Wii khan eene fater een ëng ferheltnis mit sayne soon hon?

“PAPA, wii weest tuu tas ales?” — Ferwunert sich te kleene puup. Wën tayne soon tich aach xon soo was kefroot hot, hot tayn hërts sicher xnëler keklopt. Un wën tayne soon aan kewënt hot ti aanreete woos tuu iim kep host, un tas hot tëm kuut ketuun, tan sicher host tuu tich aarich kefrayt. a (Xpriiche 23:15, 24)

Awer, mit te tsayt, meecht tayne soon noch foran sich ferwunere iwich tich? Orer hot sich tas yets keënert? Yets woo tayne soon am wakse is, wii khanst tuu foran een ëng ferheltnis mit iim hon? Eyerst wole mer etliche xwiirichkheete unersuuche woo eene fater mit macht.

Tray xwiirichkheete woo oft foer khome

1. WEENICH TSAYT: In fiil lënter is es te fater woo tas meyerst këlt fertiint fer ti familye soriche. Oft mools must tee te kanse taach lang xafe. Uf etliche pletse hot te fater weenich tsayt fer mit te khiner rom pringe. Tsum payxpiil, een unersuuchung in Frankraych hot ketsaycht tas eene fater playpt unkefeer 12 minute im taach mit sayn khiner.

TENK MOOL: Wii fiil tsayt pringst tuu rom mit tayne soon? In ti neekst woch, orer tswaay woche, xrayp uf wii lang im taach tuu mit tayne soon pist. Im xtant ferwunerst tuu tich mim resultaat.

2. KHEE KUUT PAYXPIIL HON: Etliche mëner hon net een ëng ferheltnis kehat mit iire fater. “Ich hat weenich kontakt mit mayne papa”, saat Jean-Marie, woo in Frankraych woont. Wii hot iim tas aan kekrif? “Tas hot mich mee propleem kepracht wii ich wërklich tacht”, saat tee. “Tsum payxpiil, ich fine tas xweer fertseele mit mayn khiner.” Anere mëner khëne kuut iire fater, awer kepe sich net kuut mit iim. Philippe, fon 43 yoer, saat: “Fer mayne papa waar tas xweer liip tsu meer tsayche. Tes weeche mus ich mich aan xtrenge fer liiplich sin mit mayne soon.”

TENK MOOL: Mënst tuu tas ti ferheltnis mit tayne fater influentsiirt ti aat wiis tuu mit tayne soon um keest? Host tuu xon kemërkt tas tuu ti selwiche tinge, kuute orer xlechte, machst soo wii tayne fater? Was fer tinge?

3. KHEE AANKEMEESICHE AANREETE: In etliche kultuer hot te fater weenich tsu tuun mit te khiner tsiie. “Woo ich kroos kewakst sin” saat Luka, woo fon een lant fon Oëst Europa is, “ti layt tenke tas khiner kroos tsiie is ti fraa sayn aarwayt”. In anere kultuer wërt te fater uf kemuut fer ploos sin tee woo xtram tisipliniirt, net fiil mee wii tas. Tsum payxpiil, George is kroos kewakst in een Afrikanix lant. Tee saat: “In mayn kultuer, xpiilt te papa net mit sayn khiner, wayl tee tenkt tas es khent sayn autoriteet ferxweeche. Tes weeche waar tas imer xweer fer mich soo was keweenliches wii pay mayne soon sin.”

TENK MOOL: Tat woos tuu woonst, wii sol eene fater sin? Lërne ti mëner tas khiner kroos tsiie is ti fraa sayn aarwayt? Wëre se uf kemuut fer liip tsayche fer iire khiner, orer is tas etwas woo net kuut aan kesiin is?

Wëns tuu eene fater pist un must um keen mit tiise orer noch anere xwiirichkheete, wii khanst tuu tas phake? Kuk etliche foerxlache.

Fang aan wën se noch kleen sin

Tas siit aus tas ti puupe uf ti welt khome mit een wunx fer te papa noo mache. Tan penuts tiise wunx soo lang wii tayne soon noch kleen is. Wii khanst tuu tas mache? Un wii tsayt fine fer mit iim rom pringe?

