Patal i exlál abal expidh a Jehová játs axi in tomnál ti ábatnom, jayej i exlál abal wawáʼ játs axi kwaʼal ki takuy max neʼets ki kʼakʼnaʼ a Jehová o imbáj. Pero al nixéʼ xi revista i exóbnaʼ abal waʼats kʼeʼat i tsalap axi más exbadh: ka tʼoke in bij a Jehová.

¿Jaleʼ ti xowéʼ i ulal abal jawaʼ más exbadh játs ka tʼoke in bij a Jehová? Ki tsuʼuw ox i tsalap.

An kʼaʼál tsalap játs abal ban jardín de Edén, a Satanás in kawiliy in bij a Jehová kom in léʼak kin lúklinchij. A Satanás in tʼajaʼ abal a Eva kin tsalpay abal a Jehová lej tsʼeʼnej ani lej tsapik in ey kʼal wawáʼ. Jayej in tʼajaʼ abal a Eva kin tsalpay abal yab chubax jawaʼ uchnének kʼal a Jehová, antsanáʼ tejwaméj ejtíl max a Jehová u janamkáw. Tanáʼ ti tujey a Satanás in bukʼuwal i janamtaláb tin kwéntaj a Jehová, ani jaxtám ti exláj ti «Diablo» kom játs in léʼ kin uluw nixéʼ an kaw (Juan 8:44). A Eva in bélchij in jánamtal a Satanás, in jékʼomnaʼ a Dios ani antsanáʼ in tejwamédhaʼ abal yab in léʼ abal ka abatnáj kʼal a Jehová (Gén. 3:1-6). Xowéʼ ta kʼicháj, a Satanás in áynanchal kin lúklinchij in bij a Jehová, kom in bukʼuwal yan i janamtaláb tin kwéntaj Jajáʼ. An atiklábchik axi kin belaʼ axéʼ xi janamtaláb, walám neʼets kin atsʼaʼ más kʼibat kin bélkaʼ a Jehová. Patal axi i kʼakʼnál a Jehová i lej yajnál ki tsuʼuw abal luklinchámej in bij, kom u kánchinal yan in jánamtal. Játs nixéʼ axi in tʼajámal ka waʼtsin yan i yajchiktaláb ani i pojkaxtaláb tin puwél an Tsabál.

An tsabchíl tsalap játs abal a Jehová in léʼ tu ku tólmiy patal wawáʼ, ani jaxtám neʼets kin tʼokedhaʼ in bij, nixéʼ játs jawaʼ más exbadh abal Jajáʼ. Jaxtám in ulúmal: «Neʼets ku tʼokedhaʼ u bij» (Ezeq. 36:23). Al jun i oláb axi in tʼajaʼ a Jesús, in uluw: «Tátaj axi it kʼwajat ti éb, ka tʼokedhaʼ a bij». Antsanáʼ tu exóbchij abal jawaʼ más exbadh ti olábil, játs ki konoy abal ka tʼoke in bij a Jehová (Mat. 6:9). An Biblia tu tʼilchal yaníl abal jawaʼ más exbadh játs ka tʼoke in bij a Jehová. Ki tsuʼuw talchik i tʼiplab: «Ka puwénchij in bij a Jehová kom antsanáʼ tin tomnál ka tʼajan» (1 Crón. 16:29; Sal. 96:8). «Ka ajtinchij in bij a Jehová» (Sal. 66:2). «Neʼets ku puwénchij abal etsʼey a bij» (Sal. 86:12). Jun a kʼicháj tam ti a Jesús kʼwajatak ban templo ti Jerusalén, in uchaʼ in Tátaj: «U lej léʼ Tátaj ti eb abal expidh tatáʼ kit puwédhanchat a bij», ani tam tokʼtsin a Jehová ma ti eb: «U puwedhámalits u bij ani neʼets ku púwedhayej juníl» (Juan 12:28). a

