1. Ki kesyon yo ka poze n nan travay nou oswa nan lekòl nou?

 KI JAN W santi w lè yon kòlèg travay ou oswa yon kamarad lekòl ou poze w kesyon sou kwayans ou? Èske w santi w strese? Pifò nan nou konn santi n konsa. Men, yon kesyon konsa ka ede n konprann sa moun nan panse oswa nan ki sa l kwè, e sa ban nou okazyon pou n preche bon nouvèl la. Pafwa, yon moun ka poze n yon kesyon paske l pa dakò avè n oswa paske l vle fè diskisyon avè n. Sa pa ta dwe fè n sezi, dayè, gen nan moun sa yo ki konn gen move enfòmasyon sou kwayans nou (Tra. 28:22). Mete sou sa, n ap viv nan “dènye jou yo”, yon epòk kote anpil moun pa “dispoze antann yo” e yo menm “sovaj”. — 2 Tim. 3:​1, 3.

2. Poukisa nou ta renmen aji avèk dousè?

² Ou ka ap mande tèt ou: ‘Ki jan m ka rete kalm epi aji avèk jantiyès lè lòt moun vle fè diskisyon avè m sou kwayans mwen ki baze sou Bib la?’ Ki sa k ap ede w? Yon kalite k ap ede w se dousè. Yon moun ki gen dousè pa kouri fache, li kapab metrize l lè yo agase l oswa lè l pa fin konn ki jan pou l reponn (Pwo. 16:32). An reyalite, li pa toujou fasil pou yon moun gen dousè. Ki jan w ka vin gen dousè? Ki jan w ka aji avèk dousè lè lòt moun vle fè diskisyon avè w sou kwayans ou? Si w se yon paran, kòman w ka ede pitit ou konn ki jan pou l defann lafwa l avèk dousè? Ann wè kòman w ka fè sa.

3. Poukisa nou kapab di dousè se yon fòs se pa yon feblès? (2 Timote 2:​24, 25).

³ Dousè se yon fòs, se pa yon feblès. Sa mande fòs pou yon moun rete kalm lè l ap fè fas ak yon sitiyasyon ki difisil. Dousè se yon kalite nan “fwi lespri a”. (Gal. 5:​22, 23.) Mo grèk lè yo tradui l yo met “dousè” pou li a, yo sèvi avè l pafwa pou pale konsènan yon cheval sovaj yo donte. Imajine yon cheval sovaj ki vin dou. Byenke cheval la vin dou, li toujou gen fòs. Ki jan n ka vin gen dousè e anmenmtan pou n gen fòs? Nou pa ka vin genyen l poukont nou. Yon bagay ki ka ede n se lè n priye Bondye pou n mande l lespri sen e pou n mande l ede n gen bèl kalite sa a. Eksperyans montre li posib pou yon moun vin gen kalite sa a. Gen anpil Temwen ki aji ak dousè lè moun opoze avè yo, e sa fè lòt moun byen wè yo. (Li 2 Timote 2:​24, 25.) Ki jan w ka fè dousè vin youn nan fòs ou genyen yo.

4. Ki egzanp Izarak ban nou anrapò ak dousè?

⁴ Anpil istwa nan Bib la montre jan dousè gen anpil valè. Ann pran egzanp Izarak. Lè l t al abite Gera, yon tèritwa ki te pou moun Filisti yo, vwazen l yo ki te rayi sò l te bouche pi sèvitè papa l yo te fouye yo. Izarak pa t fè diskisyon avè yo pou defann dwa l, okontrè, li te deplase ak moun lakay li al yon kote ki pi lwen e l te fouye lòt pi (Jen. 26:​12-18). Men, moun Filisti yo te fè konnen dlo nan zòn sa a se pou yo tou. Malgre sa, Izarak pa t fè kont ak yo (Jen. 26:​19-25). Ki sa k te ede l kontinye aji avèk dousè, menm lè lòt moun sanble te deside fè kont avè l? Se sèten li te konn wè egzanp paran l te bay, li te aprann anpil bagay nan fason Abraram te renmen fè lapè, e l te wè jan Sara te gen yon “lespri ki dou e ki pezib”. — 1 Pyè 3:​4-6; Jen. 21:​22-34.

