XTUUTYUM ARTIKEL 45
LIIT 138 Kraue hoer sin een xeen kroon
Lisyoone fon te letste wërter fon troye mëner
“Fint ma net kluucheet unich ti elter layt? Un een lang leepe, pringt net ferxtëntnis?” (YOOP 12:12)
WAS TUUN MER SIIN?
Wën mer Yeehoowa foliche, tuut eyer ferxpreche uns yets seechne un uns eewiche leepe kepe.
1. Warom khene mer mit te elter layt lërne?
MEYER al mise hilef kriin fer kuute ëntxlise mache. Meyer khene tiise hilef kriin fon te elteste in te kemaynt orer anere priiter un xwestere mit fiil speryens. Meyer sole net tenke tas sayn aanreete net in unser taache phase ploos wayl se fiil elter wii uns sin. Yeehoowa wil hon tas mer fon te elter layt lërne. Tii hate mee tsayt wii meyer fer lisyoone iwer tas leepe lërne un kluuch wëre. (Yoop 12:12)
2. Was tuun mer in tiise artikel siin?
2 In te piiplixe tsayte, hot Yeehoowa troye layt penutst woo elter waare, fer sayn folek uf muute un lenke. Tenk mool, tsum payxpiil, aan Mooses, Tawi un te aphostel Yoohan. Tii hon in unerxiitliche tsayte un situatsyoone keleept. Neekst am ën fon sayn leepe, hon se kluuche aanreete fer ti yunge layt kep. Yeete eene fon tëne hot kexproch iwer wii wichtich es is Kot foliche. Yeehoowa hot tëne sayn wërter in te Piipel kexrip kelos tas mer lisyoone too temit lërne khente. Tiise aanreete noo kuke, khan uns al helfe — ekaal ep mer yung orer alt sin. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16) In tiise artikel, tuun mer etliche fon te letste wërter fon tiise mëner xtutiire un siin was mer too temit lërne khene.
“TUU [TUUST] EEN LANG TSAYT LEEPE”
3. In was fer aate hot Mooses ti natsyoon fon Israël un Yeehoowa ketiint?
3 Torich sayn kanse leepe, hot Mooses xtram fer Yeehoowa kexaft. Tee hot wii profeet, richter, fiirer un xrayper ketiint un tee hot fiile lisyoone torich sayn leepe kelërnt. Mooses hot ti natsyoon fon Israël fon te sklaaweray in Ejipt pefrayt un hot fiile fon Kot sayn wunere mit sayn aychne aue kesiin. Yeehoowa hot Mooses penutst fer ti eyerste 5 piicher fon te Piipel, te Psalm 90 un tsiimlich sicher te Psalm 91 un tas puuch Yoop xraype.
4. Weem hot Mooses uf kemuut un warom?
4 Wii Mooses 120 yoore alt waar un sayn toot ticht waar, hot eyer ti kanse israeliiter kesamelt fer tëne erinere ti tinge woo Yeehoowa se kemacht hat. Phaar yoore eente, hate etliche israeliiter Yeehoowa sayn wunere kesiin un aach ti aat wii Eyer ti ejipter kextrooft hat. (Eeks. 7:3, 4) Tii khonte sich traan tenke wii Yeehoowa tas Roote Meer keteelt hat un wii se torich te mite kelaaft sin; nochter hon se kesiin Yeehoowa Faraoo un sayn kanse militeer fernichte. (Eeks. 14:29-31) Im tesërt, hot Yeehoowa tëne kexitst un uf kephast. (Teut. 8:3, 4) Yets, waare ti israeliiter ticht am Ferxprochne Lant un Mooses wolt sayn letste xans penutse fer tas folek uf muute. a
5. Was fer sicherheet hon Mooses sayn letste wërter in Teuteronoomyum 30:19, 20 fer ti israeliiter kep?
5 Was hot Mooses kesaat? (Lees Teuteronoomyum 30:19, 20.) b Mooses hot ti israeliiter erinert tas se een wunerlich futuer foer sich hate. Mit Yeehoowa sayn seechen, khente se een lang tsayt leepe im lant woo Yeehoowa tëne ferxproch hat. Tiise lant waar xeen un fruchtpar kewees. Kuk mool wii Mooses tas lant pexrip hot: “Een lant mit kroose un kuute xtete woos tuu net uf kepaut host, mit hayser fol kuute tinge woos tuu net kexaft host fer se samele, mit reen pruner woos tuu net kekraapt host, un mit traupe kriste un oliiwe peem woos tuu net keplantst host.” (Teut. 6:10, 11)