Imer wëns meechlich is, los tayne soon tich helfe in tayn aktiwiteete. Tsum payxpiil, wëns tuu een aarwayt am haus mache must, ferlang tas tee tich helfe sol. Kep tëm eene kleene xraupe xliisel orer een anert feramënt. Kans sicher wërt tee sich aarich fraye fer xafe neewich te man woo eyer sich traan xpiichelt — sayne papa. Im xtant nëmst een pisye lënge tsayt fer ti aarwayt fërtich mache, awer ti ferpiitung unich aych wërt fiil xtërke un tuu wërst tayne soon in lërne xafe. Fon friier aan hot ti Piipel te fater uf kemuut fer sayn khiner pay sich hon in sayn taachliche aktiwiteete, un tiise keleechenheete penutse fer mit tëne fertseele un in lërne. (Teuteronoomyum 6:6-9) Tiise aanreet kilt noch.

Nëm tich aach tsayt fer mit tayne soon xpiile. Xpiile is mee wii ploos een keleechenheet fer iir tswaay aych mitsamer ferkniiche. Too sin unersuuchunge woo tsayche tas wën te papa mit sayn kleene khiner xpiilt, heleft tee se mee uf sich selepst traue un koraajich sin.

Tas hot mit noch etwas wichtiches tsu tuun. Te unersuucher Michel Fize saat: “Im xpiile tuut tas khint peser mit sayne fater fertseele.” Wën se xpiile hot te papa ti keleechenheet fer sayne soon tsayche, in wërter un aktsyoone, tas se tee liipt. Wën tee tas macht, lërnt tee sayne soon aach liiplich sin. André, eene fater woo in Taytxlant woont, saat: “Wii mayne puup kleen waar hon mer fiil kexpiilt. Ich hon tee imer um kekrif un tee hot tas kelërnt aach mache.”

Een anere momënt woo te papa aach hot fer ti ferpiinung fon liip mit sayne soon ferxtërke is wën ti tsayt khomt fer xloofe keen. Lees imer een kexicht fer iim. Horich wën tee fertseelt iwich ti frayt woo tee im taach hat un aach iwich ti tinge woo tee sich ketanke kemacht hot. Wëns tuu tas machst, khan es laychte sin fer tayne soon foran mit tich fertseele soo wii tee kreeser wërt.

Suuch foran tinge woo aych tswaay kefale

Tas siit aus tas etliche yunge khee kroos weyert kepe tsu ti fersuuchunge woo te fater macht fer mit tëne fertseele. Wën tayne soon khee ufrichtiche antworte kept tsu tayn frooche, tenk net klaych tas tee wil net fertseele iwich kaar niks. Im xtant ales was tuu mache must is ferënere ti aat wiis tuu mit iim xprechst.

Jakques, eene fater woo in Frankraych woont, fint als mool xweer mit sayne soon, Jérôme, xpreche. Awer xtats tee tswinge, hot tee ferënert ti aat wii tee mit tëm um kang is — tee hot aan kefang khuuchel xpiile mit sayne soon. Jakques saat: “Noom xpiil, hon mer uns ufm kraas kesets fer een pisye aus ruue. Tas waare ti xtune woo mayne soon oft mools mich etwas iwer sich fertseelt hot. Ploos wayl mer paysamer waare, tenke ich, wayl ich tat waar ploos fer iim, hon mer een xtark ferpiinung unich uns kextelt.”

Un wën tayne soon sich net interesiirt um sport? André erinert sich, mit ferlange, ti xtune woo tee un sayne soon sich ti xtërne pekukt hon. “Meyer hon uns oomst, wëns khalt waar, in te foer kang kesetst, uns waarem aan ketsoo, een waarem thee ketrunk un uns nachts te himel pekukt. Meyer hon kexproch iwich Tee woo ti xtërne kemacht hot. Meyer hon aach iwich uns kexprooch un neekst iwich ale sache.” (Isayas 40:25, 26)

Im xtant interesiirst tuu tich net iwich ti selwiche tinge wii tayne soon, was tan mache? Im xtant must tuu tan tsurik lose was tuu liipe host. (Filiper 2:4) “Ich hon mich fiil mee um sport interesiirt wii mayne soon Vaughan”, saat Ian, fon Siit Afrika. Tee hot kërn luftxife un komputatoore. Tes weeche, hon in aan kefang mich um tiise tinge interesiire. Ich hon tee oft hin kenom fer shows mit luftxife kuke un mer hon kexpiilt im komputatoor mit een luftxif simulatoor. Ich tenke, wayl mer tiise kuute momënte mitsamer hate, khont Vaughan sich fray xpiire fer mit mich fertseele iwich was tee wolt.”

