XTUUTYUM ARTIKEL 3
LIIT 35 Was wichticher is
Mach ëntxlise woo Yeehoowa kefale
“Yeehoowa tiif respektiire is te aanfang fon te kluucheet; un te Ale Haylichste khëne, is ferxtëntnis.” (XPRIICHE 9:10)
WAS TUUN MER SIIN?
Wii khene mer tas khëntnis, tas ferxtëntnis un ti ferninftichkheet penutse fer kluuche ëntxlise mache.
1. Was khan als mool xweyer sin?
YEETE taach mise mer ëntxlise mache. Etliche sin laycht — was unser friixtik wërt, was fer xtun mer xloofe keen… Awer anere sache sin xweyer fer se ëntxlise. Tii khene unser kesuntheet, frooheet, keliipte orer aanpeetung petrefe. Meyer wole hon tas unser ëntxlise nutse fer uns un unser familye pringe, awer tas haupste is tas se Yeehoowa kefale. (Rom. 12:1, 2)
2. Was fer xrite tuun tich helfe kluuche ëntxlise mache?
2 Tsiimlich sicher, tuust tuu een kluuch ëntxlus mache wëns tuu (1) ti informatsyoone samelst, (2) tenkst iwer was Yeehoowa too triwer mënt un (3) ti optsyoone noo kukst. Im artikel, xpreche mer iwer tiise 3 xrite. Meyer siin aach wii unser ferninftichkheet iipe. (Xpr. 2:11)
SAMEL TI INFORMATSYOONE
3. Was fer ferklaychung helft uns ferxteen tas mer sole ti informatsyoone samele foer een ëntxlus mache?
3 Te eyerste xrit fer een kluuch ëntxlus mache, is ti informatsyoone samele. Warom is tas wichtich? Xtel tich mool foer yemant woo paym tokter keet wayl eyer een xlim krankheet hot. Sicher, foer een ëntxlus iwer te tratament mache, tuut te tokter ti persoon noo kuke un frooche mache. Tuu machst aach peser ëntxlise wëns tuu eyerst tenkst iwer ti informatsyoone woo in tayn situatsyoon phase. Wii khanst tuu tas mache?
4. Tëm noo Xpriiche 18:13, wii khanst tuu tich sicher sin tas tuu al ti informatsyoone wise tuust? (Kuk aach tas pilt.)
4 Ofts khanst tuu ti informatsyoone samele wëns tuu frooche machst. Tsum payxpiil, xtel tich mool foer tas tuu tsu een festche in kelaat pist. Solst tuu keen orer net? Wëns tuu net khënst ti persoon woo tas festche orkanisiirt un weest net was kepleent kep is, must tuu tëne soo sorte frooche mache: “Woo un wanee tuut tas festche pasiire? Wii fiil layt khome? Weer hot ti flicht fer tas festche uf phase? Weer keet? Was fer aktiwiteete sin kepleent kep? Wëre alkohoolixe ketrenk petiint?” Ti antworte fer tiise frooche tuun tich helfe een kluuch ëntxlus mache. (Lees Xpriiche 18:13.) a
Mach frooche fer informatsyoone samele (Kuk te apsats 4.) e
5. Was solst tuu mache noo te informatsyoone samele?
5 Tan, noo te informatsyoone samele, tenk iwer ti kans situatsyoon. Tsum payxpiil: un wëns tuu tsum wise kriist tas etliche woo tsum festche keen net Yeehoowa sayn kesetse foliche? Orer tas nimant kontroliire tuut wii fiil alkohoolixe ketrenk petiint wëre? Meecht tas meechlich sin tas tiise festche ausm kontrol keet? (1 Phe. 4:3) Orer wole mer saan tas tas festche in te selwich xtun fon tayn fersamlung is orer fon te xtun woos tuu kepleent hast preetiche keen. Was tuust tuu mache? Wëns tuu iwer ti kanse kleenichkheete tenkst, wërts laychter een kluuch ëntxlus mache. Yets, weest tuu xon wiis tuu tich iwer ti situatsyoon xpiire tuust. Awer es kept noch een frooch fer se antworte: wii meecht Yeehoowa sich too triwer xpiire? (Xpr. 2:6)
TENK IWER YEEHOOWA SAYN MËNUNG
6. Tëm noo Tyako 1:5, warom sole mer hilef in kepeet ferlange?
6 Peet tas Yeehoowa tich helft se ferxteen was eyer iwer ti sache tenkt. Yeehoowa ferxprecht uns kluucheet kepe fer se wise ep een ëntxlus tëm kefalt orer net. Tee tuut tiise kluucheet “krooshërtslich fer ale kaar kepe, oone se xëne”. (Lees Tyako 1:5.) b