5. Ki egzanp ki montre paran ki kretyen yo ka aprann pitit yo enpòtans dousè genyen?

⁵ Nou menm paran ki kretyen, nou mèt gen asirans nou menm tou nou kapab montre pitit nou enpòtans dousè genyen. Ann pran egzanp Max b ki gen 17 an. Moun te konn fache sou li nan lekòl li ak nan travay predikasyon an. Paran l te pran tan pou yo ede l pou l aprann aji avèk dousè. Men sa paran l di: “Max vin konprann li pi fasil pou yon moun aji ak kòlè oswa ak vyolans lè lòt moun ap chèche l kont, men, yon moun ki gen fòs toutbon rete kalm.” Erezman dousè vin tounen yon fòs pou Max.

6. Ki jan lapriyè kapab ede n vin gen plis dousè?

⁶ Ki sa n ka fè lè n nan yon sitiyasyon ki ka fè n pèdi metriz nou, pa egzanp, lè yon moun ap sal non Bondye nou an oswa l ap pase Labib nan rizib? Nou dwe priye Jewova pou l ban nou lespri sen e pou l ban n sajès pou n aji avèk dousè. E si annapre nou vin rann nou kont nou pa t aji jan n ta dwe aji a? Yon lòt fwa ankò, nou kapab priye Jewova sou sa, epi reflechi sou fason nou kapab pi byen aji si n ta vin nan sitiyasyon sa a ankò. Jewova bò kote pa l ap ban nou lespri sen pou n ka metrize nou e pou n montre nou gen dousè.

7. Lè n aprann yon seri vèsè pa kè, ki jan sa kapab ede n pou n kontwole sa n ap di ak fason n ap aji? (Pwovèb 15:​1, 18).

⁷ Gen kèk vèsè nan Bib la ki ka ede n kontwole sa n ap di lè n nan sitiyasyon ki difisil. Lespri sen Bondye kapab fè n sonje vèsè sa yo (Jan 14:26). Pa egzanp, prensip nou jwenn nan liv Pwovèb la ka ede n pou n aji avèk dousè. (Li Pwovèb  15:​1, 18.) Liv sa a montre tou jan sa bon pou n rete kalm nan sitiyasyon difisil. — Pwo. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

8. Poukisa nou bezwen reflechi sou rezon ki ka fè yon moun vle fè diskisyon avè n sou kwayans nou?

⁸ Lè n gen bon konprann, sa kapab ede nou tou (Pwo. 19:11). Yon moun ki gen bon konprann rete kalm lè lòt moun vle fè diskisyon avè l sou kwayans li. Anpil fwa, lè moun yo poze n yon kesyon, yo pa di n vrè rezon ki fè yo poze n kesyon an. Donk, anvan nou reponn, li bon pou n sonje nou ka pa konn rezon ki fè moun nan poze kesyon an. — Pwo. 16:23.

9. Ki jan Jedeyon te montre l gen bon konprann ak dousè lè l t ap pale ak mesye Efrayim yo?

⁹ Ann wè ki jan Jedeyon te reyaji lè mesye Efrayim yo t ap chèche fè kont avè l. Yo te vin kote l tou fache pou yo te mande l poukisa l pa t rele yo pou yo t al avè l lè l t apral goumen kont ènmi Izrayèl yo. Ki vrè rezon ki fè yo te fache konsa? Èske se petèt paske yo te vekse? Kèlkeswa rezon an, Jedeyon te aji avèk sajès lè l te montre l konprann yo e l te reponn yo avèk dousè. Ki jan sa te fini? Yo pa t ka di anyen ankò, “yo te vin kalme”. —  Jij 8:​1-3.

10. Ki sa k ap ede n konn ki jan pou n reponn moun k ap poze n kesyon sou kwayans nou? (1 Pyè 3:15).

 ¹⁰ Petèt, yon kòlèg travay nou oswa yon kamarad lekòl nou ka poze n kesyon sou rezon ki fè nou suiv yon seri prensip moral. N ap fè tout sa n kapab pou n defann kwayans nou toutpandan n ap respekte opinyon moun k ap koute nou an. (Li 1 Pyè 3:15.) Byen souvan, yon bagay ki kapab ede nou se lè n konsidere kesyon an kòm yon fason pou n chèche wè sa k enterese moun nan olye nou wè sa kòm yon atak oswa yon mwayen l ap chèche fè kont avè n. Kèlkeswa rezon ki fè yon moun poze yon kesyon, li bon pou n reponn avèk dousè e avèk jantiyès. Lè sa a, repons nou bay la ka ede l wè bagay yo yon lòt jan. Menmsi l ta pale di avè n oswa l ta agase nou, nou dwe toujou aji avèk jantiyès. — Wom. 12:17.

