1, 2. ա) Ի՞նչ հարցեր կարող ես տալ ինքդ քեզ։ բ) Ի՞նչ ժամանակահատվածում են ապրել 12 մարգարեներից մի քանիսը, և ինչպիսի՞ն էր Միքիայի տրամադրվածությունը։

 ՈՐՔԱ՞Ն երկար ես սպասում Եհովայի օրվան, երբ ողջ երկրագունդը կմաքրվի չարությունից։ Իսկ որքա՞ն ես պատրաստ սպասելու։ Ի՞նչ տրամադրվածությամբ ես սպասում, և ինչպե՞ս է դա ազդում քո ապրելակերպի վրա։ Անկասկած, վերոնշյալ հարցերին չես պատասխանի այնպես, ինչպես կպատասխանեին եկեղեցի հաճախողները, որոնք ապրում են իրենց հաճույքները բավարարելու համար, և միևնույն ժամանակ երկնային կյանքի հույս են փայփայում։

² 12 մարգարեների գրքերը բազմաթիվ օգտակար մտքեր են պարունակում, որոնք կարող են օգնել քեզ սպասելու այդ մեծ օրվան, չէ՞ որ նրանցից շատերը ապրել են այն ժամանակ, երբ Աստված պետք է շուտով իրագործեր իր դատավճիռը։ Օրինակ՝ Միքիան ծառայում էր որպես մարգարե այն ժամանակահատվածում, երբ մոտենում էր Սամարիայի կործանումը, որը տեղի էր ունենալու մ.թ.ա. 740 թ.-ին (տե՛ս 20-րդ և 21-րդ էջերի ժամանակագրական աղյուսակը)։ Ավելի ուշ Եհովան դատաստան էր իրագործելու Հուդայի թագավորության դեմ։ Միքիան հստակ չգիտեր, թե երբ է Եհովան սկսելու գործել, սակայն նա չէր մտածում, որ պետք է անգործ նստի՝ հուսալով, որ Եհովայի օրվան քիչ ժամանակ է մնացել։ Ահա թե ինչ ասաց նա. «Իսկ ես արթնությամբ կսպասեմ Եհովային։ Ես համբերությամբ կսպասեմ իմ փրկության Աստծուն։ Իմ Աստվածը կլսի ինձ» (Միքիա 7։7)։ Միքիան ասես դիտակետում ծառայող դետ լիներ, ով վստահ էր, որ Եհովան անպայման կգործի (2 Սամուել 18։24–27; Միքիա 1։3, 4)։

 3. Ի՞նչ տրամադրվածություն ունեին Ամբակումն ու Սոփոնիան Երուսաղեմի կործանումից առաջ։

 ³ Իսկ այժմ ժամանակագրական աղյուսակով տեսնենք, թե երբ են ծառայել Սոփոնիա և Ամբակում մարգարեները։ Նրանք ծառայել են այն ժամանակահատվածում, երբ մոտենում էր մ.թ.ա. 607 թ. Երուսաղեմի կործանումը։ Այդուհանդերձ, այս մարգարեները չէին կարող իմանալ, թե Աստծու դատավճռի իրականացմանը մնացել է շատ քիչ ժամանակ, թե մի քանի տասնամյակ (Ամբակում 1։2; Սոփոնիա 1։7, 14–18)։ Սոփոնիան գրում է. «Ուստի սպասեք ինձ,— ասում է Եհովան,— մինչև այն օրը, երբ ես վեր կենամ, որ ավար վերցնեմ, որովհետև իմ դատավճիռն այն է, որ.... նրանց վրա թափեմ իմ ցասումը, իմ ողջ բորբոքված բարկությունը» (Սոփոնիա 3։8)։ Իսկ ի՞նչ կարելի է ասել Ամբակումի մասին, որն ապրել է Սոփոնիայից փոքր-ինչ ավելի ուշ։ Նա գրում է. «Տեսիլքը պետք է կատարվի նշանակված ժամանակին. այն շտապում է իր ավարտին և չի ստի։ Եթե հապաղի էլ, սպասի՛ր նրան, որովհետև անպատճառ պիտի կատարվի, այն չի ուշանա» (Ամբակում 2։3)։

