Warom fayre Yeehoowa sayn Tsayer tas Oomtsmal fom Hër anerste?
Meyer mache kenau soo wii ti Piipel saat iwich wii ti Aantenke fon Yeesus sayn toot kehalt sol wëre woo aach kenënt is wii “Oomtsmal” orer “Nachtsmal”. (1 Korinter 11:20) Awer was fiile relichyoone klaape un mache am Oomtsmal is net was ti Piipel in lërnt.
Warom tas mache?
Tas Oomtsmal wërt kefayert fer sich aan Yeesus erinere un tsayche tas mer petanklich sin fer ti opfer woo tee fer uns kemacht hot. (Matheus 20:28; 1 Korinter 11:24) Tas Oomtsmal is net een sakrament, etwas woo ti relichyoone imer mache tas te mënx khan Kot sayn kuutheet kriin orer sayn sinte fertsayert. a Ti Piipel lërnt tas unser sinte khene fertsayert wëre ploos weeche unser klaape aan Yeesus, un net torich een rituaal fon een relichyoon. (Romaaner 3:25; 1 Yoohan 2:1, 2)
Wii oft?
Yeesus hot kexikt sayn tisipele tas Oomtsmal fayre, awer tee hot net austriiklich kesaat wii oft tas se tas mache solte. (Lukas 22:19) Etliche saan tas tas Oomtsmal sol yeete moonat kehalt wëre; anere saan tas es sol een mool in ti woch, yeete taach orer soo kaar ofts mool im taach kehalt wëre. Anere saan tas yeete eene khan raus suuche wii oft tas Oomtsmal fayre. b Awer too sin etliche tinge woo mer mise triwer noo tenke.
Yeesus hot tas Oomtsmal kefayert am selwiche taach woo ti yuute tas Oostre kefayert hon, un tee is am selwiche taach kextorep. (Matheus 26:1, 2) Tas hot net umsonst aan tiise taach ketrof. Ti Piipel ferklaycht Yeesus sayn opfer mit te opfer fom oostre lam. (1 Korinter 5:7, 8) Tas yiitixe Oostre is ploos een mool im yoer kefayert woer. (Eeksotus 12:1-6; Lewiitikus 23:5) Uf ti selwich aat, hon ti eyerste kriste tas Aantenke fon Kristus sayn toot kehalt ploos een mool im yoer, c un Yeehoowa sayn Tsayer hale in tiise piiplixe payxpiil.
Taach un uer tsayt?
Tas eyerste Oomtsmal is tas muste wii oft, was fer taach un was fer xtun tas kefayert sol wëre. Yeesus hot tas in kesetst noo tëm woo ti sun uner kang waar, am 14te taach fom moonat Nisan, im yoer 33. Tiise taach halt sich am moont kalënter fon te piiplixe tsayte. (Matheus 26:18-20, 26) Meyer tuun foran tas Aantenke fon sayn toot fayre yeetes yoer am selwiche taach un moonat, soo wii ti friirixe kriste tas kemacht hon. d
Im yoer 33 waar te 14te Nisan eene fraytaach kewees, awer tas petayt net tas tiise taach imer uf een fraytaach trëft. Fer wise wën te 14te Nisan is, tsel mer te taach soo wiis in Yeesus sayn tsayt kemacht is woer. Meyer hale net in te yiitixe kalënter woo se hayt se taach penutse. e
Proot un wayn
Im eyerste Oomtsmal, hot Yeesus proot oone heep un roote wayn woo iwrich waar fon tas Oostre nachtsese penutst. (Matheus 26:26-28) Meyer mache sayn payxpiil noo. Meyer penutse proot oone heep orer anere mixunge un phuer roote wayn, net traupe saft orer siise wayn orer anere sorte alkohool ketrenk.
Etliche relichyoone penutse proot mit heep, awer in ti Piipel is ti heep een simpol fon sint orer etwas woo fertorep is. (Lukas 12:1; 1 Korinter 5:6-8; Kalater 5:7-9) Tes weeche, nuer proot oone heep un anere mixunge, khan penuts wëre wii een simpol fon Yeesus sayn khërper oone sint. (1 Pheeter 2:22) In ti Piipel xteet net tas mer thërfe traupe saft xtats wayn penutse. Etliche relichyoone mache tas wayl se ferpoote alkohool ketrenk trinke. Awer tas halt sich net aan ti Piipel. (1 Timoteus 5:23)
Proot un wayn sin simpoolix
Tas proot oone heep un te roote wayn woo penutst wëre im Oomtsmal, sin simpole fom Yeesus sayn pluut un flayx. Too pasiirt net een wuner woo macht tas tas proot tsu flayx un wayn tsu pluut wërt, un fermixt sich net mit Yeesus sayn woere flayx un pluut, soo wii etliche tenke. Kuk was ti Piipel saat.
