TI HEPREEYER im Ferxprochne Lant hon am aanfang fom yoer ketsakert un keseet. Tas is pasiirt tswixich was mer hayt wii septemper un oktooper khëne.

Ti layt hon ti moonate kerechent tëm noo te tsirkel fom moon (woo 29 orer 30 taache nëmt); awer tii hon kerechent wii lang tas yoer is tëm noo te sun. Een yoer, tëm noo te tsirkel fom moon, is khërtser wii een yoer tëm noo te sun. Tes weeche, waars neetich een aat fine fer se mache tas tiise 2 informatsyoone xtime teete. Wii hon se tas kemacht? Tii hon ekstra taache orer, als mool, een ekstra moonat tepay ketuun — fiilaycht foer te aanfang fom naye yoer. Wayl se tas kemacht hon, hot te kalëner kextimt mit te tsayt fer se seye un ërnte.

Awer in Mooses sayn taache, hot Kot fer tas folek kesaat tas tas relichyeese yoer in Apip, orer Nisan, aan fange solt (hayt, weyer tas tswixich mërts un april). (Eeks. 12:2; 13:4) Een fëst, woo mit te ërntung fon te keerst se tuun hat, waar in tiise moonat kefayert. (Eeks. 23:15, 16)

Een kelërnt persoon hot kesaat tas es laycht is se wise wën te ekstra moonat im kalëner tepay tuun. Tee hot aach kesaat: “Tas Oostre, woo solt im fol moon fon Nisan (14^te Nisan) kefayert wëre, mus imer pasiire noom taach in friiling wën te taach un ti nacht ti selwich tsayt tauere. (…) Awer, wën ti yuuter am ën fom yoer kemërkt hon tas tas Oostre foer tiise taach pasiire teet, hon se een [13^te] moonat foer Nisan tepay ketuun.”

Yeehoowa sayn Tsayer mache tiise rechnung fer raus fine te richtich taach fom Oomts Maal fom Hër. Tas pasiirt tswixich mërts un april un falt am 14^te Nisan fon tëm hepreeyx kalëner. Een kuut tsayt foer tiise taach, wërt tas fer ti kanse kemaynte uf te eyert pekhant kemacht. *

Awer wii wuste ti hepreeyer wën een moonat tsum ën khom is un een nay moonat aan kefang hot? Fer uns hayt is tas mechtich laycht. Meyer khene tas uf een kalëner, im selulaar orer uf een aner plats kuke. Awer, in te piiplixe tsayte waar tas net soo laycht kewees.

In te tsayt fon te Sintfluut, hate ti moonate 30 taache. (Xee. 7:11, 24; 8:3, 4) Xpeeter, tswixich ti hepreeyer, hate ti moonate net imer 30 taache. Fer tëne, een nay moonat hot aan kefang soo wii es meechlich waar te nay moon siin. Tes weeche, hat yeete moonat 29 orer 30 taache.

Een mool, hon Tawi un Yoonatan kexproch iwer te aanfang fon een nay moonat. Tii hon kesaat: “Moye is te nay moon.” (1 Sam. 20:5, 18) Tes weeche, siits aus tas in tëne sayn taache, waare ti moonate xon een tsayt foer heyer kerechent. Awer, wii khonte ti israeliiter wise wën een nay moonat aan kefang hot? Ti Mixna — een puuch fon yiitixe kesetse un tratitsyoone — kept uns informatsyoone too triwer. Tii saat tas, noo te yuuter fon Papiloon tsurik khom sin, hot te Sinëtryo (tas yiitix heechste kericht) tas uf kephast. In te 7 moonate woo es fëste in Israël kep hot, hot tas kericht sich moynts frii fersamelt im 30^te taach fom moonat. Tiise mëner hon tan ëntxlist wën ti neekste moonat aan fange teet. Wii hon se tiise ëntxlus kemacht?

Mëner in te hiwle neewich Yeruusalem hon te himel in te nacht kekukt fer se siin wën te nay moon tas eyerste mool tsum foer xayn khome teet. Tan, teete se tas klaych fer te Sinëtryo saan. Wii te Sinëtryo kenuuch pewaysunge hat tas te nay moon kesiin waar, hon se aus kexproch tas een naye moonat aan kefang hat. Awer, un wën ti mëner net te nay moon siin khente weeche ti wolke orer te newel? Tan, hot te Sinëtryo kesaat tas te moonat woo se waare  30 taache hat un tas im neekste taach een nay moonat aan fange khent.

Fer pekhant mache tas een nay moonat aan kefang hot, hon se een sinaal mit fayer im Oliiwe Përich, woo neewich Yeruusalem waar, aan kemacht. Tii hon aach fayer aan kemacht in anere hooche pletse fon Israël fer ti notisye pekhant mache. Een tsayt xpeeter, hon se layt kexikt fer ti notisye aus prayte. Soo, ti yuuter in Yeruusalem un in anere pletse, hon tsum wise kriit tas een nay moonat aan kefang hat. Tes weeche, khonte al ti layt ti fëste in te selwich tsayt fayre.

Te kalëner uner traan helft tich peser ferxteen ti moonate, fëste un yoore tsayte fon te hepreeyer.