 4. Ինչպիսի՞ հանգամանքներում էին մարգարեանում Սոփոնիան ու Ամբակումը, և ի՞նչ վերաբերմունք ունեին նրանք։

⁴ Քննենք Սոփոնիա 3։8-ի և Ամբակում 2։3-ի համատեքստը։ Այն ժամանակ, երբ որոշ հրեաներ ասում էին՝ «Եհովան ո՛չ բարիք է անում, ո՛չ չարիք», Սոփոնիան ազդարարում էր Եհովայի բարկության օրվա մասին։ Այդ օրը թե՛ անհնազանդ հրեաները, թե՛ թշնամի ազգերը Աստծու բարկությունը իրենց կաշվի վրա էին զգալու (Սոփոնիա 1։4, 12; 2։2, 4, 13; 3։3, 4)։ Քո կարծիքով՝ Սոփոնիան վախենո՞ւմ էր Աստծու դատաստանից ու բարկությունից։ Ո՛չ, քանի որ նրան ասվել էր «սպասել» այդ օրվան։ Իսկ ինչպիսի՞ն էր Ամբակումի վերաբերմունքը։  Այս մարգարեին նույնպես ասվել էր՝ «սպասիր նրան»։ Դու ճիշտ եզրակացություն կանես՝ մտածելով, որ Սոփոնիան և Ամբակումը գալիք իրադարձություններին թեթևամտորեն չէին վերաբերվում և չէին ապրում այնպես, ասես ոչինչ չի փոխվելու (Ամբակում 3։16; 2 Պետրոս 3։4)։ Ինչպես արդեն նշվեց, այս երկու մարգարեները պետք է սպասեին, ինչը շատ կարևոր էր։ Մենք գիտենք, որ նրանց սպասելիքները իրականացան մ.թ.ա. 607-ին։ Հետևաբար, Եհովայի օրվան սպասելը իմաստուն քայլ էր։

5, 6. Ի՞նչ տրամադրվածություն պետք է ունենանք՝ հաշվի առնելով, թե ինչ ժամանակներում ենք ապրում, և թե որքան մոտ է Աստծու նպատակների կատարման ժամանակը։

⁵ Դու նույնպես բոլոր հիմքերն ունես վստահ լինելու, որ «Եհովայի բարկության օրը» կգա, և ներկայիս համակարգը կկործանվի։ Այդ օրն էլ պատմության էջերում կգրվի որպես արժանահավատ իրադարձություն։ Ինչ խոսք, դու կասկած չունես, որ այդպես կլինի։ Սոփոնիայի ու Ամբակումի նման՝ դու էլ չգիտես, թե այդ օրը երբ կգա (Մարկոս 13։32)։ Սակայն այդ օրը հաստատ կգա, և մեր օրերում աստվածաշնչյան մարգարեությունների կատարումը ցույց է տալիս, որ այն շուտով գալու է։ Ուստի քեզ էլ է վերաբերում այդ մարգարեներին ուղղված Եհովայի հորդորը՝ «սպասիր նրան»։ Բացի այդ, միշտ հիշիր մի կարևոր ճշմարտություն. մեր Աստված միակ Աստվածն է, որ «գործում է հանուն նրա, ով սպասում է իրեն» (Եսայիա 64։4)։

