XTUUTYUM ARTIKEL 38
Say yemant woo ti anere traue khene
“Tee woo ma traue khan, tuut ti sache fer sich pehale.” (XPRIICHE 11:13)
LIIT 101 Eenich tuun mer Kot tiine
WAS TUUN MER SIIN? *
1. Wii khene mer raus fine ep mer khene uf yemant traue?
EEN PERSOON woo ma traue khan, xtrengt sich aan fer sayn ferxpreche in hale un tuut imer ti woerheet saan. (Psal. 15:4) Ti layt wise tas se khene uf tiise persoon traue. Meyer wole hon tas unser priiter un xwestere uns soo siin. Was khene mer mache tas tii uf uns traue?
2. Wii khene mer pewayse tas ti anere uf uns traue khene?
2 Meyer khene nimant tswinge uf uns traue. Meyer mise torich was mer mache pewayse tas mer tëne sayn fertraung fertiine. Ti fertraung is soo wii tas kelt: es is kans xweyer tas kriin, awer meyer khene tas laycht ferliire. Sicher, fertiint Yeehoowa unser fertraung. Tas is soo wayl “ales was eyer macht, khene mer fertraue”. (Psal. 33:4) Un tee waart tas mer tëm noo mache. (Ëfe. 5:1) In tiise artikel, tuun mer tas payxpiil fon etliche fon Yeehoowa sayn tiiner noo kuke; tii hon Yeehoowa noo kemacht un hon pewayst tas ti anere uf tëne traue khonte. Meyer tuun aach finef kwaliteete siin woo uns helfe ti sort persoon sin woo ti anere traue khene.
LËRN MIT YEEHOOWA SAYN TIINER WOO FERTRAUNG FERTIINT HON
3-4. Wii hot te profeet Tanyël pewayst tas ti layt uf tëm traue khonte, un was sol tas uns uf muute se mache?
3 Te profeet Tanyël hot uns een iwer xeen payxpiil kelos. Ti papilooner hon tëm inkexpërt kenom; awer klaych, hot eyer pewayst tas ti layt aan tëm traue khonte. Un tiise fertraung is noch kreeser kep wii eyer, mit Yeehoowa sayn hilef, ti treem fom papiloonixe kheenich Napukotonosoor aus keleet hot. Een mool, must Tanyël fer te kheenich saan tas Yeehoowa net froo mit tëm waar; tas is sicher net ti sort pexeet woo een kheenich kërn heere teet. Tas hot koraaj fon Tanyël ferlangt, wayl Napukotonosoor waar pekhant wii yemant woo laycht pees kep is. (Tan. 2:12; 4:20-22, 25) Fiile yoore xpeeter, hot Tanyël noch mool pewayst tas ti layt uf tëm traue khonte. Een mool, is een pexeet in een want fom palas in Papiloon tsum foer xayn khom un nimant khont tas ferxteen. Awer Tanyël hot tas richtich aus keleet. (Tan. 5:5, 25-29) Xpeeter, hon Tarius te Mëto un sayn inkexteltne ofitseer aach kemërkt ‘ti ekstra kluucheet’ woo Tanyël hat. Tii hon erkhënt tas se ‘khonte uf Tanyël traue un tas eyer imer flaysich un eerlich waar’. (Tan. 6:3, 4) Yawool, soo kaar rechiirente woo falxe keeter aan kepeet hon, hon kemërkt tas se khonte uf tiise troye tiiner fon Yeehoowa traue!
4 Soo lang wii mer iwer Tanyël sayn payxpiil triwer noo tenke, khene mer uns selepst frooe: “Wii tuun ti anere, woo net Yeehoowa sayn Tsayer sin, mich siin? Sin ich pekhant wii yemant woo sayn flichte in halt un yemant woo ti anere traue khene?” Es is wichtich tiise frooche antworte, wayl mer Yeehoowa loope wën mer layt sin woo ti anere traue khene.
