1.  Weer is Papiloon ti Kroos?

2.  Wën teet te Mesias tsum foer xayn khome?

3.  Tratamente un operatsyoone woo mim pluut tsu tuun hon

4.  Ausnaner keen

5.  Fëste un fayertaache

6.  Aanxtechene krankheete

7.  Sache iwich kexefte un kericht

 1. Weer is Papiloon ti Kroos?

Wii wise mer tas “Papiloon ti Kroos”, simpolisiirt ti falxe relichyoone? (Apokalipsis 17:5) Iwerlee tich tas mool:

• Tii hot influens in ti kans welt. Ti Piipel saat tas Papiloon ti Kroos, setst uf ‘kroose krupe layt un natsyoone’. Tii hot “een raych iwich ti kheeniche fon te eyert”. — Apokalipsis 17:15, 18.

• Tii simpolisiirt net ti politik un aach net ti welts kexefte. Meyer wise tas wayl “ti kheeniche fon te eyert” un “ti kexëfts mëner” tuun am leepe plaype wën ti fernicht wërt. — Apokalipsis 18:9, 15.

• Tii lënkt ti layt fon Kot ap. Tii is kenënt een huure wayl se samer halt mit te rechiirente um kelt un anere kefalunge. (Apokalipsis 17:1, 2) Tii hinerkeet mënxe in ti kans welt. Un tii hot xult am toot fon fiile mënxe. — Apokalipsis 18:23, 24.

Tsurik keen tsu te lisyoon 13, phunkt 6

 2. Wën teet te Mesias tsum foer xayn khome?

Ti profetsii fon te 69 woche heleft uns ferxteen wën te Mesias tsum foer xayn khome teet. — Lees Tanyël 9:25.

• Wën hon ti 69 woche aan kefang? Tas waar im yoer 455 f.K. In tiise yoer, is te kowernatoer Neemias in Yeruusalem hin khom fer ti xtat “wiiter uf paue”. — Tanyël 9:25; Neemias 2:1, 5-8.

• Wii lang hon ti 69 woche aan kehal? In etliche piiplixe profetsiie, eene taach simpolisiirt een yoer. (Nuumere 14:34; Esekyël 4:6) Tan, yeete woch simpolisiirt 7  yoore. In tiise profetsii, 69 woche sin 483 yoore (69 woche x 7 taache).

• Wën sin ti 69 woche am ën kang? Wën ma rechent 483  yoore fon tas yoer 455 f.K. aan foran, khomt ma aans yoer 29 n.K. a Tiise yoer is Yeesus ketaaft woer un is te Mesias kewoer. — Lukas 3:1, 2, 21, 22.

Tsurik keen tsu te lisyoon 15, phunkt 5

 3. Tratamente un operatsyoone woo mim pluut tsu tuun hon

Es kept tratamente un operatsyoone woo tas pluut fom aychne kranker penutse. Awer etliche fon tiise aate nëme kriste net aan — soo wii pluut kepe, orer uf heepe, fer xpeeter in te sirurxii noch mool tsurik in te khërper tuun. — Teuteronoomyum 15:23.

Awer anere sorte tratamente khene im xtant aan kenom wëre, soo wii pluut eksaame, hemotyaalise, hemotiluitsyoon, intraoperatoorix tsurik hoolung fon tsele, orer ti hërts-lung maxiin penutse. Yeete krist mus aus sich selepst raus suuche was mit sayn pluut kemacht sol wëre wën een operatsyoon, een eksaame orer een tratament kemacht wërt. Tëm noo te tokter, khene ti aate fon tiise tratamente pisye anerste sin. Soo, eep te krist aan nëmt een sirurxii, eksaame orer een tratament, mus tee kenau wise was mit sayn aychne pluut kemacht wërt. Tenk mool aan tiise phunkte:

• Wole mer saan tas teel fon mayn pluut aus mayne khërper raus kelënkt wërt, un tas pluut flus fer een tsayt xtil kehal wërt. Meecht ich noch tenke tas tas pluut noch teel fon mich is, un tes weeche praycht tas net ‘aus kexut’ wëre? — Teuteronoomyum 12:23, 24.

• Wën in een operatsyoon orer een tratament, mayn pluut raus kenom wërt, ferënert, un wiiter tsurik ketuun wërt in mayne khërper, meecht ich khene tas aan nëme? Orer meecht tas mich een xultich kewise kepe?

Tsurik keen tsu te lisyoon 39 phunkt 3

 4. Ausnaner keen

Ti Piipel saat tas tas pheyerche sol paysamer plaype. Tii tsaycht kans klaar tas tii woo ausnaner keen thërfe net wiiter hayrate. (1 Korinter 7:10, 11) Awer tas kept situatsyoone woo etliche kriste ëntxlise ausnaner keen.

• Wën te man wil uf khee aat fer ti familye soriche: Tas khan soo wayt khome tas ti familye net kenuuch hot fer leepe. — 1 Timoteus 5:8.

• Wën man un fraa eene te anere xlim wee macht: Tas khan tëm sayn orer tëne sayn kesuntheet un leepe im kefoer xtele. — Kalater 5:19-21.

• Wën te man orer ti fraa unmeechlich macht tas te anere Yeehoowa tiine khan: Tas khan im kefoer xtele te mënx sayn fraayntxaft mit Yeehoowa. — Aphostele sayn Kexicht 5:29.

Tsurik keen tsu te lisyoon 42 phunkt 3

  5. Fëste un fayertaache

Kriste fayre net taache woo Yeehoowa net kefale. Tas khan pasiire tas yeete krist mus penutse was eyer fon te Piipel kelërnt hot fer ëntxlise wii sich aan xtele. Kuk etliche payxpiile.

