Xpring tsu was too trin is

Tsum inhalt xpringe

LEEPES KEXICHT

Mayn frooes leepe in Yeehoowa sayn tiinst

Mayn frooes leepe in Yeehoowa sayn tiinst

ICH hon aan kefang im Petël fon Kanata xafe in 1958, wii ich 18 yoore alt waar. Mayn eyerst insetsung waar tas plats kheere woo ti trukeray kemacht kep is. Ich waar froo mit mayn leepe. Een pisye xpeeter, hon ich aan kefang xafe mit een maxiin woo ti rënte fon te piichelcher ap kexnit hot, noo tas se ap ketrukt waare. In Petël xafe hot mich wërklich froo kelos!

Im neekste yoer, is es pekhant kemacht kep fer ti familye fon Petël tas ti filyaal fon Siit Afrika teet een nay truk maxiin kriin. Tes weeche, weyere neetich fraywiliche priiter fer tat tiine keen. Ich hon mich aan kepoot un wii se mich raus kesuucht hon, sin ich aarich froo kep. Tray anere petelite fon Kanata sin aach raus kesuucht kep — Dennis Leech, Bill McLellan un Ken Nordin. Tii hon uns kesaat tas mer teete in Siit Afrika fer een lang tsayt plaype.

Ich hon mayn mama aan keruuft un fer tii kesaat: “Mama, ich hon een notisye fer tich: ich keen tsu Siit Afrika!” Mayn mama waar een ruych persoon, awer tii hat een xtarke klaape un een ticht froyntxaft mit Yeehoowa. Tii hot net fiil kesaat, awer ich wust tas se mich uner xtitse teet. Opwool mayn mama un papa traurich waare tas ich teet yets wayt wech sin, hon se sich net pexweert weeche mayn ëntxlus.

ICH KEEN TSU SIIT AFRIKA!

In een aysepaan wii ich fon Cape Town pis Johannesburg kerees hon, mit Dennis Leech, Ken Nordin, un Bill McLellan in 1959

Meyer fier noo 60 yoore, in te filyaal fon Siit Afrika in 2019

Awer eyerst, sin mer tsu Petël fon Brooklyn kang fer een iipung fon tray moonate kriin fer een spetsiifix truk maxiin penutse. Tan hon mer een xif pis Cape Town, Siit Afrika, kenom. Ich waar kraat 20 yoore alt. Es waar foer nacht in Cape Town wii mer te aysepaan kenom hon fer ti lang rees pis Johannesburg mache. Wii es moynts frii waar, hon mer tas eyerste mool xtil kehal in een kleen xtat fon te Karoo, een rechyoon woo neekst een tesërt waar. Es waar xtaapich un hays tat. Meyer fier hon aus te fënster kekukt un ketenkt: ‘Woo sin meyer hin khom? Was sin mer too am mache?’ Phaar yoore xpeeter, hon mer tiise rechyoon noch mool pesuucht un tan hon mer kesiin wii friitlich un xamant tiise kleene xtete waare.

Torich phaar yoore, hon ich mit een wunerlich un fol kleenichkheete maxiin kexaft — ti linotipo. Ich hon ti raye fon puuchxtaawe fërtich kelos fer Te Wachthorm un ti Despertai! ap truke. Ti filyaal hot piichelcher in fiile afrikanixe xprooche ap ketrukt, net ploos fer Siit Afrika, awer fer anere lënter in Afrika aach. Meyer sin fon Kanata tsu tiise lant khom fer in tiise nay truk maxiin xafe un mer waare froo tas ti maxiin kuut penutst kep is!

Xpeeter, hon ich aan kefang aan te apteelung xafe woo uf kephast hot ales was mit te puplikatsyoone aus truke, xike un iwersetse se tuun hat. Ich hat fiil aarwayt, awer ich waar kans froo mit mayn leepe.

