Ka tsuʼuw jawaʼ a tákuy

Kit kʼalej ti índice

EXOBINTALÁB 30

Jun i biyál kʼej kaw axi belej kʼwajat ti putnal

Jun i biyál kʼej kaw axi belej kʼwajat ti putnal

«Neʼets ku tʼajaʼ abal tatáʼ kit pejéxin kʼal an mimláb» (GÉN. 3:15).

AJATLÁB 15 Alabemos al Primogénito de Jehová

JAWAʼ NEʼETS KI EXÓBNAʼ *

1. ¿Jantʼoj in tʼajaʼ a Jehová talbél ti a Adán ani a Eva wálbin? (Génesis 3:15).

 TALBÉL ti a Adán ani an Eva wálbin, a Jehová in ólnaʼ jun i kʼej kaw axi neʼetsak kin tʼajaʼ abal patal an atikláb kin koʼoy jun i aychixtaláb. Axéʼ xi kʼej kaw kʼwajat ti Génesis 3:15 (ka ajiy).

2. ¿Jaleʼ ti lej exbadh an kʼej kaw axi ti Génesis 3:15?

2 Axéʼ xi kʼej kaw kʼwajat ti Génesis, játs an kʼaʼál libro in kʼál an Biblia. Axéʼ xi libro in kʼál an Biblia u eynal abal ki exbay patal axi más. An kʼej kaw axi kʼwajat ti Génesis 3:15 ejtíl max in teynál patal an Biblia ani tu pidhál junkats i exobchitaláb. ¿Jawaʼ játs axéʼ xi exobchixtaláb? Abal a Jehová neʼetsak kin abaʼ jitaʼ abal tu ku kʼaniy ani kin talabédhaʼ a Satanás ani in tolmiwál. * Pel jun i exobchixtaláb lej alabél abal patal axi in kʼanidhál a Jehová.

3. ¿Jantʼoj neʼets ki exóbnaʼ?

3 Al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki tókʼtsiy talchik i konowixtaláb axi u kalel kʼal a Génesis 3:15: ¿jitaʼchik játs axi u olnáb al axéʼ xi kʼej kaw?, ¿jantʼiniʼ kʼwajinek ti putnal axéʼ xi kʼej kaw? ani ¿jantʼiniʼ tu tólmiyal xowéʼ?

¿JITAʼCHIK JÁTS AXI U OLNÁB AL AXÉʼ XI KʼEJ KAW?

4. ¿Jitaʼ játs «an tsan» ani jantʼiniʼ ti exlál?

4 An kʼej kaw axi ti Génesis 3:14, 15 u kaw tin kwéntaj «jun i tsan» ani «in tsakámil», jayej in olnál tin kwéntaj «jun i mimláb» ani «in tsakámil». An Biblia tu tólmiyal ki exlaʼ jitaʼchik játs jajáʼ. * Ki tʼilaʼ okʼox «an tsan». Axéʼ yab pelak jun i lej tsan, kom jajáʼ yab neʼetsak kin éjtow kin exbay jawaʼ in uluw a Jehová ban jardín de Edén. Axéʼ xi tsan kʼwajatak ti eyendháb kʼal kʼeʼat jitaʼ. Ani an Biblia tu uchál jitaʼ játs. A Apocalipsis 12:9 in ulal «abal axéʼ xi tsan», pel a Satanás. ¿Ani jitaʼchik játs in tsakámil axéʼ xi tsan?

AN TSÁN

A Satanás, jayej u bijiyáb ti Diablo. Ti Apocalipsis 12:9 u bijiyáb «tsán». (Ka tsuʼuw an párrafo 4).

5. ¿Jitaʼchik játs in tsakámil an tsan?

