XTUUTYUM ARTIKEL 18
LIIT 1 Yeehoowa sayne kwaliteete
Trau uf tëm parmhërtsliche “Richter fon te kans eyert”!
“Tuut net te Richter fon te kans eyert mache was kerechtich is?”(XEENESIS 18:25)
WAS TUUN MER SIIN?
Meyer tuun peser ferxteen wii Yeehoowa sayn parmhërtslichkheet un kerechtichkheet petrefe tuun tas ufxtaye fon te unkerechte layt.
1. Was fer ufmuutich lisyoon hot Yeehoowa fer Apraham in kelërnt?
APRAHAM hot tiise kexpreech nii ferkes. Torich een engel, hot Kot kesaat tas Eyer ti xtete fon Sotooma un Komoora fernichte teet. Tiise troye man hot sich ketanke kemacht. “Tuust tuu wërklich ti kerechte mit te xlechte fernichte? — hot eyer kefroot. — Tuut net te Richter fon te kans eyert mache was kerechtich is?” Mit ketult, hot Yeehoowa een lisyoon fer sayn liipe fraaynt in kelërnt, een lisyoon woo nutse un troost fer uns al pringt: Kot tuut nii kerechte layt fernichte. (Xee. 18:23-33)
2. Wii khene mer uns sicher sin tas Yeehoowa sayn kerichte imer kerecht un parmhërtslich sin?
2 Warom khene mer uns sicher sin tas Yeehoowa sayn kerichte imer kerecht un parmhërtslich sin? Wayl mer wise tas “Yeehoowa siit ins hërts” fon te layt. (1 Sam. 16:7) Sicher tee khënt “tas hërts fon ale mënxe”. (1 Khe. 8:39; 1 Kro. 28:9) Tas is een wunerlich woerheet. Yeehoowa sayn kluucheet is soo kroos tas mer se nii erayche tuun. Tes weeche, khan sin tas als mool meyer net ferxteen ales was hinich Sayn ëntxlise is. Es is soo wii te aphostel Phaul inspiriirt waar se xraype iwer Yeehoowa: “Sayn kerichte khene net ferxtan wëre.” (Rom. 11:33)
3-4. Was fer frooche khene mer uns als mool mache un was tuun mer in tiise artikel xtutiire? (Yoohan 5:28, 29)
3 Opwool mer wise tas Yeehoowa imer tas richtiches macht, khene etliche frooche als mool foer khome, soo wii mit Apraham pasiirt is. Meyer khene soo kaar uns frooe: ‘Is es meechlich tas ti layt woo Yeehoowa fernicht hot, soo wii tii in Sotooma un Komoora, noch mool leepe kriin khene? Is es meechlich tas etliche fon tëne uf xtaye tuun im ufxtaye “fon te unkerechte”?’ (Aph. 24:15)
4 Wole mer noo kuke was mer iwer tas ufxtaye fon te toote ferxteen. Khërtslich, hon mer een nay ferxtëntnis kriit iwer tas “ufxtaye fers leepe” un tas “ufxtaye fers kericht”. a (Lees Yoohan 5:28, 29.) b Weeche tiise naye ferxtëntnis, hon mer noch anere tinge peser ferxtan. Tee too un te neekste artikel xpreche too triwer. Mit was se tuun hot mit Yeehoowa sayn kerichte, xpreche mer eyerst iwer was mer net wise tuun un tan, iwer was mer wise tuun.
WAS MER NET WISE TUUN
5. Was hon unser puplikatsyoone friier kesaat iwer ti layt woo in Sotooma un Komoora um keprung kep sin?
5 Friier, hon unser puplikatsyoone xon kexproch iwer was pasiire tuut mit te layt woo Yeehoowa wii unkerecht richt. Meyer hon kesaat tas ti layt woo Yeehoowa fernicht hot, soo wii tii in Sotooma un Komoora, net uf xtaye teete. Awer noo ti sache peser xtutiire un mee too triwer peete, hot ti Rechiirente Khërperxaft kemërkt tas mer khene tas net mit kans sicherheet saan. Warom net?
6. (a) Was sin etliche fon Yeehoowa sayn kerichte keeche unkerechte layt? (b) Was tuut ti Piipel net saan?
