TI PIIPEL TUUT LEEPE ËNERE
“Ti liip tsum kelt hot mich ploos eelent kepracht”
Keportsyoer: 1974
Muter lant: Alpaanya
Foerkexicht: Xpitspuup, trooke hanteler, inkexpërtner
WII WAAR MAYN LEEPE FRIIER KEWEES
Ich sin kepoer in Tirana, ti haupst xtat fon Alpaanya. Mayne papa waar een ërliche man; tee hat fiile xtune kexaft fer uns fersoriche. Awer toch waar unser familye aarich aarm. Wii ich een khint waar, hon ich xon kemërkt tas fer uns waar tas seer xweyer kenuuch fertiine fer leepe. Tas hat mich aarich traurich kemacht. In mayn eyerste yoore, hat ich kheen xuu, un oft mool hate mer net kenuuch ese kehat.
Ich hon aan kefang tsu xteele wii ich noch kans yung waar. Fer mich, waar tas ploos fer mayn familye helfe. Awer een tsayt tëm noo, hon ti polise mich kefang. Tes weeche, in 1988, wii ich 14 yoer alt waar, hot mayne papa mich tsu een reformatooryum kexikt. In te tswaay yoore woo ich tat waar, hon ich kelërnt xwayse. Wii ich raus khom sin, wolt ich een ferninftich leepe hon. Awer, weeche ti politixe propleeme in Alpaanya, hon fiil layt khee aarwayt kehat, un ich hon aach khee aarwayt kefun. Tas hat kemacht tas ich mich traurich un pees kexpiirt hon. Tan hon ich wiiter aan kefang mich trefe mit mayn friirixe fraaynte, un hon noch mool aan kefang tsu xteele. Mit te tsayt, sin ich un mayn fraaynte in te katee khom fer tray yoore.
Wii ich aus ti katee khom sin, hon ich kraat soo foran keleept wii eyerst. Ti ekonomii fon Alpaanya waar ferproch, un im lant hat kaar niks mee richtich kexaft. In tiise tsayt, hon ich fiil kelt kriit pay mache ferkheerte un unkerechte tinge. Awer tëm noo, hon ich un mayn koleke mit wafe een persoon pextool; tswaay fon tëne sin in te katee khom; un ich sin aus keris tsu een aner lant fer net wiiter in kexpërt wëre. In tiise tsayt, waar ich xon ferhayrat mit Julinda, un mer hon een kleene puupche kehat.
Meyer sin tsu Englant kewanert, un ich wolt een nay leepe aan fange mit mayn fraa un khint. Awer ich khont mich net phake; ich hon klaych wiiter aan kefang ferkheerte tinge mache. Ich hon aan kefang trooke ferkhaafe un, tes weeche, sin ich mit fiil kelt um kang.
Was hat Julinda ketacht iwich mayn hantlung mit trooke? Ich lose se selepst fertseele: “Fon khint aan, in Alpaanya, hon ich ketreemt eene taach net mee aarem sin. Tes weeche, wolt ich ales mache was meechlich waar fer een peser leepe hon. Ich hon ketacht tas tas kelt khent unser propleeme resolwiire. Tan hon ich Artan kextitst in ales was tee kemacht hot, wën tas aach waar liie, xteele un trooke ferkhaafe.”
Awer, in 2002, hot unser leepe sich kans keënert. Unser pleen, ales was mer ketreemt hate fer een peser leepe, is përich runer kang. Ti polise hon mich kefang mit een kroos fracht fon trooke, un ich sin wiiter in te katee khom.