5 An Biblia in ulal abal tam jun i atikláb in nitsʼbiyal kʼeʼat, ejtíl max u wenkʼonal «tin tsakámil» nixéʼ xi atikláb. ¿Jaleʼ? Kom in nitsʼbiyal in ey ani jantʼiniʼ u tsalpax. Tam, in tsakámil axéʼ xi tsan pel i ángeles ani i atikláb axi in tomolnál a Jehová ani in bichówil, antsanáʼ jantʼiniʼ tin tʼajál a Satanás. Tejéʼ kʼwajat ajidh an ángeles axi in jékʼomnaʼ a Jehová tin kʼichájil a Noé, jayej an atiklábchik axi lej pójkax ani in nitsʼbiyal a Satanás (Gén. 6:1, 2; Juan 8:44; 1 Juan 5:19; Jud. 6).

IN TSAKÁMIL AN TSÁN

I ángeles axi pójkax axi in jekómnaʼ a Jehová, jayej an atiklábchik axi in tomolnál a Jehová ani in bichówil. (Ka tsuʼuw an párrafo 5).

6. ¿Jaleʼ i exlál abal «an mimláb» yab pel a Eva?

6 Ki exóbnaʼ xowéʼ jitaʼ játs «an mimláb». ¿Walám pel a Eva? Imbáj. Ki tsálpay kʼal axéʼ. An kʼej kaw in ulal abal in tsakámil an mimláb neʼetsak kin kʼetsanchij in okʼ an tsan. I exóbnaʼits abal an tsan pel a Satanás. Jaxtám, nibal jun i atikláb in éjtowal kin tsemdhaʼ a Satanás. Kʼal axéʼ i éxbayal abal an mimláb yab pel a Eva.

7. ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal a Apocalipsis 12:1, 2, 5, 10 abal ki exlaʼ an mimláb axi ti Génesis 3:15?

7 A Apocalipsis, tu ólchal jitaʼ játs an mimláb axi u olnáb ti Génesis 3:15 (ka ajiy Apocalipsis 12:1, 2, 5, 10). Axéʼ jayej yab pel jun i lej mimláb. An Biblia in ulal abal kʼwajat kubat eblim ban ítsʼ. Ani tin okʼ in kwaʼal jun i corona kʼal 12 i ót. Jajáʼ in koʼoy jun i tsakam, axéʼ játs in Éyaltal a Dios. Axéʼ xi Eyaltaláb kʼwajat ti éb, jaxtám i éxbayal abal an mimláb jayej kʼwajat ti éb. Axéʼ xi mimláb pel in bichówil a Jehová tiwaʼ ti éb, ani tanáʼ in kwaʼal yan in tʼojnálil (Gál. 4:26).

AN MIMLÁB

Játs in bichówil a Jehová ti éb. (Ka tsuʼuw an párrafo 7).

8. ¿Jitaʼ játs in kʼaʼál tsakámil an mimláb ani jaykʼiʼ ti exláj? (Génesis 22:15-18).

8 An Biblia, jayej tu tejwamédhanchal jitaʼ játs in kʼaʼál tsakámil axéʼ xi mimláb. Axéʼ xi tsakam kwaʼalak ka waʼtsin tin yanél a Abrahán (ka ajiy Génesis 22:15-18). Axéʼ xi kʼej kaw putun kom a Jesús waʼtsin tin yanél a Abrahán (Luc. 3:23, 34). Pero a Jesús yab in éjtowalak kin tsemdhaʼ a Satanás tam ti kʼwajiy tejéʼ ban Tsabál. Jaxtám, tam ti in kwaʼalak 30 i támub, tákuyat kʼal a Jehová ani wenkʼon tin Tsakámil. Antsanáʼ tin bajuw tin kʼaʼál tsakámil an mimláb (Gál. 3:16). Tam ti a Jesús edháj, wichiy ti éb ani pidhan «in éy kʼal a Dios abal ka puwénchat», jayej pidhan «in éy ti éb ani ti Tsabál». Kʼal axéʼ xi éy, jayej neʼets «kin talabédhaʼ jawaʼ in tʼajámal a Satanás» (Heb. 2:7; Mat. 28:18; 1 Juan 3:8).

IN TSAKÁMIL AN MIMLÁB

A Jesucristo ani an 144.000 axi neʼets ti ábatnom kʼal jajáʼ. (Ka tsuʼuw an párrafos 8 ani 9).

