KAPITEL  8

Wii kuute fraaynte fine?

“Wën ich pees sin, prauche ich yemant fer mich aus lose. Wën ich traurich sin, prauche ich yemant woo mich treest. Un wën ich froo sin, wil ich tas yemant fertseele. Fer mich, fraaynte hon is een neetichkheet.” — Brittany.

OFT mools saat ma tas khiner prayche koleke fer xpiile, awer yunge prayche fraaynte. Was is ti unerxiit?

Een koleke is yemant woo mer tsayt mit rom pringe.

Een fraaynt is yemant woo ti selwiche moraale muste hot wiis tuu.

Ti Piipel saat: “Te woere fraaynt tsaycht imer liip, un wërt een pruuter in unruyche tsayte.” (Xpriiche 17:17) Tiise tekst xprecht net iwich fraayntxaft unich khiner, awer een ëng fraayntxaft.

Woerheet: Soo wiis tuu foran wakst, prauchst tuu fraaynte woo hon

1. Kuute kwaliteete

2. Een kuut moraal

3. Een positiiw influens fer tich

Frooch: Wii fraaynte fine woo soo sin? Wole mer uner suuche yeete eene fon tiise tray phunkte.

Eyerste phunkt: Kuute kwaliteete

Was tuu wise must. Net al woo saan se weyere fraaynte sin wërklich fraaynte. Ti Piipel saat soo kaar tas “welche fraaynte sin fërtich fer eene te anere in xtike mache”. (Xpriiche 18:24) Tas khan sich aus ferxeemt aan heere. Awer tenk mool: Host tuu xon een fraaynt kehat woo tich aus kenutst hot? Orer woo liieray orer ratxeray iwich tich uf kepracht hot? Tiise tinge khene mache tas tuu net mee uf fraaynte traust. a Eriner tich: kuute fraaynte hon is peser wii fiil fraaynte hon.

Was tuu mache khanst. Suuch raus fraaynte woo kwaliteete hon woo te weyert sin noo mache.

“Al xpreche se kuut iwich mayn fraayntin Fiona. Ich wil aach hon tas se sole kuut iwich mich xpreche. Ich wil soo aan kesiin wëre wii tii. Tas is etwas woo fer mich fiil weyert hot.” — Yvette, 17 yoer.

Fersuuch mool tas:

1. Lees Kalater 5:22, 23.

2. Froo tich: ‘Hon mayn fraaynte kwaliteete woo keheere tsum “frucht fom kayst”?’

3. Xrayp uner traan te naame fon tayn peste fraaynte. Neewich yeete eene, xrayp een kwaliteet woo tee te pest pexraypt.

Naame

․․․․․

Kwaliteet

․․․․․

Foerxlach: Wëns tuu ploos tich erinert aan xlechte kwaliteete, im xtant is es tsayt fer pesere fraaynte suuche.

Tsweete phunkt: Kuut moraal

Was tuu wise must. Wëns tuu soo een kroos ayl host fer fraaynte fine, soo fiil kreeser wërt ti xans sin fer ferkheert raus suuche. Ti Piipel saat: “Weer sich mit te tume halt, keets xlecht.” (Xpriiche 13:20) Tas wort “tume” hot net tsu tuun mit tii woo net kuut foran khome in te xuul orer woo net soo kluuch sin, awer ti “tume” sin tii woo sich niks saan lose un sich niks traus mache ep etwas moraalix richtich is. Soo sort fraaynte prauchst tuu net!

Was tuu mache khanst. Suuch tich kuute fraaynte; samel tich net mit yeete eene. (Psalm 26:4) Tas petayt net tas tuu prekonseyt host. Tas petayt “te unerxiit siin tswixich ti kerechte un ti xlechte layt, tswixich tëm woo Kot tiint un tëm woo tëm net tiint”. (Malakias 3:18)

“Ich tanke mayn eltere tas se mich keholef hon fraaynte fine woo mayn elter hon un woo een kuute spiritualiteet hale.” — Christopher, 13 yoer.

Antwort tiise frooche:

Wën ich mit mayn fraaynte sin, mache ich mich ketanke tas tii wole hon ich sol etwas mache woo ich wees woo ferkheert is?

□ Yaa

□ Nee

Meecht ich net kërn hon tas mayn familye mayn fraaynte khëne lërnt, wayl ich tenke tas mayn eltere se net kuut aan siin teete?

□ Yaa

□ Nee

Foerxlach: Wëns tuu yaa keantwort host fer ti frooche, suuch tich fraaynte woo een pesere moraal hon, woo een kuut payxpiil als kriste sin.