MAYN HAYRAT UN EEN NAY INSETSUNG

Ich un Laura, wën mer spetsyaale pyoneere waare, in 1968

In 1968, hon ich mich mit Laura Bowen kehayrat, woo ticht aan Petël kewoont hot. Tii waar een pyoneerin un hot aach fer ti Iwersetsung Apteelung in Petël ketrukt. In tiise tsayt, ti pheyerche woo sich kraat kehayrat hate, khonte net in Petël plaype. Tes weeche, hot ti filyaal uns een insetsung wii spetsyaale pyoneere kep. Ich hon mich ketanke kemacht. Ich waar 10 yoore in Petël un ich hat imer ese un woonung kriit. Awer yets teet yeete eene fon uns, yeete moonat, ploos 25 rand kriin (unkefeer 35 tolare in tiise tsayt); un meyer kreechte tas ploos wën mer kenuuch puplikatsyoone aus kepe teete, rik pesuuche un xtune mache teete. Mit tëm kelt, miste mer unser miit, ese un transport petsaale, un aach unser kesuntheet un anere perseenliche tinge uf phase. Meecht tas kenuuch sin fer ales petsaale?

Meyer teete wii spetsyaale pyoneere xafe ticht aan te xtat fon Durban, neewich te Intikus Osean. Es waare fiil intianixe layt tat kewees; fiile fon tëne waare nookhomer fon te aarwayter woo tsu Siit Afrika khom sin fer mit tsukere xafe, unkefeer im yoer 1875. Yets hate se een aner aarwayt, awer tii hon noch sayn kultuer un tiipixe ese pehal. Tsum payxpiil, tii hon fiile sorte curries kemacht, woo iwer kuut kexmekt hon. Un tii hon aach englix kexproch; tan prauchte mer net een aner xprooch lërne fer tsu tëne preetiche.

In tiise tsayt, ti spetsyaale pyoneere muste yeete moonat 150 xtune in te preetich mache. Tes weeche, wolte ich un Laura 6 xtune in tëm eyerste taach mache. Tas weter waar hays un faychtich un meyer hate khee rik pesuuche orer Piipel xtuutye; tes weeche, miste mer 6 xtune haus tsu haus preetiche. Noo tas mer fer een tsayt kexaft hon, hon ich tsu mayn uer kekukt un waare ploos 40 minute rom kang. Ich hon mich kefroot: ‘Wii tuun mer es hin kriin spetsyaale pyoneere sin?’

Awer klaych, hate mer uns kuut orkanisiirt. Meyer hon yeete taach santwixe, sup un khafi in kericht un mit kenom. Wii mer een pisye ruue wolte, hon mer unser Volkswagen unich een paam mit xate xtil kehal. Als mool, xeene intianixe khiner sin tsu uns khom fer uns peopachte, wayl mer xpasich fer tëne aus kesiin hon. Noo phaar taache, hon mer raus kriit tas noo te eyerste 2 orer 3 xtune, te rest fom taach teet kans xnel rom keen.

Es hot uns aarich fiil kefrayt fer ti layt fon tiise teritooryum ti woerheet hin nëme, un tii hon uns kuut aan kenom. Meyer hon raus kriit tas ti intianixe layt fiil respekt hate, tas se froyntlich waare un tas se Kot keliipt hon. Fiile hintue hon ti kuute notisye woo mer kepreeticht hon kuut aan kenom. Tii hon iwer Yeehoowa, Yeesus, ti Piipel, ti futuer naye welt un ti hofnung fer ti toote kelërnt, un tii hon tas iwer kërn kehat. Een yoer tëm noo, hate mer xon 20 Piipel xtuutye. Yeete taach, hon mer mit een familye woo mer xtutiirt hon kes. Meyer waare mechtich froo kewees.

Awer meyer hon klaych een aner insetsung kriit: meyer teete in te sirkuyt aarwayt xafe in te xtete woo neewich te xeene Intikus Osean waare. Yeete woch sin mer in een haus fon een familye keplip soo lang wii mer ti puplikatoore pesuucht hon un mit tëne kexaft hon fer tëne uf muute. Meyer waare wërklich een teel fon tëne sayn familye. Meyer hon soo kaar mit tëne sayn khiner un haus tiere kexpiilt. Noo tas 2 wunerliche yoore rom kang sin, hot ti filyaal uns aan keruuft. Te pruuter hot kesaat: “Meyer hëte kërn tas tuu tsurik tsu Petël khome teest.” Ich hon keantwort: “Tuu weest... meyer sin froo too traus.” Awer sicher, meyer waare wilich fer tiine woo se uns hin xike teete.