6 Kuk etliche payxpiile fon te Piipel. Phaar piiplixe kexichte xpreche iwer unkerechte layt woo Yeehoowa fernicht hot. Tsum payxpiil: ti layt woo in te Sintfluut kextorep sin; ti layt fon te 7 natsyoone fom Ferxprochne Lant woo Yeehoowa kexikt hot se fernichte; un ti 185.000 asiirixe soltaate woo een engel in ploos een nacht um keprung hot. (Xee. 7:23; Teut. 7:1-3; Isa. 37:36, 37) Meecht ti Piipel kenuuch informatsyoone kepe fer se pewayse tas yeete eene fon tëne tsu te eewich fernichtung keet, mit khee hofnung fer uf xtaye? Nee. Warom khene mer tas saan?
7. Was wise mer net iwer ti layt woo fernicht kep sin in te Sintfluut un im Ferxprochne Lant? (Kuk tas pilt.)
7 Opwool Yeehoowa tiise kanse krupe fernicht hot, wise mer net wii eyer yeete persoon fon tiise krupe kesiin hot. Meyer wise aach net ep tii woo um khom sin, een xans hate fer iwer Yeehoowa lërne un sich peroye. Tsum payxpiil: es is woer tas ti Piipel saat tas in te tsayt fon te Sintfluut, waar Noee een “preeticher fon te kerechtichkheet”. (2 Phe. 2:5) Awer ti Piipel saat net tas, wii eyer ti arich am paue waar, hat eyer fersuucht fer yeete persoon uf te eyert preetiche. Kraat soo, wise mer aach net ep ti kanse xlechte layt im Ferxprochne Lant een xans hate fer iwer Yeehoowa lërne un sayn leepe ënere.
Noee un sayn familye sin ti kroos arich am paue. Meyer wise net ep tee un sayn familye fer ti kanse layt uf te eyert kepreeticht hon foer ti Sintfluut khome (Kuk te apsats 7.)
8. Was wise mer net iwer ti layt fon Sotooma un Komoora?
8 Was khene mer saan iwer ti layt fon Sotooma un Komoora? Te kerechte Lot hot tswixich tiise layt, in Sotooma, keleept. Awer meecht Lot fer tii al kepreeticht hon? Meyer wise tas net. Sicher waare se xlechte layt, awer wust yeete eene fon tëne was richtich un ferkheert waar? Meyer khene uns traan tenke tas een krup mëner fon te xtat — “fon te yingste pis te elste” — wolt Lot sayn inkelaatne seksuaal iwerfale; etliche fon tiise yunge mëner waare puupe, soo fiilaycht hon se kaar net ferxtan wii ferkheert sayn aktsyoone waare. (Xee. 19:4; 2 Phe. 2:7) Meecht Yeehoowa, een parmhërtsliche Kot, ëntxlist hon tas yeete eene fon tiise persoone fernicht weyer oone hofnung fer uf xtaye? Meyer wise tas net un mer khene tas net saan. Yeehoowa hot Apraham ti sicherheet kep tas, in tiise xtat, khont ma noch net mool 10 kerechte persoone fine. (Xee. 18:32) Yawool, tii waare unkerechte layt un Yeehoowa hat tas recht fer tëne fernichte weeche sayn aktsyoone. Awer khene mer mit sicherheet saan tas khee eene fon tëne uf xtaye tuut im ‘ufxtaye fon te unkerechte’? Nee.
9. Was wise mer net iwer Salomon?
9 Im keeche teel, leese mer in te Piipel ti kexichte iwer kerechte layt woo unkerecht kep sin. Een payxpiil is te kheenich Salomon. Tee wust kans kenau weer Yeehoowa waar un wii tëm aan peete. Yeehoowa hot tëm aach raychlich keseechent. Awer xpeeter, hot Salomon aan kefang falxe keeter aan peete. Tas hot Yeehoowa aarich pees kelos un ti natsyoon fon Israël hot hunerte yoore too teweeche kelit. Wii Salomon kextorep is, saat ti Piipel tas eyer “mit sayn foerkhomer ruue kang [is]”; tepay aan sayn foerkhomer waare troye mëner, soo wii te kheenich Tawi. (1 Khe. 11:5-9, 43; 2 Khe. 23:13) Awer, ploos wayl ti Piipel tas saat, meecht tas een karantii sin tas Salomon uf keruuft wërt? Nee. Etliche rechne tas Salomon uf xtaye tuut wayl ti Piipel saat tas “weer kextorep is, is fon sayn sint fray kemacht kep”. (Rom. 6:7) Awer tas petayt net tas al tii woo kextorep sin, uf xtaye tuun, wii wën tas naye leepe een recht weyer woo ti persoon kriit wën se xtërpt. Tas ufxtaye is een kexenk fon unser liipliche Kot. Yeehoowa kept ti xans fer tëm imer aan peete fer ti layt woo eyer wil. (Yoop 14:13, 14; Yoo. 6:44) Meecht Salomon tiise kexenk kriin? Yeehoowa wees ti antwort, awer meyer net. Was mer wise, is tas Yeehoowa tas richtiches mache tuut.