9, 10. a) ¿Jitaʼchik jayej u bijiyáb tin tsakámil an mimláb, ani jaykʼiʼ tin bájuwalchik? b) ¿Jantʼoj más neʼets ki exóbnaʼ?

9 An Biblia in ulal abal axéʼ xi mimláb neʼetsak kin koʼoy más i tsakam. Antsanáʼ ti tejwaʼ kʼal an kaw axi in dhuchaʼ an abatwálej Pablo. Jajáʼ in dhúchunchij axéʼ xi kaw an epchalchik judíos ani kʼeʼat i epchalchik axi in áychalak ka kʼalej ti éb: «Max pélits ti kʼál a Cristo, tam pélits i tsakamláb kʼal a Abrahán ani neʼets ka batsʼuw jun i alwaʼtaláb» (Gál. 3:28, 29). Tam a Jehová in takuyal jun i epchal abal ka kʼalej ti éb, nixéʼ xi epchal in bájuwal tin tsakámil an mimláb. Tam, in tsakámil an mimláb pel a Jesucristo ani an 144.000 axi neʼets ti ábatnom kʼal jajáʼ (Apoc. 14:1). Jajáʼchik in tsápnanchal kin nitsʼbiy a Jehová ani ka tsálpaxin jantʼiniʼ Jajáʼ.

10 Xowéʼ i exlálits jitaʼchik játs axi u olnáb ti Génesis 3:15. Xowéʼ ki exóbnaʼ jantʼoj kʼwajat in tʼajál a Jehová abal ka putun axéʼ xi kaw, ani talbél neʼets ki exóbnaʼ jantʼiniʼ tu tólmiyal wawáʼ axéʼ xi kʼej kaw.

¿JANTʼINIʼ TI KʼWAJINEK TI PUTNAL AN KʼEJ KAW?

11. ¿Jantʼiniʼ ti odhnanchat «in tutúb» in tsakámil an mimláb?

11 A Génesis 3:15 in ulal, abal an tsan neʼetsak kin ódhnanchij «in tutúb» in tsakámil an mimláb. Játs jawaʼ watʼey tam ti a Satanás in tʼajaʼ abal an judíos ani an romanos kin tsemdhaʼ a Jesucristo (Luc. 23:13, 20-24). Max jun i atikláb ka tsʼojbéj in tutúb, yab neʼets kin ejtow ti bélal jayits a kʼicháj. Játs jawaʼ watʼey kʼal a Jesús. Jajáʼ tsemdháj ani kʼwajiy ti koyol ox a kʼicháj (Mat. 16:21).

12. ¿Jaykʼiʼ ani jantʼiniʼ ti neʼets ka kʼetsanchat in okʼ an tsan?

12 Abal ka putun a Génesis 3:15, a Jesús kwaʼalak ka éjtsin, kom an kʼej kaw in ulal abal kwaʼalak kin kʼetsanchij in okʼ an tsan. In tutúb a Jesús dhúbatkʼij jeley. Ox a kʼicháj talbél edháj jantʼiniʼ jun i ángel. Ani tam ka uchan kʼal a Jehová, neʼets kin talabédhaʼ a Satanás abal etsʼey, antsanáʼ neʼets kin kʼetsanchij in okʼ (Heb. 2:14). A Jesucristo neʼets ka tólmiyat kʼal an 144.000 abal kin tʼokedhaʼ an Tsabál ani kin talabédhaʼ patal in tsakámil an tsan, játs jitaʼchik in tomolnál in Éyaltal a Dios (Apoc. 17:14; 20:4, 10). *

¿JANTʼINIʼ TU TÓLMIYAL XOWÉʼ AXÉʼ XI KʼEJ KAW?

13. ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal xowéʼ ta kʼicháj axéʼ xi kʼej kaw?

