XTUUTYUM ARTIKEL 20
Apokalipsis — Was petayt tiise puuch fer Kot sayn faynte?
“Tii hon se kesamelt uf tëm plats woo in hepreeyx Armaxeton heest.” (APOKALIPSIS 16:16)
LIIT 150 Suucht Kot tas ëyer aych pefrayt
WAS TUUN MER SIIN? *
1. Was saat tas puuch Apokalipsis iwer Kot sayn folek?
TAS puuch Apokalipsis tsaycht tas Kot sayn Raych xon im himel rechiirt un tas Satanaas tsu te eyert kexmis kep is. (Apo. 12:1-9) Tas hot friit tsum himel keprung; awer fer uns, propleeme. Warom? Wayl Satanaas pees is un tee tuut sayn kans wuut aus xite iwer Yeehoowa sayn troye tiiner too uf te eyert. (Apo. 12:12, 15, 17)
2. Was helft uns wayter troy tsu Yeehoowa plaype?
2 Wii khene mer wayter troy tsu Kot plaype opwool Satanaas uns atakiirt? (Apo. 13:10) Etwas woo uns helft, is se wise was in te futuer pasiirt. Tsum payxpiil: im puuch Apokalipsis, xprecht te aphostel Yoohan iwer etliche seechen woo mer klaych kriin tuun. Eene fon tiise seechen is tas Kot sayn faynte fernicht wëre. Wole mer yets siin wii Apokalipsis tiise faynte pexraypt un was mit tëne pasiire tuut.
KOT SAYN FAYNTE WËRE “TORICH SINAALE” PEXRIP
3. Was sin etliche sinaale woo tas puuch Apokalipsis penutst?
3 Xon im eyerst wersikel fom puuch Apokalipsis, siin mer tas ti informatsyoone wëre fer uns “torich sinaale” kep. (Apo. 1:1) Kot sayn faynte wëre pexrip wii etliche wilte tiere. Tsum payxpiil: tas puuch xprecht iwer een wilt tier “woo raus fom meer khom is, mit tseen hëne un siwe khep”. (Apo. 13:1) Tan, khomt een aner wilt tier — yets “fon te eyert ruf”. Un tas tuut “wii een trakoon xpreche” un “macht soo kaar fayer fom himel tsu te eyert fale”. (Apo. 13:11-13) Nochter, siin mer “een roote wilt tier” un uf tëm hokt een huure fraa. Tiise 3 tiere petayte ti faynte woo keeche Yeehoowa un sayn Raych xon een lang tsayt khëmpfe. Tes weeche, is es wichtich fer uns se wise weer se sin. (Apo. 17:1, 3)
4 MECHTICHE KROOSE TIERE
Tii khome “fom meer raus”. (Tan. 7:1-8, 15-17) Tii petayte rechiirunge, fon Tanyël sayn tsayt aan, woo Kot sayn folek rechiirt un petrof hon. (Kuk ti apsetse 4, 7.)
4-5. Wii helft uns Tanyël 7:15-17 ti sinaale fon Apokalipsis ferxteen?
4 Weer sin tiise faynte? Eyerst, mise mer ferxteen was ti wilte tiere un ti huure fraa petayte. Ti pest aat fer tas mache, is lose ti Piipel sich aleen aus leye. Fiile fon te sinaale woo in Apokalipsis xteen, sin in anere piicher fon te Piipel aus keleet. Tsum payxpiil: te profeet Tanyël hat een traam woo “4 mechtich kroose tiere sin fom meer raus khom”. (Tan. 7:1-3) Tanyël saat uns was tiise 4 mechtich kroose tiere petayte: tii “sin 4 kheeniche”, orer rechiirunge. (Lees Tanyël 7:15-17.) * Tas helft uns ferxteen tas ti wilte tiere fon Apokalipsis mise aach rechiirunge petayte.
5 Wole mer yets etliche sinaale fon Apokalipsis xtutiire. Meyer siin wii ti Piipel uns helft se ferxteen was tiise sinaale petayte. Meyer fange aan mit te wilte tiere. Was petayte se? Was tuut mit tëne pasiire? Was hot tas mit uns se tuun? Tas is was mer lërne.
