CHAK ane, gen plis pase sis milyon moun ki vwayaje al nan yon forè izole ki chaje ak pye sèd ki rele Chima nan peyi Japon. Yo ale nan yon sangtyè yo rele Gwo sangtyè a ki nan Ise. Yon kote moun ki nan relijyon chintoyis la konn ale pou yo adore deyès solèy yo rele Amaterasu Omikami depi anviwon de mil an. Premye bagay moun ki pral adore yo fè, yo lave ni men yo ni bouch yo pou yo ka pirifye tèt yo. Apre sa, pandan yo kanpe devan sangtyè haiden nan (sal adorasyon), yo fè yon seremoni kote yo mete ajenou, yo bat men yo e yo priye deyès la *. Nan relijyon chintoyis la, yo pèmèt fidèl yo pratike lòt relijyon, e gen kèk boudis ki di yo se kretyen. Gen lòt boudis ki pa panse se yon pwoblèm pou yo pratike seremoni chintoyis yo nan sangtyè sa a.

Anpil nan pi gwo relijyon ki gen nan monn nan gen sangtyè *, e plizyè milyon moun konn al vizite yo. Nan peyi ki swadizan kretyen yo, gen yon pakèt legliz ak sangtyè yo dedye bay Jezi, Mari ak sen yo. Gen lòt legliz ak sangtyè yo mete kote yon evènman Bib la rakonte te fèt oubyen kote yo di yon seri “mirak” te fèt sa pa gen twò lontan oswa kote yo sere kèk bagay ki te la lontan ki gen enpòtans pou moun nan yon relijyon. Anpil moun al nan sangtyè paske yo kwè gen plis chans pou Bondye tande priyè y ap fè si yo fè yo yon kote ki sakre. Pou anpil lòt moun, ale nan yon sangtyè se dènye etap nan yon pelerinaj long yo fè pou montre devosyon yo.

Èske priyè ak demann moun yo fè yo gen plis chans pou Bondye tande yo e pou l reponn yo si y al fè yo nan yon sangtyè? Èske Bondye pran plezi nan devosyon moun k ap fè pelerinaj pou y al nan sangtyè yo montre yo genyen? Sa k pi enpòtan an, èske kretyen yo dwe adore Bondye nan sangtyè? Nonsèlman repons kesyon sa yo ap ede nou wè ki jan nou ta dwe konsidere afè adore Bondye nan yon sangtyè a, men tou y ap ede nou konprann ki kalite adorasyon ki vrèman fè Bondye plezi.

Nan yon konvèsasyon Jezi te gen ak yon Samaritèn, li te montre sa Bondye panse sou adorasyon moun yo ap bay lè y ale yon ‘kote ki sakre’ oswa nan yon sangtyè. Jezi t ap pase nan Samari e li te fè yon ti rete pou l pran yon poz bò yon pi toupre vil Sicha. Li te kòmanse yon konvèsasyon ak yon dam ki t ap rale dlo nan pi a. Pandan yo t ap pale, dam nan pale sou yon gwo diferans ki genyen ant Juif yo ak Samariten yo. Men sa l te di: “Zansèt nou yo te konn adore sou mòn sa a. Men nou menm, nou di se Jerizalèm moun dwe al adore.” — Jan 4:5-9, 20.

Mòn dam nan t ap pale de li a se Mòn Gerizim, li nan nò Jerizalèm, nan yon distans anviwon 50 kilomèt. Sou mòn sa a, nan tan lontan Samariten yo te gen yon tanp kote yo te konn selebre kèk fèt tankou  fèt Pak la. Men, olye Jezi te rete sou diferans sa a ki te mete chirepit ant Juif ak Samariten, li te di dam nan konsa: “Ou mèt kwè m madanm, lè a ap rive kote se pa ni sou mòn sa a, ni Jerizalèm nou pral adore Papa a.” ​(Jan 4:21). Se pa ti sezi pawòl sa yo fè moun sezi, sitou yo soti nan bouch yon Juif! Poukisa moun yo t apral sispann adore Bondye nan tanp lan nan Jerizalèm?

Men sa Jezi te di apre sa: “Lè a rive kounye a kote vrè adoratè yo pral adore Papa a avèk lespri ak laverite, paske, vrèmanvre, se moun konsa Papa a ap chèche pou adore l.” ​(Jan 4:23). Pandan plizyè syèk, Juif yo te konsidere bèl tanp Jerizalèm nan kòm sant adorasyon yo a. Yo te vwayaje al ladan l twa fwa chak ane pou y al fè sakrifis pou Bondye yo a, Jewova (Egzòd 23:14-17). Sepandan, Jezi te fè konnen tout bagay sa yo t apral chanje e “vrè adoratè yo” t apral adore Bondye “avèk lespri ak laverite”.