Neemias hot mëner raus kesuucht, woo ti anere traue khonte, fer wichtiche sache uf phase (Kuk te apsats 5.)
5. Was hot Ananias keholef yemant sin woo ti anere traue khonte?
5 In 455 F.K., noo te maure fon Yeruusalem noch mool uf paue, hot te Kowernatoer Neemias mëner kesuucht woo teete ti xtat kuut uf phase. Tiise mëner miste layt sin woo ti anere traue khonte. Eene fon te mëner woo Neemias raus kesuucht hot, waar Ananias, te xëf fom Porich. Ti Piipel pexraypt Ananias wii “eene mënx woo ma wërklich traue khan; un tee hat een tiif respekt tsum woere Kot, kreeser wii fiil anere layt sayns”. (Nee. 7:2) Ananias hot Yeehoowa keliipt un wolt tëm net traurich lose. Tiise kwaliteete hon tëm uf kemuut xtram xafe in yeete flicht woo eyer kriit hot. Tiise selwiche kwaliteete tuun uns aach helfe layt sin woo ti anere traue khene in unser tiinst tsu Yeehoowa.
6. Wii hot Tikiko pewayst tas te aphostel Phaul uf tëm traue khont?
6 Kuk mool tas payxpiil fon Tikiko, een pruuter uf weem te aphostel Phaul ketraut hot. Wii Phaul in sayn haus inkexpërt waar, hot eyer uf Tikiko ketraut un kesaat tas eyer een “troye tiiner” waar. (Ëfe. 6:21, 22) Phaul hot uf tëm ketraut net ploos fer priife fer ti priiter in Ëfeso un Kolosos nëme, awer aach tëne uf muute un treeste. Wën mer iwer Tikiko leese, erinere mer uns iwer ti troye mëner woo uns hayt in kaystlich aat uf phase. Meyer khene wërklich uf tëne traue. (Kol. 4:7-9)
7. Was khanst tuu lërne iwer yemant sin woo ti anere traue khene mit te elteste un ministeryaale tiiner fon tayn kemaynt?
7 Hayt tsu taach, hon mer elteste un ministeryaale tiiner woo mer traue khene. Meyer sin aarich petanklich too teweeche. Soo wii Tanyël, Ananias, un Tikiko, tuun se sayn flichte ërnst uf phase. Tsum payxpiil: wën mer tsu te mitewoch fersamlung keen, meyer wise tas al ti teele wëre fon yemant kemacht. Un ti elteste sin aarich froo wën ti priiter un xwestere woo een insetsung in te fersamlung hon, sich foer perayte un sayn teele in hale. Un noch: wën mer unser xtutënte fer ti wochën fersamlung in laate, sin mer uns sicher tas yemant ti puuplix reet hale tuut. Un mer sin uns aach sicher tas mer tuun puplikatsyoone hon fer in te preetich aarwayt penutse. Tiise troye priiter tuun uns kuut uf phase, un mer tanke Yeehoowa weeche tëne! Awer, in was fer aate khene mer pewayse tas ti anere khene uf uns traue?
SAY YEMANT WOO TI ANERE TRAUE KHENE: TUU NET HAYMLICHE SACHE AUS PRAYTE
8. Wii khene mer pewayse tas mer ferninftich sin wën mer interes in te anere tsayche? (Xpriiche 11:13)
8 Meyer liipe unser priiter un xwestere un mer khimere uns mit tëne. Awer, meyer mise ferninftich sin un net uns in tëne sayn perseenliche sache rin mexe. Im eyerste yoer hunert, hon etliche kriste ‘kekwatxt un sich rin kemext aan te anere sayn sache, un tinge kesaat woo se net solte’. (1 Tim. 5:13) Kewis, wole mer net soo wii tii sin. Awer xtel tich mool foer tas yemant uns etwas perseenliches traut un tee saat uns tas mer sole tas net fer ti anere fertseele. Tsum payxpiil: im xtant, xprecht een xwester mit uns iwer een krankheet orer een aner propleem woo se mit macht un ferlangt uns tas mer net mit te anere too triwer xpreche. Meyer sole mache was se uns ferlangt hot. * (Lees Xpriiche 11:13.) * Yets, wole mer iwer anere situatsyoone xpreche woo es wichtich is net haymliche informatsyoone aus prayte.