⁶ «Եհովայի բարկության օրվան» սպասելու մեր պատրաստակամությունը և ամուր համոզվածությունը, որ այդ օրը կգա ճիշտ ժամանակին, պետք է երևա համապատասխան գործերից։ Դա ներդաշնակ է այն  բանին, ինչ Հիսուսը հորդորեց իր առաքյալներին, նաև բոլոր օծյալ քրիստոնյաներին՝ ասելով. «Թող ձեր մեջքերը գոտևորված լինեն, և ձեր ճրագները՝ վառված, իսկ դուք նման եղեք այն մարդկանց, ովքեր սպասում են, թե իրենց տերը երբ կվերադառնա.... Երջանիկ են այն ծառաները, որոնց տերը արթուն կգտնի, երբ գա։ Ճշմարիտ ասում եմ ձեզ. նա գոտին կկապի, սեղանի շուրջ թիկնել կտա նրանց և մոտ գալով՝ սպասավորություն կանի նրանց» (Ղուկաս 12։35–37)։ Այո՛, այն, թե ինչպես ենք սպասում այդ օրվան, ցույց է տալիս մեր համոզվածությունն այն բանում, որ Եհովայի մեծ օրը նույնիսկ մեկ րոպե չի ուշանա. այն կգա իր նշանակված ժամանակին։

7, 8. ա) Ի՞նչ է նշանակում Աստծու համբերությունը մարդկանց համար։ բ) Պետրոսի խոսքերի համաձայն՝ ինչպիսի՞ն պետք է լինի մեր տրամադրվածությունը։

⁷ Նախքան 1914 թ.-ին Թագավորությունը կհաստատվեր երկնքում, Աստծու ծառաներն արդեն սպասում էին Եհովայի օրվան։ Նրանք այսօր էլ շարունակում են սպասել։ Սակայն ինչպես անցյալում նրանք անգործունյա վիճակում չեն եղել, այնպես էլ հիմա ակտիվորեն կատարում են վկայություն տալու գործը, որն Աստված հանձնարարել է իրենց (Գործեր 1։8)։ Մի պահ մտածիր. եթե Եհովայի օրը եկած լիներ 1914 թ.-ին կամ նույնիսկ 40 տարի առաջ, արդյոք դու կլինեի՞ր «սուրբ վարքին բնորոշ արարքներով և աստվածանվեր գործերով» հայտնի մարդ (2 Պետրոս 3։11)։ Իսկ քո հարազատնե՞րը, ովքեր Վկաներ են, կամ ժողովի քո մտերիմ ընկերնե՞րը... Այո՛, սպասման այս ժամանակահատվածը քեզ և ուրիշներին փրկության հնարավորություն է տվել, ինչպես նշված է 2 Պետրոս 3։9-ում։ Այն փաստը, որ Եհովան այս չար համակարգը չի վերացրել Թագավորության հաստատումից անմիջապես հետո, շատերին է հնարավորություն տվել զղջալու, ինչպես որ նինվեցիները զղջացին ու փրկվեցին։ Մենք համամիտ ենք Պետրոս առաքյալի խոսքերին. «Մեր Տիրոջ համբերությունը  փրկություն համարեք» (2 Պետրոս 3։15)։ Մարդիկ այսօր էլ հնարավորություն ունեն զղջալու և փոխելու իրենց ապրելակերպն ու մտածելակերպը։

⁸ Կարդալով Միքիայի, Սոփոնիայի և Ամբակումի օրերի մասին՝ քրիստոնյաներից ինչ-որ մեկը գուցե մտածի, որ այն ժամանակվա դեպքերը այդքան էլ հետաքրքիր չեն մեզ համար։ Նա գուցե ասի. «Այդ ամենը շատ վաղուց է եղել»։ Սակայն այդ դեպքերից կարելի է շատ արժեքավոր դասեր սովորել։ Ինչպես արդեն նշվեց, Պետրոսը քրիստոնյաներին հորդորում էր հայտնի լինել «սուրբ վարքին բնորոշ արարքներով և աստվածանվեր գործերով», իսկ այդ խոսքերից անմիջապես հետո նա շեշտում է, որ անչափ կարևոր է «սպասել ու մտքում վառ պահել Եհովայի օրվա ներկայությունը» (2 Պետրոս 3։11, 12)։ Ուստի մենք պետք է մեր «մտքում վառ պահենք» այդ օրը և «սպասենք նրան»։

