te khaste “ Phaar wërter fer ti eltere”.)

19. Wii khene mer tas hërts fon unser priiter fraye?

¹⁹ Wii mer kesiin hon, is es net laycht nutsliche aanreete kepe. Tii woo aanreete kepe un tii woo aanreete kriin sin al imperfekt. Awer eriner tich was mer in tiise artikel kelërnt hon. Say tich sicher tas tuu aanreete kepst weeche ti richtich uersach. Say tich aach sicher tas te aanreet wërklich neetich is un tas tuu ti richtich persoon pist fer te aanreet kepe. Foer te aanreet kepe, mach frooche un heer mit acht; soo, khanst tuu ferxteen was ti persoon mit macht. Fersuuch tich uf te persoon sayn plats xtele. Say froyntlich un pau een ticht froyntxaft mit tayn priiter un xwestere. Un ferkes tich net fon was unser tsiil is: meyer wole aanreete kepe, woo net ploos nutslich sin, awer woo aach ‘tas hërts fraye’! (Xpr. 27:9)