XTUUTYUM ARTIKEL 42
Pist tuu “fërtich fer aan heere”?
“Ti kluucheet fon owe is (…) fërtich fer aan heere.” (TYAKO 3:17)
LIIT 101 Eenich tuun mer Kot tiine
WAS TUUN MER SIIN? a
1. Warom khan es xweyer sin aan heere?
IS ES als mool xweyer fer tich folich sin? Te kheenich Tawi hot tas mit kemacht, un tes weeche hot eyer kepeet: “Tuu in mich te wunx fer tich aan heere uf hetse.” (Psal. 51:12) Tawi hot Yeehoowa keliipt. Awer noch soo, waars als mool xweyer folich sin. Un tas khan aach mit uns pasiire. Warom? Eyerst: wayl mer imperfekt sin, kriin mer als mool te wunx fer unfolich sin. Tsweet: Satanaas tuut uns imer uf hetse uns keeche Yeehoowa repeliire, soo wii eyer kemacht hot. (2 Kor. 11:3) Trit: ti layt um uns rom hon een repëlix aanxtelung, woo ti Piipel nënt “te kayst woo yets iwer ti unfoliche mënxe xaft”. (Ëfe. 2:2) Soo mer mise uns aan xtrenge fer se khëmpfe keeche unser imperfektsyoone, te Taywel un tiise welt. Ploos soo, kriin mer es hin Yeehoowa un tii woo autoriteet fon Kot kriin, foliche.
2. Was petayt “fërtich fer aan heere” sin? (Tyako 3:17)
2 Lees Tyako 3:17. b Te inspiriirte xrayper Tyako saat tas kluuche layt sin “fërtich fer aan heere”. Was wil tas saan? Meyer sole wilich sin fer aan heere tii woo autoriteet fon Yeehoowa kriit hon. Awer kewis, wën yemant uns xikt Yeehoowa sayn kesets unfoliche, sole mer tëm net aan heere. (Aph. 4:18-20)
3. Warom is es wichtich fer Yeehoowa tas mer aan heere tii woo autoriteet iwer uns hon?
3 Als mool, khene mer tenke tas es laychter is Yeehoowa aan heere wii ti mënxe. Tas is soo wayl Yeehoowa kept imer perfekte oryentiirunge; awer meyer khene net tas selwiche saan iwer ti mënxe woo autoriteet hon. (Psal. 19:7) Noch soo, hot unser himlixe Fater een teel autoriteet fer ti eltere, rechiirente un elteste kep. (Xpr. 6:20; 1 The. 5:12; 1 Phe. 2:13, 14) Wën mer se aan heere, sin mer in woerheet Yeehoowa am aan heere. Wole mer siin wii mer tiise mënxe aan heere khene, soo kaar wën mer net mit sayn oryentiirunge xtime un es xweyer fine tëne foliche.
FOLICH TAYN ELTERE
4. Warom tuun fiile khiner sayn eltere unfoliche?
4 Fiile fon te yunge sayn koleke “tuun net ti eltere aan heere”. (2 Tim. 3:1, 2) Warom? Etliche tenke tas sayn eltere falx sin — tas se etwas fon te khiner waarte woo tii selepst net mache. Anere tenke tas ti aanreete fon sayn eltere net mee hayt phase orer tas se tsu xtreng sin. Wëns tuu yung pist, host tuu tich xon soo kexpiirt? Fiile fine es xweyer Yeehoowa sayn kepoot in Ëfeser 6:1 foliche: “Tuut ayre eltere aan heere in eenichkheet mim Hër, wayl tas kerecht is.” Was khan tich helfe tas mache?
5. Warom is Yeesus tas peste payxpiil fon een yunge woo sayn eltere aan keheert hot? (Lukas 2:46-52)
5 Tuu khanst lërne folich sin mim peste payxpiil: Yeesus. (1 Phe. 2:21-24) Tee waar perfekt, awer sayn eltere, net. Noch soo hot Yeesus sayn eltere aan keheert, soo kaar wën se feeler kemacht hon orer tëm net richtich ferxtan hon. (Eeks. 20:12) Tenk mool iwer was pasiirt is wii Yeesus 12 yoore alt waar. (Lees Lukas 2:46-52.) c Yeesus is mit sayn eltere tsu Yeruusalem kang fer een fest fayre. Awer wii se hëm am keen waare, hon Yoosef un Maria net kemërkt tas Yeesus net mit tëne waar. Es waar tëne sayn responsapiliteet wii eltere, sich sicher lose tas al sayn khiner pay tëne waare. Wii se tsum xlus Yeesus kefun hon, hot Maria Yeesus ti xult kep, wayl eyer in Yeruusalem keplip is. Xtats saan tas es unkerecht waar tëm ti xult kepe, hot Yeesus een khorts antwort mit respekt kep. Awer Yoosef un Maria “hon net ferxtan was tee kesaat hot”. Noch soo, hot Yeesus “wayter sayn eltere aan keheert”.