TSURIK TSU PETËL

In Petël, hon ich aan te Tiinst Apteelung kexaft; es waar een eer fer mich mit priiter woo fiil speryens hate xafe. In tiise tsayt, noo een sirkuyt superintentent een kemaynt pesuuche, hot eyer een relatooryum fer Petël kexikt. Tan, hot ti Tiinst Apteelung een priif tsu te kemaynt tsurik kexikt, tëm noo was te superintentent kesaat hot. Ti priife sayn opjetiiw waar ti kemaynt uf muute un een oryentiirung kepe wëns neetich weyer. Ti priiter hon xtram kexaft fer ti relatoorye fon te superintentente fon xhosa, zulu un anere xprooche tsu englix iwersetse. Tan hon se ti priife fon te filyaal, woo in englix waare, tsu te afrikanixe xprooche iwersetst. Tiise flaysiche iwersetser hon mich keholef aach ferxteen was unser xwatse priiter un xwestere in Afrika am mit mache waare. Ich waar aarich petanklich tsu tëne.

In tiise tsayt, waar Siit Afrika unich een sort rechiirung woo apartheid keheest hot. Ti layt sin keteelt kep tëm noo sayn ras; soo kaar woo se woone khonte is tëm noo sayn ras ëntxlist kep. Tes weeche, layt fon unerxiitliche rase khonte net tsayt mitsamer fertraype. Unser xwatse priiter in Siit Afrika hon sayn aychne xprooch kexproch, in sayn xprooch kepreeticht un in te fersamlunge kang woo in sayn aychne xprooch kehal waare.

Mayn kemaynt waar in kesetst fer preetiche in een teritooryum woo ti layt englix kexproch hon; tes weeche, hon ich weenich xwatse afrikanixe layt kekhënt. Awer yets in te Tiinst Apteelung, hat ich ti xans fer mee iwer ti xwatse mënxe fon Afrika lërne, iwer sayn kultuer un kewoonheete. Ich hon tsu wise kriit fon te xwiirichkheete woo unser priiter mit kemacht hon weeche ti tratitsyoone un te relichyeese klaape fon te anere layt. Tii waare aarich koraajich kewees. Tii hon ti tratitsyoone woo net mit te Piipel kextimt hon ap kextos; tii hon aach ales was mit spiritismus se tuun hot ap kextos. Un tii hon tas kemacht soo kaar foer ti unertrikung fon sayn familye un nochpere. In te kolonii, waare ti layt aarich aarm kewees un fiile hon weenich orer khee xuul kehat; awer tii hon ti Piipel respektiirt.

In tiise tsayt, waare phaar prosëse uf woo hate se tuun mit te frayheet fer aan peete un ti neutraliteet. Un ich hat te priwilëj fer mit etliche fon tëne se xafe. Wën ich ti lealiteet un koraaj fon te khiner woo Yeehoowa sayn Tsayer waare kesiin hon, is mayn klaape xtërker kep. Tii sin fon te xuul fat kexikt kep, wayl se wolte niks se tuun hon mit te kepeete un ti relichyeese liite woo in te xuul kesung kep sin.

Ti priiter hon een aner kefoer mit kemacht in een kleen lant woo Suasilant keheest hot (yets Esuatiini). Te kheenich fon tiise lant, Sobhuza II, is kextorep. Tes weeche, is fer ti layt fon tiise lant kexikt kep ti kewoonheete woo mit te toote se tuun hate noo keen. Ti mëner miste sayn hoer ap xrape un ti fraae miste sayn hoer khorts lose. Tas ales hat mit te aanpeetung fon te foerkhomer se tuun; un wayl ti priiter tas net mache wolte, sin se keyacht kep. Tëne sayn troyheet tsu Yeehoowa hot uns aarich froo kelos. Unser priiter in Afrika hon uns fiil iwer troyheet un ketult kelërnt, un tas hot unser klaape ferxtërkt.

TSURIK TSU TE TRUKERAY

In 1981 hon ich een nay insetsung kriit. Ti priiter hon aan kefang komputatoore penutse fer ti trukeray mache un ich selt tat helfe. Tan sin ich noch mool in te trukeray xafe kang. Tas waar mool xeen! Yets, ti aat fer ti tinge ap truke waar sich fiil am ënere. Een kexeft man fom plats hot een nay maxiin, een fotokompositoer, fer ti filyaal kep; ti filyaal khent een proop mit tas mache oone etwas petsaale. Was fer waar te resultaat? Meyer hon ti 9 linotipos woo mer hate ketrukt tsu 5 naye fotokompositoore. Meyer hon aach een nay truk maxiin instaliirt. Yets waar ales am xneler keen.