Ferxtërek tayne soon sayn selepst fertraung

“Kuk, papa, kuk mool!” Hot tayne soon xon soo was kesaat wii tee was nayes kelërnt hot? Un wën tayne soon yets xon eene yunge is, meecht tee noch waarte tas tuu tich ferwunere solst iwich etwas woo tee macht? Im xtant net. Awer kans sicher is es neetich tas tuu tas machst tas tee khan een kesunt personaliteet ëntwikele.

Mërk tas payxpiil woo Yeehoowa kep hot wii tee mit eene fon sayn khiner um kang is. Wii Yeesus sayn leepe hiir uf ti Eyert een nay un spetsyaal richtung kenom hot, hot sayne fater ti welt wise kelos wii seer eyer sayn soon liipe teet. Tee hot kesaat: “Tas is mayne soon, tee keliipte; ich sin seer tsufriite mit iim.” (Matheus 3:17; 5:48) Tas is woer tas tuu ti flicht host fer tayne soon tisipliniire un in lërne. (Ëfeser 6:4) Awer suuchst tuu keleechenheete fer loope tas kuutes woo tee macht un saat?

Fer etliche mëner is es net laycht liip tsayche un tsayche tas se sich fraye mit etwas woo iire khiner kemacht hon. Im xtant sin se kroos kewakst in familye woo ti eltere mee acht kep hon tsu ti feeler wii fer tas kuutes woo kemacht is woer. Wën tas soo is mit tich, tan must tuu tich wërklich aan xtrenge fer ferxtërke tayne soon sayn selepst fertraung. Luka, woo xon kenënt is woer, macht kërn aarwayte am haus mit sayne soon Manuel, fon 15 yoer. Luka saat: “Als mool ferlange ich tas Manuel sol ti aarwayt aleen aan fange un tas wën tee hilef praycht, sol eyer ferlange. Neekst ti meyerst tsayt kriit tee tas fërtich oone mayn hilef. Ti aarwayt aleen fërtich kriin, macht tas eyer sich frayt un uf sich selepst traut. Wën tee tas kuut hin kriit, tan loope ich tee. Wën tee tas net soo kuut hin kriit wii eyer tas wolt, saan ich toch tas ich mich fraye tas eyer sich aan kextrengt hot.”

Tuu khanst aach tayne soon sayn selepst fertraung ferxtërke wëns tuu iim helefst tsiile im leepe erayche. Un wën tayne soon lënge tsayt prauch fer tas hin kriin wiis tuu waartst? Orer wën ti opjetiiwe woo tee raus suucht net xlecht sin, awer sin anerste wii tayn? Tan must tuu, im xtant, noo kuke uf was tuu waartst. Jakques, woo xon kenënt is woer, saat: “Ich fersuuche mayne soon helfe realistixe tsiile xtele. Awer ich xtrenge mich aach aan fer in ti ketanke hale tas se tëm sayn tsiile sin, net mayn. Un tas tee mus sayn aychen tsayt hon fer ti opjetiiwe erayche.” Wëns tuu horichst was tayne soon mënt, loopst iim weeche was tee kuut hin kriit hot un muutst tee uf fer net klaych uf kepe wën etwas net richtich wërt, tan wërst tuu iim helfe sayn opjetiiwe erayche.

Sicher wërt tas als mool xwiirichkheete tswixich tich un tayne soon kepe, awer mit te lëngt, kans sicher, wërt tee wole sich ticht pay tich hale. Wayl weer weyer net kërn ticht pay tëm woo iim heleft kuut foran iim leepe khome?

[Noote]