1-2. Was fer waar ti unerxiit tswixich Akap un Manasës, un was fer frooche tuun mer antworte?

HAYT, xpreche mer iwer tswaay kheeniche fon te piiplixe tsayte. Eene hot iwer tas raych fon Israël, mit sayn 10 xteme, rechiirt; te aner, iwer tas raych fon Yuuta, mit sayn 2 xteme. Tii hon in unerxiitliche tsayte keleept, awer sin fiile phunkte eenlich tswixich ti tswaay. Ti tswaay hon sich keeche Yeehoowa repeliirt un kemacht tas tas folek sinte teet. Ti tswaay hon falxe keeter aan kepeet un layt um keprung. Awer, es kept een unerxiit tswixich tiise mëner: eene hot wayter tas xlechtes pis sayn toot kemacht; awer te aner hot sich peroyt, un Yeehoowa hot ti xrekliche tinge woo eyer kemacht hat, fertsayt. Weer waare tiise kheeniche?

² Te kheenich fon Israël waar Akap; un te kheenich fon Yuuta, Manasës. Ti unerxiit tswixich tëne lërnt uns fiil iwer een wichtich sache: sich peroye. (Aph. 17:30; Rom. 3:23) Was petayt sich peroye? Un wii khene mer tsayche tas mer uns peroyt hon? Meyer mise tas wise wayl mer wole hon tas Yeehoowa uns fertsayt wën mer sinte. Fer tiise frooche antworte, tuun mer tas leepe fon tiise tswaay kheeniche noo kuke un siin was khene mer mit tëne sayn payxpiile lërne. Noo heyer, xpreche mer iwer was Yeesus in kelërnt hot iwer sich peroye.

3. Was fer sort kheenich waar Akap kewees?

³ Akap waar te 7^te kheenich iwer ti 10 xteme fom raych fon Israël. Tee hot sich mit Jesapël kehayrat. Tii waar tochter fom kheenich fon Siiton, een raych natsyoon am nort fon Israël. Weeche tiise hayrat, hat Israël mee keleechenheete fer raychtum kriin. Awer tiise hayrat hot aach tas folek noch mee fon Yeehoowa ap kelënkt. Tas is pasiirt wayl Jesapël Paal aan kepeet hot; un tii hot Akap uf kemuut tiise trekiche relichyoon aus prayte. Aan tiise relichyoon, waar ti huraray tepay, un tii hon soo kaar khiner  keopfert. Jesapël hot aach kexikt ti profeete fon Yeehoowa um pringe. Tan, soo lang wii Jesapël kheenichin weyer, waare tii al ins kefoer. (1 Khe. 18:13) Te aychne Akap “waar xlechter foer Yeehoowa sayn aue wii ale tii woo foer tëm rechiirt hate”. (1 Khe. 16:30) Yeehoowa hot net sayn aue tsu kemacht fer was Jesapël un Akap am mache waare. Kans anerste! — Tee wust ales was am pasiire waar. Awer Kot hot parmhërtslichkheet ketsaycht; tee hot te profeet Eliias kexikt fer tii un tas folek helfe sich ënere un tëm tiine eep tas tsu xpeet weyer. Awer, Akap un Jesapël wolte net horiche.

4. Was fer xtroof teet Akap kriin, un wii hot eyer sich aan kextelt?

⁴ Awer, eene taach, is Yeehoowa sayn ketult tsum ën khom. Tee hot Eliias tsu Akap un Jesapël kexikt. Tee solt tëne saan tas Yeehoowa tëne xtroofe teet un tas sayn kans familye fernicht weyer. Eliias sayn wërter hon Akap tiif petrof! Ma khan neekst net klaape, awer tiise hoochmuutiche man ‘hot sich kleen kemacht’. (1 Khe 21:19-29)

5-6. Wii wise mer tas Akap sich net wërklich peroyt hot?

⁵ In tiise xtun hot Akap sich kleen kemacht, awer sayn aanxtelung noo heyer hot ketsaycht tas eyer sich net wërklich peroyt hat. Tee hot net fersuucht ti aanpeetung fon Paal in sayn lant tsum ën pringe. Tee hot aach net ti layt uf kemuut Yeehoowa aan peete. Un in noch anere aate, hot Akap ketsaycht tas eyer sich net wërklich peroyt hat.