KOT SAYN FAYNTE WËRE PEKHANT KEMACHT
TAS WILT TIER MIT 7 KHEP
Tas tuut “fom meer” raus khome un hot 7 khep, 10 hëne un 10 kroone. (Apo. 13:1-4) Tas petayt al ti rechiirunge woo xon iwer ti eyert kexikt hon un woo noch xike tuun. Ti 7 khep petayte 7 welt rechiirunge woo Kot sayn folek rechiirt un petrof hon. (Kuk ti apsetse 6-8.)
6. Was petayt tas wilt tier mit 7 khep fon Apokalipsis 13:1-4?
6 Was petayt tas wilt tier mit 7 khep? (Lees Apokalipsis 13:1-4.) * Meyer mërke tas tiise tier siit wii een leopart aus, awer hot ti fiis fon een pëer un tas maul fon een leep; un tas tier hot aach 10 hëne. Ti 4 tiere fon Tanyël kapitel 7 sin aach soo pexrip. Awer too im puuch Apokalipsis, fine mer teele fon te 4 tiere in ploos een wilt tier. Tan, tiise wilt tier petayt net ploos een rechiirung orer raych. Ti Piipel saat tas tiise wilt tier hot “autoriteet kriit iwer yeete xtam, folek, xprooch un natsyoon”. Tes weeche, mus tas wilt tier was kreeseres petayte wii ti rechiirung fon een lant. (Apo. 13:7) Tan, tiise wilt tier mus petayte al ti rechiirunge woo xon iwer ti mënxe kexikt hon un woo noch xike tuun. * (Ekl. 8:9)
7. Was petayte ti 7 khep fom wilt tier?
7 Was tuut yeete eene fon te 7 khep petayte? Apokalipsis 17 — woo xprecht iwer tas pilt fom wilt tier fon Apokalipsis 13 — helft uns ti antwort fine. Apokalipsis 17:10 saat: “Es kept 7 kheeniche: 5 sin xon um kefal, eene is, un te aner is noch net khom, awer, wën eyer khome tuut, tuut eyer ploos pisye tsayt plaype.” Fon te kanse rechiirunge woo Satanaas xon penutst hot, 7 wëre wii khep pexrip weeche ti kroos kraft woo se hate. Tii hate fiil influens iwer Kot sayn folek; fiile fon Kot sayn tiiner hon in tëne sayn teritoorye keleept orer waare fon tëne keyacht kewees. In te tsayt woo te aphostel Yoohan am leepe waar, 5 fon tëne waare xon rom kang kewees: Ejipt, Asiirya, Papiloon, Mëto-Përsya un Kreesya. Ti 6te mechtich rechiirung, Roma, waar noch am rechiire wii Yoohan ti wisyoon fon Apokalipsis kriit hot. Was fer rechiirung meecht te 7te un letste khop wëre?
8. Weer is te 7te khop fom wilt tier?
8 Wii mer noch siin tuun, ti profetsii fon Tanyël khan uns helfe raus fine weer te 7te un letste khop fom wilt tier is. Was fer mechtich rechiirung is torich tiise letste taache — te “taach fom Hër” — am rechiire? (Apo. 1:10) Sin ti Fereenichte Xtaate fon Amërika un tas Fereenichte Raych — tswaay mechtiche rechiirunge woo mitsamer xafe tuun —; in anere wërter, ti kroos welt rechiirung fon Kroos Pritanye un Nort Amërika. Was khene mer tan ferxteen? Meyer khene tan ferxteen tas tas is te 7te khop fom wilt tier fon Apokalipsis 13:1-4.
TAS WILT TIER MIT 2 HËNE EENLICHE WII EEN LAM SAYNS
Tas khomt “fon te eyert ruf” un xprecht “wii een trakoon”. Tas macht “fayer fom himel tsu te eyert fale” un macht aach sinaale als te “falx profeet”. (Apo. 13:11-15; 16:13; 19:20) Ti welt rechiirung fon Kroos Pritanye un Nort Amërika is representiirt wii een wilt tier mit 2 hëne un wii een falx profeet, wayl se tuut ti pewooner fon te eyert hiner keen. Tii saat fer ti mënxe tas se sole “een pilt mache fom wilt tier” woo 7 khep un 10 hëne hot. (Kuk te apsats 9.)