WAS MER WISE TUUN
10. Wii xpiirt sich Yeehoowa iwer mënxe fernichte? (Esekyël 33:11) (Kuk aach tas pilt.)
10 Lees Esekyël 33:11. c Yeehoowa saat uns wii eyer sich xpiire tuut wën eyer ti layt richt. Soo wii te profeet Esekyël, hot te aphostel Pheeter kexrip tas Yeehoowa “net winxt tas yemant fernicht wërt”. (2 Phe. 3:9) Tiise wërter treeste uns. Meyer wise tas Yeehoowa net ëntxlise tuut yemant fer imer fernichte wën eyer net een kuut uersach hot. Tee is fol parmhërtslichkheet un tee tsaycht tiise kwaliteet imer wëns meechlich is.
In tëm ufxtaye fon te unkerechte, fiile sorte layt tuun ti xans kriin fer iwer Yeehoowa lërne (Kuk te apsats 10.)
11. Weer wërt net uf keruuft un wii wise mer tas?
11 Was wise mer iwer ti layt woo net uf keruuft wëre? Ti Piipel kept ploos phaar payxpiile. d Yeesus hot, tsum payxpiil, ketsaycht tas Yuutas Iskaryotis net uf keruuft wërt. (Mar. 14:21; kuk aach Yoohan 17:12 un ti xtuutyum noote.) Yuutas wust kans kenau tas was eyer kemacht hot, keeche Yeehoowa un Sayn Soon waar; awer noch soo, hot eyer tas kemacht. (Kuk Markus 3:29 un ti 2 xtuutyum noote.) Yeesus hot aach kesaat tas etliche fon te relichyeese fiirer woo sich keeche tëm kextelt hon, teete xtërpe oone ti hofnung fer uf keruuft wëre. (Mat. 23:33; kuk Yoohan 19:11 un ti xtuutyum noote “o homem”.) Un Phaul hot kesaat tas ti aphostate woo sich net peroye teete, weyere net uf keruuft. (Hep. 6:4-8; 10:29)
12. Was wise mer iwer Yeehoowa sayn parmhërtslichkheet? Kep payxpiile.
12 Im keeche teel, was wise mer iwer Yeehoowa sayn parmhërtslichkheet? Wii hot eyer ketsaycht tas eyer “net winxt tas yemant fernicht wërt”? Mërk mool wii eyer parmhërtslich waar mit etliche layt woo xweyere sinte kemacht hon. Te kheenich Tawi hot phaar xlime sinte kemacht, soo wii atultëryo un een mënx um pringe. Awer Tawi hot sich peroyt un Kot hot tëm parmhërtslich fertsayt. (2 Sam. 12:1-13) Te kheenich Manasës hot xrekliche tinge kemacht torich neekst sayn kanse leepe. Noch soo, hot Yeehoowa parmhërtslichkheet ketsaycht un tëm fertsayt wayl eyer sich peroyt hot. (2 Kro. 33:9-16) Tiise payxpiile pewayse tas Yeehoowa parmhërtslichkheet tsaycht imer wën eyer een uersach siit fer tas mache. Yeehoowa tuut tiise sort layt uf ruufe wayl, opwool se xweyere sinte kemacht hon, hon se sich peroyt.
13. (a) Warom waar Yeehoowa parmhërtslich mit te niniwiiter? (b) Was hot Yeesus xpeeter iwer ti niniwiiter kesaat?