⁶ Tsum payxpiil: xpeeter, hot Akap fer te kheenich fon Yuuta, Yeosafat, hilef ferlangt fer keeche Siirya khëmpfe. Yeosafat waar een kuut kheenich kewees, woo aan Kot ketraut hot. Tes weeche, hot eyer fer Akap kesaat tas tii selte eyerst mit een profeet fon Yeehoowa xpreche. Am aanfang, wolt Akap tas net mache; tee hot kesaat: “Es kept noch eene man torich weem mer khene Yeehoowa unersuuche, awer ich hase iim, wayl was eyer iwer mich profetisiirt is nii was kuutes, ploos xlechtes.” Noch soo, hon se mim profeet Mikaiias kexproch. Un Akap waar richtich kewees: Kot sayn profeet hot tëm xlechte notisye kep! Akap khont sich peroyt hon un Yeehoowa sayn fertsayung kesuucht hon. Awer xtats tas, hot tiise xlechte man te profeet in te katee kexmis. (1 Khe. 22:7-9, 23, 27) Akap khont te profeet in xpërte, awer khont net ti profetsii um hale sich erfiile. Im khampf woo xpeeter pasiirt is, is eyer um keprung kep. (1 Khe. 22:34-38)

7. Wii hot Yeehoowa Akap pexrip noo tas eyer kextorep is?

⁷ Noo tas Akap kextorep is, hot Yeehoowa ketsaycht was Eyer iwer tëm ketenkt hot. Wii te kuute kheenich Yeosafat tsurik tsu sayn lant in sicherheet khom is, hot Kot te profeet Yeuu kexikt mit tëm xpreche keen. Yeuu hot Yeosafat ferxënt wayl eyer Akap keholef hot; Yeuu hot kesaat: “Mënst tuu tas es richtich is tas tuu ti xlechter helfst? Orer tas tuu liipe tuust tii woo Yeehoowa hase?” (2 Kro. 19:1, 2) Tenk traan: wën Akap sich wërklich peroyt hët, sicher weyer eyer net pexrip wii eene xlechte man woo Yeehoowa kehast hot. Tas lost kans taytlich: Akap hot sich een pisye traurich kexpiirt, awer tee hot sich nii net wërklich peroyt.

8. Was khene mer lërne iwer sich peroye mit Akap sayn payxpiil?

⁸ Was khene mer mit Akap sayn payxpiil lërne? Wii Eliias fer Akap kesaat hot tas sayn familye kextroof weyer, hot eyer sich am aanfang kleen kemacht. Tas waar een kuut aanfang kewees. Awer, was eyer nochter kemacht hot, hot ketsaycht tas eyer sich net im hërts peroyt hat. Soo, lërne mer tas sich peroye petayt mee wii ploos traurichkheet fer een tsayt tsayche. Yets, wole mer een aner payxpiil noo kuke woo helft uns ferxteen was sich wërklich peroye petayt.

9. Was fer sort kheenich waar Manasës kewees?

⁹ Unkefeer 200 yoore xpeeter, is Manasës kheenich fon Yuuta kep. Siits aus tas eyer xlechter wii Akap waar! Ti Piipel saat: “Tee hot fiile tinge kemacht woo foer Yeehoowa sayn aue xlecht waare, un soo hot eyer Tëm pelayticht.” (2 Kro. 33:1-9) Manasës hot altare fer falxe keeter kepaut, un noch xlimer: in Yeehoowa sayn thempel, hot eyer een auskepikne xtaatue fon een hayliche phoste uf kextelt — tsiimlich sicher penutst fer te sëks aan peete. Tee “hot maxii un heksaray pratikiirt” un “aach fiil unxultich pluut aus kexut”. Tee hot fiile layt um keprung un soo kaar “sayn aychne soone wii opfere [fer ti falxe keeter] ferprënt”. (2 Khe. 21:6, 7, 10, 11, 16)