 9. Ինչո՞ւ է հարկավոր արթնությամբ սպասել Եհովայի օրվան։

⁹ Անկախ այն բանից՝ մի քանի տարի ենք ծառայում Եհովային, թե տասնամյակներ, լավ կլինի մտածել. «Արթնությա՞մբ եմ սպասում Եհովային, դրսևորո՞ւմ եմ այն ոգին, որ Միքիան էր դրսևորում» (Հռոմեացիներ 13։11)։ Ինչ խոսք, մարդիկ ուզում են իմանալ, թե որքան ժամանակ է մնացել, և երբ է գալու վերջը։ Սակայն մենք չենք կարող դա իմանալ։ Հիշենք, թե ինչ ասաց Հիսուսը. «Եթե տանտերը իմանա, թե գիշերվա որ ժամին է գողը գալու, արթուն կմնա և թույլ չի տա, որ իր տուն ներխուժեն։ Դրա համար դուք էլ պատրաստ եղեք, որովհետև այն ժամին, որ չեք կարծում, մարդու Որդին կգա» (Մատթեոս 24։43, 44)։

10. Սպասելու հարցում ի՞նչ օրինակ է թողել Հովհաննես առաքյալը։

¹⁰ Հիսուսի խոսքերը հիշեցնում են այն, ինչ գրի են առել Միքիան, Սոփոնիան և Ամբակումը։ Սակայն Հիսուսը չէր խոսում անցյալի մասին, նա դիմում էր իր հետևորդներին, այդ թվում նաև մեզ։ Շատ նվիրված քրիստոնյաներ հետևում են Հիսուսի խորհրդին և շարունակում են սպասել։ Հովհաննես առաքյալը այս առումով լավ օրինակ է թողել։ Նա այն չորս առաքյալներից մեկն էր, որը Ձիթենյաց լեռան վրա Հիսուսին հարցրեց  աշխարհի վախճանի մասին (Մատթեոս 24։3; Մարկոս 13։3, 4)։ Դա 33 թվականն էր, սակայն Հովհաննեսը վաղօրոք չէր կարող իմանալ, թե կանխագուշակված դեպքերը երբ տեղի կունենան։ Իսկ այժմ պատկերացրու, որ այդ դեպքից անցել է 60 տարի։ Հովհաննեսն արդեն ծեր է, սակայն չի հոգնել սպասելուց, չի կորցրել իր արթնությունը։ Հակառակը՝ լսելով Հիսուսի խոսքերը՝ «այո՛, շուտով գալիս եմ»՝ նա ասում է. «Ամե՛ն։ Ե՛կ, Տե՛ր Հիսուս»։ Հովհաննեսը չէր ափսոսել, որ տարիներ շարունակ սպասել էր։ Նա համոզված էր, որ դատաստան անելիս Եհովան կվարձատրի ամեն մեկին իր գործերի համեմատ (Հայտնություն 22։12, 20)։ Հովհաննեսն ուզում էր հետևել Տեր Հիսուսի խորհրդին և պատրաստ լինել այդ օրվան, երբ էլ այն գար։ Իսկ դու ունե՞ս այդպիսի ցանկություն։