WII HOT TI PIIPEL MAYN LEEPE KEËNERT
Ti Piipel hot mayn leepe xon influentsiirt kehat eep ich tas kemërkt hon. Unkefeer tswaay yoore eep ich in te katee khom sin, hot Julinda Yeehoowa sayn Tsayer khëne kelërnt un hot aan kefang ti Piipel mit tëne xtutiire. Ich hon mich net interesiirt im xtuutyum wayl ti kexpreech iwich ti Piipel hot mich kaar net kefal. Awer Julinda hat tsu kërn kehat was se am lërne waar; tii fertseelt: “Mayn familye hat imer xtarke klaape kehat. Tes weeche, hon ich ti Piipel respektiirt un keliipt. Ich wolt imer wise was tii in lërne teet. Un ti Piipel mit Yeehoowa sayn Tsayer xtutiire hot mich seer kefal. Fiil fon te piiplixe inlërnunge hon tswëk kehat fer mich. Was ich am lërne waar hot mich keholef ënerunge in mayn leepe mache. Awer was ich ketacht hon iwich kelt hot sich net keënert. Tas is, pis Artan in kexpërt is woer. Tas hot mayn aue uf kemacht. Tan hon ich kemërkt tas was ti Piipel xprecht iwich kelt richtich is. Meyer hon uns soo aarich aan kextrengt fer raych wëre, awer mer waare net froo. Too hon ich ferxtan tas ich mist aan heere ales was Kot saat.”
In 2004, sin ich aus te katee khom. Awer klaych wolt ich wiiter aan fange mit trooke hantele. Awer yets ti aat wii Julinda ketenkt hot, hot sich keënert. Un etwas was se saat hot kemacht tas ich mich mayn leepe noo ketacht hon. Tii saat: “Ich wil net tayn kelt; ich wil mayne man tsurik hon un wil hon tas te papa fon mayn khiner sol hiir sin mit iir.” Ich hon net too truf kewaart, awer tii waar richtich. Ich waar tsu lang wech fon mayn familye, un hon aach ketacht wii fiil ich aus kehal hon fer fersuuche kelt kriin in een uneerlich aat. Tan hon ich ëntxlist mayn leepe ënere un noo lose mich samele mit mayn friirixe fraaynte.
Eene taach sin ich mit mayn fraa un khiner in een fersamlung fon Yeehoowa sayn Tsayer kang. Was ich tat kesiin hon, hat mich wërklich aan kekrif. Tas hat mich kewunert siin wii ti layt tat soo xamant un kuut waare. Tan, mit te tsayt, hon ich aan kefang ti Piipel xtutiire.
Eyerst hon ich ketacht tas mer khonte ploos froo sin wën mer fiil kelt hëte
Ich hon in te Piipel kelërnt tas “ti liip tsum kelt is te wortsel fon ale sorte xlechte tinge, un etliche, woo sich in tiise liip aan kextrengt hon . . . hon sich selepst fiil wee kemacht.” (1 Timoteus 6:9, 10) Ich wust aus mich selepst tas tiise tekst ti woerheet weyer. Ich hon mich peroyt fon mayn fiile feeler woo ich eyerst kemacht hat, un fon te phayn woo ich fer mich selepst un fer mayn familye kepracht hon. (Kalater 6:7) Wii ich kelërnt hon iwich Yeehoowa un sayne soon, Yeesus, sayn liip iwich uns, hon ich aan kefang mayn personaliteet ënere. Ich hon aan kefang tsu tenke weeniche aan mich selepst un mee aan ti anere. Un too waar tepay mee tsayt rom pringe mit mayn familye.
WAS FER NUTSE HON ICH KRIIT
Een piiplix oryentiirung woo mich fiil keholef hot waar Hepreeyer 13:5, woo saat: “Ayre leepe mus fray fon te liip tsum kelt sin; sayt tsufriite mit was teyer hot.” Yets sin ich in friit un hon een sauwer kewise. Ich xpiire een frayt woo ich noch nii kexpiirt hon; mayn hayrat is xtark un mayn familye is aarich eenich.
Eyerst hon ich ketacht tas mer khonte ploos froo sin wën mer fiil kelt hëte. Yets siin ich tas mache was unkerecht is, un ti liip tsum kelt, hot mich ploos eelent kepracht. Es is woer tas mer net raych sin, awer meyer hon etwas woo fiil wichtiche is wii tas kelt — unser fraayntxaft mit Yeehoowa. Meyer sin wërklich froo wayl mer wii een eenich familye mitsamer iim aan peete.