PLAYP WACHSAM!
Een autoriteet woo mit kesuntheet xaft, kept een alërt iwer wii ti sotsyaale weepe ti yunge petrefe — Was saat ti Piipel too triwer?
In 23te maay fon 2023, hot eene fon te haupste autoriteete fon te Fereenichte Xtaate woo mit kesuntheet xafe ti layt aan kesaat iwer wii ti sotsyaale weepe tuun fiile yunge xaate mache.
“Opwool ti sotsyaale weepe nutse fer ti khiner un ti yunge pringe khene, es kept xtarke pewaysunge woo tsayche tas ti sotsyaale weepe tuun aach een kroos xaat pringe fer ti mentaal kesuntheet un ti xpiirunge fon te khiner un yunge.” (Redes Sociais e Saúde Mental dos Jovens: Comunicado do Cirurgião-Geral dos EUA, 2023).
Tiise pekhantmachung hot xtuutye ketsaycht mit resultaate woo uns soriche mache.
Ti yunge tswixich 12 un 15 yoore woo “mee wii 3 xtune te taach in te sotsyaale weepe fertraype, khene laychter propleeme in sayn mentaal kesuntheet kriin, too tepay tiifsinichkheet un ëngstlichkheet”.
In een xtuutyum mit yunge fon 14 yoore, is es raus kefun kep tas “tsu fiil tsayt in te sotsyaale weepe fertraype, tuut xaate pringe. Ti yunge khene te xloof ferliire, moraal un seksuaal unertrikung on-line mit mache, untsufriite kepe mit sayn aychne khërper, weenich weyert fer sich selepst kepe un sinaale fon tiifsinichkheet xpiire. Tas khan hauspseechlich mit te yunge meet pasiire”.
Wii khene ti eltere sayn khiner fon tiise kefoore xitse? Ti Piipel kept nutsliche aanreete too triwer.
Was khene ti eltere mache?
Mach tayn teel. Ti eltere sole tenke aan ti kefoore woos in te sotsyaale weepe kept un tan ëntxlise op sayn khint sol tii penutse orer net.
Aanreet fon te Piipel: “Tuut tas khint in lërne in tëm weech woos keen sol.” (Xpriiche 22:6)
Fer mee wise, lees te artikel “Devo deixar meu filho usar redes sociais?”.
Wëns tuu lost tas tayn khint ti sotsyaale weepe penutst, phas imer uf was fer kefoore foer khome khene un wii tayn khint ti internet penutst. In was fer aate khanst tuu tas mache?
Xits tayn khint fon kefeerliche informatsyoone. Lërn tayn khint in kefeerliche informatsyoone im internet itentifitsiire un wii tayn khint tii aus wayche khan.
Aanreet fon te Piipel: ‘Teyer solt net fertseele iwer seksuaal imoraaliteet, kwalkee sort unraynheet orer kiirichkheet. Teyer solt aych aach net xeemlich aan xtele, tume kexpreeche hon orer trekiche witse fertseele.’ (Ëfeser 5:3, 4)
Fer etliche praktixe itee fine, lees te artikel “Ensine seu filho adolescente a usar as redes sociais com segurança”.
Xtel krënse. Mach reekele iwer wan tayn khint ti sotsyaale weepe penutse khan un iwer wii fiil tsayt tayn khint mit tii aus kepe khan.
Aanreet fon te Piipel: ‘Tuut aych uf phase fer kluuch sin; un penutst ayre tsayt in te pest aat wiis meechlich is.’ (Ëfeser 5:15, 16)
Penuts te wiiteo Say xlau: tuu ti sotsiaale weepe richtich penutse fer tayn khint helfe se ferxteen warom es wichtich is krënse xtele fer ti internet penutse.