11. Ինչո՞վ էին Միքիայի և Օսեեի ժամանակակիցները տարբերվում այդ մարգարեներից։

¹¹ Ուրիշ ի՞նչ կարող ենք սովորել մարգարեներից, ովքեր ապրել են այն ժամանակահատվածում, երբ մոտենում էր Եհովայի դատավճիռների իրականացման ժամանակը՝ սկզբում Իսրայելի, հետո՝ Հուդայի վրա։ Միքիան արթնությամբ  և համբերությամբ սպասում էր, մինչդեռ շատերը այդպես չէին վարվում, քանի որ ատում էին բարին և սիրում էին չարը։ Միքիան նախազգուշացնում էր նրանց, որ եթե չփոխվեն, ապա «կկանչեն Եհովային, բայց նա չի պատասխանի» (Միքիա 3։2, 4; 7։7)։ Դիմելով Իսրայելի հյուսիսային թագավորությանը՝ Միքիայի ժամանակակից Օսեեն օգտագործել է գյուղատնտեսությանն առնչվող արտահայտություններ. «Ձեզ համար արդարությամբ սերմեք և սիրառատ բարությամբ հնձեք։ Ձեզ համար վարելահող հերկեք, քանի դեռ ժամանակ կա Եհովային փնտրելու»։ Սակայն Օսեեի խոսքերին ականջ դնող չկար։ Իսրայելացիները «անօրենություն հերկեցին», ուստի անարդարություն հնձեցին (Օսեե 10։12, 13)։ Նրանք վատ բաներ էին հանդուրժում, և իրենք էլ մասնակցում էին նման գործերի՝ ապավինելով իրենց և ոչ թե Եհովայի ճանապարհին։ Այսօր գուցե անհասկանալի լինի, թե ինչպես կարող էր նման բան լինել Աստծու ժողովրդի հետ, որն ապրում էր Ավետյաց երկրում։ Օսեեն նշեց, թե որն էր նրանց խնդրի արմատը. նրանց մտածելակերպը, սրտի վիճակը։ Մենք, որ սպասում ենք Եհովայի մեծ օրվան, նույնպես պետք է զգույշ լինենք, որ չդրսևորենք նման տրամադրվածություն ու չդառնանք նրանց նման, ովքեր «կշտացան»։

12. ա) Ի՞նչ դատապարտելի վարքի վրա էր հրավիրում Օսեեն իսրայելացիների ուշադրությունը նախքան մ.թ.ա. 740 թ.։ բ) Ինչի՞ց էր երևում, որ ժողովուրդը «կշտացել» էր։

¹² Մտնելով Ավետյաց երկիր, որտեղ կաթ ու մեղր էր բխում՝ իսրայելացիները սկսեցին բարգավաճել։ Իսկ ինչպիսի՞ն էր նրանց տրամադրվածությունը։ Օսեեն հաղորդում է Եհովայի խոսքերը. «Դու կշտացար քո արոտավայրում։ Կշտացար, ու սիրտդ մեծամտացավ։ Այդ պատճառով մոռացար ինձ» (Օսեե 13։6)։ Այս վտանգի մասին Աստված դեռ դարեր առաջ էր նախազգուշացրել իր ժողովրդին (2 Օրենք 8։11–14; 32։15)։ Սակայն Օսեեի և Ամոսի օրերում իսրայելացիները մոռացել էին այս նախազգուշացումը՝ նրանք «կշտացել» էին։ Ամոսը որոշ մանրամասնություններ է հայտնում։ Նա նշում է, որ շատերը իրենց տներում ճոխ կահավորանք ունեին, իսկ որոշ  ընտանիքներ էլ նույնիսկ երկու տուն ունեին։ Նրանք նրբընտիր կերակուրներ էին ճաշակում, գինի էին խմում հատուկ գավաթներից և «օծվում էին ընտիր յուղերով»՝ հավանաբար դրանք օգտագործելով որպես օծանելիք (Ամոս 3։12, 15; 6։4–6)։ Ինչ խոսք, այս ամենի մեջ ոչ մի դատապարտելի բան չկար, նրանց սխալը դրանց չափից շատ կարևորություն տալն էր։

13. Ի՞նչ լուրջ թերություն ունեին իսրայելացիները՝ հարուստ թե աղքատ։

¹³ Հետաքրքիր է, որ հյուսիսային թագավորության ոչ բոլոր բնակիչները բարգավաճեցին ու «կշտացան»։ Կային մարդիկ, որ աղքատ էին և օրվա հացի ու իրենց ընտանիքին հոգ տանելու համար պայքար էին մղում (Ամոս 2։6; 4։1; 8։4–6)։ Այսօր շատ երկրներում իրավիճակը նույնն է։ Իսկ Օսեե 13։6-ի խոսքերը վերաբերո՞ւմ էին Իսրայելի աղքատ մարդկանց։ Գործնակա՞ն են արդյոք այդ խոսքերն այսօր։ Անկասկա՛ծ։ Եհովան այդ խոսքերով ցույց է տալիս, որ իր բոլոր ճշմարիտ ծառաները՝ հարուստ թե աղքատ, պետք է զգույշ լինեն, որ չտարվեն նյութական բաներով և մոռանան Աստծուն (Ղուկաս 12։22–30)։

