EEN yuute, woo Mortekay keheest hot, hat een wichtich teel in te ewënte woo im piiplixe puuch Estër pasiire. Tee is fon sayn lant wech kenom kep un hot im palas fom Përsya kexaft. Tas is pasiirt een pisye tëm noo 500 F.K., “in [tëm kheenich] Asuero sayn taache”. (Hayt, ti meyerste layt klaape tas tiise kheenich waar Xerxes I kewees.) Mortekay hot een plaan fer te kheenich um pringe, um kehal. Te kheenich is aarich petanklich kep un, tes weeche, hot eyer kepleent tas Mortekay foer te layt keert weyer. Xpeeter, noom toot fon Haman — faynt fon Mortekay un ti yuute —, hot te kheenich Asuero Mortekay wii haupste minister in kesetst. In tiise xtel, hot Mortekay tas kesets kemacht woo ti yuute im kanse Përsixe Raych fon te umpringeray keret hot. (Est. 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16)

Etliche kexicht unersuucher hon kesaat tas tas puuch Estër is een kexicht woo ti layt uf keprung hon un tas Mortekay nii eksistiirt hot. Awer in 1941, hon arkeooloker etwas kefun woo tsiimlich sicher pewayst was ti Piipel iwer Mortekay saat. Was hon se kefun?

Tii hon een përsix tokument kefun woo xprecht iwich eene man mim naame Marduka (een aner aat fer te naame Mortekay saan). Tee hot wii atministratoer, fiilaycht een rechner, in te xtat fon Susa kexaft. In te tsayt woo tas kefun kep is, hot Arthur Ungnad, woo fiil iwer tas kexicht fom plats wust, kesaat tas es waar tas “eyerste mool woo een tokument, woo net in te Piipel is, iwer Mortekay xprecht”.

Fon te tsayt aan woo Arthur tas kexrip hot, unersuucher hon tausente anere përsixe tokumente iwersetst. Tswixich tëne, sin ti Persepolis thaafele, woo kefun kep sin in te ruiin fom plats woo se tas kelt uf keraumt hon, ticht pay te maure fon te xtat. Tiise thaafele sin fon te tsayt woo Xerxes I am rechiire waar. Tii sin in te elamiitix xprooch un hon phaar naame woo im puuch Estër foer khome. a

Te naame Marduka tuut in etliche fon te Persepolis thaafele foer khome. Tee hot wii sekreteer fom kheenich kexaft im palas fon Susa in te tsayt woo Xerxes I kheenich waar. Een thaafel saat tas Marduka iwersetser waar. Tiise kleenichkheet xtimt mit was ti Piipel iwer Mortekay saat. Tee is in kesetst kep wii tiiner fom kheenich Asuero (Xerxes I) un hot ferweenichst 2 xprooche fertseelt. Mortekay hot sich eftas kesetst im kheenich sayn toer fom palas in Susa. (Est. 2:19, 21; 3:3) Tiise toer waar een kroos kepay woo te palas sayn tiiner kexaft hon.

Es kept interesante eenlichkheete tswixich te Marduka fon te thaafele un te Mortekay fon te Piipel. Tii hon in te selwich tsayt un im selwiche plats keleept un hon aach wii tiiner im selwiche plats kexaft. Tiise kleenichkheete al tsayche tas, tsiimlich sicher, Marduka un Mortekay ti selwich persoon waare.