10. Wii hot Yeehoowa Manasës tisipliniirt, un wii hot eyer sich aan kextelt?

¹⁰ Kot hot profeete kexikt fer Manasës aan saan. Awer, soo wii Akap, waar eyer tikhopich kewees un hot tëne net aan keheert. “Soo, hot Yeehoowa keeche [Yuuta] keprung ti xëfe fon tëm militeer fon Asiirya sayn kheenich. Tii hon Manasës mit henke kefang; hon tëm mit tswaay khuper khete kepun, un tëm tsu Papiloon kenom.” Siits aus tas, wii Manasës in Papiloon in kexpërt waar, hot eyer fiil iwer was pasiirt is ketenkt. Tee “hot sich wayter kans kleen kemacht foer te Kot fon sayn foerkhomer”. Un tee hot aach “tsu Yeehoowa, sayn Kot, aan kehal”. In woerheet, hot Manasës “noo un noo tsu Tëm kepeet”. Tiise xlechte man waar sich am ënere. Tee hot aan kefang Yeehoowa wii “sayn Kot” siin un hot net noo kelos tsu tëm peete. (2 Kro. 33:10-13)

11. Tëm noo 2^te Kroonike 33:15, 16, wii hot Manasës ketsaycht tas eyer sich wërklich peroyt hat?

¹¹ Mit te tsayt, hot Yeehoowa Manasës sayn kepeete keantwort. Weeche tas was eyer in sayn kepeete kesaat hot, khont Yeehoowa mërke ti ënerunge in Manasës sayn hërts. Tan, wën Manasës fertsayung ferlangt hot, hot Kot tëm aan keheert un tëm aach erlaupt noch mool kheenich wëre. Manasës hot sayn pestes kemacht fer se tsayche tas eyer sich wërklich peroyt hat. Tee hot kemacht was Akap nii kemacht hot: sayn aanxtelung ënere. Tee hot keeche ti falx aanpeetung kekhëmpft un ti layt uf kemuut Yeehoowa aan peete. (Lees 2^te Kroonike 33:15, 16.) * Sicher, praycht Manasës fiil klaape un koraaj fer tas mache. Warom? Torich fiile yoore waar eyer een xlechte payxpiil fer sayn familye, fer ti wichtiche mëner in sayn rechiirung un fer tas kanse folek. Awer yets, wii eyer alt waar, hot eyer fersuucht fermache tas xlechtes woo eyer kemacht hat. Tsiimlich sicher, waar eyer eene  kuute payxpiil kewees fer sayn enkelskhint, Josiias, woo xpeeter een aarich kuut kheenich kep is. (2 Khe. 22:1, 2)

12. Was lërne mer iwer sich peroye mit Manasës?

¹² Was lërne mer mit Manasës sayn payxpiil? Tee hot sich kleen kemacht, awer net ploos tas. Tee hot kepeet, Kot sayn parmhërtslichkheet aan kehal, un sayn aanxtelung keënert. Tee hot sich aan kextrengt fer tas xlechtes fermache woo eyer kemacht hat. Tee hot aach sayn pestes kemacht fer Yeehoowa aan peete un ti anere helfe tas aach mache. Soo kaar ti xlimste sintiche layt khene hofnung aan Manasës sayn kexicht fine. Tëm sayn speryens lost es taytlich: Kot is “kuut un imer fërtich fer se fertsaye”. (Psal. 86:5) Es is meechlich fertsayung kriin — awer ploos wën ti persoon sich wërklich peroyt.

13. Mach een ferklaychung woo helft uns ferxteen een wichtich phunkt iwer sich peroye.

¹³ Manasës hot mee kemacht wii ploos sich traurich iwer sayn sinte xpiire. Meyer khene een wichtich lisyoon iwer sich wërklich peroye too temit lërne. Kuk mool een ferklaychung: tuu keest pis een pekaray fer een thoter khaafe. Awer, xtats tich een thoter pringe, pringe se tich een aay. Weyerst tuu froo? Kewis net! Un wën se tich saan teete tas te aay een wichtich teel fon te thoter is? Sicher, tas teet net fiil ënere. Kraat soo, ferlangt Yeehoowa tas yemant woo een sint kemacht hot sich peroyt. Wën eyer sich traurich iwer sayn sinte fint, is es kuut — tas is een wichtich teel fon sich peroye. Awer tas is net kenuuch. Was noch is neetich? Meyer lërne fiil too triwer mit een xeen kexicht woo Yeesus fertseelt hot.