7. Wii khanst tuu raus fine was Yeehoowa iwer een sache tenkt? Mach een ferklaychung.
7 Wëns tuu Yeehoowa sayn kluucheet in kepeet ferlang host, kep acht fer sayn antwort. Xtel tich mool foer tas tuu tich ferloer host torich een rees. Tan ferlangst tuu hilef fer een pewooner. Awer teest tuu faart keen eep ti persoon een xans hët fer tich antworte? Kewis net. Tuu teest mit acht heere. Kraat soo, noo tas tuu Yeehoowa sayn kluucheet ferlangst, fersuuch sayn antwort mërke. Tuu khanst tas mache wëns tuu lërnst was fer piiplixe funtamente un kesetse in tayn situatsyoon phase. Tsum payxpiil, wole mer tsurik keen tsum festche woo mer eente kexproch hon. Wëns tuu ëntxlise tuust se keen orer net, khenst tuu tich frooe: ‘Was saat ti Piipel iwer feste oone kontrol, xlechte keselxafte un tas Raych foer unser winxe xtele?’ (Mat. 6:33; Rom. 13:13; 1 Kor. 15:33)
8. Was khanst tuu mache wëns tuu hilef praychst fer ti neetiche informatsyoone fine? (Kuk aach tas pilt.)
8 Awer als mool khan sin tas tuu hilef praychst fer ti informatsyoone kriin woos tuu am suuche pist. Tuu khanst aanreete ferlange fer een pruuter orer xwester woo speryens hot. Awer tuu khanst nutse kriin wëns tuu tayn aychne unersuuchung machst. Tuu khanst fiile informatsyoone fine in unser unersuuchung puplikatsyoone, soo wii te Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová orer tas puuch Princípios Bíblicos para a Vida Cristã. Ferkes tich net tayn tsiil: een ëntxlus mache woo Yeehoowa kefalt.
Fersuuch raus fine was Yeehoowa tenkt (Kuk te apsats 8.) f
9. Wii khene mer uns sicher sin tas unser ëntxlus Yeehoowa kefalt? (Ëfeser 5:17)
9 Wii khene mer uns sicher sin tas unser ëntxlus Yeehoowa kefalt? Eyerst mise mer tëm kuut khëne. Ti Piipel saat: “Te Ale Haylichste khëne, is ferxtëntnis.” (Xpr. 9:10) Yawool, fer woere ferxtëntnis hon, mise mer khëne Yeehoowa sayn kwaliteete, sayn tsiil un was eyer liipt un hast. Froo tich: ‘Tëm noo was ich xon iwer Yeehoowa wise, was fer ëntxlus tuut tëm kefale?’ (Lees Ëfeser 5:17.) c
10. Warom sin ti piiplixe funtamente wichticher wii unser kultuer?
10 Als mool, fer Yeehoowa kefale, mise mer ëntxlise mache woo unser fraaynte un familye net froo lose. Tsum payxpiil, fiilaycht khene etliche eltere, woo tas pestes fer sayn tochter winxe, tëne tswinge wole sich hayrate mit eene man woo fiil kelt hot, awer woo weenich in Yeehoowa sayn tiinst macht. Es is woer tas ti eltere sich ketanke mache mit sayn tochter. Awer tii sol sich frooe: ‘Meecht tiise man mich helfe wayter kaystlich foran keen? Was tenkt Yeehoowa too triwer?’ Meyer fine ti antwort in Matheus 6:33. Tat hot Yeesus sayn tisipele uf kemuut tas Raych im eyerste plats suuche. Opwool mer unser eltere eere un ti mënung fon te layt woo wichtich fer uns sin respektiire, tas haupste fer uns is Yeehoowa froo lose.
TENK IWER TI OPTSYOONE
11. Was fer kwaliteet in Filiper 1:9, 10 tuut tich helfe iwer tayn optsyoone tenke?
11 Noo tas tuu itentifitsiirst ti piiplixe funtamente woo in tayn situatsyoon phase, must tuu tenke iwer tayn optsyoone. (Lees Filiper 1:9, 10; d kuk aach ti xtuutyum noote “pleno discernimento”.) Ti ferninftichkheet tuut tich helfe ti resultaate fon yeete optsyoon foer xtele. Als mool is es laycht een ëntxlus mache. Awer net al ti ëntxlise sin soo aynfach. Ti ferninftichkheet tuut tich helfe kluuche ëntxlise mache soo kaar wën ti situatsyoon xweyer is.
12-13. Wii tuut ti ferninftichkheet tich helfe een kluuch ëntxlus iwer aarwayt mache?
12 Wole mer uns een situatsyoon foer xtele. Tuu pist een aarwayt am suuche fer tayn familye fersoriche. Tuu finst 2 aarwayte. Tuu tenkst iwer al ti informatsyoone: ti sort aarwayt, ti xtune, wii lang es nëmt fer pis te aarwayt hin khome, un soo wayter. Ti 2 aarwayte keen net keeche ti piiplixe funtamente. Fiilaycht host tuu een aarwayt liiper wii ti aner, weeche ti sort aarwayt orer wayl se peser petsaale. Awer foer een ëntxlus mache, must tuu aach anere phunkte noo kuke.
