Kiyès k ap dirije monn nan toutbonvre?

SIMAN ou pa janm rankontre okenn chèf gang. Èske sa vle di yo pa egziste? Gwo chèf kriminèl yo fò nan kache kiyès yo ye oswa menm nan fè mannigans pandan yo nan prizon. Poutan, gran tit ki gen nan jounal konsènan gè k ap fèt pou dwòg, rezo pwostitisyon ak trafik yo fè ak moun, pou site sa yo sèlman, fè nou sonje move enfliyans ak move konsekans aktivite jan de kriminèl sa yo genyen e yo fè nou sonje yo egziste vre. Dega chèf kriminèl sa yo lakòz nan sosyete a fè nou konnen yo egziste.

Labib, Pawòl Bondye a, fè konnen Satan se yon espri ki egziste toutbonvre, ki sèvi ak ‘siy ki chita sou manti’ ak ‘bagay ki pa jis ansanm ak blòf’ yon fason pou se sa l vle a ki fèt, menm jan ak yon chèf kriminèl ki gen pouvwa. Anfèt, li “toujou ap fè tèt li pase pou zanj limyè”. (2 Tesalonisyen 2:9, 10; 2 Korentyen 11:14.) Konsa tou, dega Dyab la lakòz nan sosyete a ka fè nou sèten li egziste toutbonvre. Epoutan, li difisil pou pifò moun kwè gen yon espri envizib ki mechan ki egziste. Anvan nou byen egzamine sa Labib di sou Dyab la, annou gade kèk ide ak kèk fo kwayans ki anpeche anpil moun kwè Dyab la se yon espri ki egziste toutbonvre.

▪ “Ki jan yon Dye ki gen lanmou ka fè kreye Dyab la?” Piske Labib fè konnen Bondye bon e li pafè, lide ki fè kwè se li ki fè yon kreyati ki malveyan e ki mechan pa parèt lojik. Anfèt, Bib la pa di Bondye te fè yon kreyati konsa. Okontrè, men sa li di konsènan Bondye: “[Wòch la,] tou sa li fè bon nèt. Li pa nan patipri nan anyen l’ap fè. Bondye nou an ap toujou kenbe pawòl li. Li pa nan bay manti. Li fè sa ki dwat, li pa fè okenn lenjistis.” — Detewonòm 32:4; Sòm 5:4.

Nou ta dwe chèche konnen si yon kreyati pafè Bondye kreye ka fè yon bagay ki pa dwat. Bondye pa fè kreyati l yo pou yo aji tankou wobo, men li ba yo libète pou yo deside, sètadi kapasite pou yo fè chwa pa yo. Se sa k fè yon kreyati entèlijan ki pafè ka chwazi fè sa ki byen oswa sa ki mal. Anfèt, si yon kreyati entèlijan, swa yon moun swa yon espri, pa t gen libète pou l deside, yo pa ta ka jije si sa l fè bon oswa si l pa bon.

Epitou, Bondye pa t ap bay kreyati l yo libète pou yo chwazi fè sa ki byen oswa sa ki mal e anmenmtan pou l ta anpeche yo fè sa ki mal la, si se sa yo ta chwazi fè. Jezi te pale de Dyab la ki te mal sèvi ak libète sa a. Li te di: “Li pa t kenbe fèm nan laverite.” ​(Jan 8:44). Pawòl sa a montre aklè sila a ki te vin tounen Dyab la se te yon espri pafè li te ye okòmansman, e pandan kèk tan, li te “kenbe fèm nan laverite” *. Jewova Dye te fè kreyati l yo lib pou yo chwazi sa ki byen ak sa ki mal paske li renmen yo e li fè yo konfyans. — Gade kare ki gen tit:  “Èske yon kreyati ki pafè ka vin pa pafè ankò?” nan paj 6.

 ▪ “Se pou Bondye Dyab la ap travay” Dapre kèk moun, sanble Bib la fè konprann sa nan liv Jòb la. Selon yon kòmantè yo fè sou Bib la, pawòl ki di Dyab la t ap “moute desann toupatou sou latè” a fè panse ak aktivite espyon nan peyi Pès nan tan lontan yo te konn mennen. Yo te konn vwayaje e yo te konn bay rapò sou travay yo te konn fè pou wa a (Jòb 1:7). Men, si se toutbon Dyab la te yon espyon k ap travay pou Bondye, sa k fè li te oblije bay Bondye esplikasyon pou l fè l konnen li t ap “moute desann toupatou sou latè”? Istwa sa a ki nan liv Jòb la pa prezante Dyab la tankou yon moun k ap travay pou Bondye. Okontrè, nan istwa sa a, yo rele Dyab la Satan, ki vle di “Opozan”, sa ki montre an reyalite li se Advèsè prensipal Bondye (Jòb 1:6). Men, ki kote lide ki fè konnen Dyab la ap travay pou Bondye a soti?

