Ka tsuʼuw jawaʼ a tákuy

Kit kʼalej ti índice

EXOBINTALÁB 28

In Éyaltal a Dios kʼwajatits ti ábatnom

In Éyaltal a Dios kʼwajatits ti ábatnom

«Xowéʼ ojniʼ in bájuwits abal a Dios ani a Cristo kin tʼajaʼ ti lej Tsʼálej tin puwél an Tsabál» (APOC. 11:15).

AJATLÁB 22 ¡Que venga el Reino que Dios ha establecido!

JAWAʼ NEʼETS KI EXÓBNAʼ *

1. ¿Jantʼoj játs axi i lej belál ani jaleʼ?

 Kom an kʼibataláb kʼwajat ti lej yanel, walám junchikíl kin tʼajaʼ abal yab ki atsʼaʼ kulbél. Yan i atikláb yabáts in kʼanidhál nibal in yanél. An atiklábchik lej pojkaxmének ani expidh in tsálpayalchik kʼal jajáʼ. Jayej, yan i atikláb yabáts in belál kʼal jitaʼchik in kwaʼal jun in éy. Pero tam i tʼajál ti kwéntaj patal axéʼ tu kanatbedhál. ¿Jaleʼ? Kom 2 Timoteo 3:1-5, in ulal abal antsanáʼits ti neʼetsak ka wenkʼon an atiklábchik tin taltal a kʼicháj. An atiklábchik axi in tsápnanchal kin tʼajaʼ jawaʼ tekedh in tʼajál ti kwéntaj abal kʼwajat ti putnal axéʼ xi kaw. Ani wawáʼ tu tólmiyal ki belaʼ abal a Jesucristo kʼwajatits ti ábatnom tin Éyaltal a Dios. Pero waʼats kʼeʼat i kʼej kaw tin kwéntaj in Éyaltal a Dios. Ki tsuʼuw talchik i kʼej kaw axi kʼwajinek ti putnal ban támub axi watʼenek ani axi tu tólmiyal ki belaʼ más kʼal a Jehová.

Jun i rompecabezas u kídhbanal kʼal yan i tsakam pejach. Jayej ban libro in kʼál a Daniel ani ti Apocalipsis waʼats yan i kʼej kaw axi u kídhbanal tam ka tamkuyat. Patal axéʼ neʼets tu ku tólmiy ki exbay jantʼoj neʼets ka watʼey (ka tsuʼuw an exobintaláb 28, párrafo 2).

2. ¿Jantʼoj neʼets ki exóbnaʼ ani abal jaleʼ? (Ka ólnaʼ jantʼoj a tsuʼtal ban dibujo axi kʼwajat ban portada).

2 ¿Jantʼoj neʼets ki exóbnaʼ? Okʼox neʼets ki tsuʼuw jun i kʼej kaw, axi neʼets tu ku tólmiy ki exbay jaykʼiʼ ti tujey ti ábatnom in Éyaltal a Dios. Talbél neʼets ki exóbnaʼ kʼeʼatchik i kʼej kaw axi tu tejwamédhanchal abal a Jesús chubax kʼwajat ti ábatnom. Ani tin taltal, neʼets ki exóbnaʼ kʼeʼat i kʼej kaw axi in tejwamedhál jantʼiniʼ ti neʼets ka talabedháj jitaʼchik in tomolnál in Éyaltal a Dios. Neʼets ki tʼajaʼ ti kwéntaj abal patal axéʼ xi kʼej kaw u júnkunal ejtíl jun i rompecabezas. Axéʼ neʼets tu ku tólmiy ki exbay jantʼoj játs axi pútunits kʼal jawaʼ in ulúmal a Jehová ani jantʼoj in kʼíbchalej ka putun.

¿JALEʼ TI BELÁL ABAL IN ÉYALTAL A DIOS KʼWAJATITS TI ÁBATNOM?

3. ¿Jantʼoj i exóbnal kʼal an kʼej kaw axi kʼwajat ti Daniel 7:13, 14, tin kwéntaj an eyal axi takuyámej kʼal a Dios?

3 An kʼej kaw axi ti Daniel 7:13, 14 tu tólmiyal ki exbay abal a Jesucristo játs axi in tomnál ti ábatnom tin Éyaltal a Dios. In ulal abal yab neʼets ka kalchiyat kʼal nibal jun i eyal ani abal neʼets ka kʼakʼnáj kʼal patal an atikláb. Pero, ¿jaykʼiʼ ti neʼetsak kin tujchij ti ábatnom a Jesús? Kʼeʼat i kʼej kaw axi ti Daniel in ulal abal neʼetsak kin tujchij tam ka kídhbanits an siete tiempos. Ki exóbnaʼ jantʼiniʼ ti éjtowal ki exlaʼ jaykʼiʼ ti putun nixéʼ.

4. ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal Daniel 4:10-17 abal ki exlaʼ jaykʼiʼ ti tujey ti ábatnom a Jesús? (Ka tsuʼuw jayej an nota).

4 (Ka ajiy Daniel 4:10-17). An «siete tiempos» pel 2.520 i támub. Axéʼ tujey ti ajiyáb 607 i támub ókʼxidh ka waʼtsin a Jesús, kom játs tam ti an babilonios in tixkʼaʼ an tsʼálej axi kʼwajatak ti Jerusalén ani yabáts waʼtsin kʼeʼat. Axéʼ xi 2.520 i támub kídhban ti 1914, tam ti a Jehová in punuw ti eyal a Jesús tin Éyaltal a Dios. A Jesucristo játs «axi in tomnál ti ábatnom» (Ezeq. 21:25-27). *

5. ¿Jaleʼ ti lej exbadh ki exbay an kʼej kaw tin kwéntaj an «siete tiempos»?

5 ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal axéʼ xi kʼej kaw? Ki exbay axéʼ xi kʼej kaw tu tólmiyal ki tʼajaʼ ti kwéntaj abal a Jehová in pútuwal in káwintal al an kʼij axi Jajáʼ in ulúmal. A Jehová in uluw jaykʼiʼ ti neʼets ka tujey ti ábatnom in Éyaltal a Dios ani antsanáʼ ti putun. Axéʼ tu tólmiyal ki belaʼ abal a Jehová neʼets kin putuw axi más an kʼej kaw al an kʼij axi in kwaʼalits bíjidh. Jayej, in kʼichájil a Jehová neʼets ka ulits «al an kʼij axi Jajáʼ in bijiyámalits» (Hab. 2:3).

¿JANTʼINIʼ TU TEJWAMÉL ABAL A JESUCRISTO KʼWAJATITS TI ÁBATNOM?

6. a) ¿Jantʼoj in tejwamedhál abal a Jesús kʼwajatits ti ábatnom ti éb? b) ¿Jantʼiniʼ u tejwamél axéʼ ban kʼej kaw axi ti Apocalipsis 6:2-8?

6 Tam ti a Jesús wéʼits neʼetsak ka wichiy ti éb, in uchaʼ in aykolil abal neʼetsak ka tejwaméj yan jantʼoj tin puwél an tsabál. Kʼal axéʼ neʼetsak ka tólmiyatchik kin exbay abal jajáʼ kʼwajatits ti eyal. Ejtíl, in uluw abal neʼetsak ka waʼtsin i péxtaláb, i jayil ani abal neʼetsak ka yatsin an tsabál. Jayej in uluw abal neʼetsak ka waʼtsin i yawʼláts axi u dhaʼux, ejtíl an coronavirus. An Biblia in ulal abal patal axéʼ neʼetsak kin tejwamédhaʼ abal a Jesús kʼwajatits ti ábatnom (Mat. 24:3, 7; Luc. 21:7, 10, 11). Ani 60 i támub talbél ti wíchenek a Jesús ti eb, in tsab tʼilchij an abatwálej Juan abal patal nixéʼ kwaʼalak ka watʼey (ka ajiy Apocalipsis 6:2-8). Axéʼ in tujchij ka tejwaméj ma ti 1914, tam ti a Jesús in tujchij ti ábatnom.

7. ¿Jaleʼ ti lej yáney an kʼibataláb ban tsabál tam ti tujey a Jesús ti ábatnom?

7 ¿Jaleʼ ti yáney an kʼibataláb ban tsabál tam ti a Jesús in tujchij ti ábatnom ti éb? A Apocalipsis 6:2 tu tejwamédhanchal abal an kʼaʼál tʼojláb axi a Jesús in tʼajaʼ ti éb, játs ka pejéxin. ¿Kʼal jitaʼ ti pejéxin? Kʼal a Satanás ani an demonios. A Apocalipsis capítulo 12 in ulal abal a Satanás in kʼibaʼ an pextaláb ani jajáʼ ani an demonios petʼnáj tejéʼ tsabál. Kom lej u tsakúlak, tujey in odhnál an atiklábchik. Jaxtám an Biblia in ulal abal neʼets kin yajchiknaʼ jitaʼ kʼwajatchik ti tsabál (Apoc. 12:7-12).