13 Max tatáʼ a tʼójonchal a Jehová, tam axéʼ xi kʼej kaw kʼwajatits ti tólmiyal ta ejatal. Tam ti a Jesús kʼwajiy tejéʼ ti Tsabál, in nitsʼbiy lej alwaʼ in ey a Jehová (Juan 14:9). Antsanáʼ tu tolmiyámal abal ki exlaʼ a Jehová ani ki kʼanidhaʼ. A Jesús jayej kʼwájinek tu pidhál yan i exobchixtaláb ani in okʼnál lej alwaʼ in bichówil a Jehová. Jayej tu exobchámal jantʼoj ki tʼajaʼ ti ejatal abal ki kulbedhaʼ a Jehová. Ani i bátsʼuwal yan i alwaʼtaláb kom a Jesús in jilaʼ ka odhnanchat in tutúb tam ti in bínaʼ in ejatal. Tam ti a Jesús tsemets pel ejtíl max in bínaʼ ti tsʼakchixtaláb in ejatal abal wawáʼ «ku pákwlanchat i wálab» (1 Juan 1:7).

14. ¿Jaleʼ ti exlál abal an kʼej kaw axi in uluw a Jehová ban Edén yab neʼetsak ka putun dhúbatkʼij?

14 Kʼal jawaʼ in uluw a Jehová ti Edén, in tejwamédhaʼ abal yab neʼetsak ka putun dhúbatkʼij axéʼ xi kʼej kaw. Neʼetsak kin yejenchij i kʼij abal an mimláb kin koʼoy in tsakámil, jayej abal a Satanás kin tamkuy in tolmiwál. Ani neʼetsak kin yejenchij i kʼij abal in tsakámil an tsan kin ódhnaʼ in tsakámil an mimláb. ¿Jaleʼ ti lej exbadh ki exlaʼ axéʼ? Tu tólmiyal ki tʼilaʼ abal axéʼ xi xeʼtsintaláb kʼwajat abatnadh kʼal a Satanás ani abal neʼets kin ódhnaʼ in bichówil a Jehová. Yan i támub talbél a Jesús in tʼilchij nixéʼ in aykolil, abal neʼets ku odhnáj (Mar. 13:13; Juan 17:14). I tʼajámal ti kwéntaj, abal axéʼ xi kʼej kaw más kʼwajinek ti putnal ban 100 i támub axi watʼenek. ¿Jaleʼ?

15. a) ¿Jaleʼ an xeʼtsintaláb xowéʼ más tu kʼwiyál? b) ¿Jaleʼ ti yab in tomnál ki tsʼejnaʼ a Satanás?

15 Ti 1914 a Jesús punuwat ti Tsʼálej ti éb ani in petʼnaʼ abal Tsabál a Satanás. Xowéʼ ta kʼicháj, a Satanás expidh in éjtowal kin kʼambiy an atiklábchik ani lej weʼits neʼets ka talabedháj (Apoc. 12:9, 12). Jaxtám kʼwajat lej tsakúl ani in odhnál in bichówil a Jehová (Apoc. 12:13, 17). In tʼajámal abal an xeʼtsintaláb tu ku kʼwiyaʼ más ani tu ku ódhnaʼ. Pero yab in tomnál ki tsʼejnaʼ a Satanás nibal in tolmiwál. Wawáʼ jayej i lej belál kʼal axéʼ xi kaw axi in uluw an abatwálej Pablo: «A Dios lej alwaʼ inik kʼal wawáʼ, jaxtám lej jolát max jitaʼ tu ku tomolnaʼ» (Rom. 8:31). In tomnál ki lej belaʼ kʼal a Jehová kom i tʼajámalits ti kwéntaj abal in putumal yan jantʼoj kʼal jawaʼ in ulal Génesis 3:15.

16-18. ¿Jantʼiniʼ ti tolmiyámej a Curtis, a Ursula ani a Jessica kom in exbayámal a Génesis 3:15?

16 An kʼej kaw axi ti Génesis 3:15 tu tólmiyal abal ki tamétnaʼ jawákits tam kʼibataláb axi ki koʼoy. A Curtis pel jun i misionero axi u tólmix ti Guam, jajáʼ in ulal: «U tametnámal pílchik i kʼibataláb ani junchikíl u atsʼámal abal yabáts neʼets ku ejtow ku áynanchij ku tʼójonchij a Jehová. Pero tam in kʼwajíl ku tsalpay kʼal an kaw axi kʼwajat ti Génesis 3:15, nixéʼ tin tólmiyal abal ku belaʼ más kʼal a Jehová». A Curtis in lej aychalits tam a Jehová kin talabédhaʼ patal an kʼibataláb.