14. In Yeesus sayn kexicht, wii hot te ferloerne soon aan kefang se tsayche tas eyer sich peroyt hat?

¹⁴ Yeesus hot een ufmuutich kexicht iwer een ferloerne soon fertseelt; tas xteet in Lukas 15:11-32. Een yunge man hot sich keeche sayn fater repeliirt, is fon sayn haus fat kang un “pis een wayte lant kerees”. Tat, hat eyer een imoraalix leepe. Awer, wën sayn leepe xweyer kep is, hot eyer aan kefang se tenke iwer ti xlechte ëntxlise woo eyer kemacht hat. Tee hot kemërkt tas sayn leepe fiil peser waar wën eyer mit sayn papa kewoont hot. Soo wii Yeesus kesaat hot, ‘is eyer aan sich khom’. Tee hot raus kesuucht tsurik tsu sayn haus keen un fer sayn fater fertsayung ferlange. Es waar een wichtich xtun kewees wën eyer kemërkt hot tas eyer xlechte ëntxlise kemacht hot. Awer, waar tas kenuuch? Nee. Tee praucht noch sayn aanxtelung ënere.

15. Wii hot te ferloerne soon ketsaycht tas eyer sich wërklich peroyt hot?

¹⁵ Te ferloerne soon hot ketsaycht tas eyer sich wërklich peroyt hat. Wii? Tee hot ti lang rees hëm tsus kemacht. Tan, wën eyer sayn fater ketrof hot, hot eyer kesaat: “Ich hon keeche te himel un keeche tich kesint. Ich tuun net mee fertiine wii tayn soon kenënt wëre.” (Luk. 15:21) Ti eerliche wërter fon te yunge  man tsayche tas eyer wolt sayn froyntxaft mit Yeehoowa tsurik kriin. Tee hot aach erkhënt tas sayn aktsyoone sayn papa fiil wee kemacht hate. Un tee waar fërtich fer xtram xafe fer sayn fater noch mool kefale; tee waar soo kaar wilich fer pehantelt wëre wii eene fon te aarwayter fon sayn papa! (Luk. 15:19) Awer tas is net ploos een xeen kexicht. Tas khan ti elteste fiil helfe wën se prayche raus kriin ep yemant woo een xweyer sint kemacht hot sich wërklich peroyt hot.

16. Warom khan es xweyer fer ti elteste sin se wise ep yemant sich wërklich peroyt hot?

¹⁶ Es is xweyer fer ti elteste se wise ep yemant woo een xweyer sint kemacht hot sich wërklich peroyt hot. Warom? Ti elteste khene net hërtse leese. Tes weeche, mise se pewaysunge hon tas sayn pruuter kelërnt hot se hase ti sint woo eyer kemacht hot. Manich mool, khan yemant een sint in soo een xlecht un ausferxeemt aat mache, tas ti elteste khene sich net kans sicher sin ep eyer sich wërklich peroyt hot.

17. (a) Kep een payxpiil woo tsaycht tas ploos sich traurich xpiire is net kenuuch fer se wise ep yemant sich wërklich peroyt hot. (b) Tëm noo 2^te Korinter 7:11, was mus een persoon woo sich wërklich peroyt hot mache?