14. Ինչո՞ւ է տեղին մտածել, թե ինչ տրամադրվածությամբ ենք սպասում Եհովայի օրվան։

¹⁴ Այսօր, երբ այսքան մարգարեություններ են կատարվել, մենք պետք է զգոն լինենք ու պատրաստ՝ սպասելով Եհովայի օրվան։ Իսկ ի՞նչ անել, եթե սպասում ենք բավական երկար, թերևս տասնամյակներ։ Նախկինում թերևս եռանդորեն ծառայում էինք, և մեր կայացրած որոշումներից ակնհայտ էր, որ Եհովայի օրը հեռու չէ մեզ համար։ Բայց այն դեռ չի եկել։ Արդյոք շարունակո՞ւմ ենք սպասել։ Կարող ենք անկեղծորեն ինքնաքննություն անել և հարցնել ինքներս մեզ. «Արթնությա՞մբ եմ սպասում Եհովայի օրվան, թե՞ այդ զգացումը գրեթե սառել է» (Հայտնություն 2։4)։

15. Ի՞նչ նախանշաններով կարելի է տեսնել, որ սպասողականության զգացումը թուլացել է մեր մեջ։

¹⁵ Չե՞նք հոգնել Եհովայի օրվան սպասելուց։ Դա կարող ենք ստուգել տարբեր կերպերով։ Տեսնենք, թե ինչ է ասում  Ամոսը իր օրերի մարդկանց մասին, ովքեր «կշտացել էին», ու մտածենք, թե արդյոք ունենք նման հակվածություն։ Ենթադրենք՝ քրիստոնյան արթնությամբ սպասում է Եհովայի օրվան, ինչը ակնհայտ է նրա մտածելակերպից ու գործերից։ Սակայն որոշ ժամանակ անց նրա մեջ ցանկություն է առաջանում ունենալ հարմարավետ բնակարան, գեղեցիկ մեքենա, կրել նորաձև հագուստ, տարբեր տեսակի զարդեր, օգտագործել թանկանոց օծանելիք, ըմբոշխնել ճոխ կերակուրներ և ընտիր գինի։ Աստվածաշունչը չի հորդորում ապրել ճգնավորի կյանքով և հրաժարվել ամեն ինչից։ Նա, ով ծանր է աշխատում, «պետք է ուտի, խմի և բարիք տեսնի իր ողջ աշխատանքից» (Ժողովող 3։13)։ Սակայն վտանգը ուտելիքին, խմիչքին և արտաքին տեսքին չափից շատ կարևորություն  տալն է (1 Պետրոս 3։3)։ Հիսուսը նշեց, որ Փոքր Ասիայում ապրող օծյալներից ոմանք փոխեցին իրենց արժեքները, և այդ վտանգից քրիստոնյաներն այսօր ապահովագրված չեն (Հայտնություն 3։14–17)։ Նման բան եղե՞լ է մեզ հետ։ Կշտացե՞լ ենք՝ տարվելով նյութական բաներով։ Թուլացե՞լ է արդյոք մեր մեջ սպասողականության զգացումը (Հռոմեացիներ 8։5–8)։

