‘Sayt khee teel fon te welt’

“Ti welt tuut se hase, wayl se khee teel fon te welt sin.” (YOOHAN 17:14)

Was wil tas saan? Yeesus waar khee teel fon te welt, tes weeche hot eyer sich net in te politik un in te tsënkeray tswixich ti layt rin kemext. Tee hot aus keleet: “Wën mayn Raych fon tiise welt weyer, hëte mayn tiiner kekhëmpft tas ich net aan ti yuute ap kept weyer. Awer soo wiis is, mayn Raych is net fon hiir”. (Yoohan 18:36) Eyer hot aach sayn tisipele in kelërnt tas se sole net sich aan xtele, xpreche orer etwas mache woo Kot sayn Wort ferpiit. (Matheus 20:25-27)

Wii hon ti eyerste kriste tas aan kewënt? Tëm noo Jonathan Dymond, xrayper fon relichyeese sache, hon ti eyerste kriste “ap kesaat in [kriiche] mit helfe, aach wën se khente weeche tas ferxtumpiirt, in kexpërt orer um keprung wëre.” Tii waare wilich fer se layte fer sayn neutraliteet hale. Tii waare aach anerste fon te anere weeche sayn moraal. Es is fer ti kriste kesaat kep: “Tii fine tas xpasich tas teyer net mee mit tëne laaft in ti selwich xlecht un niter kefalt aat, tes weeche xpreche se xlecht iwer aych.” (1 Pheeter 4:4) Te historyatoer Will Durant hot kexrip tas ti kleene krupe fon kriste waare kexaynt un rayn, kans anerste wii ti romaaner sayn aanxtelung, woo ploos ti luste fom flayx noo kang sin.

Weer keet hayt Yeesus sayn payxpiil noo? Ti Nay Katoolix Ensiklopëtya * saat soo iwer ti neutraliteet fon te kriste: “Es is net richt tas yemant net im militeer tiint ploos weeche sayn kewise.” Een artikel fon een relichyeese tsaytung fom Xwayts * hot een relatooryum fon een orkanisatsyoon fon mënxliche rechte foer keprung, woo heest Afrikaanixe Rechte. Tat saat tas, in 1994, hon ale khëriche in te umpringeray in Ruanta mit kemacht, “ploos Yeehoowa sayn Tsayer net”.

Iwer te nasist holokaust, hot een leerer kesaat tas ‘khee krup layt orer orkanisatsyoon hot keeche ti liieray, krausamheet un kruslichkheet kexprooch’. Awer, noo eyer tas Aantenke Museum fom Holokaust in te Fereenichte Xtaate pesuucht hot, hot eyer kexrip: “Yets wees ich tas es net kraat soo waar.” Tee hot raus kriit tas Yeehoowa sayn Tsayer sin fest in sayn klaape keplip opwool se krop pehantelt kep sin.

Weer keet hayt ti moraal fon te eyerste kriste noo? In een katoolix piichelche fon te Fereenichte Xtaate, * xteet soo: “Hayt se taach, ti meyerste fon te folyeeriche katoolix layt sin net im ferxtant mit ti inlërnunge fon te Khërich iwer mitsamer woone oone ferhayrat sin [un] seks foer ti hayrat. Tiise piichelche hot ti wërter fon een khërich tiiner foer keprung. Tee hot kesaat: “Ich siin tas fiile layt — ich teet saan mee wii 50% — tuun xon mitsamer woone wën se sich hayrate.” Ti Nay Pritaanix Ensiklopëtya * hot kesaat tas Yeehoowa sayn Tsayer “hon een hooche moraal in sayn leepe un kepe net noo”.

[Noote]