TORICH te 2^te Welt Kriich, hot een nasistix ofitseer fer een krup Yeehoowa sayn Tsayer kexraayt: “Wën yemant fon aych net mit uns keet fer keeche Frankraych orer Englant khëmpfe, wërt teyer um keprung!” Opwool ti nasistixe soltaate tat neewe traan kewaart hon, noch net mool 1 pruuter hot aan kenom Yeehoowa sayn kesetse iwertreete. Tii waare wërklich koraajich! Tas is een kuut payxpiil woo tsaycht wii Yeehoowa sayn Tsayer te kriich siin. Meyer khëmpfe net in te kriiche fon tiise welt. Soo kaar wën ti layt saan tas se uns um pringe tuun wën mer net khëmpfe, tuun mer khee sayte in te kriiche fon tiise welt hoole.

1. KOT SAYN KANSE FOLEK WAAR TEEL FON PLOOS EEN NATSYOON

Friier, hot Yeehoowa sayn folek in een natsyoon kesamelt: Israël. Tee hot ti israeliiter wii sayn “spetsyaal aychentum tswixich ti kanse foleke” keruuft. (Eeks. 19:5) Kot hot tëne aach een spetsiifix teritooryum kep. Tes weeche, wën Kot ti israeliiter kexikt hot keeche anere natsyoone kriiche, hon se net keeche anere aanpeeter fon Yeehoowa kekhëmpft orer um keprung. *

Hayt, Yeehoowa sayn aanpeeter khome “fon ale natsyoone, xteme, foleke un xprooche”. (Apo. 7:9) Wën Kot sayn folek tsum kriich keengt, khente se keeche sayn priiter khëmpfe un soo kaar tëne um pringe.

 2. YEEHOOWA HOT TI ISRAELIITER TSUM KRIICH KEXIKT

Friier, hot Yeehoowa ëntxlist wën un warom praychte ti israeliiter tsum kriich keen. Tsum payxpiil: Yeehoowa hot Israël kexikt se khëmpfe fer Sayn kericht keeche ti kananiiter erfiile. Tiise folek waar pekhant weeche sayn aanpeetung tsu temoone, sayn xreklich seksuaal imoraaliteet un ti opfer fon khiner. Yeehoowa hot ti israeliiter kexikt tiise xlecht influëns fom Ferxprochne Lant wech xafe. (Lew. 18:24, 25) Noo te israeliiter xon fer een tsayt im Ferxprochne Lant kewoont hon, hot Kot se als mool tsum kriich kexikt, tas se khente Israël fon te krope faynte um rom xitse. (2 Sam. 5:17-25) Awer, Yeehoowa hot nii erlaupt ti israeliiter aleen raus suuche wën se tsum kriich keengte. Wën se tas kemacht hon, waare ti resultaate ofts xlecht. (Nuu. 14:41-45; 2 Kro. 35:20-24)

Hayt, xikt Yeehoowa net ti mënxe tsum kriich keen. Ti layt khëmpfe weeche sayn aychne interese, net Kot sayns. Tii khëmpfe wayl se wole mee kelt orer lant hon, orer wayl se wole sayn politixe itee aus prayte. Awer, un tii woo saan tas se in Kot sayn naame khëmpfe fer sayn aanpeetung xitse orer fer Kot sayn faynte um pringe? Yeehoowa tuut sayn woere aanpeeter xitse un sayn faynte fernichte in een kriich woo im futuer pasiire tuut: te Armaxeton kriich. (Apo. 16:14, 16) In tiise kriich, Kot sayn kaystliche kriatuure tuun khëmpfe, net sayn mënxliche aanpeeter. (Apo. 19:11-15)

3. TI ISRAELIITER HON NET UM KEPRUNG TII WOO KLAAPE KETSAYCHT HON

Friier, waar tas israeliitix militeer ofts parmhërtslich mit tëne woo klaape aan Kot ketsaycht hon. Tii hon ploos um keprung tii woo Kot kesaat hot xtërpe miste. Kuk mool 2 payxpiile. Yeehoowa hot ti israeliiter kexikt Yerikoo fernichte, awer tii hon Rahap un sayn familye kexoont weeche Rahap sayn klaape. (Yos. 2:9-16; 6:16, 17) Xpeeter, ti kans xtat fon Kipeoon is kexoont kep wayl sayn pewooner respekt tsu Kot ketsaycht hon. (Yos. 9:3-9, 17-19)

 Hayt, tuut tas militeer nimant xoone ploos wayl se klaape tsayche. Un als mool, soo kaar tii woo net soltaate sin, wëre um keprung wën ti natsyoone kriiche.