Yab i kulbetnál ki tsuʼuw i yajchiktaláb. Pero kom kʼwajat ti putnal yan i kʼej kaw axi ti Biblia, nixéʼ tu tólmiyal ki tʼilaʼ abal in Éyaltal a Dios kʼwajatits ti ábatnom. (Ka tsuʼuw an párrafo 8).

8. ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal ki exlaʼ abal kʼwajat ti putnal i kʼej kaw tin kwéntaj in Éyaltal a Dios?

8 ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal axéʼchik xi kʼej kaw? I tsuʼuwits abal an atiklábchik in lej jalkʼuyámal jantʼiniʼ in éy, jayej kʼwajat ti watʼel yan jantʼoj ban tsabál. Nixéʼ tu tólmiyal ki exbay abal a Jesús kʼwajatits ti eyal. Yab i jikʼpál abal an atiklábchik lej pójkax ani abal expidh in tsálpayal tin kwetémtal, kom i exlál abal kʼwajat ti putnal jawaʼ in ulal an Biblia. I lej belál abal in Éyaltal a Dios kʼwajatits ti ábatnom (Sal. 37:1). Jayej i exlál abal neʼets ka más yáney an kʼibataláb biyat u ulel an Armagedón (Mar. 13:8; 2 Tim. 3:13). A Jehová tu lej kʼanidhál, jaxtám tu ólchal jaleʼ ti kʼwajat ti yanel an kʼibataláb. ¿Yab aníts abal i lej kʼákʼnanchal nixéʼ?

¿JANTʼINIʼ TI NEʼETS KA TALABEDHÁJ JITAʼCHIK IN TOMOLNÁL IN ÉYALTAL A DIOS?

9. ¿Jantʼoj in uluw a Daniel 2:28, 31-35 tin kwéntaj an júnkatsits i potencia mundial, ani jaykʼiʼ ti tejwaméj?

9 (Ka ajiy Daniel 2:28, 31-35). Xowéʼ kʼwajat i tsuʼtal ka putun axéʼ xi kʼej kaw. A Nabucodonosor in tsuʼuw al jun i wachib jawaʼ neʼetsak ka watʼey tin taltal a kʼicháj, talbél tam a Jesús kin tujchij ti eyal. Tin taltal a kʼicháj neʼetsak ka waʼtsin júnkatsits i potencia mundial axi neʼetsak kin tomólnaʼ in Éyaltal a Dios. Axéʼ xi potencia kʼwajatits ani in tʼipoyal in akan an imagen, axi kʼwajat tsʼejkadh «kʼal i patʼal ani i anam». Kalej ban Primera Guerra Mundial, tam ti an Reino Unido ani a Estados Unidos júnkunchik. An imagen axi in tsuʼuw a Nabucodonosor tu tejwamédhanchal jaleʼ ti axéʼ xi potencia lej júnits kʼal axi waʼtsin okʼox. Ki tsuʼuw tsab jantʼoj.

10. a) ¿Jantʼoj in uluw a Daniel tin kwéntaj an potencia mundial axi tsʼejkadh kʼal an Reino Unido ani a Estados Unidos? b) ¿Jantʼoj kʼwaʼal ki lej tʼajaʼ ti kwéntaj? (Ka tsuʼuw an recuadro « Yab ka junkuw an anam»).

10 Ki tsuʼuw an kʼaʼál tsalap jaleʼ ti an Reino Unido ani a Estados Unidos lej pilits kʼal axi kʼeʼat an potencias. Axi más an potencias kʼwajat tsʼejkadh kʼal i oro o kʼal i plata. Expidh axéʼ kʼwajat tsʼejkadh kʼal i patʼál ani i anam. An anam in tʼipoyal an atiklábchik axi yab in kwaʼal jun in éy (Dan. 2:43, nota). Axéʼ xi potencia yab in ejtowamal kin tʼajaʼ jawaʼ in léʼ, kom yab u jílchinal kʼal an atiklábchik. An atiklábchik u kʼalel kin tomolnaʼ, in léʼchik kin punuw kʼeʼat i eyal ani in léʼchik kin tʼajaʼ jawaʼ in léʼ.

11. ¿Jawaʼ játs an tsabchíl tsalap axi in tejwamedhál abal u kʼwajílits tin taltal an xeʼtsintaláb?

11 An tsabchíl tsalap játs abal axéʼ xi potencia kʼwajat tʼipodh kʼal in akan an imagen. An Reino Unido ani a Estados Unidos, játs an júnkatsits i potencia axi u olnáb ban Biblia. Axéʼ in tejwamedhál abal yabáts neʼets ka waʼtsin kʼeʼat i potencia. Axéʼ xi eyal ani axi kʼeʼatchik neʼets ka talabedháj ti Armagedón kʼal in Éyaltal a Dios (Apoc. 16:13, 14, 16; 19:19, 20). *

12. ¿Jantʼoj tam kʼeʼat i kʼej kaw in olnál a Daniel ani jantʼiniʼ tu kanatbedhál?