13 Tsum payxpiil, meechte tiise aarwayte tich xteere tsu etliche fersamlunge keen? Meechte se tich mit weenicher tsayt lose fer mit tayn familye plaype un tëne helfe in kaystlich un emotsyonaal aat? Soo sorte frooche tuun tich helfe tich traan hale aan te “tinge [woo] wichticher sin” — es wil saan, tayn aanpeetung un ti neetichkheete fon tayn familye —, xtats aan mee kelt fertiine. Tan khanst tuu een ëntxlus mache woo Yeehoowa seechne tuut.
14. Wii tuun ti liip un ti ferninftichkheet uns helfe ti anere net xtolpere mache?
14 Ti ferninftichkheet tuut uns aach helfe se tenke iwer wii unser ëntxlus ti anere petrefe khan, un soo se net “xtolpere [mache]”. (Fili. 1:10) Tas is wichtich wën mer perseenliche ëntxlise mache iwer tas tsaych woo mer aan tsiie un wii mer uns xeen lose tuun. Tsum payxpiil, fiilaycht hon mer kërn een spetsiifix aat fer uns aan tsiie orer xeen lose. Awer un wën yemant in orer aus ti kemaynt sich too teweeche pelaytiche teet? Ti ferninftichkheet tuut uns helfe sayn xpiirunge respektiire. Un ti liip tuut uns uf muute ti nutse fon te anere suuche un aanxtëntich sin. (1 Kor. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Tan tuun mer een ëntxlus mache woo tsaycht liip un respekt tsu te anere.
15. Iwer was solst tuu tenke eeps tuu een wichtich ëntxlus aan wëne tuust?
15 Wëns tuu een wichtich ëntxlus mache must, tenk aan was neetich wërt fer tas aan wëne. Yeesus hot uns in kelërnt “noo rechne was tas khost”. (Luk. 14:28) Soo, tenk iwer wii fiil tsayt, tinge un aanxtrengung tuu praychst tas te ëntxlus kuut ap laaft. In etliche situatsyoone, khanst tuu mit tayn familye xpreche fer se siin was yeete eene mache mus fer te ëntxlus pay xteen. Warom is es kuut soo sorte pleen mache? Es khan tsayche tas tuu must etliche ënerunge in tayn ëntxlus mache orer tas een aner optsyoon peser is. Wëns tuu ti mënung fon tayn familye froost un mit acht heerst, wëre se wilicher fer mit helfe tas te ëntxlus kuut ap laaft. (Xpr. 15:22)
MACH EEN ËNTXLUS WOO KUUT AP LAAFT
16. Was fer xrite tuun tich helfe een ëntxlus mache woo kuut ap laaft? (Kuk aach te khaste “ Wii kluuche ëntxlise mache”.)
16 Wëns tuu al tiise xrite kep host, wërst tuu fërtich fer een kluuch ëntxlus mache. Tuu host al ti informatsyoone kesamelt un ti piiplixe funtamente kesuucht woo tich helfe tuun een ëntxlus mache woo Yeehoowa kefalt. Yets khanst tuu hilef tsu Yeehoowa ferlange tas te ëntxlus kuut ap laaft.
17. Was is tas haupste fer kluuche ëntxlise mache?
17 Fiilaycht host tuu xon fiile kuute ëntxlise kemacht. Awer ferkes tich net was tas haupste is fer kluuche ëntxlise mache: uf Yeehoowa sayn kluucheet traue, net uf unser aychne xlauheet orer speryens. Ploos Yeehoowa khan tich woere khëntnis, ferxtëntnis un ferninftichkheet kepe, woo wichtiche teele fon te kluucheet sin. (Xpr. 2:1-5) Yeehoowa khan tich helfe ëntxlise mache woo tëm kefale! (Psal. 23:2, 3)
LIIT 28 Unser froyntxaft mit Yeehoowa
a (Xpriiche 18:13) Een antwort kepe foer ti sache heere is een tumheet un een xaam.
b (Tyako 1:5) Tan, wën es kluucheet fer yemant fon aych feelt, sol eyer tii noo un noo fer Kot ferlange un eyer tuut tas kriin, wayl Kot tuut krooshërtslich fer ale kaar kepe, oone se xëne.
c (Ëfeser 5:17) Tes weeche, lost noo unferninftich sin, awer ferxteet was Yeehoowa sayn wile is.
d (Filiper 1:9, 10) Un tas is was ich wayter in kepeet ferlange: ayre liip sol sich mee un mee ferkreese, mit kenaue khëntnis un ferninftichkheet; 10 tas teyer aych sicher sayt iwer was fer tinge wichticher sin, tas teyer oone feeler sayt un net anere xtolpere macht, pis Kristus sayn taach;
