1. Warom prayche mer al ti kluucheet fon Kot hon? (Xpriiche 4:7)

 PRAUCHST tuu xon een mool een wichtich ëntxlus mache? Sicher host tuu kluucheet im kepeet ferlangt wayl tuu wust tas aleen, kriin mer es net hin kuute ëntxlise mache. (Tya. 1:5) Te kheenich Salomon hot kexrip: “Ti kluucheet is tas haupste.” (Lees Xpriiche 4:7.) * Kewis, waar Salomon net am xpreche fon te kluucheet woo fon te mënxe khomt, awer tii woo fon Yeehoowa khomt. (Xpr. 2:6) Awer khan Yeehoowa sayn kluucheet uns wërklich helfe mit te propleeme hayt tsu taach um keen? Yawool! Un meyer tuun tas in tiise artikel siin.

2. Wii khene mer wërklich kluuch wëre?

² Wii khene mer wërklich kluuch wëre? Een aat is xtutiire un aan wëne ti wërter fon 2 mëner woo aarich kluuch waare. Eyerst, wole mer iwer Salomon xpreche. Ti Piipel saat tas “Kot hot fer Salomon iwermeesich kluucheet un ferxtentnis kep”. (1 Khe. 4:29) Nochter, tuun mer iwer Yeesus xpreche, woo ti kluuchst persoon waar woo xon keleept hot. (Mat. 12:42) Een profetsii hot iwer Yeesus kesaat: “Yeehoowa sayn kayst wërt iwer tëm sin, te kayst fon kluucheet un fon ferxtentnis.” (Isa. 11:2)

3. Was tuun mer in tiise artikel lërne?

³ Kot hot fiil kluucheet fer Salomon un Yeesus kep. Tes weeche, khonte se kuute aanreete kepe iwer sache woo wichtich fer uns sin. In tiise artikel, tuun mer iwer 3 fon tiise sache xpreche. Meyer lërne wii mer khene ti richtich mënung iwer kelt, aarwayt un uns selepst hon.

4. Mit was se tuun hot mit materyaalixe tinge, was fer waar ti unerxiit tswixich Salomon un Yeesus?

⁴ Salomon waar mechtich raych kewees, un tee hot in een xeen un kroos haus keleept. (1 Khe. 10:7, 14, 15) Yeesus waar kans anerste kewees: tee hat net sayn aychne haus orer fiile tinge. (Mat. 8:20) Soo wii soo, hon ti tswaay ti richtich mënung iwer materyaalixe tinge kehat. Tii hon es hin kriit wayl sayn kluucheet fon Yeehoowa khom is.

5. Was fer richtich mënung iwer tas kelt hot Salomon kehat?

⁵ Salomon hot erkhënt tas “tas kelt een xuts is”. (Ekl. 7:12) Wën mer kelt hon, khene mer khaafe was mer prayche un, als mool, was mer wole. Opwool Salomon aarich raych waar, hot eyer ferxtan tas es tinge kept woo wichticher wii kelt sin. Tsum payxpiil, tee hot kexrip: “Xtats kroose raychtum, suuch eene kuute naame.” (Xpr. 22:1) Salomon hot aach kemërkt tas ti layt woo tas kelt liipe, sin neekst nii tsufriite mit was se hon. (Ekl. 5:10, 12) Un tee hot aach kesaat tas mer sole uns net uf tas kelt truf ferlose, wayl tas kelt woo mer hon, khan uf een mool ferxwiine. (Xpr. 23:4, 5)

6. Was fer richtich mënung iwer materyaalixe tinge hot Yeesus kehat? (Matheus 6:31-33)

⁶ Yeesus hat ti richtich mënung iwer materyaalixe tinge. Tsum payxpiil, tee hot sich kefrayt wii eyer kes un ketrunk hot. (Luk. 19:2, 6, 7) In sayn eyerst wuner, hot eyer waser tsu een kuute wayn kemacht. (Yoo. 2:10, 11) Un im taach woo eyer kextorep is, hat eyer een tayer tsaych aan. (Yoo. 19:23, 24) Awer, Yeesus hot net kelos tas ti materyaalixe tinge tas haupste in tëm sayn leepe weyere. Tee hot fer sayn nookeener kesaat: “Nimant khan sklaaw fon tswaay hëre sin. (...) Teyer khent net sklaawe fon Kot un fom Raychtum sin.” (Mat. 6:24) Yeesus hot aach in kelërnt tas, wën mer Kot sayn Raych im eyerste plats  suuche, tuut Yeehoowa uns fersoriche was mer prayche. (Lees Matheus 6:31-33.) *