16. Ինչո՞ւ ծնողի խորհուրդը՝ կյանքից վերցնել ամեն բան, երեխաների օգտին չի ծառայի։

¹⁶ Եհովայի օրվան արթնությամբ սպասելու մեր տրամադրվածությունը կարող է ակնհայտ լինել նաև այն խորհուրդներից, որ տալիս ենք մեր երեխաներին կամ ուրիշներին։ Քրիստոնյան կարող է մտածել. «Ժամանակին հրաժարվել եմ բարձրագույն կրթություն ստանալու և կարիերա ստեղծելու հնարավորությունից՝ մտածելով, որ վերջը շատ մոտ է։ Այժմ գոնե երեխաներս լավ կրթություն ստանան ու հարմարավետ կյանքով ապրեն»։ Նման մտքեր թերևս ունեին Օսեեի ժամանակակիցները։ Սակայն արդյո՞ք ծնողների խորհուրդը՝ վայելել կյանքի բոլոր հաճույքները, կամ՝ «կշտանալ», իրենց երեխաների օգտին կծառայեր։ Եթե այդ երեխաները ձգտեին հարմարավետ կյանքի, ի՞նչ կլիներ նրանց հետ մ.թ.ա. 740 թ.-ին, երբ ասորեստանցիները գրավեցին Սամարիան (Օսեե 13։16; Սոփոնիա 1։12, 13)։

17. Ո՞ր հարցում պետք է ընդօրինակենք Միքիային։

¹⁷ Հնում ապրած Աստծու ճշմարիտ երկրպագուների նման՝ մենք կարող ենք կասկած անգամ չունենալ, որ Աստված նշանակված ժամանակին կիրագործի իր խոստումները (Հեսու 23։14)։ Միքիա մարգարեն վարվում էր իմաստնորեն՝ համբերությամբ սպասելով իր փրկության Աստծուն։ Այսօր անցյալին նայելով՝ տեսնում ենք, թե Միքիայի օրերում ապրող մարդկանց համար որքան քիչ ժամանակ էր մնացել մինչև Սամարիայի կործանումը։ Իսկ ի՞նչ կարելի է ասել մեր ու մեր ապրած ժամանակների մասին։ Երբ հետ ենք նայում,  չե՞նք ափսոսում մեր աշխատանքի, ապրելակերպի, լիաժամ ծառայության և այլ բաների առնչությամբ կայացրած որոշումների համար։ Ճիշտ է, մենք չգիտենք «օրվա և ժամի» մասին (Մատթեոս 24։36–42)։ Սակայն կասկած չկա, որ խելամիտ վարված կլինենք, եթե զարգացնենք այնպիսի տրամադրվածություն, ինչպիսին որ ուներ Միքիան, և գործենք համապատասխանաբար։ Որքա՜ն կուրախանա Միքիան, երբ երկրային դրախտում հարություն առնի ու իմանա, որ իր մարգարեական գիրքը և օրինակը անչափ արժեքավոր են եղել մեզ համար։ Մենք կենդանի ապացույց կլինենք այն բանի, որ Եհովան փրկության Աստված է։

18, 19. ա) Ի՞նչ աղետի մասին կանխագուշակեց Աբդիան։ բ) Ի՞նչ հույս տվեց Աբդիան իսրայելացիներին։

¹⁸ Մեր համոզվածությունը ամուր հիմք ունի։ Այժմ նկատի առնենք «Աբդիա» մարգարեական գիրքը։ Այս գրքում հիմնականում խոսվում է հին Եդոմի և այն մասին, թե ինչպես Եհովան դատաստան իրագործեց այդ ժողովրդի դեմ, որը վատ վերաբերմունք էր դրսևորում իր «եղբոր»՝ Իսրայելի հանդեպ (Աբդիա 12)։ Ինչպես արդեն նշվեց այս գրքի 10-րդ գլխում, նախագուշակված ամայացումը իրոք տեղի ունեցավ։ Նաբոնիդի գլխավորությամբ մ.թ.ա. 6-րդ դարի կեսին բաբելոնացիները նվաճեցին Եդոմը, և եդոմացիները որպես ժողովուրդ դադարեցին գոյություն ունենալուց։ Սակայն «Աբդիա» գրքում կա մեկ ուրիշ կարևոր միտք, որը կապ ունի Եհովայի մեծ օրվան սպասելու հետ։

