XTUUTYUM ARTIKEL 2
LIIT 132 Yets sin mer eens
Man, eer tayn fraa
“Tuu, man, (…) kep tëne eer.” (1 PHEETER 3:7)
WAS TUUN MER SIIN?
Wii eene man sayn fraa eere khan torich wërter un aktsyoone.
1. Was is een uersach warom Yeehoowa ti hayrat kemacht hot?
YEEHOOWA is te “frooe Kot” un tee wil hon tas mer aach froo wëre. (1 Tim. 1:11) Tee hot uns fiile kexenke kep woo uns helfe frooheet kriin. (Tya. 1:17) Eene fon tiise kexenke is ti hayrat. Wën een man un een fraa sich hayrate, tuun se ferxpreche sich naner liipe un respektiire. Wën tas pheyerche ti liip xtark halt, khene se aarich froo sin. (Xpr. 5:18)
2. Was pasiirt in fiile hayrate hayt se taach?
2 Es is xaat, awer fiile pheyerche hayt tuun sich net wayter liipe orer respektiire wii se ferxproch hate. Tes weeche sin se net froo. Een relatooryum fon te Welt Kesuntheet Orkanisatsyoon saat tas fiile mëner tuun sayn fraa ferklope, ferxëne orer in anere aate xlecht pehantele. Foer te anere, khan soo een sort man sayn fraa mit respekt pehantele. Awer tehëm, is tas anerste. Etwas woo aach xaate fer ti hayrat pringt, is wën te man pornokrafii kukt.
3. Warom tuun etliche mëner sayn fraae xlecht pehantele?
3 Warom tuun etliche mëner sayn fraae xlecht pehantele? Fiilaycht waar sayn aychne papa krop mit sayn mama kewees un tes weeche tenke se tas es normaal is. Anere fiilaycht tuun sayn fraae xlecht pehantele wayl tas is was ti meyerste mëner in sayn kultuer mache. Fiilaycht tuun se tenke tas se mise krop mit sayn fraa sin fer se tsayche “weer tehëm xikt”. Anere mëner hon net kelërnt ti emotsyoone kontroliire, too tepay sayn wuut. Noch anere kuke ofts pornokrafii. Too teweeche, khene se een ferkheert mënung iwer fraae un sëks ëntwikele. Etliche relatoorye tuun aach tsayche tas tiise propleeme noch xlimer kep sin torich ti pantemii fon coronavirus. Awer kewis, khee eene fon tiise uersache is een ausreet fer te krop aanxtelung fon een ferhayrat man.
4. Was sole ti kristliche mëner net mache un warom?
4 Een ferhayrate man woo Yeehoowa tiint, sol net lose tas ti ferkheert mënung fon te welt iwer ti fraae tëm influentsiirt. a Tas is soo wayl ofts was ti persoon tenkt, nëmt tsu aktsyoone. Te aphostel Phaul hot fer ti kesalpte kriste in Roma kexrip: “Lost net tiise welt aych wayter mustere.” (Rom. 12:1, 2) Wii Phaul tsu tëne kexrip hot, waare se xon phaar yoore kriste kewees. Awer Phaul sayn wërter kepe tsum ferxteen tas etliche noch influentsiirt waare fon te kewoonheete un mënunge fon te welt. Tes weeche hot eyer se uf kemuut sayn ketanke un aanxtelung ënere. Tiise aanreet tuut sicher kile fer ti kristliche mëner hayt se taach. Es is xaat, awer etliche hon kelos tas ti welt sayn mënung tëne influentsiire teet un hon soo kaar sayn fraa xlecht pehantelt. b Wii wil Yeehoowa hon tas eene man sayn fraa pehantelt? Ti antwort xteet im haupste tekst fon tiise artikel.
5. Tëm noo 1 Pheeter 3:7, wii sol eene man sayn fraa pehantele?
5 Lees 1 Pheeter 3:7. c Yeehoowa xikt ti mëner sayn fraa eere. Eere hot se tuun mit te aat wii mer pehantele yemant woo mer respektiire. Eene man woo sayn fraa eert, tuut se kuut un liiplich pehantele. In tiise artikel xpreche mer iwer wii eene man sayn fraa eere khan. Awer eyerst wole mer xpreche iwer ti sort aanxtelung woo khee liip un respekt tsu te fraa tsaycht.
MACH NIKS WOO XAATE FER TAYN FRAA PRINGT
6. Was tenkt Yeehoowa iwer mëner woo wyolënt mit sayn fraa sin? (Koloser 3:19)
6 Eene man sol net wyolënt mit sayn fraa sin. Yeehoowa hast ti layt woo wyolënt sin. (Psal. 11:5) Un tee tuut hauptseechlich hase wën eene man sayn fraa xlecht pehantelt. (Mal. 2:16; lees Koloser 3:19. d) Tëm noo unser haupste tekst, 1 Pheeter 3:7, wën eene man sayn fraa net kuut pehantelt, wërt sayn fraayntxaft mit Yeehoowa fersaut. Khan sin tas Yeehoowa noch net mool sayn kepeete heere tuut.