9. Wii khene ti familye mitkliiter pewayse tas se layt sin woo ti anere traue khene?
9 Say yemant woo tayn familye traue khan. Yeete eene in te familye hot ti flicht fer etliche sache, woo mit te familye se tuun hon, net aus prayte. Tsum payxpiil: im xtant hot een xwester een kewoonheet woo sayn man een pisye lache macht. Teet eyer fer ti anere too triwer fertseele un soo se ferxeeme? Sicher net! Tee liipt sayn fraa un teet nii was mache woo se wee mache teet. (Ëfe. 5:33) Ti yunge wole mit respekt pehantelt wëre. Es is wichtich tas ti eltere sich too tefun erinere. Ti eltere sole net fon te khiner sayn feeler foer te anere fertseele, un soo tëne ferxeeme. (Kol. 3:21) Ti khiner mise aach ferninftichkheet tsayche un net iwer tinge fertseele woo khente anere mitkliiter fon te familye xeeme. (Teut. 5:16) Wën yeete eene in te familye sayn teel macht fer net ti familye sayn perseenliche sache aus prayte, tuut ti eenichkheet fon te familye sich ferxtërke.
10. Was is tepay in een woere fraaynt sin? (Xpriiche 17:17)
10 Say yemant woo tayn fraaynte traue khene. Als mool, mise ti meyerste fon uns fer een ticht fraaynt saan wii mer uns wërklich xpiire. Fiilaycht, is es net laycht iwer unser tiife xpiirunge fertseele. Un es teet uns mechtich traurich lose wën mer tsum wise kreechte tas, xpeeter, unser fraaynt tas fer anere fertseelt hot. Awer, meyer sin aarich petanklich tas mer fraaynte hon woo mer khene iwer unser xpiirunge fertseele, mit te sicherheet tas se tas net aus prayte tuun. Tii sin wërklich woere fraaynte. (Lees Xpriiche 17:17.) *
Ti elteste tuun net mit sayn familye xpreche iwer haymliche sache (Kuk te apsats 11.) *
11. (a) Wii tuun ti elteste un sayn fraae tsayche tas se layt sin woo ti anere traue khene? (b) Was khene mer lërne mit een elteste woo een haymlich sache uf kephast hot un xpeeter mit sayn familye is? (Kuk aach tas pilt.)
11 Say yemant woo tayn priiter un xwestere traue khene. Elteste woo haymliche sache net aus prayte sin “wii xuts keeche te wint, [un] wii een sicher plats fer sich ferxtekele”. (Isa. 32:2) Meyer khene mit te elteste iwer kwalkee sache xpreche, wayl mer ti sicherheet hon tas tii tas net aus prayte tuun. Meyer tuun se aach net tswinge tinge saan woo se net saan sole. Un mer tuun aach weyert kepe fer ti fraae fon te elteste, wayl tii tuun net sayn mëner tswinge se fertseele iwer tinge woo mise in kehaymnis kehal wëre. In woerheet, is es kuut tas een elteste net perseenliche informatsyoone iwer sayn priiter un xwestere mit sayn fraa teelt. Ti fraa fon een elteste hot kesaat: “Ich sin petanklich tas mayn man mich niks fertseelt iwer tii woo mise hilef fon te elteste in te kemaynt hon — noch net mool tëne sayn naame. Ich sin petanklich tas ich kaar niks wees iwer sache woo ich kaar niks too triwer mache khan. Tes weeche, tuun ich mich kuut fine fer mit ale kaar in te kemaynt fertseele. Un ich khan traue tas, wën ich iwer mayn xpiirunge orer propleeme mit mayn man fertseele, tee tuut tas net aus prayte.” Kewis, meyer al wole pekhant wëre wii layt woo ti anere traue khene. Was fer kwaliteete tuun uns helfe tas hin kriin? Wole mer finef fon tëne noo kuke.