7. Wii hot een pruuter nutse kriit wayl eyer ti richtich mënung iwer tas kelt hot?

⁷ Fiile fon unser priiter un xwestere hon nutse kriit wayl se Yeehoowa sayn kluuch aanreet iwer kelt aan kewënt hon. Kuk mool tas payxpiil fon een letich pruuter woo Daniel heest. Tee saat: “Wii ich yung waar, hon ich ëntxlist tas tas haupste in mayn leepe weyer Yeehoowa tiine.” Daniel halt sayn leepe keweenlich un tes weeche khan eyer fiil tings fer Yeehoowa mache — wii in te umaniteer hilef un aach in Petël tiine. Tee saat noch: “Ich khan wërklich saan tas ich hon mich nii fon mayn ëntxlus peroyt. Kewis, khent ich fiil kelt kesamelt hon, wën tas tas haupste in mayn leepe weyer. Awer tan, hët ich net ti wunerliche fraaynte woo ich yets hon; un ich hët aach net ti frooheet woo khomt fon mich traan hale aan Yeehoowa sayn wile mache. Yeehoowa hot mich fiil mee frooheet kep wii tas kelt khaafe khent.” Es is taytlich tas, wën mer uns konsentriire aan Yeehoowa sayn wile mache — net am kelt — kriin mer fiil nutse.

8. Wii wise mer tas Salomon ti richtich mënung iwer ti aarwayt hat? (Eklesyastes 5:18, 19)

⁸ Salomon hot kesaat tas ti xweyer aarwayt khan uns fiil frooheet pringe; tee hot tas kenënt wii “Kot sayn kexenk”. (Lees Eklesyastes 5:18, 19.) * Tee hot kexrip: “Yeete xweyer aarwayt pringt nuts.” (Xpr. 14:23) Salomon wust tas tiise wërter wërklich woer waare wayl tee fiil kexaft hot. Tee hot hayser kepaut, traupe kriste keplants, xeene kaate un pletse fer tas waser uf raume kemacht... Salomon hot soo kaar xtete kepaut. (1 Khe. 9:19; Ekl. 2:4-6) Tas waar een xweyer aarwayt un kewis hot eyer fiil frooheet too tefun kriit. Awer Salomon wust tas, fer wërklich froo sin, waar tas net kenuuch — tee hot aach fiile tinge fer Yeehoowa kemacht. Tsum payxpiil: tee hot ti paueray fon een xeen thempel fer Yeehoowa sayn aanpeetung kefiirt — een projëkt woo 7  yoore kenom hot. (1 Khe. 6:38; 9:1) Noo tas Salomon fiile unerxiitliche tinge kemacht hot, hot eyer kemërkt tas tas wichtichste is Yeehoowa tiine. Tee hot kexrip: “Te ëntxlus, noo ma ales keheert hot, is: tuu tiife respekt tsu te woere Kot hon un tëm sayn kepoote aan heere.” (Ekl. 12:13)