An oxchíl tsalap játs abal a Jehová in léʼ abal ka aynanchat ka puwénchat in bij abal etsʼey. ¿Jantʼoj neʼets ka watʼey kʼal in bij a Jehová talbél kʼal an Mil i Támub? ¿Jantʼoj neʼets kin tsalpay an ángeles ani an atiklábchik tin kwéntaj in bij a Jehová? Abal ki exlaʼ axéʼ, ki tʼilaʼ tsablom an tsalap axi kʼwajat i exobnál. An kʼaʼál játs abal kwaʼal ki takuy ti kwetemtal max neʼets ku kʼwajiy putudh kʼal a Jehová, ani an tsabchíl játs abal expidh a Jehová in tomnál tu ku ábatnaʼ. Tin taltal  an Mil i Támub neʼets ki ejtow ki tejwamédhaʼ abal i léʼ ku kʼwajiy putudh kʼal a Jehová, pero talbél kʼal nixéʼ yabáts neʼets ki yejenchij ki tejwamédhaʼ, ¿jaléʼ? Kom neʼets ku kʼwajiyits tʼokat, ani neʼets ki éjtowits ku kʼwajiy abal etsʼey. Kʼeʼat jantʼoj axi yabáts neʼets kin yejenchij ka tejwamedháj játs abal expidh a Jehová in tomnál ti ábatnom. ¿Jaleʼ? Kom al nixéʼ xi kʼij patal neʼets kin tʼajaʼ ti kwéntaj abal expidh a Jehová u ábatnom tekedh. Yabáts neʼets ka waʼtsin jitaʼ axi kin tsalpay kʼeʼat jantʼoj. Patal neʼets kin atsʼaʼ lej kulbél kom expidh neʼets ka abatnáj kʼal a Jehová. Pero, ¿jantʼoj neʼets ka watʼey kʼal in bij a Jehová?

Tam kin bajuw nixéʼ a kʼicháj, in bij a Jehová neʼets ka kʼwajiyits tʼokat kom yabáts neʼets ka waʼtsin kʼal jitaʼ ka kawiliyat. Pero patal an ángeles ani an atikláb neʼets kin áynanchij kin puwénchij in bij a Jehová, kom a Jehová neʼets kin tʼajaʼ yan jantʼoj lej alabél. Jun i tʼiplab, a Jesús neʼets kin koʼoy yan i tsaʼataláb ani neʼets kin wíchbanchij a Jehová an Eyaltaláb, ani tam a Jehová «neʼets ka jilkʼon ti ábatnom kʼal patal» (1 Cor. 15:28). Jayej, patal an atikláb axi ka kʼwajiy ban tsabál «neʼets kin bájuwits tin tsakámil a Dios» (Rom. 8:21). Ani tam neʼets ka pútunits in tsalápil a Jehová, neʼets kin talaʼ tamkuy axi kʼwajat ti éb ani ti tsabál, ani neʼets kin bájuwchik ejtíl junkats i yaneláb (Efes. 1:10).

¿Jantʼoj neʼets kin atsʼaʼ in yanél a Jehová tam ka pútunits patal axéʼ? Patal axi ka kʼwajiy ti éb ani ti tsabál expidh neʼets kin léʼnaʼ kin puwénchij in bij a Jehová. A David in dhuchaʼ axéʼ xi kaw: «Ka puwénchat a Jehová Dios […]. Ka puwénchat in bij abal etsʼey» (Sal. 72:18, 19). Tin nakél i ejatal, neʼets ki áynanchij ki exlaʼ yan jantʼoj tin kwéntaj a Jehová ani jaxtám etsʼey neʼets ki léʼnaʼ ki puwénchij in bij.

In bij a Jehová tu tʼajál ki tsalpay jantʼiniʼ játs Jajáʼ in éy, ejtíl, tu tʼilchal abal Jajáʼ lej kʼanidhom (1 Juan 4:8). Etsʼey neʼets ki tʼilaʼ abal a Jehová tu tsʼejkaʼ kom tu kʼanidhál, in abaʼ in tsakámil tejéʼ tsabál kom tu kʼanidhál, ani in léʼnaʼ kin tejwamédhaʼ abal Jajáʼ u ábatnom tekedh, kom tu kʼanidhál. Jayej neʼets ki tsuʼuw jantʼiniʼ a Jehová in abál yan i lablixtaláb kom chubax tu kʼanidhál. Etsʼey neʼets ki léʼnaʼ ku utey más kʼal a Jehová ani neʼets ki léʼnaʼ ki ajtinchij in bij (Sal. 73:28).