7. Tëm noo Ëfeser 4:31, 32, was fer sorte wërter sol een man net penutse? (Kuk aach “Tuu peser ferxteen”.)
7 Eene man sol net krope wërter fer sayn fraa saan. Etliche mëner xpreche pees mit sayn fraa un mache se wee. Awer Yeehoowa hast ti “peesheet, wuut, xraayeray un wërter woo xaate mache”. e (Lees Ëfeser 4:31, 32.) f Yeehoowa heert ales. Un tee khimert sich mit te aat wii eene man mit sayn fraa xprecht, soo kaar wën se aleen sin. Eene man woo krop mit sayn fraa xprecht, fersaut net ploos sayn hayrat, awer aach sayn fraayntxaft mit Yeehoowa. (Tya. 1:26)
8. Was tenkt Yeehoowa iwer ti pornokrafii un warom?
8 Eene man sol net pornokrafii kuke. Was meecht Yeehoowa iwer ti pornokrafii tenke? Tee hast tas. Soo, eene ferhayrate man woo pornokrafii kukt, fersaut sayn fraayntxaft mit Yeehoowa un tsaycht khee respekt tsu sayn fraa. g Yeehoowa wil hon tas ti mëner wayter troy tsu sayn fraa plaype. Eene troye man teet nii was imoraalixes mit een aner fraa mache, noch net mool too triwer tenke. Yeesus hot kesaat tas eene man woo wayter tsu een aner fraa kukt un lust noo tëne xpiirt, “hot xon im hërts atultëryo” kemacht. h (Mat. 5:28, 29)
9. Warom tuut Yeehoowa hase wën eene man sayn fraa tswingt etwas mache torich te sëks woo se net wil?
9 Wën se sëks mache, sol te man net sayn fraa tswinge etwas mache woo se net wil. Torich te sëks, tuun etliche mëner sayn fraa tswinge etwas mache woo se niter xtelt orer woo sayn kewise xteert. Yeehoowa hast tiise aanxtelung woo ekoiistix is un woo khee liip tsaycht. Yeehoowa wil hon tas te man sayn fraa liipt, kuut pehantelt un sayn kewise respektiirt. (Ëfe. 5:28, 29) Awer wole mer saan tas eene kristliche man sayn fraa xon xlecht pehantelt orer pornokrafii kukt. Wii khan eyer sayn ketanke un aktsyoone ënere?
WII KHAN EENE FERHAYRATE MAN NOO LOSE SICH XLECHT AAN XTELE?
10. Wii khene ti ferhayrate mëner nutse fon Yeesus sayn payxpiil kriin?
10 Was khan eene man mache fer noo lose sayn fraa xlecht pehantele? Tee khan sich aan xtrenge fer Yeesus noo mache. Es is woer tas Yeesus sich nii ferhayrat hot. Awer ti aat wii eyer sayn tisipele pehantelt hot is een kuut payxpiil wii eene man sayn fraa pehantele sol. (Ëfe. 5:25) Tsum payxpiil, mërk ti lisyoone woo eene man lërne khan mit te aat wii Yeesus sayn aphostele pehantelt hot un wii eyer mit tëne kexproch hot.
11. Wii hot Yeesus sayn aphostele pehantelt?
11 Yeesus hot sayn aphostele imer mit kuutheet un respekt pehantelt. Tee waar nii krop mit tëne. Opwool eyer mee kraft wii tëne hat, hot Yeesus nii tiise kraft penutst fer tëne niter xtele orer pang mache. Xtats tas, hot eyer se teemuutich ketiint. (Yoo. 13:12-17) Tee hot fer sayn tisipele kesaat: “Lërnt fon mich, wayl ich sin tsaam un teemuutich im hërts, un teyer tuut nay kraft fine.” (Mat. 11:28-30) Mërk mool tas Yeesus tsaam waar. Een tsaam persoon is net xwach. Xtats tas, is se xtark kenuuch fer sich selepst kontroliire. Wën se prowokt is, tuut se in ruu plaype un sayn xpiirunge kontroliire.
12. Wii hot Yeesus mit te anere kexproch?
12 Yeesus hot sayn wërter penutst fer ti anere treeste un uf muute. Tee hot net krop mit sayn nookeener kexproch. (Luk. 8:47, 48) Soo kaar wën tëm sayn faynte tëm ferxënt hon orer fersuucht hon tëm ëriche, “hot tee se net tsurik pelayticht”. (1 Phe. 2:21-23) Als mool, hot Yeesus soo kaar raus kesuucht ruych plaype xtats een krop antwort kepe. (Mat. 27:12-14) Tas is wërklich een xeen payxpiil fer ti kristliche mëner.