Weeche ti komputatoore, hon mer naye aate fer te tekst in te sayte orkanisiire ëntwikelt, torich te MEPS (Sistema de Editoração Eletrônica Multilíngue). Ti teknoloxii hot sich wërklich fiil ferpesert tsayt meyer fier fon Kanata tsu Siit Afrika khom sin fer se xafe. (Isa 60:17) In tiise tsayt, hate meyer fier uns xon kehayrat mit fier kuute pyoneerine woo Yeehoowa wërklich keliipt hon. Ich un Bill waare noch in Petël am tiine; Ken un Denis hate yeete eene sayn familye aan kefang.

Es waar imer mee aarwayt fer in te filyaal se mache. Meyer hon puplikatsyoone fer imer mee xprooche iwersetst un ap ketrukt. Meyer hon tëne aach fer anere filyaale kexikt. Tes weeche, prauchte mer een naye Petël hon. Ti priiter hon tas in een xeen plats in te oëst fon Johannesburg kepaut, un tee is tetikiirt kep in 1987. In tiise ferkreesung helfe un aan te Filyaal Komisyoon fon Siit Afrika torich fiile yoore tiine, hot mich mechtich kefrayt.

MEYER HON EEN NAYE FLICHT KRIIT!

In 2001, hon ich een wunerlich inlaatung kriit, woo mer net kewaart hon: in te Fereenichte Xtaate fon Amërika (FXA) sayn Filyaal Komisyoon tiine, woo kraat aan kefang hat. Meyer waare traurich tas mer teete unser aarwayt un unser froynte in Siit Afrika lose. Awer in te selwich tsayt, waare meyer froo tas mer teete een naye leepe in tëm Petël fon te FXA aan fange.

Awer meyer hon uns ketanke kemacht, wayl mer teete wayt fon Laura sayn muter, woo xon alt waar, woone. In Nay York, teet es xweyer sin tëne helfe. Awer Laura sayn tray xwestere hon sich aan kepoot fer tëne helfe in ales was se prëycht. Tii hon kesaat: “Meyer khene net in te fol tsayt tiinst xafe. Awer wën mer unser mama uf phase, khene mer tich helfe wayter in tayn insetsung plaype.” Meyer sin aarich petanklich tsu tëne.

Mayn pruuter un sayn fraa woo in Toronto, Kanata, keleept hon, hon uns in te selwich aat keholef. Tii hon mayn mama, woo een witfraa waar, uf kephast. In tiise tsayt, hat se xon mit mayn pruuter un sayn fraa mee wii 20 yoore kewoont. Meyer sin aarich petanklich fer ti liip woo se fer mayn mama ketsaycht hon pis sayn toot, klaych noo tas mer in Nay York hin khom sin. Es is een seechen parente hon woo wilich sin fer ënerunge mache fer sayn eltere uf phase woo fiilaycht xon alt sin; tiise flicht uf phase is net laycht.

In te FXA, hon ich phaar yoore in te apteelung kexaft woo ti puplikatsyoone kemacht hot. Tas ales is motërner un laychter kep. Un khërtslich, hon ich aan kefang se xafe aan te Inkhaafe Apteelung. Es frayt mich aarich fiil teel fon tiise kroose Petël xon 20 yoore mache, woo unkefeer 5.000 petelite un 2.000 commuters hot.

Sechtsich yoore tsurik, teet ich nii mools tenke tas ich teet hayt too hiir sin. Torich tiise kanse yoore, hot Laura mich imer mit sayn kanse hërts uner xtitst. Unser leepe is wërklich een frooes leepe. Meyer kepe fiil weyert fer al ti unerxiitliche flichte woo mer kehat hon, un aach fer ti wunerliche layt mit weem mer kexaft hon — too tepay sin tii woo meyer kekhënt hon wën mer anere filyaale in fiile pletse fon te welt pesuucht hon. Yets sin ich mee wii 80 yoore alt; tes weeche, khan ich een pisye weenicher xafe. Awer ich mache mich kheen ketanke — es kept fiile yunge priiter woo kwap sin woo khene tiise aarwayt mache.

Te psalmist hot kexrip: “Froo is ti natsyoon woo Yeehoowa wii sayn Kot hot.” (Psal. 33:12) Tas is wërklich woer! Ich sin petanklich tas ich khan Yeehoowa tiine mit tëm sayn froo folek.