6. Warom hot Kot kelos tas anere natsyoone Israël iwerfale teete?
6 Awer Mooses hot aach een aanreet fer ti israeliiter kep: tii solte Yeehoowa sayn kepoote aan heere fer wayter in tiise xeen un fruchtpar lant leepe. Mooses hot se uf kemuut “tas leepe raus suuche”; too tefoer, miste se Kot “sayn xtim heere un sich aan tëm fest hale”. Awer ti israeliiter hon Yeehoowa net aan keheert. Tes weeche, hot Eyer kelos tas ti asiiryer un noo heyer ti papilooner tëne iwerfale teete un se wayt wech fon sayn lant nëme teete. (2 Khe. 17:6-8, 13, 14; 2 Kro. 36:15-17, 20)
7. Was khene mer mit Mooses sayn wërter lërne? (Kuk aach tas pilt.)
7 Was lërne mer too temit? Ti folichkheet ret unser leepe. Soo wii ti israeliiter ticht paym Ferxprochne Lant waare, soo sin mer aach ticht pay te ferxprochne nay welt. Klaych wërt ti eyert noch mool een paratiis sin. (Isa. 35:1; Luk. 23:43) Te Taywel un ti temoone, ti relichyoone woo liieray iwer Kot in lërne, un ti mënxliche rechiirunge woo ti layt unertrike, tuun net mee eksistiire. (Apo. 17:16; 19:19, 20; 20:2, 3) Yeehoowa tuut net lose tas yemant xwiirichkheete fer ti anere in te nay welt pringt. (Psal. 37:10, 11) Ale layt woo im Paratiis leepe, tuun Yeehoowa sayn kesetse foliche un, tes weeche, es tuut eenichkheet un friit kepe. Ti layt tuun sich naner liipe un eene uf te anere traue. (Isa. 11:9) Meyer sin tiise tsayt hërtslich am waarte! Un wën mer Yeehoowa wayter foliche, tuun mer uf te eyert leepe net ploos torich hunerte yoore, awer fer ti kans eewichkheet! (Psal. 37:29; Yoo. 3:16)
Wën mer Yeehoowa wayter foliche, tuun mer uf te eyert leepe net ploos torich hunerte yoore, awer fer ti kans eewichkheet (Kuk te apsats 7.)
8. Wii hot tas ferxpreche fon eewiche leepe een misyoneer keholef? (Yuutas 20, 21)
8 Wën mer triwer noo tenke aan Kot sayn ferxpreche fon eewiche leepe, tas khan uns helfe tëm foliche, ekaal ti propleeme woo mer mit mache. (Lees Yuutas 20, 21.) c Tiise ferxpreche khan uns aach kraft kepe fer keeche unser xwacheete khëmpfe. Een pruuter woo xon fiile yoore wii misyoneer in Afrika tiint, hot aus keleet tas eyer ofts fersuucht waar was ferkheertes mache. Tee saat: “Ich hon mich foer kextelt tas ich khent mayn xans fer im Paratiis leepe, ferliire wën ich net folich weyer. Tas hot mich uf kemuut wayter keeche mayn xwacheet khëmpfe un eftas too triwer peete. Mit Yeehoowa sayn hilef, khont ich too triwer wech khome.”
“TUU [TUUST] ALES KUUT KEMACHT KRIIN”
9. Was fer xwiirichkheete hot Tawi torich sayn leepe kelit?
9 Tawi waar eene kuute kheenich un aach een musikanter, poët, kriicher un profeet. Tee hot fiile xwiirichkheete mit kemacht. Torich phaar yoore, tsum payxpiil, must eyer fom naytiche kheenich Saul aus rayse. Noo tas Tawi kheenich kep is, must eyer noch mool aus rayse wayl sayn soon Apsaloon fersuucht hot sich kheenich uf tëm sayn plats mache un tëm um pringe. Tawi hot wayter Kot troy ketiint pis sayn toot, opwool ti xwiirichkheete woo eyer kelit hot un ti sinte woo eyer kemacht hot. Yeehoowa hot tëm soo kaar pexrip wii “eene man woo mayn hërts froo macht”. Sicher, es loont sich acht kepe tsu Tawi sayn kluuche aanreete! (Aph. 13:22; 1 Khe. 15:5)
