1. Ki jan n ka rive obeyi ni Bondye, ni gouvènman lèzòm yo?

BIB la aprann nou nou dwe obeyi gouvènman lèzòm yo, men tou, li fè n konnen nou dwe toujou obeyi Bondye (Travay 5:29; Tit 3:1). Ki jan sa fè posib? Jezi te esplike yon prensip ki ka ede n konprann kiyès nou dwe obeyi. Li te di nou ta dwe “bay Seza sa k pou Seza, men bay Bondye sa k pou Bondye”. ^[1] (Gade nòt la.) (Matye 22:21). Nou bay “Seza sa k pou Seza” lè n obeyi lwa gouvènman yo bay, lè n montre respè pou reprezantan gouvènman yo e lè n peye taks (Women 13:7). Sepandan, si gouvènman an mande n fè yon bagay Bondye pa vle n fè, n ap refize fè l, men, n ap toujou fè sa avèk respè.

2. Ki jan nou montre nou pa antre nan zafè politik monn nan?

² Youn nan fason nou ka bay “Bondye sa k pou Bondye” se lè n pa antre nan zafè politik monn sa a. Nou pa mele nan bagay sa yo (Ezayi 2:4). Piske se Jewova ki pèmèt gouvènman lèzòm yo dirije, nou pa opoze ak yo. Anplis de sa, nou pa patisipe nan okenn aktivite patriyotik  oswa nasyonalis (Women 13:1, 2). Nou pa eseye chanje gouvènman yo, nou pa eseye enfliyanse politisyen yo, nou pa al vote nan eleksyon ni nou pa nan fè politik.

3. Ki rezon ki fè n pa dwe antre nan zafè monn nan?

³ Gen anpil rezon ki fè Bondye mande n pou n pa antre zafè monn nan. Youn nan rezon yo se paske n ap imite Jezi ki “pa fè pati monn nan”. Li pa t janm patisipe nan zafè politik ni nan lagè (Jan 6:15; 17:16). Yon lòt rezon ankò sèke n ap soutni Wayòm Bondye a. Piske nou pap soutni gouvènman lèzòm yo, nou gen yon konsyans ki klè lè n ap fè moun konnen se sèl Wayòm Bondye a ki pral rezoud tout pwoblèm lèzòm yo. Fo relijyon yo foure kò yo nan politik e sa fè moun yo divize. Men, piske n pa antre nan zafè monn nan, nou ini antanke frè ak sè toupatou nan monn nan. — 1 Pyè 2:17.

4. a) Ki jan n fè konnen l ap vin pi difisil pou yon moun pa antre nan zafè monn nan? b) Poukisa n ta dwe prepare n depi kounye a pou n pa antre nan zafè monn nan?

⁴ Petèt n ap viv nan yon zòn kote moun yo pa atann pou n antre nan zafè politik. Men, tank n ap pwoche pi pre fen sistèm Satan an se tank l ap vin pi difisil pou n pa antre nan zafè monn nan. Jodi a, moun yo deja pa “dispoze antann yo”, yo “gen tèt di” e yo gen pou yo vin divize plis toujou (2 Timote 3:3, 4). Sa gentan gen efè sou kèk nan frè nou yo akoz chanjman politik ki fèt sanzatann nan peyi yo. Se rezon sa a ki fè n bezwen prepare nou depi kounye a pou n pa antre nan zafè monn nan menm lè n nan sitiyasyon difisil. Ann egzamine kat bagay nou ka fè pou n prepare nou.

5. Ki sa Jewova panse de gouvènman lèzòm yo?

⁵ Yon fason nou ka prepare n depi kounye a pou n pa antre nan zafè monn nan se lè n konsidere gouvènman lèzòm yo jan Jewova konsidere yo a. Lè Jewova te kreye lèzòm, li pa t ba yo dwa pou yo dirije youn sou lòt (Jeremi 10:23). Li konsidere tout moun kòm yon sèl fanmi. Men, gouvènman lèzòm yo divize moun yo lè yo fè yo konnen se nasyon pa yo a ki pi bon. Menm lè gouvènman yo parèt bon, yo pa ka rezoud tout pwoblèm. Mete sou sa, yo vin ènmi Wayòm Bondye a ki te kòmanse dirije an 1914. Talè konsa, Wayòm sa a pral elimine tout gouvènman lèzòm yo. — Li Sòm 2:2, 7-9.