TUU KWALITEETE ËNTWIKELE WOO TICH HELFE YEMANT SIN WOO TI ANERE TRAUE KHENE
12. Warom khene mer saan tas ti liip is te funtament fon te fertraung? Kep een payxpiil.
12 Ti liip is te funtament fon te fertraung. Yeesus hot kesaat tas ti tswaay kreeste kepoote sin Yeehoowa un ti anere liipe. (Mat. 22:37-39) Yeehoowa is tas perfekt payxpiil fon yemant woo ti anere traue khene. Meyer liipe Yeehoowa un, tes weeche, wole mer tëm noo mache. Tsum payxpiil, ti liip tsu unser priiter un xwestere muut uns uf tëne sayn perseenliche sache net aus prayte. Meyer sole nii etwas aus prayte woo khent xaate, xaam orer phayn tsu tëne pringe. (Yoo. 15:12)
13. In was fer aate tuut ti teemuut uns helfe layt sin woo ti anere traue khene?
13 Ti teemuut helft uns aach layt sin woo ti anere traue khene. Etliche wole imer te eyerst sin fer was nayes fer ti anere fertseele, ploos fer tëne ferwunere. Een krist woo teemuutich is macht soo was net. (Fili. 2:3) Tee tuut aach net ti anere tenke mache tas eyer etliche tinge wees woo eyer net aus prayte sol. Wën mer teemuutich sin, tuun mer aach net unser aychne mënunge aus prayte iwer sache woo ti Piipel orer unser puplikatsyoone net xpreche.
14. Wii tuut ti ferninftichkheet uns helfe layt sin woo ti anere traue khene?
14 Ti ferninftichkheet helft een krist wise wën es ti ‘tsayt is fer ruych plaype orer se xpreche’. (Ekl. 3:7) In etliche xprooche, is es normaal saan: “Xpreche is silper, awer ruych plaype is kolt weyert.” In anere wërter: als mool, is es peser ruych plaype wii xpreche. Tes weeche, tuut Xpriiche 11:12 uns aan reete: “Te man woo wërklich ferninftich is, playpt ruych.” Kuk mool een payxpiil. Een elteste woo fiil speryens hot, wërt ofts keruuft fer anere kemaynte helfe mit xweyere propleeme um keen. Een aner elteste hot iwer tiise pruuter kesaat: “Tee tuut nii haymliche informatsyoone fon anere kemaynte aus prayte.” Weeche sayn ferninftichkheet, tuun ti anere elteste fon sayn kemaynt tëm respektiire. Tii sin sich sicher tas eyer tuut net haymliche sache fer ti anere aus prayte.
15. Kep een payxpiil woo tsaycht tas ti anere tuun uf tich traue wëns tuu eerlich pist.
15 Ti eerlichkheet is neetich wën mer wole layt sin woo ti anere traue khene. Meyer traue uf een eerlich persoon wayl mer wise tas se tuut imer ti woerheet saan. (Ëfe. 4:25; Hep. 13:18) Tsum payxpiil: wole mer saan tas tuu wilst tayn apiliteet wii leerer ferpesere. Tes weeche, tuust tuu fer yemant in te kemaynt ferlange fer tayn teel heere, un tich itee kepe iwer wiis tuu tich ferpesere khanst. Weer teest tuu raus suuche fer tich eerliche aanreete kepe? Teest tuu uf yemant traue woo tich ploos saan tuut was tuu heere wilst orer yemant woo tich ti woerheet mit kexik saat? Es is laycht tas antworte, kël? Ti Piipel saat: “Een taytlich xtroof is peser wii ti liip woo ferxtekelt is. Troy sin ti wee woo fon een fraaynt kemacht sin.” (Xpr. 27:5, 6) Im xtant is es net laycht fer se heere, awer ti eerliche wërter fon een fraaynt is was uns helfe tuut mit te lëngt.