13 Meyer wise aach tas Yeehoowa parmhërtslich mit te niniwiiter waar. Tee hot fer Yoonas kesaat: “Ich hon tsum wise kriit iwer sayn xlechtichkheet.” Awer wii se sich fon sayn sinte peroyt hon, hot Yeehoowa se hërtslich fertsayt. Tëm sayn parmhërtslichkheet waar fiil kreeser wii Yoonas sayns. Yoonas is pees kep, awer Yeehoowa hot tëm erinert tas tiise niniwiiter wuste “noch net mool te unerxiit tswixich was richtich un ferkheert is”. (Yon. 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) Fiile yoore xpeeter, hot Yeesus tiise payxpiil penutst fer iwer Yeehoowa sayn kerechtichkheet un parmhërtslichkheet in lërne. Yeesus hot kesaat tas ti niniwiiter woo sich peroyt hate, teete “in tas kericht” uf xtaye. (Mat. 12:41)
14. Was fer xans kriin ti niniwiiter im “ufxtaye fers kericht”?
14 In was fer “kericht” tuun ti niniwiiter uf xtaye? Yeesus hot in kelërnt tas, im futuer, “een ufxtaye fers kericht” pasiire tuut. (Yoo. 5:29) Tee waar am xpreche iwer sayn Tausent Yoore Rechiirung, ti tsayt wën een ufxtaye “fon te kerechte soo wii fon te unkerechte” pasiirt. (Aph. 24:15) Fer ti unkerechte, wërt tas “een ufxtaye fers kericht”. Es wil saan, Yeehoowa un Yeesus tuun peopachte ep se aan heere un aan wëne was se lërne noo sayn ufxtaye. Wën een niniwiiter woo uf keruuft wërt sich keeche Yeehoowa sayn aanpeetung xtelt, tuut eyer net wayter leepe. (Isa. 65:20) Awer al tii woo raus suuche Yeehoowa aan peete, kriin ti xans fer eewiche leepe hon. (Tan. 12:2)
15. (a) Warom khene mer net saan tas khee persoon woo in Sotooma un Komoora kextorep is, uf xtaye tuut? (b) Wii khene mer ti wërter in Yuutas 7 ferxteen? (Kuk te khaste “ Was wolt Yuutas saan?”)
15 Wii Yeesus am xpreche waar iwer ti layt fon Sotooma un Komoora, hot eyer kesaat tas “te Taach fon Kericht” weyer fiil laychter fer tëne wii fer ti layt woo tëm un sayn inlërnunge ap kextos hon. (Mat. 10:14, 15; 11:23, 24; Luk. 10:12) Was wolt Yeesus saan? Waar Yeesus ploos een ferklaychung am mache fer se tsayche tas ti layt fon tëm sayn tsayt noch fiil xlimer waare wii ti layt fon Sotooma un Komoora? Siits aus tas es net soo is. Meyer mise uns traan tenke tas wën Yeesus kesaat hot tas ti niniwiiter “in tas kericht” uf xtaye teete, waar tee net in een simpoolix aat am xpreche. Soo, siits aus tas was Yeesus kesaat hot iwer ti layt fon Sotooma un Komoora aach net simpoolix waar. Wii Yeesus kexproch hot iwer ti layt fon Sotooma un Komoora, hot eyer iwer “te Taach fon Kericht” kexproch. Wii eyer fertseelt hot iwer ti niniwiiter, hot eyer iwer “tas kericht” kexproch. Sicher tas petayt ti selwich tsayt. Soo wii ti niniwiiter, hon ti layt fon Sotooma un Komoora xlechte tinge kemacht; awer anerste wii ti niniwiiter, hate se khee xans fer sich peroye. Meyer mise uns aach traan tenke tas Yeesus kesaat hot tas “tii woo xlechtes kemacht hon”, teete uf keruuft wëre im “ufxtaye fers kericht”. (Yoo. 5:29) Soo, siits aus tas es hofnung kept fer ti layt fon Sotooma un Komoora; tas ferweenichst etliche fon tëne uf xtaye tuun. Meyer kriin tan ti xans fer tëne in lërne iwer Yeehoowa un Yeesus.
16. Was tuut Yeehoowa unersuuche fer se ëntxlise ep eyer yemant uf ruufe tuut? (Yeeremias 17:10)
16 Lees Yeeremias 17:10. e Tiise wersikel tsaycht in khortse wërter was mer wise tuun: Yeehoowa tuut imer ti hërtse un ti tiifste ketanke unersuuche. Wën Yeehoowa ëntxlist weer eyer uf ruuft, tuut eyer “yeete eene peloone tëm noo sayn weeche”. Yeehoowa wërt fest imer wëns neetich is, awer parmhërtslich imer wëns meechlich is. Soo, heechstens wën ti Piipel tas saat, sole mer net rechne tas een persoon net uf keruuft wërt.