4. TI ISRAELIITER MISTE KOT SAYN KESETSE FER TE KRIICH FOLICHE

Friier, hot Kot ti israeliitixe soltaate kexikt te kriich khëmpfe tëm noo sayn oryentiirunge. Tsum payxpiil: als mool, hot Yeehoowa kesaat tas tii solte eyerst friit fersuuche mache mit te xtat woo se atakiire wolte. (Teut. 20:10) Yeehoowa hot aach kewaart tas ti israeliitixe soltaate sayn akampament un sich selepst in een fiisix un moraalix aat rayn hale solte. (Teut. 23:9-14) Tas militeer fon te natsyoone um Israël rom hot ofts ti fraae fon te lënter woo se kekriicht hon, iwerfal. Awer Yeehoowa hot ti israeliiter net erlaupt soo was mache. In woerheet, khonte se sich ploos hayrate mit een fraa fon een xtat woo se atakiirt hon, een moonat noo se ti xtat ap kewun hon. (Teut. 21:10-13)

Hayt, hon ti meyerste lënter pextimt ti kriiche khëmpfe tëm noo etliche reekle. Opwool tiise reekle kemacht kep sin fer se xitse tii woo net soltaate sin, tuun ti natsyoone se ofts iwertreete.

5. KOT HOT FER SAYN NATSYOON KEKHËMPFT

Friier, hot Yeehoowa fer ti israeliiter kekhëmpft. Ofts, hot eyer soo kaar wunere kemacht tas se te kriich kewine khente. Tenk tich traan, tsum payxpiil, wii Yeehoowa ti israeliiter keholef hot ti xtat fon Yerikoo ap kewine. Soo wii Kot kesaat hot, wii tas folek “een hart xraay fon kriich kep hot, is te mauer ufm pootem kefal”; tes weeche, waars laychter ti xtat iwerfale. (Yos. 6:20) Un eriner tich aach wii se ti amoriiter ap kewun hon. “Yeehoowa [hot] fom himel tike xloose uf [te amoriiter] kexmis. (…) Soo, sin mee layt weeche ti xloose kextorep wii torich te xwaart fon te israeliiter.” (Yos. 10:6-11)

TI WOERE KRISTE SIN FRIITXAFER

Wii mer kesiin hon, is unser situatsyoon hayt kans anerste wii im friirixe Israël. Awer, tiise unerxiite sin net ti eensiche uersache warom mer net tsum kriich keen; es kept noch anere. Tsum payxpiil: Kot hot kesaat tas, in te letste taache, tii woo fon tëm in kelërnt sin, teete “net mee te kriich lërne”; soo, es is sicher tas se teete net im kriich khëmpfe. (Isa. 2:2-4) Un noch: Yeesus hot kesaat tas sayn tisipele “khee teel fon te welt” weyere; tii teete khee sayt raus suuche in te kriiche fon te welt. (Yoo. 15:19)

Yeesus hot aach sayn nookeener kexikt noch mee mache: tii solte sich wech hale fon aanxtelunge woo tsu piterliche xpiirunge, peesheet un kriich nëme. (Mat. 5:21, 22) Tee hot aach sayn tisipele in kelërnt “friitxafer” sin un sayn faynte liipe. (Mat. 5:9, 44)

Un meyer? Tsiimlich sicher, wole mer net in een kriich khëmpfe. Awer, meechte mer als mool tenke tas yemant in te kemaynt unser faynt is? Wole mer uns wayter aan xtrenge fer soo sorte xpiirunge fon unser hërts aus rope. (Tya. 4:1, 11)

Meyer tuun uns net rin mexe in te kriiche fon te natsyoone. Xtats tas, xtrenge mer uns aan fer liip un friit tswixich uns uf muute. (Yoo. 13:34, 35) Wole mer wayter pextimt sin neutral plaype pis te taach woo Yeehoowa al ti kriiche fer imer tsum ën pringe tuut. (Psal. 46:9)