9. Was petayt tas wilt tier mit “tswaay hëne woo eenlich wii ti hëne fon een lam” sin?
9 In Apokalipsis 13, lërne mer tas te 7te khop fom wilt tier — ti kroos welt rechiirung fon Kroos Pritanye un Nort Amërika — is aach tas wilt tier mit “tswaay hëne woo eenlich wii ti hëne fon een lam waare”, awer woo aach “wii een trakoon xpreche” tuut. Tiise wilt tier “macht kroose sinaale; macht soo kaar fayer fom himel tsu te eyert fale, foer ti mënxheet”. (Apo. 13:11-15) Apokalipsis 16 un 19 pexraype tiise wilt tier wii te “falx profeet”. (Apo. 16:13; 19:20) Tanyël saat was eenliches in sayn profetsii; es wil saan, tas ti kroos welt rechiirung fon Kroos Pritanye un Nort Amërika teet “een mechtich kroos fernichtung pringe”. (Tan. 8:19, 23, 24) Tas is kraat was pasiirt is torich te 2te Welt Kriich. Pritaanixe un amerikaanixe syentiste hon ti 2 atomixe pompe kepaut woo, mit te tsayt, te kriich tsum ën keprung hot. Soo, hot ti kroos welt rechiirung fon Kroos Pritanye un Nort Amërika “fayer fom himel tsu te eyert fale” kemacht.
TAS ROOTE WILT TIER
Een huure fraa — Papiloon ti Kroos — tuut tiise wilt tier rayte. Tas wilt tier is aach pexrip wii een 8te kheenich. (Apo. 17:3-6, 8, 11) Am aanfang, tuut ti huure fraa tas wilt tier kontroliire; awer xpeeter, tuut tas wilt tier se fernichte. Ti huure fraa petayt al ti falxe relichyoone. Tas roote wilt tier petayt hayt ti Fereenichte Natsyoone, woo ti politixe interese fon te rechiirunge uf te kans welt pay xteet. (Kuk ti apsetse 10, 14-17.)
10. Was petayt “tas pilt fom wilt tier”? (Apokalipsis 13:14, 15; 17:3, 8, 11)
10 Tan, siin mer een aner wilt tier. Tas is neekst ekaal wii tas wilt tier mit 7 khep. Ti unerxiit is tas tas root is. Tiise wilt tier is wii “tas pilt fom wilt tier” kenënt un wii “een 8te kheenich” pexrip. * (Lees Apokalipsis 13:14, 15; * 17:3, * 8, * 11. *) Yoohan saat tas tiise “kheenich” is tsum foer xayn khom, tan is eyer ferxwun, un tan noch mool tsum foer xayn khom. Tas pexraypt kans kenau ti Orkanisatsyoon fon te Fereenichte Natsyoone, woo ti politixe interese fon te rechiirunge uf te kans welt pay xteet. Am aanfang, waar se wii Unyoon fon Natsyoone keruuft. Tan, torich te 2te Welt Kriich, is se ferxwun. Awer xpeeter is se tsurik khom wii Fereenichte Natsyoone.
11. Was tuun ti politixe tiere ti layt uf rechne se mache un warom mise mer khee pang hon?
11 Torich falxe informatsyoone, tuun ti politixe tiere ti layt uf rechne sich keeche Yeehoowa un sayn folek xtele. Yoohan saat tas es is wii wën se ti “kheeniche fon te kans pewoont eyert” samele teete fer te Armaxeton kriich, te “kroose taach fom Ale Mechtiche Kot”. (Apo. 16:13, 14, 16) Awer meyer mise khee pang hon. Unser Ale Mechtiche Kot tuut xnel in krayfe un xitse ale tii woo sayn Raych pay xteen. (Ese. 38:21-23)
12. Was tuut mit al tiise wilte tiere pasiire?
12 Was tuut mit al tiise wilte tiere pasiire? Apokalipsis 19:20 kept uns ti antwort: “Tas wilt tier is kefang kep, un mit iim, te falx profeet woo foer tëm ti sinaale kemacht hot, woo hiner kang hot tii woo ti mark fom wilt tier kriit hate un tii woo sayn pilt aan kepeet hon. Noch lepeentich, waare ti tswaay in te ferprëntne lakoo, woo mit xweewel prëne tuut, hin kexmis kep.” In anere wërter: soo lang wii se noch rechiire tuun, wëre tiise politixe faynte fon Kot fer imer fernicht.