16. Wii tuut Xpriiche 10:19 tsayche tas mer mise selepst kontrol hon?
16 Es is aarich wichtich selepst kontrol hon wën mer wole tas ti anere uf uns traue. Tiise kwaliteet helft uns ruych plaype wën mer fersuucht sin etwas aus prayte woo mer net thërfe. (Lees Xpriiche 10:19.) * Es khan xweyer fer uns sin selepst kontrol tsayche wën mer ti sotsyaale weepe penutse. Wën mer net uf phase, khene mer haymliche informatsyoone fer fiile layt aus prayte — opwool mer tas net mache wolte. Un noo een informatsyoon in te internet aus prayte, khene mer net kontroliire wii ti anere tiise informatsyoone penutse tuun orer ti propleeme woo se pringe khene. Te selepst kontrol khan uns aach helfe ruych plaype wën ti faynte fersuuche uns rom papele tinge fertseele woo khente unser priiter ins kefoer xtele. Soo was khan pasiire wën ti polise uns frooche mache in lënter woo unser aarwayt ferpoot is orer krënse hot. In tiise un in anere situatsyoone, khene mer te funtament fon tëm Psalm 39:1 aan wëne: “Ich tuun mayn maul tsu hale mit een maulkhorp.” Ekaal ep mer mit unser familye, fraaynte, priiter un xwestere, orer anere um keen, meyer mise layt sin woo ti anere traue khene. Un, fer tas hin kriin, mise mer selepst kontrol hon.
17. Wii khene mer unser teel mache tas al in te kemaynt eene uf te anere traue?
17 Unser pruuterxaft is fol layt woo liiplich sin un woo mer traue khene. Meyer sin aarich petanklich tas Yeehoowa uns tsu tiise folek ketsoo hot! Meyer al mise unser pestes mache tas unser priiter un xwestere uf uns traue. Meyer mise uns aan xtrenge fer liip, teemuut, ferninftichkheet, eerlichkheet un selepst kontrol tsayche; soo, tuun mer unser teel mache tas ale in te kemaynt eene uf te anere traue. Fer se pewayse tas mer layt sin woo ti anere traue khene, sole mer net noo lose too traan xafe. Wole mer unser Kot Yeehoowa noo mache, un tsayche tas ti anere uf uns traue khene!
LIIT 123 Meyer heere Yeehoowa un sayn Orkanisatsyoon aan
^ Wën mer wole tas ti anere uf uns traue, mise mer eyerst pewayse tas mer tëne sayn fertraung fertiine. In tiise artikel, tuun mer siin warom es soo wichtich is eene uf te anere traue un was fer kwaliteete tuun uns helfe yemant sin woo ti anere traue khene.
^ Wën mer tsum wise kriin tas yemant in te kemaynt een xweyer sint kemacht hot, sole mer tëm uf muute mit te elteste xpreche keen. Wën eyer tas net macht, mise meyer mit te elteste xpreche wayl mer leaal tsu Yeehoowa un ti kemaynt sin.
^ (Xpriiche 11:13) Tee woo iwer ti anere liie tuut, prayt haymliche sache aus, awer tee woo ma traue khan, tuut ti sache fer sich pehale.
^ (Xpriiche 17:17) Te woere fraaynt tsaycht imer liip, un wërt een pruuter in unruyche tsayte.
^ (Xpriiche 10:19) Wën ma tsu fiil xprecht, tuun mer sicher sinte, awer tee woo sayn tsung unich kontrol halt, is ferninftich.
^ PILT AUSLEYUNG: Een elteste tuut net mit sayn familye een haymlich sache teele, woo eyer keholef hot uf phase.