6-7. Was khan ti yunge helfe sayn eltere aan heere?
6 Yunge, is es xweyer fer tich tayn eltere aan heere wën se feeler mache orer wën se tich net ferxteen? Was khan tich helfe? Eyerst: tenk iwer wii Yeehoowa sich xpiire tuut. Ti Piipel saat tas wëns tuu tayn eltere aan heerst, “tas kefalt tëm Hër”. (Kol. 3:20) Yeehoowa wees tas tayn eltere als mool tich net ferxteen orer reekele mache woo net laycht sin se foliche. Awer wëns tuu, soo wii soo, raus suuchst tëne aan heere, lost tuu Yeehoowa froo.
7 Tsweet: tenk iwer wii tayn eltere sich xpiire. Wëns tuu folich pist, lost tuu tëne froo un tii tuun mee uf tich traue. (Xpr. 23:22-25) Tsiimlich sicher, khomst tuu aach tichter pay tëne. Alexandre, eene pruuter fon Pëlxika, saat: “Wën ich aan kefang hon mayn eltere foliche, sin mer tichter un frooer kep.” d Trit: tenk aan te nutse woos tuu im futuer kriist wëns tuu lërnst yets folich sin. Paulo, woo in Brasil leept, saat: “Wayl ich kelërnt hon mayn eltere aan heere, waars laychter Yeehoowa un anere woo autoriteet hon, foliche.” Ti Piipel kept aach een kuut uersach fer tayn eltere aan heere. Tii saat: “Tas ales kuut mit tich keet, un tas tuu een lang tsayt uf te eyert playpst.” (Ëfe. 6:2, 3)
8. Warom tuun fiile yunge raus suuche sayn eltere aan heere?
8 Fiile yunge hon kuute resultaate keërnt wayl se folich waare. Luiza, aach fon Brasil, hot es am aanfang xweyer kefun se ferxteen warom waar se net fer een tsayt erlaupt een selulaar hon. Tii hot kerechent: ‘Ti meyerste layt fon mayn elter hon een selulaar.’ Awer too hot se kemërkt tas sayn eltere hon se in woerheet kexitst. Yets, Luiza wees tas ti reekele sin kemacht kep net wii krënse, awer fer tëne nutse pringe. Elizabeth, een yung xwester fon te Fereenichte Xtaate fon Amërika, fint es noch als mool xweyer sayn eltere aan heere. Tii leet aus was se helft: “Wën ich net richtich ferxteen warom mayn eltere een reekel kemacht hon, tenke ich traan wii sayn reekele mich friier kexitst hon.” Monica, woo in Armeenya leept, saat tas ti tinge sin imer peser ap kelaaft wën se sayn eltere kefolicht hot.
FOLICH TI “HEECHER AUTORITEETE”
9. Was tenke fiile layt iwer kesetse aan heere?
9 Fiile erkhëne tas mer ti rechiirunge prayche un tas mer mise ferweenichst etliche fon te kesetse fon tiise “heecher autoriteete” foliche. (Rom. 13:1) Awer wën es aus siit tas een kesets unkerecht orer tsu xtreng is, tuun tiise selwiche layt im xtant net aan heere. Tenk mool, tsum payxpiil, aan was se tuun hot mit xtayer petsaale. In een lant in Europa, 25% fon te layt woo entrewistiirt kep sin, hon ketenkt tas “es richtich is net xtayer petsaale wëns tuu tenkst tas se unkerecht sin”. Es ferwunert uns net tas in tiise lant, tuun ti layt ploos unkefeer 65% fon te xtayer woo ti rechiirung ferlangt, petsaale.