13. Was fer propleem tuun ti kriste mit mache weeche ti rechiirunge fon te welt?
13 Was petayt tas fer uns? Wayl mer kriste sin, mise mer troy tsu Kot un sayn Raych sin. (Yoo. 18:36) Fer tas, thërfe mer net uns rin mexe orer een sayt raus suuche in te politixe sache fon te welt. Awer tas khan mechtich xweyer sin, wayl ti rechiirunge wole hon tas mer tëne pay xteen torich was mer saan un mache. Tii woo sich tswinge lose, kriin ti mark fom wilt tier. (Apo. 13:16, 17) Awer tii woo tiise mark kriin, kefale net Yeehoowa un tuun aach net tas eewiche leepe kriin. (Apo. 14:9, 10; 20:4) Tes weeche, mise mer fiil uf phase fer khee sayt in te sache fon te welt raus suuche — ekaal wii fiil ti rechiirunge uns tswinge wole tas mache.
EEN XEEMLICHE ËN FER TI KROOS HUURE FRAA
14. Tëm noo Apokalipsis 17:3-5, was siit Yoohan woo tëm ferwunert?
14 Te aphostel Yoohan hot was aneres kesiin woo tëm “ferwunert” hot: een fraa hot eene fon te wilte tiere kerit. (Apo. 17:1, 2, 6) Tii is een “kroos huure fraa” un sayn naame is “Papiloon ti Kroos”. Tii macht “seksuaal imoraaliteet” mit te “kheeniche fon te eyert”. (Lees Apokalipsis 17:3-5.) *
15-16. Weer is “Papiloon ti Kroos” un wii wise mer tas?
15 Weer is “Papiloon ti Kroos”? Tii khan net een politix orkanisatsyoon sin, wayl Apokalipsis saat tas se seksuaal imoraaliteet mit te politixe fiirer fon te welt macht. (Apo. 18:9) Ti fraa tuut aach tas wilt tier rayte, es wil saan, tii fersuucht ti politixe fiirer kontroliire. Tii khan aach net petayte tas kiiriche teel fon Satanaas sayn welt woo mit te kexefte se tuun hot. Een aner xtik fon Apokalipsis xprecht iwer tiise teel, un ruuft tas wii “ti kexefte layt fon te eyert”. (Apo. 18:11, 15, 16)
16 In te Piipel, “huureray” un “atultëryo” sin ofts penutst in een kaystlich aat. Tas is penutst fer se pexraype tii woo saan tas se Kot tiine, awer itolatrii pratikiire, orer woo fraaynte fon te welt wëre. (1 Kro. 5:25; Tya. 4:4) Im keeche teel, ti Piipel pexraypt tii woo Kot troy aan peete wii “phuer” orer wii een “yung fraa”. (2 Kor. 11:2; Apo. 14:4) Ti friirix Papiloon waar een sentrum fon falx aanpeetung kewees. Tes weeche, khan ma saan tas Papiloon ti Kroos petayt ale sort falx aanpeetung. Yaa, tas petayt ti kanse falxe relichyoone uf te welt. (Apo. 17:5, 18; kuk te artikel “O que é Babilônia, a Grande?” im jw.org.)
17. Was tuut mit Papiloon ti Kroos pasiire?
17 Was tuut mit Papiloon ti Kroos pasiire? Apokalipsis 17:16, 17 kept uns ti antwort: “Ti tseen hëne woos tuu kesiin host un tas wilt tier tuun ti huure fraa hase; un tuun ale sayn tings xteele un tuun se nakich lose, tuun sayn flayx ese un tuun se kans im fayer ferprëne. Wayl Kot hot in tëne sayn hërts te wunx ketuun tas se tëm sayn ketanke aus fiire teete.” Yawool, Yeehoowa tuut ti natsyoone uf rechne tas roote wilt tier penutse — es wil saan, ti Fereenichte Natsyoone — fer al ti falxe relichyoone uf te welt atakiire un se kans fernichte. (Apo. 18:21-24)