13. Tëm noo Matheus 19:4-6, wii khan eene man sich “fest tsu sayn fraa [hale]”? (Kuk aach tas pilt.)
13 Yeesus hot fer ti mëner kesaat tas se sole troy tsu sayn fraa plaype. Tee hot ti wërter fon sayn Fater penutst, woo kesaat hot tas te man sol sich “fest tsu sayn fraa [hale]”. (Lees Matheus 19:4-6.) i Tas kreekix wort woo iwersetst is sich fest hale petayt sich pape. Soo, ti liip tswixich te man un ti fraa sol soo xtark sin tas es weyer wii wën se kepapt weyere. Wën eene fon tëne xaate fer te aner pringt, tuun ti tswaay layte. Eene man woo soo een sort ferpiinung mit sayn fraa ëntwikelt, tuut ale sorte pornokrafii ap xtose. Tee tuut klaych sayn aue ap lenke “fon was kheen weyert hot”. (Psal. 119:37) Soo wii Yoop, is eyer pextimt nii fer een aner fraa mit een ferkheert wunx kuke. (Yoop 31:1)
Een troye man tuut net pornokrafii kuke (Kuk te apsats 13.) k
14. Was fer xrite sol een man kepe fer sayn fraayntxaft mit Yeehoowa un sayn ferpiinung mit sayn fraa noch mool in te ray xtele?
14 Een man woo wyolënt mit sayn fraa is orer krop mit tëne xprecht, mus noch anere xrite kepe fer sayn fraayntxaft mit Yeehoowa un sayn ferpiinung mit sayn fraa noch mool in te ray xtele. Was fer sin tiise xrite? Eyerst: tee erkhënt tas was eyer macht, xlecht is. Yeehoowa siit ales was eene man macht un heert ales was eyer saat. (Psal. 44:21; Ekl. 12:14; Hep. 4:13) Tsweet: tee lost noo sayn fraa xlecht pehantele un ënert sayn aanxtelung. (Xpr. 28:13) Trit: tee erkhënt foer sayn fraa un Yeehoowa wii fiil xaate eyer tëne keprung hot un tuut hërtslich fertsayung tëne ferlange. (Aph. 3:19) Tee sol tsu Yeehoowa aan hale tëm helfe te wunx kriin fer sayn aanxtelung ënere un aach fer sayn ketanke, wërter un aktsyoone kontroliire. (Psal. 51:10-12; 2 Kor. 10:5; Fili. 2:13) Fiert: tee xtelt sich aan tëm noo sayn kepeete un xtrengt sich aan fer wërklich hase kwalkee sort wyolënts un wërter woo xaate mache. (Psal. 97:10) Finefte: tee tuut klaych ti elteste suuche fer hilef kriin. (Tya. 5:14-16) Sekste: tee macht een plaan woo tëm helft net soo sorte tinge noch mool mache. Een ferhayrate man woo pornokrafii kukt sol tiise selwiche 6 xrite kepe. Yeehoowa tuut sayn aanxtrengung fer sayn aanxtelung ënere, seechne. (Psal. 37:5) Awer es is net kenuuch tas eene man noo lost tinge mache woo xaate fer sayn fraa pringe. Tee mus aach lërne sayn fraa eere. Wii?
WII KHANST TUU TAYN FRAA EERE?
15. Wii khan eene man tsayche tas eyer sayn fraa liipt?
15 Tsaych fer tayn fraa tas tuu se liipst. Etliche priiter woo een froo hayrat hon, sin keweent yeete taach etwas fer sayn fraa mache. Tii wole tsayche wii fiil se tëne liipe. (1 Yo. 3:18) Torich keweenliche tinge, khan eene man tsayche tas eyer sayn fraa liipt, soo wii sayn hant hale orer se um krayfe. Tee khan een mensagem fer sayn fraa xike un saan: “Ich hon ferlangre”, orer frooe: “Wii pist tuu traan?” Tee khan tëne aach een khaart xraype fer tëne saan wii fiil eyer se liipt. Soo tuut eyer sayn fraa eere un sayn hayrat ferxtërke.
