Harvey waar te elste fon fier priiter kewees. Sayn familye hot ti woerheet kelërnt in Midland Junction, Austraalya, mee wii 80 yoore tsurik, wën es fiil aarmheet in tëm lant waar. Harvey hot liip tsu Yeehoowa ëntwikelt un hot sich taafe kelos wii eyer 14 yoer alt waar. Eyer hot klaych kelërnt nii mools ‘nee’ fer ti flichte in te kemaynt saan. Wii eyer noch een puup waar, hot eyer een mool ap kextos Te Wachthorm in een fersamlung leese, wayl tee hot ketenkt tas eyer tas net mache kreecht. Awer te pruuter woo mit Harvey am fertseele waar, hot tëm keholef een pisye anerste tenke. Tee hot Harvey kesaat: “Wën yemant in Yeehoowa sayn Orkanisatsyoon ferlangt tich etwas mache, eyer tenkt tas tuu kriist tas mache!” (2 Cor. 3:5)

Ich hon ti woerheet in Englant kelërnt, soo wii mayn muter un mayn elste xwester. Am aanfang, waar mayn fater tekeeche kewees, awer xpeeter hot eyer ti woerheet aan kenom. Keeche tëm sayn wile, hon ich mich taafe kelos wii ich ploos 9 yoer alt waar. Mayn tsiil waar pyoneerin un  noo heyer misyoneerin wëre. Awer, mayn fater teet mich ploos erlaupe pyoneerin wëre wën ich 21 yoer alt weyer. Ich wolt net soo lang waarte! Tan, wii ich ploos 16 yoer alt waar, hot eyer mich erlaupt pis Austraalya wanere fer mit mayn elste xwester leepe, woo hat sich pis tiise lant friier kewanert. Ëntlich, wii ich 18 yoer alt waar, hon ich aan kefang wii pyoneerin tiine.

In Austraalya, hon ich Harvey khëne kelërnt. Meyer tswaay wolte Yeehoowa wii misyoneere tiine. Meyer hon uns im yoerkang 1951 kehayrat. Noo tas mer hon paysamer wii pyoneere fer tswaay yoore ketiint, hon mer aan kefang in te sirkuyt aarwayt xafe. Unser sirkuyt, in oëst fon Austraalya, waar aarich kroos kewees; tan, praychte mer fiil faare torich trokne un wayte pletse.

Im yoerkang 1954, waare mer in kelaat fer te 25^te klas fon Xileat mache. Unser traam fer misyoneere wëre, teet sich klaych erfiile! Meyer sin pis Nay York mit xif kang un hon mer aan kefang ti Piipel tiif xtutiire. In te Xileat Xuul, praychte mer aach xpaanix lërne. Es waar xweyer fer Harvey kewees, wayl eyer khont net tas R richtich aus xpreche.

Torich ti xuul, ti leerer hon kesaat tas tii woo wolte in Yaapan tiine, khonte sayn naame fer een yapaanix khurs hin xraype. Meyer hon ëntxlist tas es peser weyer Yeehoowa sayn Orkanisatsyoon lose unser insetsung raus suuche. Klaych tëm noo, Albert Schroeder, eene fon te Xileat leerer, hot tsu wise kriit tas mer hate net unser naame hin kexrip. Tee hot uns kesaat: “Tenkt een pisye mee too triwer.” Soo wii soo, hon mer net unser naame hin kexrip; tan, hot te pruuter Schroeder uns kesaat: “Ich un ti anere leerer hon ayre naame hin kexrip. Fersuucht yapaanix lërne.” Harvey hot tiise xprooch laycht kelërnt.

Im yoerkang 1955, sin mer pis Yaapan khom. In tiise tsayt, es waare ploos 500 puplikatoore in tëm kans lant kewees. Harvey waar 26 yoer alt, un ich waar 24 yoer alt. Meyer waare fer ti xtat fon Kobe kexikt; tat, hon mer fier yoore ketiint. Meyer sin aarich froo kep wii mer in kelaat waare fer noch mool in te reesenter aarwayt xafe, un mer hon neewich ti xtat fon Nagoya ketiint. Meyer hon ales iwer unser insetsung keliipt — ti priiter, tas ese, ti xeene pletse... Awer, net fiil tsayt xpeeter, hon mer een aner keleechenheet kriit fer ‘yaa’ tsu Yeehoowa saan.

Noo tray yoore in te reesenter aarwayt, hot ti filyaal fon Yaapan uns kefroot ep mer wilich waare  fer pis Taiwan keen fer tswixich tas Amis folek preetiche. Welche Amis priiter sin aphostate kep, un ti filyaal fon Taiwan praucht eene pruuter hon woo khont yapaanix xpreche fer ti situatsyoon in te ray tuun. * Meyer hon unser aarwayt in Yaapan keliipt; tan es waar een xweyer ëntxlus kewees. Awer Harvey hot kelërnt nii mools een insetsung ap xtose; weeche tas, hon mer aan kenom se keen.