Tanp juif la se te yon kay ki te vizib ki te yon kote byen presi. Men, lespri ak laverite se pa bagay fizik, ni yo pa yon kote fizik. Se sa k fè Jezi te esplike vrè adorasyon kretyen yo t ap fè pou Bondye a pa t ap santre sou yon konstriksyon oswa yon kote fizik, ni li pa t ap depann de bagay sa yo. Sa pa t ap fèt ni sou Mòn Gerizim, ni nan tanp Jerizalèm nan, ni nan okenn lòt kote sakre.

Mete sou sa, nan konvèsasyon Jezi te genyen ak Samaritèn nan, li te fè konnen “lè” pou yo fè chanjman sa a nan fason moun adore Bondye a t ap gen pou “rive”. Ki lè sa t ap gen pou l fèt? Lè sa a te rive lè Jezi te mete fen nan fason Juif yo te konn adore Bondye ki te baze sou Lwa Moyiz la, li te fè sa grasa lanmò l ki se yon sakrifis (Women 10:4). Epoutan, Jezi te di: “Lè a rive kounye a.” Poukisa? Paske, antanke Mesi a, li te deja rasanble disip li yo ki t ap gen pou yo obeyi kòmandman li te bay annapre a ki di: “Bondye se yon Espri, e moun k ap adore l yo dwe adore l avèk lespri ak laverite.” ​(Jan 4:24). Donk, ki sa sa vle di adore Bondye avèk lespri ak laverite?

Lè Jezi te fè konnen moun dwe adore Bondye avèk lespri, li pa t vle di pou moun adore Bondye yon fason espesyal, kote gen anpil animasyon oswa kote moun yo chofe anpil. Okontrè, li t ap pale de yon adorasyon kote se lespri sen Bondye ki gide nou, e youn nan fason lespri sen fè sa se lè l ede nou konprann Labib (1 Korentyen 2:9-12). Epi, laverite Jezi te pale de li a se konesans egzak sou ansèyman ki nan Bib la. Se poutèt sa, se pa lè nou fè adorasyon an yon kote espesyal Bondye ap aksepte l, men se lè adorasyon n ap fè a ann amoni ak sa Labib anseye e se lespri sen k ap gide l.

Bon, ki jan kretyen yo dwe konsidere pelerinaj moun yo fè pou y al nan sangtyè yo ak adorasyon moun yo ap fè kote sa yo? Lè nou reflechi sou kòmandman Jezi te bay la kote l te di vrè sèvitè Bondye yo dwe adore Bondye avèk lespri ak laverite a, li klè adorasyon y ap fè nan sangtyè yo oswa nan kote sakre yo pa gen yon valè espesyal pou Papa nou ki nan syèl la. Anplis de sa, Bib la di nou ki jan Bondye konsidere itilizasyon zidòl nan adorasyon moun yo fè. Men sa Bib la di: “Kouri pou idolatri” e “veye kò nou ak zidòl.” ​(1 Korentyen 10:14; 1 Jan 5:21). Se poutèt sa, yon vrè kretyen pap adore Bondye okenn kote yo konsidere kòm kote ki sen yo, ni li pap fè sa yon kote k ap fè l tonbe nan adore zidòl. Donk, piske vrè kretyen yo byen konprann sa sangtyè yo ye, yo pa al adore Bondye ladan yo.

Men, sa pa vle di Pawòl Bondye a entèdi moun gen yon kote yo prefere pou yo priye Bondye, pou yo etidye oswa pou yo medite. Yon kote moun reyini ki byen ranje e ki gen diyite pèmèt moun aprann anpil bagay ki gen rapò ak Bondye e yo ka pale de bagay sa yo. Nitou se pa yon move bagay pou yo fè yon konstriksyon, pa egzanp, yon tonm, ki pèmèt moun sonje yon moun ki mouri. Se kapab tou senpleman yon fason pou yo sonje moun nan oswa pou yo montre jan yo te renmen l. Sepandan, lè yo konsidere yon kote konsa kòm yon kote ki sakre e yo adore imaj oswa estati oswa yo adore kèk bagay yo sere ki gen anpil enpòtans kote sa yo, sa an kontradiksyon totalman ak pawòl Jezi te di yo.

Se sa k fè nou pa bezwen ale nan yon sangtyè pou n adore Bondye, pou n panse genlè Bondye ap plis tande priyè n ap fè kote sa a. Ni Bondye pap pran plezi nan nou, ni li pap ban nou benediksyon espesyal paske nou fè pelerinaj pou n al nan yon sangtyè. Labib di nou Jewova Dye, ‘Mèt syèl la ak tè a, pa abite nan tanp moun fè ak men’. Sepandan, sa pa vle di Bondye lwen nou. Nou kapab priye l nenpòt kote, e l ap tande nou, paske “li pa lwen okenn nan nou”. — Travay 17:24-27.