11-12. a) Sou ki sa n ka reflechi anvan n reponn yon kesyon ki difisil? (Gade foto a tou.) b) Bay yon egzanp ki montre, lè n poze yon kesyon, ki jan sa ka ban n posiblite pou n kòmanse yon konvèsasyon.

¹¹ Pa egzanp, si yon kòlèg travay nou mande n poukisa nou pa fete anivèsè nesans, èske petèt se mande l ap mande tèt li si n pa gen dwa pran plezi nou? Oswa èske petèt li santi lefètke nou pa fete anivèsè nesans, sa ap gen move efè sou anbyans ki gen nan konpayi an? Toudabò, nou ka felisite kòlèg travay nou an lefètke l gen sousi pou lòt moun, e apre sa, nou ka ba l asirans nou menm tou nou ta renmen gen yon bèl anbyans nan travay la. Sa ka ban nou okazyon pou n gen yon bèl konvèsasyon sou sa Bib la fè konnen sou anivèsè nesans.

¹² Nou ka fè menm bagay la tou lè yo poze n lòt kesyon ki difisil. Yon kamarad lekòl nou ka di Temwen Jewova yo ta dwe chanje fason yo konsidere omoseksyèl. Èske l di sa paske l pa fin byen konprann sa Temwen Jewova yo di sou sa? Oswa se paske li gen yon zanmi l oswa yon moun nan fanmi l ki omoseksyèl? Èske l met nan tèt li nou pa renmen moun k ap mennen vi sa a? Nou ka bezwen ba l asirans nou renmen tout moun, e nou rekonèt avèk respè chak moun gen dwa pran pwòp desizyon pa yo c (1 Pyè 2:17). Apre sa, nou ka montre l byenfè moun jwenn lè yo suiv prensip moral ki nan Bib la.

13. Ki jan w ka ede yon moun k ap pase w nan rizib poutèt ou kwè nan Bondye?

¹³ Lè yon moun montre li pa dakò ditou avè n, nou pa dwe kouri panse nou konnen ki sa l kwè (Tit 3:2). Pa egzanp, ki jan w t ap reyaji si yon kamarad lekòl ou ta di w sa pa fè sans pou moun kwè nan Bondye? Èske w ta dwe panse li vrèman kwè nan evolisyon e l konn anpil bagay sou sa? Anfèt, li ka ap repete sa l tande lòt moun ap di. Olye w kòmanse fè yon deba sou lasyans, gen bagay ou ka di kamarad lekòl ou a ki ka fè l reflechi annapre. Petèt, ou ka montre l enfòmasyon ki gen rapò ak kreyasyon an sou sit jw.org la oswa w ka voye yon lyen pou li sou sijè sa a. Annapre, li ka dispoze pale sou yon atik oswa yon videyo li te jwenn sou sit la ansanm avè w. Vrèmanvre, si w montre w gen respè pou li nan sans sa a, sa ka ede l wè bagay yo yon lòt jan.

14. Ki jan Niall te byen sèvi ak sit Entènèt nou an pou l ede yon kondisip li konprann yon bagay yo di sou Temwen Jewova yo ki pa laverite?

¹⁴ Gen yon adolesan ki rele Niall ki te sèvi ak sit Entènèt nou an pou l montre sa  kèk moun panse sou Temwen Jewova yo pa laverite. Men sa l di: “Gen yon kamarad lekòl mwen ki te konn di m mwen pa kwè nan lasyans paske m prefere kwè nan yon liv ki chaje ak lejann.” Lè kamarad lekòl Niall la pa t vle kite l esplike kwayans li, Niall te voye l sou sit jw.org la nan seksyon “Lasyans ak Labib”. Annapre, Niall te vin konprann elèv la t al li enfòmasyon yo e l te pi dispoze pale avè l sou fason lavi te kòmanse. Ou kapab jwenn menm rezilta a tou.