6. Ki jan n dwe boule ak moun ki gen otorite nan gouvènman yo?

⁶ Bondye pèmèt gouvènman lèzòm yo egziste paske, nan yon sèten degre, yo ka pèmèt gen lapè ak lòd. Sa ede n preche bon nouvèl Wayòm Bondye a (Women 13:3, 4). Bondye menm mande pou n priye pou moun k ap dirije yo yon  fason pou nou ka adore l nan lapè (1 Timote 2:1, 2). Lè kèk moun pa byen boule avè n, nou ka al chèche èd nan men otorite gouvènman yo. Se sa Pòl te fè (Travay 25:11). Se vre Bib la fè konnen se Satan k ap kontwole gouvènman lèzòm yo, men, Bib la pa janm di Satan gen kontwòl chak moun ki gen otorite nan yon gouvènman (Lik 4:5, 6). Se sa k fè, nou pa dwe janm fè okenn moun panse se Dyab la k ap dirije yon otorite an patikilye nan yon gouvènman. Bib la fè konnen nou pa dwe pale lòt moun mal. — Tit 3:1, 2.

7. Ki pwennvi nou dwe evite?

⁷ Nou obeyi Bondye lè n pa pran pou okenn politisyen oswa gwoup politik menm lè ide yo genyen yo ka fè n jwenn byenfè. Pafwa, sa ka pa fasil pou nou. Pa egzanp, imajine gen moun k ap rebele kont yon gouvènman ki fè anpil moun soufri, e menm Temwen Jewova yo soufri tou. Sa klè, ou pap janm al asosye w ak moun k ap fè rebelyon, men, èske w ap panse sa rebèl yo ap fè a bon e w espere rebelyon yo a reyisi (Efezyen 2:2)? Si n pa vle antre nan zafè monn nan, nou pa dwe panse gen yon kan ki gen rezon oswa ki pi bon pase yon lòt. Sa ap parèt aklè nan sa nou di ak sa nou fè.

8. Lè l difisil pou n kenbe netralite nou, ki jan n ka montre nou “pridan” toutpandan nou “inosan”?

⁸ Yon lòt fason pou n pa antre nan zafè monn nan se lè n montre nou “pridan tankou sèpan [toutpandan nou] inosan tankou pijon”. (Li Matye 10:16, 17.) Nou montre nou “pridan” lè n reflechi ak pwoblèm yo anvan menm yo rive. Epi, nou rete “inosan” lè n rete net nan sitiyasyon difisil yo. Ann fè yon ti pale sou kèk nan sitiyasyon difisil sa yo, epi ann wè sa n ka fè pou n pa antre nan zafè monn nan.

9. Ki prekosyon nou dwe pran lè n ap pale ak lòt moun?

⁹ Nan pawòl nou. Nou dwe pran anpil prekosyon lè moun yo kòmanse pale sou sijè politik. Pa egzanp, lè n ap pale ak yon moun sou Wayòm Bondye a, nou pa dwe di nou dakò oswa nou pa dakò ak kèk ide oubyen kèk opinyon yon gwoup oswa yon lidè politik an patikilye genyen. Olye nou pale sou sa lèzòm vle fè pou rezoud pwoblèm limanite, ann sèvi ak Bib la pou n montre fason Wayòm Bondye a pral rezoud pwoblèm yo pou toutan. Si moun yo vle pale sou yon sijè, tankou maryaj de moun ki gen menm sèks oswa avòtman, di yo sa Pawòl Bondye a di epi montre yo fason n ap eseye suiv sa Pawòl Bondye a di a nan lavi nou. Si yon moun fè konnen gen kèk lwa yo ta dwe retire oswa chanje, nou pa dwe dakò avè l ni nou pa dwe ensiste pou moun sa a chanje opinyon.