¹⁷ Kuk mool tiise payxpiil. Torich fiile yoore, tuut een pruuter fiil mools sayn fraa hiner keen. Xtats hilef suuche, ferxtekelt eyer sayn imoraalix aanxtelung fon sayn fraa, sayn froynte un ti elteste. Mit te tsayt, kriin ti elteste tsum wise was eyer kemacht hot. Wën ti elteste tëm saan tas se pewaysunge hon tas eyer sayn fraa hiner kang hot, erkhënt eyer was tee kemacht hot; un siits aus tas eyer soo kaar traurich is. Awer, meecht tas kenuuch sin? Ti elteste prayche mee wii ploos traurichkheet siin. Te man hot een feele net ploos een mool kemacht weeche een xlecht ëntxlus; tee hot een xroo sint fiil mools kemacht torich fiile yoore. Un noch: tee hot tas net fer ti elteste wilich pekhant kemacht; yemant aneres hot tas tsum wise kriit un fer ti elteste fertseelt. Tes weeche, prayche ti elteste siin tas ti ketanke, xpiirunge un aktsyoone fon tiise man sich wërklich keënert hon. (Lees 2^te Korinter 7:11.) * Es khan een lang tsayt nëme pis tas eyer ti neetiche ënerunge macht. Tsiimlich sicher, wërt eyer tesasosiirt pis tas eyer pewayst tas eyer sich wërklich peroyt hot. (1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10)

18. Wii khan yemant woo tesasosiirt is tsayche tas eyer sich wërklich peroyt hot, un was wërt te resultaat sin?

¹⁸ Yemant woo tesasosiirt is mus etliche xrite kepe fer se pewayse tas eyer sich wërklich peroyt hot. Tee mus imer in te fersamlunge keen un ti elteste sayn oryentiirunge fer ti Piipel xtutiire un imer peete noo keen. Tee sol sich aach wech hale fon was tëm fersuuche  khan noch mool ti sint mache. Wën eyer sich aan xtrengt fer Yeehoowa sayn froyntxaft tsurik kriin, khan eyer sich sicher sin: Kot tuut tëm fertsaye un ti elteste tuun tëm helfe tsurik tsu te kemaynt khome. Kewis, wën ti elteste fersuuche se wise ep yemant sich wërklich peroyt hot, ferxteen se tas yeete situatsyoon eensich is. Tes weeche, kuke se yeete situatsyoon mit ketult noo un richte se net mit kropheet.

19. Was petayt sich wërklich peroye? (Esekyël 33:14-16)

¹⁹ Meyer hon kelërnt tas wën yemant een xweyer sint kemacht hot, is es net kenuuch sich ploos ëntxultiche. Tee mus ënere ti aat wii eyer tenkt, sich xpiirt un ti tinge macht fer se tsayche tas eyer sich wërklich peroyt hot. Tee mus sayn xlecht aanxtelung im xtich lose un Kot sayn kesetse noch mool aan heere. (Lees Esekyël 33:14-16.) * Tas wichtichste tings fer yemant woo een xweyer sint kemacht hot is sayn froyntxaft mit Yeehoowa tsurik kriin.

20-21. Wii khene mer yemant helfe woo een xweyer sint kemacht hot?

²⁰ Yeesus hot aus keleet een wichtich teel fon sayn aarwayt wën eyer kesaat hot: ‘Ich sin khom fer ti sintiche ruufe, tas se sich peroye.’ (Luk. 5:32) Tas sol aach unser wunx sin. Tan, wole mer saan tas een ticht froynt een xweyer sint kemacht hot. Was solst tuu mache?

²¹ Wën mer fersuuche teete unser froynt sayn sint ferxtekele, teete mer ploos tëm xaate mache. Un tas plaan teet net kuut ap laafe wayl Kot siit ales. (Xpr. 5:21, 22; 28:13) Fer tayn froynt helfe, khanst tuu tëm saan tas ti elteste tëm helfe wole. Wën tayn froynt wil net mit te elteste iwer sayn sint fertseele, solst tuu tas mache. Soo, tsaychst tuu tas tuu wërklich wilst tayn froynt helfe. Tëm sayn froyntxaft mit Yeehoowa is in kefoer!

22. Iwer was tuun mer im neekste artikel xpreche?

²² Als mool, macht yemant soo fiil mools een xweyer sint un torich soo fiil tsayt tas ti elteste ëntxlise tëm tesasosiire. Wil tas saan tas se hon tëm mit khee parmhërtslichkheet pehantelt? Im neekste artikel, tuun mer peser ferxteen Yeehoowa sayn parmhërtslich aat fer ti sintiche layt tisipliniire un wii khene mer tëm noo mache.