16. Warom sol eene man sayn fraa loope?
16 Saa fer tayn fraa tas se weyert fer tich hot. Eene man woo sayn fraa eert, tuut se loope un uf muute. Een aat fer tas hin kriin, is tëne tanke weeche ales was se macht fer tëm helfe. (Kol. 3:15) Wën eene man sayn fraa eerlich loopt, tuut se sich in sicherheet, keliipt un keert xpiire. (Xpr. 31:28)
17. Wii khan eene man respekt fer sayn fraa tsayche?
17 Tsaych kuutheet un respekt. Eene man woo sayn fraa liipt, kept tëne weyert. Tee tuut se siin wii een weyertlich kexenk fon Yeehoowa. (Xpr. 18:22; 31:10) Tes weeche, tuut eyer se mit kuutheet un respekt pehantele, too tepay wën se sëks mache. Tee tuut se net tswinge etwas mache woo se xlecht xpiire macht, niter xtelt orer woo sayn kewise xteert. j Tee tuut sich aach aan xtrenge fer een sauwer kewise foer Yeehoowa hale. (Aph. 24:16)
18. Was sole ti mëner pextimt sin se mache? (Kuk aach te khaste “ Fier aate fer respekt fer tayn fraa tsayche”.)
18 Man, Yeehoowa kept fiil weyert fer ti aanxtrengung woos tuu machst fer tayn fraa eere torich wërter un aktsyoone. Say pextimt tëne eere; mach niks woo khent se xaate pringe. Xtats tas, tsaych tëne kuutheet, respekt un liip. Soo tuust tuu tsayche tas tuu tëne weyert kepst. Eer tayn fraa un soo tuust tuu ti wichtichste ferpiinung xitse — tayn fraayntxaft mit Yeehoowa. (Psal. 25:14)
LIIT 131 Yeehoowa halt uns paysamer
a Was ti mëner helfe khan, is te artikel “Tuust tuu ti fraae pehantele soo wii Yeehoowa es macht?” in Te Wachthorm Yanuer fon 2024.
b Weer wyolënts tehëm mit macht, khan fiil nutse kriin fom artikel “Hilef fer tii woo wyolënts tehëm mit mache”. Fer es fine, im jw.org, xrayp wyolënts tehëm in te unersuuchung khaste. In te aplikatiiw JW Library®, kee tsu Biblioteca, tan Séries de artigos un tan Anere artikele.
c (1 Pheeter 3:7) Kraat soo, tuu, man, leep wayter mit tayn fraa soo wii es mim khëntnis xtimt. Kep tëne eer wii eene xweecher waase, te waypliche, wayl tii tuut aach tas unfertiintne kexenk fom leepe mit teer ërpe. Wën net, tuut Kot tayn kepeete net heere.
d (Koloser 3:19) Teyer mëner, tuut wayter ayer fraa liipe un kept net piterlich pees keeche tii.
e TUU PESER FERXTEEN: “Wërter woo xaate mache” hon se tuun mit was kropes saan fer een aner persoon ferxëne orer se xlecht xpiire mache mit sich selepst. Tii hon aach se tuun mit yemant imer kritikiire. Soo ales was eene man saat woo xlecht is, niter xtelt orer sayn fraa ferxënt, sin “wërter woo xaate mache”.
f (Ëfeser 4:31, 32) Lost im xtich ale sorte ketanke woo piter sin, peesheet, wuut, xraayeray un wërter woo xaate mache, un aach ti kans xlechtichkheet. 32 Awer sayt kuut eene mit te anere, hërtslich mitlaytich, fertsayt aych krooshërtslich, soo wii Kot, torich Kristus, aych krooshërtslich fertsayt hot.
g Kuk te artikel “A pornografia pode destruir seu casamento” im site jw.org orer in te aplikatiiw JW Library.
h Wën te man pornokrafii kukt, khan ti fraa fiil nutse kriin fom artikel “Was khanst tuu mache wën tayn man orer fraa pornokrafii kukt?” in Te Wachthorm Akust fon 2023.
i (Matheus 19:4-6) Eyer hot keantwort: “Hot teyer net kelees tas tee woo tii am aanfang kemacht hot, hot se man un fraa kemacht, 5 un hot kesaat: ‘Tes weeche, tuut te man sayn fater un sayn muter lose un tuut fest tsu sayn fraa sich hale, un ti tswaay wëre een flayx?’ 6 Soo sin se net mee tswaay, awer ploos een flayx. Tes weeche, was Kot unich tas selwiche yoch ketuun hot, sol te mënx net aus naner mache.”
j Ti Piipel saat net was richtich orer ferkheert is wën eene man un sayn fraa sëks mache. Een pheyerche mus ëntxlise mache woo tsayche tas se wole Yeehoowa eere, eene te aner kefale un sayn kewise sauwer hale. In te meyerst tsayt, tuut een pheyerche net iwer tiise kleenichkheete fon sayn hayrat mit te anere fertseele.
k PILT AUSLEYUNG: Ti aarwayts koleke fon een pruuter wole hon tas eyer pornokrafii in een piichelche kukt.