10. Warom hot Tawi aanreete fer sayn soon Salomon kep eep eyer kheenich kep is?
10 Kuk mool, tsum payxpiil, te aanreet woo Tawi fer sayn soon Salomon kep hot, woo te neekste kheenich iwer Israël weyer. Yeehoowa hot Salomon raus kesuucht fer een thempel uf paue woo ti layt Yeehoowa aan peete khente. (1 Kro. 22:5) Fiil aarwayt waar too hiner traan un Salomon praycht Yeehoowa sayn hilef fer ti natsyoon fiire. Was meecht Tawi tëm kesaat hon? Wole mer siin.
11. (a) Tëm noo 1 Kheeniche 2:2, 3, was hot Tawi Salomon aan kereet? (b) Was is pasiirt soo lang wii Salomon folich waar? (Kuk aach tas pilt.)
11 Was hot Tawi kesaat? (Lees 1 Kheeniche 2:2, 3.) d Tawi hot fer Salomon kesaat tas, wën eyer folich weyer, weyer tee een kuut fiirer un Yeehoowa teet tëm seechne. Torich fiile yoore, hot Yeehoowa kuute tinge un hilef fer Salomon kep. (1 Kro. 29:23-25) Salomon hot te kroose thempel kepaut, etliche piicher fon te Piipel kexrip un sayn wërter xteen aach in anere piicher fon te Piipel. Tee is aach aarich pekhant kep weeche sayn raychtum un kluucheet. (1 Khe. 4:34) Awer soo wii Tawi aus keleet hat, teet Salomon ploos ales kuut hin kriin soo lang wii eyer Yeehoowa aan heere teet. Es is xaat, awer wii Salomon alt kep is, hot eyer aan kefang anere keeter aan peete. Yeehoowa is traurich too temit kep un hot noo kelos Salomon kluucheet kepe fer tas folek kerecht rechiire. (1 Khe. 11:9, 10; 12:4)
Tawi sayn letste wërter fer sayn soon Salomon helfe uns siin tas, wën mer Yeehoowa foliche, tuut Eyer uns kluucheet kepe fer kuute ëntxlise mache (Kuk ti apsetse 11-12.) f
12. Was khene mer mit Tawi sayn wërter lërne?
12 Was lërne mer too temit? Ti folichkheet pringt Yeehoowa sayn seechen un hilef. (Psal. 1:1-3) Es is woer tas Yeehoowa ferxprecht uns net soo raych un pekhant wii Salomon mache. Awer wën mer Yeehoowa foliche, tuut eyer uns lenke un ti neetich kluucheet kepe fer kuute ëntxlise mache iwer aarwayt, xuul, kelt orer ferkniichung. (Xpr. 2:6, 7; Tya. 1:5) Wën mer folich sin, xitse mer unser fraayntxaft mit tëm un meyer kriin tas eewiche leepe. (Xpr. 2:10, 11) Meyer mache aach kuute fraaynte un hale ti frooheet in te familye.
13. Was hot Carmen keholef sayn leepe ferpesere?
13 Carmen, woo in Mosampik leept, hot ketenkt tas se khent een peser leepe hon wën se een hooch xuul mache teet. Soo is se tsu een uniwersiteet kang un hot arkitetuer xtutiirt. “Ich hon keliipt was ich kelërnt hon — saat se. — Awer tas hot fiil fon mayn tsayt un kraft kexteelt. Ich waar te kanse taach in te xuul: fon 7:30 moynts pis 6:00 foernachts. Es waar xweyer tsu te fersamlunge keen un mayn fraayntxaft mit Yeehoowa hot aan kefang sich ferxweeche. Ich hon kemërkt tas ich fersuucht hon 2 hëre tiine.” (Mat. 6:24) Tii hot too triwer kepeet un unersuuchunge in unser puplikatsyoone kemacht. Tii saat noch: “Ich hon kuute aanreete fon te elteste un mayn mama kriit. Tes weeche hon ich noo kelos tsu te uniwersiteet keen un ich hon in te fol tsayt tiinst aan kefang. Tas hot mich keholef ti peste ëntxlise in mayn leepe mache un ich sin froo too teweeche.”