10. Ki jan nou ka gen asirans nou kenbe netralite nou lè n ap gade oubyen n al li sa k ap pase nan medya yo?

¹⁰ Medya yo. Pafwa, medya yo konn bay yon nouvèl yon fason ki montre yo vrèman ap soutni yon pati nan yon sitiyasyon. Sa fèt sitou nan peyi kote gouvènman an gen kontwòl nouvèl yo. Si òganizasyon k ap bay nouvèl yo oswa jounalis yo nan patipri, nou dwe  fè atansyon pou n pa kòmanse panse menm jan ak yo. Pa egzanp, mande tèt ou: ‘Èske m renmen tande yon jounalis an patikilye paske m dakò ak sa l ap di sou politik?’ Pou n ka evite antre nan zafè monn nan, nou dwe evite gade oswa li plizyè repòtaj ki mele nan zafè politik. Olye de sa, eseye jwenn repòtaj ki pap soutni okenn pati. Epi, toujou konpare sa w tande yo ak “modèl pawòl ki pwofitab” nou jwenn nan Bib la. — 2 Timote 1:13.

11. Ki sa k fè l ka difisil pou n kenbe netralite nou lè bagay nou posede yo gen twòp valè nan je nou?

¹¹ Materyalis. Lè n bay lajan ak bagay nou posede yo anpil enpòtans, nou ka twouve l difisil pou n pa antre nan zafè monn nan. Apre ane 1970, gen anpil Temwen nan peyi Malawi ki te oblije abandone tout sa yo te genyen paske yo pa t vle fè pati yon gwoup politik. Malerezman, gen kèk ki pa t abandone vi konfòtab yo t ap mennen an. Men sa yon sè ki rele Ruth sonje: “Gen kèk moun ki t al an egzil ak nou, men, annapre, yo te antre nan pati politik la e yo te retounen lakay yo paske yo pa t vle kontinye nan move kondisyon yo t ap viv nan kan refijye a.” Men, pifò moun nan pèp Bondye a pa t aji konsa. Yo pa t antre nan zafè monn nan menmsi sa te lakòz yo pa gen anpil lajan oswa pèdi tout sa yo posede. — Ebre 10:34.

12, 13. a) Ki sa Jewova panse konsènan lèzòm? b) Ki jan n ka rive konnen si n vin twò fyè de peyi nou?

¹² Fyète. Byen souvan, moun yo konn montre yo fyè de ras yo, tribi yo, kilti yo ak vil oswa peyi kote yo soti, e yo konn fè djòlè pou sa. Men, Jewova pa panse yon moun oswa yon gwoup moun pi enpòtan pase yon lòt. Pou li menm, nou tout egal. Nòmalman, Jewova fè nou tout diferan youn ak lòt e nou ka pwofite epi admire diferans sa a. Li pa vle nou abandone kilti nou. Men, li pa vle nou panse nou pi bon pase lòt moun nonplis. — Women 10:12.

¹³ Nou pa dwe janm vin tèlman fyè de peyi nou oswa nasyon nou opwen pou n panse peyi sa a oswa nasyon sa a pi bon pase kèlkeswa lòt la. Si n rive nan pwen sa a, li ka vin difisil anpil pou n pa antre nan zafè monn nan. Sa te rive nan premye syèk la. Gen kèk frè ki pale ebre ki pa t byen aji ak vèv ki pale grèk yo (Travay 6:1). Ki jan n ka rive konnen si n kòmanse gen kalite fyète sa a lakay nou? Si yon frè oswa yon sè ki sot nan yon lòt peyi ba w yon konsèy, èske w ap kouri di tèt ou ‘nou fè bagay yo pi byen isit la’, epi w rejte konsèy la? Si se wi, sonje konsèy enpòtan sa a: “Avèk imilite, konsidere lòt moun yo siperyè nou.” — Filipyen 2:3.

14. Ki jan lapriyè ka ede nou, e ki egzanp nan Bib la ki montre sa?

¹⁴ Yon twazyèm fason pou n pa antre  nan zafè monn nan se lè n konte sou Jewova. Priye pou n jwenn lespri sen ki kapab fè n gen pasyans ak metriz. Kalite sa yo ap ede n si gouvènman an fè yon bagay ki malonèt oswa ki enjis. Mande Jewova sajès pou w rekonèt yon sitiyasyon ki ka fè l difisil pou w pa antre nan zafè monn nan. Epi, mande l ede w fè sa ki dwat nan sitiyasyon sa a (Jak 1:5). Yo ka mete w nan prizon oswa yo ka pini w kèk lòt fason ankò lefètke w ret fidèl ak Jewova. Si sa rive, priye Jewova pou l ba w kouraj pou w byen esplike lòt moun rezon ki fè w pa antre nan zafè monn nan. Ou kapab gen asirans Jewova ap ede w andire. — Li Travay 4:27-31.