“TE RICHTER FON TE KANS EYERT [MACHT] WAS KERECHTICH IS”
17. Was tuut pasiire mit te mënxe woo kextorep sin?
17 Tsayt Aatam, Ewa un Satanaas sayn repelyoon keeche Yeehoowa, sin xon pilyoone layt kextorep. Te toot is wërklich een xrekliche faynt! (1 Kor. 15:26) Was tuut pasiire mit al tiise layt woo kextorep sin? Een kleen numer — 144.000 im kanse — fon Yeesus sayn troye nookeener, wëre uf keruuft fer unxtërplich leepe im himel kriin. (Apo. 14:1) Een kroos numer troye mëner un fraae woo Yeehoowa keliipt hon, wëre teel fom ‘ufxtaye fon te kerechte’. Tii tuun fer imer too uf te eyert leepe wën se sich wayter kerecht hale torich Yeesus sayn Tausent Yoore Rechiirung un torich ti letst proop. (Tan. 12:13; Hep. 12:1) Aach torich ti Tausent Yoore Rechiirung, ti “unkerechte” — layt woo Yeehoowa net ketiint hon orer soo kaar tas “xlechtes kemacht hon” — kriin ti xans fer sayn leepe ënere un Yeehoowa sayn tiiner wëre. (Luk. 23:42, 43) Awer etliche mënxe waare soo xlecht un hon sich soo fest keeche Yeehoowa un sayn wile kextelt, tas Kot ëntxlist hot tëne net uf ruufe. (Luk. 12:4, 5)
18-19. (a) Warom khene mer traue aan Yeehoowa sayn kericht fon te layt woo kextorep sin? (Isayas 55:8, 9) (b) Was siin mer im neekste artikel?
18 Khene mer uns wërklich sicher sin tas, wën Yeehoowa richt, macht eyer imer te richtich ëntxlus? Yawool! Soo wii Apraham kuut ferxtan hot, is Yeehoowa te perfekte, kluuch un parmhërtsliche “Richter fon te kans eyert”. Tee hot sayn Soon keiipt un tëm ti responsapiliteet kep fer ale layt richte. (Yoo. 5:22) Yeehoowa un Yeesus wise was yeete persoon tenkt un xpiirt. (Mat. 9:4) Soo, wën se yemant richte, mache se imer tas richtiches.
19 Wole mer pextimt sin uf Yeehoowa un ale sayn ëntxlise traue! Meyer erkhëne tas mer net richte khene, awer Yeehoowa khan! (Lees Isayas 55:8, 9.) f Tes weeche, lose mer ale kerichte in te hënt fon Yeehoowa un sayn Soon. Meyer erkhëne aach tas unser Kheenich Yeesus tuut Yeehoowa sayn kerechtichkheet un parmhërtslichkheet perfekt noo mache. (Isa. 11:3, 4) Awer was khene mer saan iwer wii Yeehoowa un Yeesus ti layt richte tuun torich ti kroos tripulatsyoon? Was wise mer net? Un was wise mer? Te neekste artikel kept uns ti antwort.
LIIT 57 Meyer preetiche fer ale sorte layt
b (Yoohan 5:28, 29) Ferwunert aych net too tefun, wayl ti tsayt is am khome wën al tii woo in te kreeper sin, tuun tëm sayn xtim heere 29 un raus khome: tii woo kuutes kemacht hon, fer een ufxtaye fers leepe; un tii woo xlechtes kemacht hon, fer een ufxtaye fers kericht.
c (Esekyël 33:11) Saa fer tëne: ‘“Soo sicher wii ich leepe,” saat te Soweraan Hër Yeehoowa, “ich fraye mich net aan te toot fon tëm xlechter, awer tas te xlechter sayn weech ënert un am leepe playpt. Treet aych rom, treet aych rom fon ayre xlechte weeche. Wayl, fer was solt teyer xtërpe, oo folk fon Israël?”’
d Fer mee wise iwer Aatam, Ewa un Kayn, kuk ti noote in A Sentinela 1te Yanuer 2013, sayt 12.
e (Yeeremias 17:10) Ich, Yeehoowa, unersuuche tas hërts; ich kuke ti tiifste ketanke noo, fer yeete eene peloone tëm noo sayn weeche, tëm noo was sayne aarwayte fertiine.
f (Isayas 55:8, 9) “Wayl mayn ketanke sin net soo wii ayre ketanke, un mayn weeche sin net soo wii ayre weeche”, saat Yeehoowa. 9 “Wayl soo wii te himel heecher wii ti eyert is, soo sin mayn weeche heecher wii ayre weeche, un mayn ketanke, heecher wii ayre ketanke.