15. Ki jan paran yo kapab ede pitit yo reponn avèk dousè lè kamarad lekòl yo vle fè diskisyon avè yo sou kwayans yo?

¹⁵ Paran yo bezwen byen aprann pitit yo fason pou yo reponn avèk dousè lè lòt moun vle fè diskisyon avè yo sou kwayans yo (Jak 3:13). Gen paran ki konn fè repetisyon ak pitit yo pandan y ap fè adorasyon an fanmi. Yo egzamine yon seri sijè yo ka diskite ak timoun yo nan lekòl yo. Yo fè demonstrasyon avè yo sou fason pou yo reponn, epi, yo aprann timoun yo fason pou yo pale avèk dousè e avèk jantiyès. — Gade kare ki gen tit “ Lè w fè repetisyon ak fanmi w, sa kapab ede yo”.

16-17. Lè paran yo fè repetisyon ak pitit yo, ki jan sa ka ede yo?

¹⁶ Antanke kretyen, lè n fè repetisyon, sa kapab ede n pou n pale avèk konviksyon e pou n konvenk tèt nou nou gen bonjan rezon pou n kwè nan sa n aprann yo. Nan ribrik “Kesyon jèn yo konn poze” ki sou sit jw.org la, gen anpil fich aktivite pou adolesan. Yo la pou ede yo ranfòse kwayans yo e pou prepare yo pou yo reponn nan pwòp mo pa yo. Lè n egzamine seri sa yo ak fanmi nou, nou tout ap  kapab aprann fason pou n defann lafwa n avèk dousè e avèk jantiyès.

¹⁷ Gen yon jèn gason ki rele Matthieu ki fè konnen jan repetisyon yo konn fè avè l te ede l. Lè Matthieu ak paran l ap fè adorasyon an fanmi, souvan, yo konn fè rechèch sou yon seri sijè yo ka egzamine nan lekòl li. Men sa l di: “Nou panse ak yon seri sijè yo ka pale sou yo, e nou fè repetisyon pou n konn ki sa n ka di sou baz rechèch nou te fè. Lè m byen konprann rezon ki fè se nan sa m kwè, mwen santi m gen asirans e li pi fasil pou m demontre dousè lè m ap pale ak lòt moun.”

18. Ki sa Kolosyen 4:6 montre ki enpòtan?

¹⁸ Nòmalman, menm lè n rezone ak moun yo yon fason ki klè e ki konvenkan, se pa tout moun k ap dakò ak sa n ap di a. Men, lè n veye sa n ap di e n pale avèk dousè, sa kapab bay bon rezilta. (Li Kolosyen 4:6.) Lè n ap pale sou kwayans nou ak yon moun, se kòmsi n ap voye yon balon ba li. Nou ka voye balon an ba li dousman, oswa n ka voye l ba li ak tout fòs nou. Lè n voye l dousman, l ap pi fasil pou l atrap li e pou l kontinye jwe. Menm jan an tou, si n veye sa n ap di lè n ap pale e n fè sa avèk dousè, moun yo ka pi dispoze koute nou e yo ka pi dispoze kontinye pale avè n. Nòmalman, si moun nan ap chèche montre se li ki gen rezon oswa l ap pase kwayans nou nan rizib, nou pa oblije kontinye konvèsasyon an (Pwo. 26:4). Men, pifò moun ka pa reyaji menm jan an. An reyalite, anpil moun konn koute nou.

19. Poukisa nou ta dwe fè efò pou n pale avèk dousè lè n ap defann kwayans nou?

¹⁹ Vrèmanvre, lè n fè efò pou n gen dousè, sa ap bon pou nou anpil. Priye Jewova pou l ba w fòs ou bezwen pou w kapab kontinye aji avèk dousè lè lòt moun vle fè diskisyon avè w oswa lè y ap kritike w san rezon. Sonje, lè w aji avèk dousè, sa kapab fè w pa nan diskisyon ak lòt moun poutèt nou pa wè bagay yo menm jan. E lè w reponn avèk dousè e avèk respè, an reyalite, sa kapab fè kèk moun k ap koute chanje fason yo wè nou ak fason yo konsidere verite ki nan Bib la. “Se pou nou toujou pare pou nou defann” kwayans nou e “se pou nou fè sa avèk dousè e avèk gwo respè”. (1 Pyè 3:15.) Vrèmanvre, lè w aji avèk dousè, sa montre w gen fòs!