18. Wii khene mer uns sicher sin tas mer niks se tuun hon mit Papiloon ti Kroos?
18 Was petayt tas fer uns? Meyer mise pratikiire “ti aat fon aanpeetung woo phuer un oone flek is, tëm noo was unser Kot un Fater tenkt”. (Tya. 1:27) Meyer sole uns nii influentsiire lose fon Papiloon ti Kroos mit sayn ferkheerte inlërnunge, feste, xlechte aanxtelunge orer spiritismus. Meyer sole aach ti layt aan saan: “Keet fon tëne raus”! Wën net, tuut Kot se xultich aus xpreche weeche ti sinte fon Papiloon ti Kroos. (Apo. 18:4)
TAS KERICHT FON KOT SAYN KREESTE FAYNT
TE TRAKOON MIT FAYER FARP
Satanaas kept autoriteet fer tas wilt tier. (Apo. 12:3, 9, 13; 13:4; 20:2, 10) Satanaas is Yeehoowa sayn kreeste faynt. Tee wërt in een tiife loch kexmis un playpt tat 1.000 yoore. Noo tëm, wërt Satanaas in te “fayer un xweewel lakoo” kexmis. (Kuk ti apsetse 19-20.)
19. Weer is te “trakoon woo een fayer farp hot”?
19 Apokalipsis pexraypt aach een “trakoon woo een fayer farp hot”. (Apo. 12:3) Tiise trakoon khëmpft keeche Yeesus un sayn engele. (Apo. 12:7-9) Tee atakiirt aach Kot sayn folek un kept kraft fer ti politixe wilte tiere. (Apo. 12:17; 13:4) Weer is tiise trakoon? “Ti orixinaal xlang, woo Taywel un Satanaas kenënt is.” (Apo. 12:9; 20:2) Tee is hinich al ti faynte fon Yeehoowa Kot.
20. Was tuut mit tëm trakoon pasiire?
20 Was tuut mim trakoon pasiire? Apokalipsis 20:1-3 saat tas een engel tuut Satanaas in een tiife loch rin xmayse. Tas wërt wii een katee fer tëm. Soo lang wii tee tat is, tuut Satanaas ‘net mee ti natsyoone ap lënke, pis ti 1.000 yoore rom keen’. Tsum xlus, wëre Satanaas un sayn temoone in te “fayer un xweewel lakoo” rin kexmis — es wil saan: tii wëre fer imer fernicht. (Apo. 20:10) Xtel tich mool foer een welt oone Satanaas un sayn temoone. Es wërt sicher een wunerlich tsayt sin!
21. Warom khene mer froo sin weeche tas was mer im puuch Apokalipsis kelees hon?
21 Es muut uns fiil uf se wise was ti sinaale fom puuch Apokalipsis petayte. Yawool, “froo is tee woo in hart xtim leest un tii woo ti wërter fon tiise profetsii heere”! (Apo. 1:3) Meyer hon kelërnt weer Kot sayn faynte sin un aach was mit tëne pasiire tuut. Awer noo tas Kot sayn faynte fernicht wëre, was fer seechen tuun ti troye mënxe kriin? Tas is was mer im letste artikel fon tiise sekwens siin tuun.
LIIT 23 Jeová começou a reinar!
^ Tas puuch Apokalipsis penutst sinaale fer se tsayche weer Kot sayn faynte sin. Tas puuch Tanyël helft uns ferxteen was tiise sinaale petayte. In tiise artikel, tuun mer etliche profetsiie fon Tanyël mit eenliche profetsiie fon Apokalipsis ferklayche. Tas tuut uns helfe se wise weer Kot sayn faynte sin. Un tan, lërne mer was mit tëne pasiire tuut.
^ (Tanyël 7:15-17) “Un ich, Tanyël, sin unruych kep, wayl ti wisyoone in mayn khop hon mich pang kep. 16 Ich sin ticht khom pay eene woo tat kextan hot, fer tëm frooe was tas wërklich petayte teet. Tan, hot eyer mich kesaat un tsum wise kep was tas mëne wolt: 17 “Ti 4 mechtiche kroose tiere sin 4 kheeniche woo sich uf te eyert xtele tuun.