• Wën yemant tich winxt een kliiklich Waynachte orer was eenliches. Tuu khanst ploos saan: “Tanke xeen.” Wën te persoon wise wil warom tas tuu net Waynachts fayerst orer een aner fayertaach, tan khanst tuu tas aus leye.

• Wën tayne man orer fraa, woo khee Yeehoowa sayn Tsayer is, tich in laat fer ese keen pay een ferwanter wëns een fayertaach kept. Wëns tuu tich net xultich xpiirst wëns tuu keest, khanst tuu tayne man orer fraa aus leye tas, wën etwas tat fon te falx relichyoon kefayert wërt, tan wërst tuu khee teel mache.

• Wën tayne xëf tich kepe wil een kleen kexenk in kelt am ën fom yoer. Meecht tas ferkheert sin tas aan nëme? Im xtant, net. Meecht tayne xëf tenke tas tas weyer een kexenk fer tas ën fom yoer fayre? Orer is tas ploos een aat fer tanke ti kans aarwayt woos tuu torich tas yoer kemacht host?

• Yemant kept tich een kexenk am ën fom yoer. Im xtant, saat te persoon: “Ich wees tas tuu tas net fayerst, awer ich wolt tich toch tas kepe.” Im xtant wil te persoon liiplich sin mit tich. Awer, is kuut sich froo: “Meecht tee im xtant wole mayne klaape proope? Orer meecht tee wole hon ich solt tas aach fayre?” Noo tëm woos tuu kuut too triwer ketacht host, khanst tuu raus suuche eeps tuu tas kexenk aan nëmst orer net. In ale ëntxlise woo mer mache, meyer wole een sauwer kewise hon un troy tsu Yeehoowa plaype. — Aphostele sayn Kexicht 23:1.

Tsurik keen tsu te lisyoon 44 phunkt 1

 6. Aanxtechene krankheete

Was mache wën mer een aanxtechen krankheet hon? Meyer liipe ti layt un tes weeche phase mer uf tas mer khee anere aan xteche mit unser krankheet. Meyer phase uns uf soo kaar wën mer uns net sicher sin ep ti krankheet aan xtecht orer net. Meyer mache tas soo wayl ti Piipel saat: “Tuu ti aner liipe wii tich selepst.” — Romaaner 13:8-10.

In praktix aat, was petayt tas? Te mënx woo een aanxtechen krankheet hot thërft net anere aan krayfe, soo wii ti hant kepe, um krayfe orer een khus kepe. Tee thërft sich aach net ayre wën anere, fer sayn familye xitse, im net in laate fer pay iir ins haus khome. Eep eyer sich taafe lost, mus te mënx xpreche mim kortenatoer fon te elteste khërperxaft iwich sayn situatsyoon. Soo, wërts meechlich sin ales mache fer ti anere woo aach ketaaft wëre, xitse. Un wën tee sich net sicher is ep tee een aanxtechen krankheet hot? Was mus tee mache eep te aan fangt se namoriire? Tee mus fraywilich een pluut eksaame mache keen. Soo, wërt eyer tsayche tas eyer sich khimert um ti anere un ‘suucht net ploos sayn aychne interese, awer aach ti interese fon te anere’. — Filiper 2:4.

Tsurik keen tsu te lisyoon 56 phunkt 2

 7. Sache iwich kexefte un kericht

Meyer khene uns wech hale fon propleeme wën mer ales uf xraype was ap kexproch wërt wën een kexeft kemacht wërt, wëns aach mit een krist is. (Yeeremias 32:9-12) Ale tëm, als mool khan pasiire tas kriste langst naner khome weeche kelt orer anere sache. Tan, weyer tas kuut wën se tas klaych in te ray xtele oone xtrayt, ploos unich tëne tswaay.

Awer wii mit xlime propleeme um keen, soo wii falxe kexefte woo anere hiner keen orer wën liieray uf kepracht wërt? (Lees Matheus 18:15-17.) Yeesus hot uns kelërnt tray xrite kepe:

1. Fersuuch te sache in te ray xtele ploos mit tëm pruuter. — Kuk te wërs 15.

2. Wën tas net pariirt, ferlang fer eene orer tswaay rayfe kriste fon te kemaynt mit tich keen fer mit tëm pruuter xpreche. — Kuk te wërs 16.

3. Wën te propleem imer noch net in te ray kextelt wërt, te letste xrit is mit te elteste xpreche keen. — Kuk te wërs 17.

Eene pruuter foer tas kericht ruufe khan mache tas ti layt xlecht iwich Yeehoowa un iwich te kemaynt tenke. (1 Korinter 6:1-8) Awer khan pasiire tas tas neetich is een situatsyoon foer tas kericht in te ray xtele. Tsum payxpiil: wën een tiwors kept, weer mit te khiner plaype solt, kelt fer ti khiner soriche, kelt fon een seguro kriin, wën een kexeft pankrot macht, orer wën es mit een testament tsu tuun hot. Eene krist woo foer tas kericht keet weeche soo een sache un macht ales was eyer khan fer friit hale, keet net keeche was ti Piipel saat.

Un wën een krime pasiirt, soo wii seksuaale xaate mache keeche een fraa orer keeche een khint, yemant xlim wee mache, xteele orer um pringe? Tan, te krist woo tas aan kept tsu ti autoriteete keet net keeche was ti Piipel in lërnt.

Tsurik keen tsu te lisyoon 56 phunkt 3