17 A Ursula pel jun i epchal axi u kʼwajíl ti Baviera (Alemania), jajáʼ in ulal abal tam tin exbay a Génesis 3:15 in belaʼ más abal an Biblia pel in Káwintal a Dios. Kʼeʼat jantʼoj axi in jikʼpaʼ an epchal, játs abal patal axi más an kʼej kaw u kalel kʼal a Génesis 3:15. A Ursula in ulal: «U lej kulbétnaʼ ku exbay abal a Jehová dhúbatkʼij in tʼajaʼ jantʼoj abal wawáʼ ki koʼoy jun i aychixtaláb».

18 A Jessica pel jun i epchal axi u kʼwajíl ti Micronesia, jajáʼ in ulal: «Yab jaykʼiʼ neʼets ku ukʼchiy jantʼiniʼ tu atsʼaʼ tam tu exlaʼ tin kwéntaj a Jehová. U exbay abal kʼwajat ti putnal a Génesis 3:15. U exbay abal jawaʼ xowéʼ i watʼál yab játs jawaʼ a Jehová in kwaʼal tsalpadh abal wawáʼ. Axéʼ xi kʼej kaw jayej tin tólmiy ku exbay, abal jawaʼ más exbadh xowéʼ játs ki tʼójonchij a Jehová, kom antsanáʼ neʼets ki ejtow ku kʼwajiy kulbél xowéʼ ani abal etsʼey».

19. ¿Jaléʼ i lej belál abal neʼetsej ka putun jawaʼ in kʼíbchalej kʼal an kʼej kaw?

19 Xowéʼ i exobnámal abal a Génesis 3:15, kʼwájatej ti putnal. I éxbayalits jitaʼ játs in tsakámil an mimláb ani in tsakámil an tsan. A Jesús, játs in kʼaʼál tsakámil an mimláb. Xowéʼ jeleyits in tutúb ani kʼwajatits ti eyal tiwaʼ ti éb, yabáts jaykʼiʼ neʼets ka tsemets ani in kwaʼal yan in éy. Jayej, weʼits neʼets ka tamkun tiwaʼ ti éb patal in tsakámil axéʼ xi mimláb, játs an 144.000. Putnénekits yan jantʼoj kʼal axéʼ xi kʼej kaw, jaxtám i lej belál abal neʼetsej ka putun axi in kʼíbchalej. Lej weʼits neʼets ka kʼetsanchat in okʼ an tsan. Neʼets ki atsʼaʼ lej kulbél tam ka talabedháj a Satanás abal etsʼey. Biyat u ulel nixéʼ xi kʼicháj, ki áynanchij ki tʼójonchij a Jehová ani ki lej belaʼ kʼal Jajáʼ. A Jesucristo ani an 144.000, neʼetschik ka tʼójon junax abal kin lábliy «patal an atikláb axi tin puwél an tsabál» (Gén. 22:18).

AJATLÁB 23 Jehová ha empezado su gobierno

^ Abal ki exbay alwaʼ an exobchixtaláb axi ti Biblia, i yéjenchal ki exbay jayej an kʼej kaw axi ti Génesis 3:15. Max ki exbay alwaʼ axéʼ xi kʼej kaw, neʼets ki belaʼ más kʼal a Jehová ani abal etsʼey in pútuwal jawaʼ in ulal.

^ Ka tsuʼuw an apéndice B1 axi kʼwajat ban Traducción del Nuevo Mundo, «El mensaje de la Biblia».

^ Ka tsuʼuw an recuadro «Jitaʼchik játs axi u olnáb ti Génesis 3:14, 15».

^ Ka tsuʼuw an recuadro « Jantʼiniʼ ti putnének a Génesis 3:15».