12 ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal axéʼ xi kʼej kaw? An kʼej kaw in kʼál a Daniel in binál más i olchixtaláb axi in tejwamedhál abal u kʼwajatits tin taltal an xeʼtsintaláb. In tʼajál 2.500 i támub, a Daniel in uluw abal talbél kʼal a Babilonia, neʼetsak ka kalej tseʼ i potencias mundiales. Axéʼ xi potencias neʼetsak kin lej ódhnaʼ in bichówil a Dios. Jayej in uluw abal axéʼ xi potencia, an Reino Unido ani a Estados Unidos, játs an júnkatsits i potencia mundial. Tu lej kanatbedhál ki exlaʼ axéʼ, kom i exlál abal in Éyaltal neʼets kin talabédhaʼ patal an eyalchik ani expidh Jajáʼ neʼets ti ábatnom (Dan. 2:44).

13. ¿Jitaʼ játs an «waxik tsʼálej» ani an «laju i tsʼálej» axi ti Apocalipsis 17:9-12, ani jantʼiniʼ ti putnének axéʼ xi kʼej kaw?

13 (Ka ajiy Apocalipsis 17:9-12). An Primera Guerra Mundial in tʼajaʼ ka waʼtsin yan i yajchiktaláb ani antsanáʼ ti tujey ti putnal kʼeʼat i kʼej kaw. An eyalchik in léʼak abal ka waʼtsin i koyattaláb, jaxtám ti 1920 in tsʼejkaʼchik an Sociedad de Naciones ani ti octubre ti 1945 kalchiyat kʼal an Naciones Unidas. An Biblia in ulal abal jajáʼ játs «an waxik tsʼálej». Pero yab pel jun i potencia mundial. Jajáʼ u pidhnal in tsap kʼal an eyalchik. An Biblia in ulal abal patal axéʼ xi eyal pel «an laju i tsʼálej».

14, 15. a) ¿Jantʼoj in ulal a Apocalipsis 17:3-5 tin kwéntaj a Babilonia la Grande? b) ¿Jantʼoj kʼwajat in tʼajál yan i atikláb?

14 (Ka ajiy Apocalipsis 17:3-5). A Jehová in tʼajaʼ abal an abatwálej Juan kin koʼoy jun i tsuʼbixtaláb. Tanáʼ in tsuʼuw jun i mimláb axi u bijiyáb ti «Babilonia la Grande». Axéʼ xi mimláb in tʼipoyal patal an belomtaláb axi yab chubax. ¿Jantʼoj in tʼajámal a Babilonia la Grande? Al yan i támub in tolmiyámal an eyalchik. Lej wéʼits an eyalchik neʼets kin tʼajaʼ jantʼoj axi a Jehová in kwaʼal tsalpadh. ¿Jantʼoj neʼets kin tʼajaʼchik? An laju i tsʼálej neʼets kin otsánchij an kʼakʼnaxtaláb axi yab chubax ani neʼets kin talabédhaʼ (Apoc. 17:1, 2, 16, 17).

15 ¿Jaleʼ i belál abal wéʼits neʼets ka talabedháj a Babilonia la Grande? Ki tʼilaʼ abal ti biyál a Babilonia kʼwajatak alwaʼ béletnadh, kom kʼwajatak tonidh kʼal an río Éufrates. A Apocalipsis in ulal abal an millones i atikláb axi in tólmiyal a Babilonia la Grande pel ejtíl «i jáʼ» kʼal axi tu beletnáb (Apoc. 17:15). Pero jayej in ulal abal «an jáʼ» neʼets ka dhikej. Axéʼ in léʼ kin uluw abal yan i atikláb yabáts neʼets kin tólmiy an kʼakʼnaxtaláb axi yab chubax (Apoc. 16:12). Axéʼ xi kʼej kaw kʼwajat ti putnal, yan i atikláb in jilamal ka tamkun kʼal an kʼakʼnaxtaláb axi yab chubax ani pil juʼtáj tin aliyal ka tólmiyatchik.

16. ¿Jantʼoj tam alwaʼtaláb i bátsʼuwal tam ki exbay an kʼej kaw tin kwéntaj an Naciones Unidas ani jawaʼ neʼets ka watʼey kʼal a Babilonia la Grande?