10. Soo kaar wën mer een kesets net kërn hon, warom tuun mer tas aan heere?
10 Ti Piipel erkhënt tas ti mënxliche rechiirunge xwiirichkheete pringe, tas se unich Satanaas sayn kontrol sin un tas se klaych fernicht wëre. (Psal. 110:5, 6; Ekl. 8:9; Luk. 4:5, 6) Tii saat aach tas weer sich “keeche ti autoriteet xtelt, xtelt sich keeche ti ortnung woo Kot in kextelt hot”. Yeehoowa erlaupt tas, fer een tsayt, ti rechiirunge autoriteet hon fer ti tinge unich kontrol hale; un tee wil hon tas mer se aan heere. Tes weeche, mise mer “fer al [kepe] was tëne keheert” — too tepay xtayer, respekt un aach folichkheet. (Rom. 13:1-7) Fiilaycht tenke mer tas een kesets uns xteere tuut orer tas se unkerecht un tsu xweyer fer foliche is. Awer mer heere tiise autoriteete aan, wayl Yeehoowa uns saat fer tas mache — soo lang wii se uns net xike Kot sayn kesetse unfoliche. (Aph. 5:29)
11-12. Was hon Yoosef un Maria kemacht fer een kesets aan heere un was fer waar te resultaat? (Lukas 2:1-6) (Kuk aach ti pilter.)
11 Meyer khene lërne mim payxpiil fon Yoosef un Maria, woo fërtich waare fer ti autoriteete aan heere soo kaar wën es xweyer waar. (Lees Lukas 2:1-6.) e Tsum payxpiil, te Sësar Aukusto hot een kesets kemacht tas al unich tëm Romaanix Raych solte tsu sayn muter xtat keen fer sich in xraype. Yoosef un Maria muste pis Petleheem reese, woo unkefeer 150 km wayt waar un tii muste fiile hiwele ruf un runer keen. Tiise rees weyer net laycht, hauptseechlich fer Maria, woo unkefeer 9 moonate xwanger waar. Fiilaycht hon se sich ketanke kemacht weeche Maria un tas nëneche sayn kesuntheet. Un wën tas nëneche uf te welt khome teet soo lang wii se am reese waare? Tas waar net een keweenliche nëneche, awer te ferxprochne Mesias. Meecht se tas wii ausreet kep hon fer ti rechiirung unfoliche?
12 Yoosef un Maria hate uersache fer sich ketanke mache, awer tii hon tas kesets kefolicht. Yeehoowa is froo too temit kep un tee hot se uf kephast. Maria is in sicherheet pis Petleheem khom, sayn nëneche is kesunt uf te welt khom, un tii hot soo kaar keholef een piiplix profetsii erfiile. (Mik. 5:2)
13. Wii khan unser folichkheet unser priiter petrefe?
13 Wën mer ti autoriteete aan heere, tuun meyer un ti anere nutse kriin. Wii soo? Een tings is tas mer net kextrooft wëre wayl mer tas kesets unfolich hon. (Rom. 13:4) Wën mer folich sin, tuun ti autoriteete aach mërke tas Yeehoowa sayn Tsayer kuute layt sin. Tsum payxpiil, fiile yoore tsurik in Nikeerya, sin soltaate in een Raych Saal torich een fersamlung rin kang. Tii waare layt am suuche woo keeche ti xtayer protestiirt hon. Awer te ofitseer hot ti soltaate kexikt raus keen un hot kesaat: “Yeehoowa sayn Tsayer tuun imer sayn xtayer petsaale.” Yawool, wëns tuu ti kesetse aan heerst, helfst tuu Yeehoowa sayn folek een kuute naame foer ti anere hon. Eene taach khan tiise kuute naame tayn priiter xitse. (Mat. 5:16)
14. Was hot een xwester keholef ti autoriteete foliche?
14 Noch soo, khan sin tas als mool wole mer net ti autoriteete foliche. Joanna, een xwester fon te Fereenichte Xtaate fon Amërika, saat: “Folich sin, waar aarich xweyer fer mich, wayl etliche in mayn familye hate unkerechtichkheet in te hënt fon te autoriteete mit kemacht.” Awer Joanna hot etliche xrite kep fer sayn ketanke ënere. Eyerst: tii hot noo kelos artikele in te sotsyaale weepe leese woo keeche ti autoriteete kexproch hon. (Xpr. 20:3) Tsweet: tii hot tsu Yeehoowa kepeet fer tëne helfe uf tëm traue, xtats uf een ënerung in te rechiirung. (Psal. 9:9, 10) Trit: tii hot artikele iwer neutraliteet in unser puplikatsyoone kelees. (Yoo. 17:16) Joanna saat yets tas ti autoriteete foliche un respektiire, hot se een friit kep woo se “kaar net aus leye khan”.