Meyer sin in nofemper fon 1962 khom. Taiwan hot 2.271 puplikatoore kehat, un ti meyerste fon tëne waare Amis kewees. Awer eyerst, praychte mer xineesix lërne. Meyer hate ploos eene puuch un een leerin woo khont net englix xpreche, awer mer hon es hin kriit.

Klaych wii mer in Taiwan khom sin, waar Harvey in kesetst fer ti aarwayt in tiise lant uf phase. Ti filyaal waar kleen, tan hat Harvey tsayt fer sayn flichte tat uf phase un aach fer mit te Amis priiter pis tray woche te moonat xafe. Tee hot aach als mool wii reesenter superintentent ketiint, un hot reete in konkrëse kemacht. Harvey khent sayn reete in yapaanix kemacht hon, un ti Amis priiter hëte tëm ferxtan; awer ti rechiirung hot kesaat tas ti relichyeese fersamlunge thërfte ploos in xineesix kemacht wëre. Tan Harvey, woo waar noch ti xprooch am lërne, hot ti reete in xineesix kemacht un eene pruuter hot tëne uf amis iwersetst.

In tiise tsayt, prauchte mer een erlaupnis kriin fer eene konkrës mache. Erlaupnis kriin waar net laycht, un ti politsaye hon eftas lang ketauert fer tii se kepe. Wën es xon ti woch fon tëm konkrës waar, un ti politsaye hate noch net ti erlaupnis kep, teet Harvey sich in te telekasii setse pis eyer tas kreecht. Es waar een xaam fer ti politsaye kewees wën eene frëmte mënx praucht in te telekasii waarte. Tes weeche, Harvey sayn plaan hot richtich pariirt.

In te woche woo mer mit te priiter waare, hon mer eftas mee wii een xtun kelaaft — meyer hon përiche kekrapelt un torich pache kelaaft. Ich ferkese mich net tas eyerste mool woo ich hon uf eene përich kekrapelt. Noo tas mer hon xnel unser friixtik kes, hon mer moynts frii, 5:30, eene onipus fer een wayt pikaat kehool. Tan, sin mer torich eene prayte pach kelaaft un hon mer een keer përich kekrapelt. Tee waar soo keer kewees tas wën ich richt foran kekukt hon, khont ich te pruuter sayn fiis siin.

Tiise selwich moynt, Harvey hot mit welche priiter fom plats im preetich kexaft; un ich hon aleen kepreeticht in een kleen pikaat woo ti layt hon yapaanix kexproch. Noo mitaach, wën es unkefeer 1:00 waar, hon ich mich xwach kefun wayl es waare xon haufe xtune woo ich net kes hat. Wën ich ëntlich Harvey ketrof hon, ti priiter waare net mee tepay kewees. Harvey hat eene kexeft kemacht: tee hot welche piichelcher aan 3 rooe hingel aaye ketrukt. Tee hot mich ketsaycht wii een aay ese: ich selt een loch in yeete xpits mache un tan lutxe. Opwool es aus kesiin hot tas es teet net kuut xmeke, hon ich een aay kes. Awer weer teet tas trite aay ese? Harvey hot es mich kep, wayl eyer hot ketenkt tas eyer kreecht mich net përich runer phake wën ich samer fale teet.

In eene sirkuyt konkrës, hon ich een unkeweenlich kefoer mit kemacht. Meyer sin in tëm haus fon eene pruuter keplip woo neewich tëm Raych Saal waar. Sich paate waar aarich wichtich fer tas Amis folek kewees. Tes weeche, te sirkuyt superintentent sayn fraa hot ales in kericht tas mer uns paate khente. Harvey hot fiil se tuun kehat, tan hot eyer ferlangt tas ich selt eyerst keen. Fer sich paate, praychte mer 3 tinge hon: eene ayme mit khalt waser, eene ayme mit hays waser, un een leyer xisel. Es hot mich ferxrok, awer ti xwester hat ti tinge trausm haus ketuun — kraat woo ti priiter woo waare im Raych Saal am xafe fer te konkrës in richte mich siin khonte! Ich hon ti xwester kefroot ep tii khont mich een foerhang orer soo was pringe. Tii hot mich tan eene transparënt plastik xtik keprung! Ich hon kepleent hinich tëm haus keen, awer tat waare welche këns woo mich payse khente. Tan, hon ich fer mich selepst kesaat: ‘Ti priiter hon fiil se tuun un tii tuun net mërke tas ich mich am paate sin. Un wën ich mich net paate, tuun se sich pelaytiche. Alo, womo Kathleen!’ Tan, hon ich es kemacht kriit.