16 ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal axéʼ xi kʼej kaw? Jawaʼ kʼwajat in tʼajál an Naciones Unidas ani jawaʼ kʼwajat ti watʼel kʼal an kʼakʼnaxtaláb axi yab chubax, in tejwamedhál abal u kʼwajatits tin taltal an xeʼtsintaláb. An «jáʼ» axi in beletnál a Babilonia la Grande kʼwajat ti dhíkel, pero yab játs axi neʼets kin tʼajaʼ abal ka talabedháj. I exóbnaʼits abal a Jehová neʼets kin eyendhaʼ «an laju i tsʼálej» abal kin putuw in tsalápil. An atiklábchik neʼets kin lej jikʼpaʼ tam an eyalchik kin talabédhaʼ an kʼakʼnaxtaláb axi yab chubax (Apoc. 18:8-10). * An atiklábchik neʼets ka lej jikʼey tam ka talabedháj a Babilonia la Grande ani walám ma ka waʼtsin talchik i kʼibataláb. Pero patal axi i tʼójonchal a Jehová neʼets ki atsʼaʼ u lej kulbél. Jun játs abal neʼets ka talabedháj abal etsʼey a Babilonia la Grande. An tsabchíl játs abal tam ka watʼey patal nixéʼ, yabáts neʼets kin kʼibchij yan abal ka talabedháj an xeʼtsintaláb (Luc. 21:28).

KU KULBÉJ KʼAL JAWAʼ NEʼETS KA WATʼEY

17, 18. a) ¿Jantʼoj kwaʼal ki tʼajaʼ abal ki koʼoy tsapik i bélomtal? b) ¿Jantʼoj neʼets ki exóbnaʼ axi taʼtal an semana?

17 An kawlomej Daniel in uluw axéʼ: «Neʼets ka lej exláj an exobchixtaláb axi chubax». Ani játs jawaʼ watʼenek. Xowéʼ i éxbayal más alwaʼ an kʼej kaw (Dan. 12:4, 9, 10). Axéʼ xi kʼej kaw putun al an kʼij tam ti a Jehová in ulúmalits, jaxtám i lej belál kʼal a Jehová ani in káwintal (Is. 46:10; 55:11). Jawaʼ in tomnál ki tʼajaʼ játs ki áynanchij ku utey kʼal a Jehová. ¿Jantʼiniʼ ti éjtowal ki tʼajaʼ? Ki tsápnanchij ki exóbnaʼ an Biblia ani ki tólmiy axi kʼeʼat abal ka utey kʼal a Jehová. Max ku utey kʼal a Jehová, Jajáʼ neʼets tu ku tólmiy ani neʼets tu ku pidhaʼ «i koyattaláb ti ichích» (Is. 26:3).

18 Axi taʼtal an semana neʼets ki exóbnaʼ talchik i kʼej kaw axi kʼwajat ti putnal tin bichówil a Jehová. Neʼets ki exóbnaʼ abal u júmbinal kʼal kʼeʼat i kʼej kaw. Jayej neʼets ki exóbnaʼ jaleʼ ti lej belál abal a Jesús kʼwajatits ti eyal ti éb ani kʼwajat in okʼnál in aykolil.

AJATLÁB 61 ¡Avancen, Testigos!

^ U kʼwajat tu kʼwajíl al jun i kʼij lej kʼijidh. ¿Jaleʼ? Kom antsanáʼ jantʼiniʼ in ulal yan i kʼej kaw axi ti Biblia, in Éyaltal a Dios kʼwajatits ti ábatnom. Al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki exóbnaʼ talchik i kʼej kaw axi neʼets tu ku tólmiy abal ka tsapnéj i belomtal. Jayej, abal yab ku lej tʼeʼpin ani abal ki belaʼ abal a Jehová neʼets tu ku tólmiy xowéʼ ani axi taʼtal a kʼicháj.

^ Ka tsuʼuw an libro Kit kʼwajiy kulbél abal etsʼey, ban ajumtaláb 32, ban punto 4. Jayej kit otsits ti jw.org ani ka tsuʼuw an video In Eyaltal a Dios tujey ti abatnom ti 1914.

^ Neʼets ka elaʼ más i olchixtaláb tin kwéntaj an kʼej kaw in kʼál a Daniel, al An Ólchix Uw axi ti 15 a junio ti 2012, páginas 14 ma ti 19.

^ Ban capítulo 21 in kʼál an libro El Reino de Dios ya está gobernando, neʼets ka elaʼ más i olchixtaláb tin kwéntaj jantʼoj neʼets ka watʼey axi taʼtal a kʼicháj.