14. Was wolte Mooses un Tawi in khortse wërter saan?
14 Mooses un Tawi hon Yeehoowa keliipt un tii wuste tas es aarich wichtich is Tëm aan heere. Soo hon se anere uf kemuut sayn payxpiil noo mache un troy tsu Yeehoowa plaype. Ti tswaay hon aach fer ti anere kesaat tas se khente net wayter Yeehoowa sayn fraaynte sin orer sayn seechen kriin wën se net folich weyere. Sicher sin tiise aanreete nutslich fer uns hayt. Hunerte yoore xpeeter, hot een aner tiiner fon Yeehoowa aus keleet wii wichtich es is troy tsu Kot plaype.
“ICH HON KHEE KREESER FROOHEET”
15. Was hot te aphostel Yoohan torich sayn leepe kesiin?
15 Te aphostel Yoohan waar eene tichte fraaynt fon Yeesus Kristus. (Mat. 10:2; Yoo. 19:26) Yoohan hot fiil tsayt mit Yeesus kepreeticht un hot sayn wunere kesiin. Opwool ti proope, is eyer leaal tsu Yeesus keplip. Yoohan hot kesiin wii Yeesus um keprung kep is un, xpeeter, fom toot uf keruuft kep is. Tee hot aach kesiin ti kristlich kemaynt wakse un hot kenuuch tsayt keleept fer se siin ti kuute notisye “fer ti kans kriatsyoon unich tëm himel kepreeticht” wëre. (Kol. 1:23)
16. Weer kriit nutse fon Yoohan sayn priife?
16 Wii Yoohan xon kans alt waar, hot eyer ti eer kriit fer tas wunerlich puuch Apokalipsis xraype. (Apo. 1:1) Tee hot eene fon te Ewankeelye un aach 3 priife kexrip, woo hayt kenënt sin wii Eyerste, Tsweete un Trite Yoohan. In sayn letste priif, hot eyer fer Kayo kexrip, een troy krist woo Yoohan keliipt hot wii wën eyer sayn aychne khint weyer. (3 Yo. 1) Sicher, es waare fiile layt woo Yoohan sayn kaystliche khiner waare. Was tiise man kexrip hot, tuut al Yeesus sayn nookeener uf muute — fon friier pis hayt.
17. Tëm noo 3 Yoohan 4, was pringt kroos frooheet?
17 Was hot Yoohan kexrip? (Lees 3 Yoohan 4.) e In sayn trite priif, hot Yoohan kesaat tas eyer froo waar wayl eyer kesiin hot tas sayn priiter un xwestere Kot wayter kefolicht hon. Etliche layt hon liieray aus keprayt un ti kemaynt keteelt. Awer anere sin wayter “in te woerheet [kang]”. Tii hon wayter Kot kefolicht un sin “wayter noo tëm sayn kepoote [kang]”. (2 Yo. 4, 6) Tiise troye kriste hon Yoohan un aach Yeehoowa froo kelos. (Xpr. 27:11)
18. Was lërne mer mit Yoohan sayn wërter?
18 Was lërne mer too temit? Ti troyheet pringt frooheet. (1 Yo. 5:3) Tsum payxpiil, meyer sin froo wayl mer Yeehoowa froo mache. Kot frayt sich wën eyer siit tas mer ti fersuuchunge ap xtose un uns aan xtrenge fer sayn kesetse aan heere. (Xpr. 23:15) Ti engele im himel fraye sich aach too temit. (Luk. 15:10) Meyer kriin aach frooheet wën mer siin unser priiter un xwestere troy aus hale, opwool se yachtung un fersuuchunge mit mache. (2 The. 1:4) Un wën Satanaas sayn welt fernicht wërt, wëre mer froo tas mer troy tsu Yeehoowa keplip sin.