Trite phunkt: Positiiw influens

Was tuu wise must. Ti Piipel saat: “Xlechte keselxafte fersaue kuute kewoonheete.” (1 Korinter 15:33) Een yung woo heest Lauren saat: “Mayn xuuls koleke hon mich ploos aan kenom wën ich mache teet was tii wolte. Wayl ich mich aleen kexpiirt hon, hon ich aan kefang mich aan xtele wii tii, tas se selte mich aan neme.” Lauren hat kemërkt tas, wëns tuu tich mustere lost fon anere layt, tan is tas als wëns tuu een khuuchel weyerst, woo se khene hin un heer xmayse. Tuu fertiinst mee wii tas!

Was tuu mache khanst. Mach am ën mit te fraayntxaft mit soo mënxe woo tich tswinge wole leepe wii tii. Wëns tuu tas machst, host tuu im xtant weeniche fraaynte, awer tuu wërst tich peser xpiire un wërst fray sin fer naye fraayntxafte fine woo een positiiw influens fer tich sin. (Romaaner 12:2)

“Clint is een kuute fraaynt fon meer. Tee is aanmeesich un ferxteet mich; tee is te persoon woo mich te meyerst uf muut.” — Jason, 21 yoer.

Froo tich:

Tsiie ich mich aan un xpreche ich anerste, orer mache ich etwas woo net richtich is, nuer fer mayn fraaynte kefale?

□ Yaa

□ Nee

Keen ich uf pletse woo ich sonst net hin keengt ploos weeche mayn fraaynte?

□ Yaa

□ Nee

Foerxlach: Wëns tuu yaa keantwort hast fer tiise frooche, ferlang tas tayn eltere orer een anere rayf persoon tich helfe sol. Wëns tuu een Yeehoowa sayn Tsayer pist, suuch een elteste un saa tas tuu hëst kërn tee solt tich helfe fraaynte raus suuche woo khente een kuut influens fer tich sin.

LEES MEE IWICH TIISE SACHE IM WOLUM 2, KAPITEL 9

IM NEEKSTE KAPITEL

Meecht yemant woo saat weyer tayne fraaynt, orer im xtant tayn aychne hërts, tich uf hetse fer was ferkheertes mache? Lërn wiis tuu khanst too mit um keen.

[Noote]

HAUPSTE TEKST

“Es kept een fraaynt woo sich fester traan halt wii eene pruuter.” (Xpriiche 18:24)

FOERXLACH

Hal in kuute moraale muster, un layt woo sich aan xtrenge fer tas aach mache sicher wole tan tayn fraaynte sin. Un tas sin ti peste fraaynte!

WUST TUU . . .?

Kot suucht sich khee sayt raus, awer tee suucht kuut raus tii woo eyer aan nëmt fer mit iim woone. (Psalm 15:1-5)

MAYN PLEEN

Fer kuute fraaynte hon, wëre ich ․․․․․

Etliche persoone woo elter sin wii ich, woo ich teet kërn peser khëne lërne ․․․․․

Ich teet kërn mayn eltere frooe iwich tiise sache ․․․․․

WAS TEEST TUU SAAN?

● Was fer kwaliteete hon mee weyert fer tich aan een fraaynt? Warom?

● Was fer kwaliteete must tuu ëntwikele fer een peser fraaynt sin?

[Hooche phunkt]

“Wii mayn eltere kexikt hon ich solt mich wech hale fon etliche fraaynte, hon ich fer mich selepst kesaat ich wolt khee anere fraayntxafte; ich waar tsufriite mit was ich hat. Awer tëne iire aanreet waar kuut, wayl tsum ën hon ich kesiin tas es fiil pesere fraaynte kept.” — Cole

[Khaste]

Fersuuch tas

Xprech mit tayn eltere iwich fraayntxafte. Froo tëne was fer sort fraaynte tii hate wii se yung waare. Meechte se sich peroyt hon weeche ti fraaynte woo se raus kesuucht hon? Wën yaa, warom? Froo wiis tuu khanst tich wech hale fon te propleeme woo tii hate.

Los tayn eltere tayn fraaynte khëne lërne. Wëns tuu aach angst host fer tas mache, froo tich: ‘Warom xpiire ich mich soo?’ Meecht tas sin weeche etwas woo tii mache woo mayn eltere net aan nëme teete? Wën tas soo is, must tuu tich pesere fraaynte raus suuche.

Kep acht wën tayn fraaynte xpreche. Tsaych tas tuu tich khimerst mit tëne, froo wiis iir keet un iwich was se sich ketanke mache. (Filiper 2:4)

Say fërtich tsu fertsaye. Waart khee perfektsyoon. “Meyer al tuun fiil mools xtolpere.” (Tyako 3:2)

Mach tich net hër iwich tayn fraaynt. Iir praycht net ti kans tsayt paysamer sin. Woere fraaynte sin tii woos tuu weest woo tich helfe wëns neetich is. (Eklesyastes 4:9, 10)

[Pilt]

Wëns tuu ales machst was tayn fraaynte wole, ploos tas se tich aan nëme sole, tan tuun tii tich kontroliire