FOLICH TI ORYENTIIRUNGE FON KOT SAYN ORKANISATSYOON
15. Warom khan es als mool xweyer fer uns sin ti oryentiirunge fon Kot sayn Orkanisatsyoon aan heere?
15 Yeehoowa saat uns: “Sayt folich tsu tëne woo aych [in te kemaynt] fiire.” (Hep. 13:17) Unser fiirer Yeesus is perfekt; awer ti priiter woo eyer penutst fer uns too uf te eyert fiire, sin net. Es khan xweyer sin tëne foliche, hauptseechlich wën se etwas ferlange woo mer net mache wole. Te aphostel Pheeter, tsum payxpiil, hot es een mool xweyer kefun folich sin. Een engel hot tëm kexikt flayx fon tiere ese woo unrayn unich tas mosayxe Kesets waare. Pheeter hot tas ap kextos — net een mool, awer 3 mool! (Aph. 10:9-16) Warom? Ti nay oryentiirung hot fer tëm net kextimt; sayn kewoonheet waar anerste kewees. Wëns xweyer fer Pheeter waar een perfekte engel aan heere, sole mer uns net ferwunere wën es als mool xweyer fer uns is imperfekte mënxe aan heere.
16. Phaul hot een oryentiirung kriit woo fer tëm fiilaycht net kextimt hot. Was hot eyer noch soo kemacht? (Aphostele sayn Kexicht 21:23, 24, 26)
16 Te aphostel Phaul waar “fërtich fer aan heere”, soo kaar wën eyer oryentiirunge kriit hot woo fer tëm fiilaycht net kextimt hon. Yitixe kriste hon keheert etliche layt saan tas Phaul in kelërnt hot “Mooses sayn Kesets im xtich lose” un tas eyer tiise Kesets net respektiirt hot. (Aph. 21:21) Ti kristliche elter mëner in Yeruusalem hon Phaul oryentiirt 4 mëner tsum thempel nëme un sich rituaalix rayn mache fer se tsayche tas eyer tas Kesets am foliche waar. Awer Phaul wust tas ti kriste net mee unich tas Kesets waare un tas eyer niks ferkheertes kemacht hat. Noch soo, hot Phaul klaych aan keheert. “Im neekste taach, hot Phaul ti mëner mit sich kenom un tii hon sich al rituaalix rayn kemacht.” (Lees Aphostele sayn Kexicht 21:23, 24, f 26. g) Phaul sayn folichkheet hot ti eenichkheet uf kemuut. (Rom. 14:19, 21)
17. Was lërnst tuu mit Stephanie sayn speryens?
17 Es waar xweyer fer Stephanie een ëntxlus aan nëme woo ti filyaal in sayn lant kemacht hot. Tii un sayn man waare in een frëmte xprooch krup froo am tiine. Too hot ti filyaal te krup tsu kemacht un tas pheyerche is tsurik in kesetst kep tsu te kemaynt in sayn muter xprooch. “Ich sin aarich traurich kep — saat Stephanie. — Fer mich, es waar net een kreeser neetichkheet in unser muter xprooch.” Noch soo, hot se ëntxlist ti nay oryentiirung pay xteen. Tii saat: “Xpeeter, hon ich kemërkt warom tiise ëntxlus kluuch waar. In unser nay kemaynt, kepts fiile priiter woo net sayn familye in te woerheet hon. Soo meyer sin tëne sayn familye kep. Un meyer tuun se uf muute. Ich sin am xtutiire mit een xwester woo een tsayt inatiiw waar. Un hayt hon ich mee tsayt fer mayn perseenlich xtuutyum.” Tii saat tsum xlus: “Ich hon een sauwer kewise, wayl ich hon mayn pestes kemacht fer folich sin.”
18. Was fer nutse kriin mer wën mer folich sin?
18 Meyer khene lërne folich sin. Yeesus hot “ti folichkheet kelërnt weeche ti tinge woo tee kelit hot”, net weeche een kuut situatsyoon. (Hep. 5:8) Soo wii Yeesus, ofts lërne mer folich sin in te xweyere situatsyoone. Tsum payxpiil, torich tas eyerste teel fon te pantemii fon coronavirus, hon se uns ferlangt noo lose uns fersamele im Raych Saal un aach noo lose haus tsu haus preetiche. Aach wën tas xweyer waar folich sin, tas hot uns kexitst, ti kemaynt keholef eenich plaype un Yeehoowa kefalt. Meyer al sin yets peser foer perayt fer kwalkee oryentiirung aan heere woo mer torich ti kroos tripulatsyoon kriin. Unser leepe khan too ap hënge! (Yoop 36:11)