9. Wii hot Yeesus sayn aarwayt wii tsimerman im richtiche plats kehal?

⁹ Yeesus waar een flaysich aarwayter. Wii eyer yung waar, hot eyer wii tsimerman kexaft. (Mar. 6:3) Kewis, waare sayn eltere aarich petanklich fer ti hilef woo eyer kep hot fer sayn kroos familye fersoriche. Yeesus waar perfekt un khont een perfekt aarwayt mache. Un tes weeche, tsiimlich sicher, wolte fiile layt khaafe was eyer kemacht hat. Yeesus wërt wool sayn aarwayt kërn kehat hon. Awer, opwool Yeesus een flaysiche aarwayter waar, hot eyer imer tsayt kehool fer Yeehoowa tiine. (Yoo. 7:15) Xpeeter, wii eyer een fol tsayt preeticher waar, hot eyer fer ti layt kesaat: “Xaft net fer tas ese woo fertërpt, awer fer tas ese woo halt un woo tsum eewiche leepe nëmt.” (Yoo. 6:27) Un, in te Përich Reet, hot Yeesus kesaat: “Tuut fer aych xatse im himel samele.” (Mat. 6:20)

10. Was fer propleem khan foer khome wën mer kuute aarwayter sin?

 ¹⁰ Yeehoowa sayn kluucheet helft uns ti richtich mënung iwer unser aarwayt hon. Wii kriste, lërne mer tas mer sole ‘fiil xafe un een kuut aarwayt mache’. (Ëfe. 4:28) Unser xëfe tuun ofts mërke tas mer eerlich un flaysich sin. Un im xtant, tuun se soo kaar uns saan tas se fiil weyert fer unser aarwayt kepe. Tes weeche, khene mer aan fange mee xtune xafe, wayl mer wole hon tas unser xëf een kuut mënung iwer Yeehoowa sayn Tsayer hot. Awer, wën mer tas mache teete, fiilaycht hëte mer net kenuuch tsayt fer unser familye un Yeehoowa sayn aanpeetung. Tes weeche, weyers neetich een ënerung mache fer noch mool tsayt hon fer ti wichtichste tinge.

11. Was hot een pruuter kelërnt iwer ti richtich mënung iwer ti aarwayt hon?

¹¹ Een yunge pruuter, woo William heest, hot kemërkt wii wichtich es is ti aarwayt im richtiche plats hale. Tee saat iwer een elteste, fer weem eyer friier kexaft hot: “Tiise elteste is een kuut payxpiil fon yemant woo ti aarwayt im richtich plats halt. Tee xaft xtram un sayn khuner sin froo mit tëm weeche sayn kuut aarwayt. Awer am ën fom taach, wën sayn aarwayt fërtich is, lost eyer noo se xafe un tuut sayn kraft un tsayt penutse fer Yeehoowa un sayn familye. Un weest tuu? Tee is eene fon te frooeste mënxe woo ich khëne.” *

12. Wii hot Salomon ketsaycht tas eyer ti richtich mënung iwer sich selepst hat, awer wii hot eyer tas ferloer?

¹² Soo lang wii Salomon een troy tiiner fon Yeehoowa waar, hat eyer ti richtich mënung iwer sich selepst. Wii eyer yung waar, hot eyer erkhënt tas eyer khont net ales aleen mache un hot Yeehoowa sayn oryentiirung kesuucht. (1 Khe. 3:7-9) Am aanfang fon sayn rechiirung, wust Salomon wii kefeerlich es waar hoochmuutich wëre. Tee hot kexrip: “Foer se fale, khomt te hoochmuut. Un foer se xtolpere, khomt ti hoochnaasichkheet.” (Xpr.  16:18) Es is xaat, awer xpeeter hot Salomon sayn aychne aanreet net aan kewënt. Phaar yoore noo tas eyer kheenich kep is, hot eyer aan kefang hoochmuutich wëre un Kot sayn kesetse unfoliche. Tsum payxpiil: een kesets hot iwer te israeliitix kheenich kesaat: “Tee sol aach net tsu fiil fraae hon, tas sayn hërts net ap kelënkt wërt.” (Teut. 17:17) Salomon hot tiise kesets net aan keheert — tee hat 700 fraae un 300 konkupine. Un fiile fon tiise fraae hon Yeehoowa net aan kepeet. (1 Khe. 11:1-3) Fiilaycht, hot Salomon ketenkt: ‘Ah… tas is net soo xlim.’ Awer ekaal was Salomon kemënt hot, xpeeter hot eyer ti xlechte resultaate keërnt woo khome fon Yeehoowa unfoliche. (1 Khe. 11:9-13)