Harvey hot kemërkt tas es waar xweyer fer ti Amis priiter kaystlich foran keen wayl fiile fon tëne khonte net leese, un es waare khee puplikatsyoone aan tëne sayn xprooch. Ti amis xprooch hat kraat aan kefang mit romaanixe puuchxtaape kexrip wëre. Tes weeche, meyer tachte tas es een kuut aanung weyer ti priiter lërne in sayn aychne xprooch leese. Es waar fiil aarwayt too tepay, awer mit te tsayt khonte ti priiter aleen xtutiire. Unkefeer im yoerkang 1966 es waare xon puplikatsyoone in amis kewees; un im yoerkang 1968, Te Wachthorm in amis hot aan kefang puplitsiirt wëre.

Awer, ti rechiirung wolt net hon tas mer puplikatsyoone aus teele teete woo net in xineesix waare. Tan, fer uns wayt fon te propleeme hale, Te Wachthorm in amis waar in unerxiitliche aate puplitsiirt. Tsum payxpiil, fer een tsayt, Te Wachthorm woo mer penutst hon, waar in 2 xprooche kexrip: xineesix un amis. Wën yemant naykerich waar, hots aus kesiin tas mer waare tas piichelche am penutse fer ti layt fom plats xineesix lërne. Fon tiise tsayt aan foran, Yeehoowa sayn Orkanisatsyoon hot fiile puplikatsyoone in te amis xprooch pesoricht fer tiise liipe layt helfe ti piiplixe woerheete lërne. (Atos 10:34, 35)

Torich unkefeer 20 yoore, fiile Amis priiter waare net am leepe tëm noo was Kot saat richtich is. Wayl tii hon ti piiplixe printsiipye net kans ferxtan, welche hate een imoraalix leepe, sin persof kep, un hon fum un noz de bétele penutst. Harvey hot fiile kemaynte pesuucht fer ti priiter helfe Yeehoowa sayn mënung iwer tiise sache ferxteen. In eene fon tiise reese, hate mer ti speryens woo ich am aanfang fom artikel fertseelt hon.

Teemuutiche priiter waare wilich fer ti ënerunge mache, awer unkliiklich, fiil anere waare net. Tes weeche, in 20 yoore, te numer fon puplikatoore in Taiwan hot sich ferkleent fon mee wii 2.450 fer pis unkefeer 900. Tas hot uns oone muut kelos. Awer meyer wuste tas Yeehoowa teet nii mools een unrayn orkanisatsyoon seechne. (2 Cor. 7:1) Mit te tsayt, ti kemaynte waare Yeehoowa in te richtich aat am tiine, un mit Yeehoowa sayn seechen, Taiwan hot yets mee wii 11.000 puplikatoore.

Fon 1980 aan, khonte mer siin tas ti priiter un xwestere sayn klaape in te Amis kemaynte is ferxtërkt kep. Tes weeche, khont Harvey mee tsayt mit te xineesixe priiter fertraype. Eyer is aarich froo kep wayl tee hot es hin kriit ti mëner fon haufe xwestere helfe Yeehoowa sayn Tsayer wëre. Ich erinere mich noch Harvey am fertseele tas eyer wërklich froo waar wayl eene fon tiise mëner hat tas eyerste mool tsu Yeehoowa kepeet. Ich tuun mich aach fraye wayl ich khont fiile eerliche layt in lërne sich tichter pay Yeehoowa xafe. Ich hon soo kaar ti frayt kehat fer in te filyaal fon Taiwan tiine mit te soon un tochter fon eene fon mayne friirixe Piipel xtutënte.

Awer yets, mayn man is net mee too... Noo tas mer neekst 59 yoore kehayrat waare, mayn liipe Harvey is am 1^te yanuer fon 2010 kextorep, noo tas eyer hot mim kreeps kekhëmpft. Tee hat neekst 60 yoore in te fol tsayt tiinst kexaft! Ich tuun tëm noch fiil ferlange. Awer ich waar seer froo tas ich khont mit tëm in tswaay wunerliche lënter tiine! Meyer hon kelërnt se xpreche — un Harvey hot aach kelërnt se xraype — tswaay xweyere asyaatixe xprooche.

Phaar yoore xpeeter, ti Rechiirente Khërperxaft hot ëntxlist tas, wayl ich xon elter waar, weyer es peser fer mich tsurik tsu Austraalya keen. Am aanfang hon ich ketenkt: ‘Ich wil net fon Taiwan fat keen.’ Awer Harvey hot mich in kelërnt nii mools ‘nee’ tsu Yeehoowa sayn Orkanisatsyoon saan; tan, sin ich kang. Xpeeter, khont ich ferxteen wii kluuch tiise ëntxlus waar.

Hayt, torich ti woch, xafe ich in te filyaal fon Australasya; un in te wochënte, xafe ich in een kemaynt fom plats. In Petël, sin ich froo tas ich khan mayn yapaanix un xineesix penutse fer ti pesuucher helfe Petël khëne lërne. Ich khan neekst net waarte fer tas ufxtaye fom toot siin, woo Yeehoowa ferxproch hot. Ich wees tas Eyer tuut sich fon Harvey erinere, wayl eyer kelërnt hot nii mools ‘nee’ tsu Yeehoowa saan. (João 5:28, 29)