Ka tsuʼuw jawaʼ a tákuy

Kit kʼalej ti índice

¿A exlálak?

¿A exlálak?

¿Jaleʼ ti an tsʼalej David in kwaʼalak talchik i soldados axi yab pelak i israelitas?

AN TSʼALEJ David in tʼojondhálak talchik i soldados axi yab pelak i israelita, ejtíl a Zélec pelak i ammonita, a Urías pelak i hitita ani a Itmá pelak moabita (1 Crón. 11:​39, 41, 46). a Jayej waʼatsak i soldados «axi pelak i keretitas, i peletitas ani an guititas» (2 Sam. 15:18). Walám an keretitas ani an peletitas pelak in yanél an filisteos (Ezeq. 25:16). Ani an guititas u kʼwajilak ban bichow axi ti Gat (Jos. 13:​2, 3; 1 Sam. 6:​17, 18).

¿Jaleʼ ti a David in batsʼuw ka tolmiyat kʼal i atiklábchik axi yab pelak i israelitas? Jajáʼ in exlálak abal neʼetsak ka lej tolmiyat kʼal axéʼchik xi inik kom jayej in léʼakchik kin kʼakʼnaʼ a Jehová. Jun i tʼiplab, jun i diccionario (The New Interpreterʼs Dictionary of the Bible) in uluw axéʼ tin kwéntaj an keretitas ani an peletitas: «Jajáʼchik yab in walbaʼ a David tam in tamétnaʼ yan i kʼibataláb». ¿Jaleʼ ti exlál axéʼ? Jun a kʼicháj an tsʼalej David walbáj kʼal an israelitas kom kʼalechik in tólmiyal «a Seba», pero kʼal axi yab walbáj pel kʼal an keretitas ani an peletitas, kʼal jajáʼchik játs ti tolmiyat abal kin ataʼ a Seba (2 Sam. 20:​1, 2, 7). Al kʼeʼat a kʼicháj, a David exan ka tixkʼáj ti tsʼalej kʼal in kwitólil Adonías. Pero a David yab walbáj kʼal an keretitas ani an peletitas ani tolmixin abal a Salomón játs ka wenkʼon ti tsʼalej, kom in exlálakchik abal játs axi takuyámej kʼal a Jehová (1 Rey. 1:​24-27, 38, 39).

Kʼeʼat inik axi in lej tólmiy a David pel a Ittái an guitita. Jajáʼ ani 600 i inik in tólmiy a David tam ti exan ka tixkʼáj ti tsʼalej kʼal in tsakámil Absalón, kom a Absalón játs in léʼak abal ka tʼajan ti tsʼalej. A David in uchaʼ a Ittái abal jajáʼ yab in yéjenchalak ka tolmixin kom yab pelak i israelita. Pero a Ittái in uluw axéʼ: «A Jehová ani tatáʼ a exlálchik abal juʼtámakits kit kʼwajiy tatáʼ, tanáʼ neʼets kin kʼwajiy nanáʼ jayej, belits max kwaʼal kin tsemets» (2 Sam. 15:​6, 18-21).

A Ittái in lej tólmiy a David, kom in exlálak abal játs axi in takuy a Jehová abal ti tsʼalej.

An keretitas, an peletitas ani an guititas talak al pil i bichow, pero jajáʼchik in exlálak abal a Jehová játs an Dios axi chubax ani abal a David játs axi takudh kʼal a Jehová. A David in atsʼálak lej alwaʼ kom in exlálak abal etsʼey neʼetsak ka tolmiyat kʼal axéʼchik xi inik.

a An abatnaxtaláb axi kʼwajat ti Deuteronomio 23:​3-6 in ulal abal an ammonitas ani an moabitas yab in tomnálak ka ajiyat kʼal an israelitas. Axéʼ tu tejwamédhanchal abal jajáʼchik yab in éjtowalak kin batsʼuw patal an lablixtaláb axi jun i israelita in bátsʼuwalak. Pero yab u kʼánchinalak kin junkuw an israelitas ani ka kʼwajiychik kʼal jajáʼ. Ban libro Perspicacia para comprender las Escrituras, ki kʼalej juʼtáj tin ulal «Ammonitas» ani talbél juʼtáj tin ulal «Se casan con israelitas».