^ (Apokalipsis 13:1-4) Tee is im sant fom meer xteen keplip. Tan, hon ich een wilt tier kesiin woo raus fom meer khom is, mit tseen hëne un siwe khep, un uf tëm sayn hëne waare 10 kroone un uf tëm sayn khep waare naame woo Kot pelaytiche tuun. 2 Tas wilt tier woo ich kesiin hon waar eenlich wii een leopart, awer tëm sayn fiis waare eenlich wii ti fiis fon een pëer, un tëm sayn maul waar wii tas maul fon een leep. Tas wilt tier hot sayn macht, sayn troon un sayn kroos autoriteet fom trakoon kriit. 3 Es hot aus kesiin tas eene fon te khep een tootlich wee kriit hat, awer tiise tootlich wee is keheelt kep. Un ti kans eyert hot sich mit tëm wilt tier ferwunert un is tas noo kang. 4 Tii hon te trakoon aan kepeet wayl eyer kraft tsum wilt tier kep hat, un hon tas wilt tier aan kepeet mit te wërter: “Weer khan ferklaycht mit tëm wilt tier wëre? Un weer khan keeche tas khëmpfe?”
^ Es kept een aner pewaysung tas tas wilt tier mit 7 khep al ti rechiirunge petayt: tas hot “10 hëne”. Ti numer 10 is eftas in te Piipel penutst fer se tsayche tas etwas komplët is.
^ Anerste wii tas eyerst wilt tier, tas pilt fom wilt tier hot net kroone uf sayn hëne. (Apo. 13:1) Tas pasiirt wayl tas khomt fon te anere 7 kheeniche un sayn autoriteet hengt fon tëne ap. (Kuk te artikel “O que é a fera cor de escarlate de Apocalipse capítulo 17?” im jw.org.)
^ (Apokalipsis 13:14, 15) Tas tuut ti pewooner fon te eyert hiner keen mit te sinaale woo tas erlaupt waar se mache foer tëm wilt tier. Tas saat aach fer ti pewooner fon te eyert tas se sole een pilt mache fom wilt tier woo een wee fon een xwaart kriit hat, awer is noch mool lepeentich kep. 15 Es is fer tëm erlaupt kep leepe ploose fer tas pilt fom wilt tier, tas es xpreche khent un aach mache khent tas yeete eene woo tas pilt fom wilt tier net aan peete wolt, xtërpe teet.
^ (Apokalipsis 17:3) Tee hot mich in te macht fom kayst tsu een tesërt kenom. Un ich hon een fraa kesiin woo uf een roote wilt tier hokt un tas tier waar fol mit naame woo Kot pelaytiche tuun un hat siwe khep un tseen hëne.
^ (Apokalipsis 17:8) Tas wilt tier woos tuu kesiin host, waar, awer is net mee, awer tuut klaych fom tiife loch ruf khome un tuut tsu te fernichtung keen. Un ti pewooner fon te eyert (tii woo tsayt te aanfang fon te welt net sayn naame im puuch fom leepe kexrip kriit hon), tuun sich ferwunere wën se siin tas tas wilt tier waar, awer is net mee, awer wërt sin.
^ (Apokalipsis 17:11) Un tas wilt tier woo waar, awer woo net is, is aach een 8te kheenich; tas khomt fon te 7 kheeniche, un tuut tsu te fernichtung keen.
^ (Apokalipsis 17:3-5) Tee hot mich in te macht fom kayst tsu een tesërt kenom. Un ich hon een fraa kesiin woo uf een roote wilt tier hokt un tas tier waar fol mit naame woo Kot pelaytiche tuun un hat siwe khep un tseen hëne. 4 Ti fraa waar aan ketsoo mit een tsaych woo lila plau un root waar un hat xmuke fon kolt, fayne xteen un phërle aan sich, un in tëne sayn hant waar een kheelich fon kolt fol apxayliche tinge un unrayniche tinge fon sayn seksuaal imoraaliteet. 5 Aan sayn xtërn waar een naame kexrip, een kehaymnis: “Papiloon ti Kroos, ti muter fon te huure un fon te apxayliche tinge fon te eyert.”