15. Ki jan Bib la ka ede n kenbe netralite nou? (Gade kare “ Pawòl Bondye a te ba yo plis konviksyon” tou.)

¹⁵ Jewova ban nou Labib pou n ka jwenn fòs ladan l. Lè w medite sou vèsè yo, sa ka ede w kenbe netralite w. Eseye aprann vèsè yo epi sonje yo paske y ap ede w si yon lè w pa gen Bib la nan men w. Anplis de sa, Bib la ka fè espwa w gen nan sa Bondye pwomèt konsènan lavni yo vin pi djanm. Nou bezwen esperans sa a pou n ka andire anba pèsekisyon (Women 8:25). Chwazi kèk vèsè ki pale sou bagay ou sitou espere jwi nan monn nouvo a, epi, imajine ou menm k ap jwi bagay sa yo.

16, 17. Ki sa n kapab aprann nan egzanp sèvitè fidèl Bondye ki te kenbe netralite yo? (Gade foto ki nan kòmansman atik la.)

¹⁶ Yon katriyèm bagay k ap ede n pou n pa antre nan zafè monn nan se lè n konsidere egzanp sèvitè fidèl Jewova yo. Gen anpil moun nan tan biblik yo ki te gen kouraj e yo te pran desizyon ki saj ki te ede yo pou yo pa antre nan zafè monn nan. Panse ak Chadrak, Mechak ak Abèdnego ki te refize pwostène devan yon imaj ki te reprezante gouvènman Babilòn nan. (Li Dànyèl 3:16-18.) Istwa sa a ki nan Bib la ede anpil Temwen k ap viv jodi a pou yo gen kouraj e pou yo refize adore drapo peyi  kote y ap viv la. Jezi pa t antre nan zafè politik oswa lòt bagay ki te lakòz divizyon. Li te konnen bon egzanp li bay t ap ede disip li yo. Men sa l te di: “Pran kouraj! Mwen pot laviktwa sou monn nan.” — Jan 16:33.

¹⁷ Nan epòk nou an, gen anpil Temwen ki pa antre nan zafè monn nan. Gen kèk nan yo yo te maltrete, yo te mete nan prizon e yo te menm touye paske yo te ret fidèl ak Jewova. Egzanp yo ka ede n gen kouraj. Men sa yon frè nan peyi Tiki fè konnen: “Franz Reiter se yon jèn frè yo te touye lefètke l te refize antre nan lame Hitler a. Lèt li te ekri manman l jou swa anvan l mouri a montre kokennchenn lafwa ak konfyans li te gen nan Jewova, e m vle suiv egzanp li si m rankontre yon eprèv konsa”. ^[2] — Gade nòt la.

18, 19. a) Ki jan moun nan kongregasyon w yo ka ede w kenbe netralite w? b) Ki detèminasyon w pran?

¹⁸ Frè ak sè nan kongregasyon w lan ka ede w pou w pa antre nan zafè monn nan. Fè ansyen yo konnen si w nan sitiyasyon ki difisil. Yo ka ba w bon konsèy ki sot nan Bib la. Anplis de sa, si gen moun nan kongregasyon an ki konn sitiyasyon w, yo ka ankouraje w. Mande yo pou yo priye pou ou. Men, nou menm tou nou dwe soutni frè nou yo e n dwe priye pou yo (Matye 7:12). Pou w jwenn lis non frè ak sè ki nan prizon yo, ou ka al sou sit Entènèt jw.org la nan seksyon SALLE DE PRESSE > VEILLE JURIDIQUE, nan atik ki gen tit: “Témoins de Jéhovah emprisonnés en raison de leur foi (par pays).” Chwazi kèk non epi mande Jewova pou l bay frè ak sè sa yo kouraj pou yo ret fidèl avè l. — Efezyen 6:19, 20.

¹⁹ Toutpandan n ap pwoche pi pre lafen an, nou ka atann pou gouvènman yo fè plis presyon sou nou toujou pou n pran pou yo. Se rezon sa a ki fè l enpòtan pou n prepare n depi kounye a pou n pa antre nan zafè monn divize sa a!