13. Was khene mer lërne wën mer triwer noo tenke aan Yeesus sayn teemuutich aanxtelung?

¹³ Yeesus hot een richtich un teemuutich mënung iwer sich selepst kehal. Eep eyer tsu te eyert khom is, hot eyer fiil wunerliche tinge in Yeehoowa sayn tiinst kemacht. “Torich [Yeesus] sin ale anere tinge kemacht kep, im himel un uf te eyert.” (Kol. 1:16) Wii Yeesus sich taafe kelos hot, sicher hot eyer sich traan ketenkt fon ales was eyer mit sayn Fater kemacht hat. (Mat. 3:16; Yoo. 17:5) Awer tee is net hoochmuutich kep wii eyer sich fon tas ales erinert hot. Un tee hot sich nii aan kextelt wii wën eyer peser wii ti anere weyer. Tee hot, tsum payxpiil, fer sayn tisipele kesaat tas eyer tsu te eyert khom is, “net fer petiint se wëre, awer fer se tiine un sayn leepe kepe wii een opfer fer fiile fray se khaafe”. (Mat. 20:28) Tee hot aach kesaat tas eyer khont kaar niks fon sich selepst mache. (Yoo. 5:19) Yeesus waar wërklich teemuutich kewees un tee hot uns een xeen payxpiil kelos!

14. Was khene mer mit Yeesus lërne iwer ti richtich mënung iwer uns selepst hon?

¹⁴ Yeesus hot sayn tisipele in kelërnt ti richtich mënung iwer sich selepst hon. Een mool, hot eyer tëne ti sicherheet kep: “Yeete hoer uf ayre khop is aach xon ketseelt.” (Mat. 10:30) Tiise wërter tuun uns fiil treeste, hauptseechlich wën mer een nekatiiw mënung iwer uns selepst hon. Tiise wërter tsayche tas unser Fater im himel sich wërklich fiil mit  uns khimere tuut; tas mer fiil weyert fer tëm hon. Wën Yeehoowa uns tëm aan peete lost un tenkt tas mer fertiine fer imer in sayn nay welt leepe, sole mer net rechne tas Eyer ferkheert is.

15. (a) Was fer richtich mënung iwer uns selepst hot Te Wachthorm kesaat mer ëntwikele sole? (b) Tëm noo te pilter im sayt 24, wën mer tsu fiil aan uns selepst tenke, was fer seechen khene mer ferphase?

¹⁵ Unkefeer 15  yoore tsurik, hot Te Wachthorm kesaat tas mer sole ti richtich mënung iwer uns selepst ëntwikele: “Meyer sole net soo fiil iwer uns selepst tenke tas mer hoochmuutich wëre. Awer, mer sole aach net soo weenich iwer uns selepst tenke tas mer tiifsinich wëre. Xtats tas, sole mer uns aan xtrenge fer ti richtich mënung iwer uns selepst hon — es wil saan, ferxteen tas mer kwaliteete, awer aach xwacheete hon. Een xwester hot tas soo aus keleet: ‘Ich sin net een xlecht persoon; awer ich sin aach net ti pest persoon uf te welt. Ich hon kwaliteete un aach xwacheete, soo wii ti mënxe al.’” * Meyer khene taytlich siin wii kuut es is ti richtich mënung iwer uns selepst hon.

16. Warom kept Yeehoowa uns kluuche oryentiirunge?

¹⁶ Yeehoowa kept uns kluuche oryentiirunge torich sayn Wort. Tee liipt uns un tee wil hon tas mer froo wëre. (Isa. 48:17, 18) Tii woo ploos aan kelt, aarwayt un aan sich selepst tenke, mache fiile propleeme mit. Fer uns too tefun wech hale, mise mer wayter ti tinge mache woo Yeehoowa froo lose. Tas is te pest ëntxlus woos kept — te ëntxlus woo uns woere frooheet pringt. Tan, wole mer pextimt sin kluucheet tsayche un Yeehoowa sayn hërts froo lose! (Xpr. 23:15)