¹⁹ Ինչպես գիտենք, թշնամի ազգը (բաբելոնացիները), որ կործանեց Եդոմը, իրագործեց նաև անհավատարիմ հրեաների դեմ ուղղված Աստծու դատավճիռը։ Մ.թ.ա. 607 թ.-ին բաբելոնացիները կործանեցին Երուսաղեմը և գերեվարեցին հրեաներին։ Երկիրն ամայացավ, բայց արդյո՞ք հավիտյան։ Ո՛չ։ Աբդիայի միջոցով Եհովան կանխագուշակեց, որ իսրայելացիները կրկին տիրելու են երկրին։ Աբդիա 17-րդ համարում մխիթարական խոստում է գրված. «Ազատվածները Սիոն լեռան վրա կլինեն, և այն սուրբ կդառնա։ Եվ Հակոբի տունը կտիրի այն ամենին, ինչին պետք է տիրեր»։

20, 21. Ինչո՞ւ է Աբդիա 17-րդ համարը մխիթարական մեզ համար։

 ²⁰ Պատմությունը հաստատում է Աբդիայի միջոցով ասված Եհովայի խոսքերի ճշմարտացիությունը։ Աստված ինչպես նախագուշակել էր, այնպես էլ կատարեց։ Մ.թ.ա. 537 թ.-ին Հուդայից և Իսրայելից գերեվարված հազարավոր հրեաներ վերադարձան հայրենիք։ Եհովայի օրհնությամբ նրանք անապատը ծաղկող դրախտի վերածեցին։ Այս գեղեցիկ վերականգնման մասին մարգարեությունները գրի էին առնվել Եսայիա 11։6–9 և 35։1–7 համարներում։ Բայց ամենակարևորը, վերականգնվեց ճշմարիտ երկրպագությունը, որի գլխավոր կենտրոնը դարձավ վերակառուցված տաճարը։ Աբդիա 17-րդ համարը մեկ անգամ ևս ապացուցում է, որ Եհովայի խոստումները վստահարժան են. դրանք միշտ կատարվում են։

²¹ Իր մարգարեական գիրքը Աբդիան ավարտում է հետևյալ հավաստիացմամբ. «Թագավորությունը Եհովային կպատկանի» (Աբդիա 21)։ Վստահելով այս խոսքերին՝ դու սպասում  ես այն գեղեցիկ ժամանակներին, երբ Եհովան Հիսուս Քրիստոսի միջոցով կկառավարի ողջ տիեզերքը, այդ թվում մեր երկրագունդը՝ առանց որևէ հակառակության։ Անկախ այն բանից՝ որքան ժամանակ ես սպասում Եհովայի մեծ օրվան և գալիք օրհնություններին՝ մի քանի տարի, թե մի քանի տասնամյակ, կարող ես լիովին վստահ լինել, որ Աստվածաշնչի վրա հիմնված քո ակնկալիքները կարդարացվեն։

22. Համամի՞տ ես Ամբակում 2։3 և Միքիա 4։5 համարներում գրվածին։ Ինչո՞ւ։

²² Տեղին է հիշել Ամբակումի հավաստիացումը, որը վերաբերում է նաև մեր օրերին. «Տեսիլքը պետք է կատարվի նշանակված ժամանակին. այն շտապում է իր ավարտին և չի ստի։ Եթե հապաղի էլ, սպասի՛ր նրան, որովհետև անպատճառ պիտի կատարվի, այն չի ուշանա» (Ամբակում 2։3)։ Անգամ եթե, մարդկային տեսանկյունից, թվում է, թե Եհովայի մեծ օրը ուշանում է, այն կգա ճիշտ իր նշանակված ժամին։ Եհովան է դա խոստանում։ Ուստի Աստծուն երկար տարիներ ծառայող մարդիկ և նրանք, ովքեր վերջերս են սկսել երկրպագել նրան, կարող են միասին առաջ ընթանալ՝ արտահայտելով այն վստահությունը, որի մասին գրված է Միքիա 4։5-ում. «Մենք մեր Աստված Եհովայի անունով կքայլենք դարեդար, հավիտյան»։