Depi nan premye syèk epòk nou an, gen yon seri liv apokrif Juif yo te genyen ki prezante Dyab la kòmkwa li nan konfyolo ak Bondye epoutan li soumèt anba volonte Bondye. Gen yon istoryen ki rele Jeffrey Russell ki te ekri yon liv (Mephistopheles) kote li fè konnen Martin Luther, youn nan moun ki te fè refòm potestan an, te konsidere Dyab la kòm zouti Bondye, “tankou yon sèpèt oswa yon wou Bondye itilize pou l travay jaden l”. Dapre Russell, Luther te vle di “wou a pran plezi nan detwi move  zèb yo”, men li rete nan men Bondye ki pisan, konsa li akonpli volonte Bondye. Sa Luther te anseye a, yon ansèyman Jean Calvin, yon teyolojyen fransè te vin aksepte apre sa, te ofanse anpil kwayan ki te renmen sa ki jis. Moun sa yo pa konprann ki jan yon Bondye ki gen lanmou ta fè nonsèlman kite sa ki mal rive, men pou l ta menm vle l rive (Jak 1:13)? Doktrin sa a, mete sou trajedi ki rive nan 20^yèm syèk la, anpeche anpil moun kwè ni nan Bondye ni nan Dyab la.

▪ “Dyab la se senpleman senbòl sa ki mal” Si nou ta konsidere Dyab la senpleman kòm senbòl sa ki mal, sa t ap fè li prèske enposib pou moun konprann kèk pasaj nan Bib la. Pa egzanp, jan sa parèt nan Jòb 2:3-6, avèk kiyès Bondye t ap pale? Èske li posib pou l t ap pale ak yon senbòl sa ki mal ki anndan Jòb, oswa petèt menm li t ap pale ak tèt li? Yon lòt bò, èske Bondye t ap fin fè lwanj pou kalite Jòb genyen yo epi apre sa pou l ta teste Jòb lè l kite sa ki mal rive l? Si n ta panse Bondye gen mòd entansyon sa yo se kòmsi nou ta konsidere l kòm yon moun ki mechan, li pa t ap moun ki “pa gen lenjistis nan kè” l la (Sòm 92:15). Okontrè, Bondye te refize “manyen” Jòb nan entansyon pou l fè l soufri. Li klè, Dyab la se pa senpleman senbòl sa ki mal oswa yon aspè kache nan pèsonalite Bondye, men li se yon espri reyèl ki fè tèt li tounen Advèsè Bondye.

Kiyès k ap dirije monn nan toutbonvre?

Jodi a, anpil moun panse se yon bagay ki pase mòd pou moun kwè nan Dyab la. Men, sèl esplikasyon ki ban nou satisfaksyon anrapò ak tout bagay mal k ap fèt yo se esplikasyon ki fè nou konnen se nan Dyab la sa ki mal soti. Anfèt, lefètke yo eseye fè konprann Dyab la pa egziste vre, sa fè anpil moun rejte Bondye e sa fè yo rejte prensip moral yo tou.

Men sa Charles-Pierre Baudelaire, yon powèt, te ekri nan 19^yèm syèk la: “Pi gwo riz dyab la se konvenk nou li pa egziste.” Lefètke Dyab la pa kite moun konn kiyès li ye, li fè yo doute Bondye egziste. Si Dyab la pa t egziste, èske se pa Bondye ki t ap responsab tout sa ki mal? Èske se pa sa menm Dyab la vle fè moun kwè?

Menm jan ak yon chèf kriminèl, Dyab la pa kite moun konn kiyès li ye pou l ka reyalize objektif li. Ki objektif li? Men sa Bib la di: “Dye sistèm sa a bouche lespri moun ki pa kwayan yo, dekwa pou limyè bon nouvèl ki gen glwa a, bon nouvèl sou Kris la ki pòtre Bondye, pa rive klere yo.” — 2 Korentyen 4:4.

Gen yon kesyon enpòtan pou nou poze. Ki sa Bondye pral fè ak mètdam sa a ki pa kite moun konn kiyès li ye e ki kache dèyè tout mechanste ak tout soufrans ki genyen? Se sa nou pral wè nan atik ki vin apre a.

[Nòt anba paj]

[Antrefilè nan paj 5]

Èske se pou Bondye Dyab la ap travay oubyen èske li opoze ak Bondye?

[Kare/Foto nan paj 6]

 Èske yon kreyati ki pafè ka vin pa pafè ankò?

Se vre Bondye te kreye ni zanj ni moun pafè, men pou yo te ka rete pafè yo te oblije obeyi lwa Bondye yo. Byenke Bondye te kreye Adan pafè, Adan te bezwen respekte limit Kreyatè l la te ba li. Pa egzanp, li pa t ka manje labou, wòch oubyen bwa san anyen pa rive l. Si l ta vag sou lwa yo rele pezantè a, li ta al sou tèt yon falèz li lage kò l anba, li t ap mouri oswa li t ap blese grav.

Menm jan an tou, pa gen okenn kreyati pafè, kit se moun kit se zanj, ki ka depase limit Bondye bay nan domèn moral yo san anyen mal pa rive yo. Se sa k fè, lè yon kreyati entèlijan mal sèvi ak libète li genyen pou l deside a, li fasil pou l fè fot e pou l fè peche. — Jenèz 1:29; Matye 4:4.