19. Warom wilst tuu folich sin?
19 Meyer hon kelërnt tas folich sin, pringt fiile seechen. Awer ti haupst uersach fer Yeehoowa aan heere, is wayl mer tëm liipe un kefale wole. (1 Yo. 5:3) Meyer kriin nii tsurik petsaalt ales was Yeehoowa uns kemacht hot. (Psal. 116:12) Awer meyer khene es hin kriin folich sin tsu tëm un tsu tëne woo autoriteet iwer uns hon. Wën mer folich sin, tsayche mer tas mer kluuch sin; un wën mer kluuch sin, lose mer Yeehoowa sayn hërts froo. (Xpr. 27:11)
LIIT 89 Heert, macht, un wërt keseechent
a Wayl mer imperfekt sin, is es als mool xweyer folich sin, soo kaar wën ti persoon woo uns xikt, autoriteet iwer uns hot. Tiise artikel tsaycht ti nutse woo mer kriin wën mer unser eltere, ti “heecher autoriteete” un ti priiter woo ti kemaynt fiire, aan heere.
b (Tyako 3:17) Awer ti kluucheet fon owe is eyerst phuer, nochter friitlich, net xtreng, fërtich fer aan heere, fol mit parmhërtslichkheet un kuute friichte; tii suucht khee sayt raus un is net falx.
c (Lukas 2:46-52) Tsum xlus, noo tray taache, hon se tee im thempel kefun. Tee hot in te mite fon te leerer kesetst un hot se kehoricht un frooche kemacht. 47 Awer tii al woo tëm keheert hon, hon sich ferwunert mit sayn ferxtëntnis un sayn antworte. 48 Soo, wii sayn eltere tëm kesiin hon, hon se sich erxtaunert. Un sayn mama hot tëm kesaat: “Soon, warom host tuu tas mit uns kemacht? Kuk, tayn fater un ich waare ëngstlich tich am suuche.” 49 Awer tee hot tëne kesaat: “Warom hot teyer mich kesuucht? Wust teyer net tas ich in mayn Fater sayn haus sin mist?” 50 Awer tii hon net ferxtan was tee kesaat hot. 51 Soo is tee runer mit tëne tsurik noo Nasarë kang, un hot wayter sayn eltere aan keheert. Un sayn mama hot aach ales was tee kesaat hot kuut im hërts pehal. 52 Yeesus is wayter kewakst, un is imer kluucher kep, un tee waar imer peser foer Kot un ti mënxe aan kesiin.
d Wën een reekel fon tayn eltere tich xweyer is aan heere, kuk etliche itee iwer wii mit tayn eltere fertseele im artikel “Como conversar com meus pais sobre as regras deles?” im site jw.org.
e (Lukas 2:1-6) In tiise taache, hot Sësar Aukusto een kesets kexikt tas ti kanse pewooner sich in xraype solte. 2 (Tiise eyerste inxraypung is pasiirt wii Kirino iwer Sirya rechiirt hot.) 3 Un al sin sich in xraype kang, yeete eene in sayn xtat. 4 Kewis, wayl Yoosef mitkliit fon Tawi sayn haus un familye waar, is eyer fon Kalileya tsu Yuteea ruf kang; fon Nasarë xtat pis ti xtat fon Tawi, woo Petleheem kenënt is. 5 Tee is sich mit Maria in xraype kang, woo tëm ferxproch wii sayn fraa waar, un woo teet klaych tas khint kriin. 6 Wii se tat waare, is ti tsayt khom fer tas khint kriin.
f (Aphostele sayn Kexicht 21:23, 24) Weeche tas, mach was meyer tich saan tuun. Es kept fier mëner mit uns woo mise een jurament erfiile. 24 Nëm tiise mëner mit tich un mach tich rituaalix rayn mit tëne. Petsaal ti khoste tas se khene ti kanse hoer fon sayn khop ap xnayte. Soo tuun al wise tas was ti layt iwer tich saan, net woer is un tas tuu tich richtich aan xtelst un tas Kesets aan heerst.
g (Aphostele sayn Kexicht 21:26) Too, im neekste taach, hot Phaul ti mëner mit sich kenom un tii hon sich al rituaalix rayn kemacht. Nochter is eyer im thempel rin kang fer se saan wanee ti taache fon te rituaalix sauwermachung sich erfiile teete un wanee tas opfer fer yeete eene fon tëne keprung weyer.
h PILT AUSLEYUNG: Yoosef un Maria hon Sësar sayn kesets aan keheert un sin sich in xraype kang in Petleheem. Ti kriste hayt tuun ti kesetse fon te rechiirunge aan heere woo se tuun hon mit richtich faare, xtayer petsaale un ti kesuntheet hale.