Yeesus hot net kexikt sayn tisipele pluut trinke. Tee hot Kot sayn kesets, woo ferpoot pluut penutse, kenau kekhënt, wayl tas pluut etwas hayliches is. (Xeenesis 9:4; Aphostele sayn Kexicht 15:28, 29) Sicher teet Yeesus net yemant uf muute fer etwas mache woo keeche Kot sayn kesets keet. (Yoohan 8:28, 29)
Ti aphostele hon net wërklich Yeesus sayn pluut ketrunk wayl tiise selwiche oomt hot tee kesaat tas sayn pluut mist aus kexut wëre. Soo hot tee ketsaycht tas sayn opfer waar noch net kemacht woer. (Matheus 26:28)
Yeesus hot sich “een mool fer imer” keopfert. (Hepreeyer 9:25, 26) Wën tas proot un te wayn teet sich ferënere tsu Yeesus sayne khërper un pluut yeetes mool woo tas Oomtsmal kehalt wërt, tan tii woo teel mache, teete yeetes mool tiise opfer noch mool mache, als wën se sayn pluut wiiter aus xite teete.
Yeesus saat: “Macht tas imer fer aan mich se tenke” un net: “Macht tas imer fer mayn opfer imer wiiter mache.” (1 Korinter 11:24)
Etliche klaape aan ti transubstanciação, tas is, tii klaape tas tas proot un wayn macht sich tsu Yeesus sayn flayx un pluut. Tii hale sich aan ti iwersetsung fon etliche piiplixe tekste. Tsum payxpiil, fiil iwersetsunge fon te Piipel pringe Yeesus sayn wërter in Matheus 26:28 uf tiise aat: “Tas is mayn pluut.” Awer tas khan soo iwersetst wëre: “Tas petayt mayn pluut.” f Yeesus hot hiir een ferklaychung penutst soo wii tee tas imer kemacht hot wën eyer etwas in kelërnt hot. (Matheus 13:34, 35)
Weer est fom proot un trinkt fom wayn?
Wën Yeehoowa sayn Tsayer tas Oomtsmal fayre, sin weenich layt woo fom proot ese un fom wayn trinke. Warom?
Mit Yeesus sayn auskexutne pluut, hot eyer “een naye pakt” in kesetst, woo am ën kemacht hot mit tëm pakt tswixich Yeehoowa Kot un tas friirix natsyoon fon Israël. (Hepreeyer 8:10-13) Tii woo teel mache in tiise naye pakt ese fom proot un trinke fom wayn aan tiise Oomtsmal. Tas sin net al ti kriste woo tsu tiise krup keheere, awer nuer tii woo Kot ekstra “keruuft” hot. (Hepreeyer 9:15; Lukas 22:20) Tiise layt wëre mit Kristus im himel rechiire, un ti Piipel saat tas nuer 144 tausent tiise priwilëj kriin. (Lukas 22:28-30; Apokalipsis 5:9, 10; 14:1, 3)
Ti meyerste fon uns keheere net tsu te “kleene krup”, tii woo wëre mit Yeesus im himel rechiire, awer tsu ti “kroos folek”, tii woo wëre fer imer uf ti Eyert leepe. (Lukas 12:32; Apokalipsis 7:9, 10) Al tii woo hofe uf ti Eyert leepe, ese net fom proot un trinke net fom wayn in tas Oomtsmal, awer tii sin aach tat fer tsayche tas se petanklich sin tsu te opfer woo Yeesus fer uns al kemacht hot. (1 Yoohan 2:2)
a Tas puuch Cyclopedia, fon McClintock un Strong, Wolum IX, sayt 212, saat: “Tas wort sakrament is net im N[aye] T[estamënt]; un tas kreekix wort μυστήριον [my·sté·ri·on] hot niks tsu tuun mit taaf, Oomtsmal orer een aner Aantenke.”
b Etliche iwersetsunge fon te Piipel, penutse ti wërter “yeetes mool” im tekst 1 Korinter 11:25, 26, woo xprecht iwich tas Oomtsmal. Fiil ferxteen tas tiise wërter tsayche wii oft tas Oomtsmal kefayert sol wëre. Awer was tas wërklich petayt im kreekix xprooch is “imer wën” orer “yeetes mool”. (1 Korinter 11:25, 26; Nova Versão Internacional; Bíblia na Linguagem de Hoje)
c Kuk Ti Nay Schaff-Herzog Encyclopedia iwer Relichyeese Khëntnis (Orixinaale thitel: The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge), Wolum IV, sayte 43-44, un Cyclopedia, fon McClintock un Strong, Wolum VIII, sayt 836.
d Kuk Ti Nay Cambridge Kexicht fon te Piipel (Orixinaale thitel: The New Cambridge History of the Bible), Wolum 1, sayt 841.
e In te kalënter woo ti yuute hayt se taach penutse, te eyerste taach fom moonat Nisan trëft uf te astronomix nay moont, awer im eyerste yoer hunert is tas net soo kemacht woer. Te moonat hot aan kefang wën ma te naye moont tas eyerste mool in Yeruusalem khont siin. Tas khont sin eene taach orer phaar taache tëm noo te astronomix nay mont. Tas is eene motiiw fer Yeehoowa sayn Tsayer net tas Oomtsmal fayre am selwiche taach woo ti yuute hayt se taach iire Oostre fayre.
f Kuk ti Piipele: A New Translation of the Bible, fon James Moffatt, The New Testament—A Translation in the Language of the People, fon Charles B. Williams un The Original New Testament, fon Hugh J. Schonfield.