19. Was hot Rachel kesaat iwer ti woerheet fer ti anere in lërne? (Kuk aach tas pilt.)
19 Meyer wëre hauptseechlich froo wën mer ti anere iwer Yeehoowa in lërne. Rachel, woo in te Tominikaanix Repuuplik leept, tenkt tas es een kroos eer is ti anere iwer unser wunerlich Kot in lërne. Tii hot xon fiile layt keholef aan fange Yeehoowa aan peete. Tii saat: “Wën ich siin tii woo ich in lërne imer mee Yeehoowa liipe, uf tëm traue un ënerunge mache fer tëm kefale, xpiire ich een frooheet woo ich kaar net aus leye khan. Tiise frooheet is kreeser wii ti aanxtrengung woo ich kemacht hon fer tëne in lërne Yeehoowa tiine.”
Ti anere in lërne Yeehoowa liipe un foliche, pringt uns frooheet (Kuk te apsats 19.)
TI LETSTE WËRTER FON TROYE MËNER PRINGE UNS NUTSE
20. Was is eenlich tswixich meyer un Mooses, Tawi un Yoohan?
20 Mooses, Tawi un Yoohan hon fiile yoore tsurik keleept. Sayn leepe waar fiil anerste wii unseres. Awer es kept fiile eenlichkheete tswixich tii un meyer. Soo wii meyer, hon se te woere Kot ketiint, tsu tëm kepeet un uf tëm ketraut fer hilef un aanreete kriin. Un soo wii tiise mëner, klaape mer tas Yeehoowa seechent tii woo tëm aan heere.
21. Wii tuut Yeehoowa uns seechne wën mer sayn kesetse aan heere?
21 Soo wole mer ti aanreete fon tiise elter mëner noo keen un Yeehoowa sayn kesetse aan heere. Wën mer folich sin, tuut Kot uns seechne un helfe. Meyer tuun “een lang tsayt leepe”, yaa, fer imer! (Teut. 30:20) Meyer wëre aach froo wayl mer unser liipliche Fater im himel kefale, woo uns peser peloone khan wii meyer uns foer xtele khene! (Ëfe. 3:20)
LIIT 129 Playp fest un kep net uf!
a Ti meyerste israeliiter woo Yeehoowa sayn wunere im Roote Meer kesiin hon, khonte net tas Ferxprochne Lant siin. (Nuu. 14:22, 23) Yeehoowa hot kesaat tas al tii woo 20 yoore alt orer elter waare, teete im tesërt xtërpe. (Nuu. 14:29) Awer fiile woo yinger wii 20 yoore alt waare, sin lepeentich keplip. Un tepay mit Yosuee, Kalëp un fiile fon te israeliiter in Lewii sayn xtam, sin se torich te Yortan flus im Ferxprochne Lant rin kang. (Teut. 1:24-40)
b (Teuteronoomyum 30:19, 20) Ich hoole hayt te himel un ti eyert wii tsayer keeche aych, tas ich hon foer aych ketuun tas leepe un te toot, te seechen un ti ferfluuchung. Tuu tas leepe raus suuche fer wayter leepe, tuu un tayn nookhomer, 20 torich Yeehoowa, tayn Kot, liipe, tëm sayn xtim heere un sich aan tëm fest hale. Wayl Tee kept tich leepe un torich Tëm tuust tuu een lang tsayt leepe im lant woo Yeehoowa tsu tayn foerkhomer Apraham, Isak un Yaakop ferxproch hot.”
c (Yuutas 20, 21) Awer teyer, keliipte, macht aych torich ayer haylichste klaape xtark un tuut mit hayliche kayst peete. 21 Soo playpt teyer in Kot sayn liip, soo lang wii teyer ti parmhërtslichkheet fon unser Hër Yeesus Kristus waart, un noom eewiche leepe kukt.
d (1 Kheeniche 2:2, 3) “Ich tuun klaych xtërpe. Tes weeche, say xtark un xtel tich wii eene man aan. 3 Tuu solst Yeehoowa tayn Kot aan heere un uf Sayn weeche keen. Tuu solst sayn kesetse, kepoote, kerichts ëntxlise un erinerunge, woo in Mooses sayn Kesets xteen, foliche. Soo tuust tuu ales kuut kemacht kriin, ekaal woos tuu hin keest.
e (3 Yoohan 4) Ich hon khee kreeser frooheet wii tas: heere tas mayn khiner wayter in te woerheet keen.
f PILT AUSLEYUNG: Links sayt: Tawi kept etliche letste aanreete fer sayn soon Salomon. Recht sayt: Priiter un xwestere kriin ti pest inlërnung in een Pyoneer Tiinst Xuul.
