Անցնել բովանդակությանը

Անցնել ցանկին

ԳՅԱՆԿԻ ԲԱԴՄՈՒՏԻՆՄԸ

Թուլ ըղաձ սըրա̈ս, Եգովըն ինձի ուժ գուդա

Թուլ ըղաձ սըրա̈ս, Եգովըն ինձի ուժ գուդա

1985 թըվին, եպոր մենկ գընեչըս հեդ էգակ Կալումբիյա, թըվա̈րգու տա̈ հուն ուվեկ օրենկը պըռնիլ չի հընու կառավարուտինը ինչիգ չեր գայնի ա̈դու հեդ ընիլ։ Քաղակնուն իշխանուտինը նառկոտիկ ձախողնուն ծեռկիներ։ Քա̈հերունա̈լ ալլայ ուրինց ծեռկը առաձունեյնը կառավարուտինին տեմ փունդ հոնողնին։ Մեդելին քաղակին, ներ-օր մեզի սողը նըշանագեցին, տուսունկը ըմըն տի գա̈յնը զենկով երիդասարտնի։ Նառկոտիկ ձախուշը, թալանուշը հընու փարով մաշտ սպոննուշը ընեց հոմար սովորագան պոներ։ Ընեցմըն շադերը ճահելա̈լ մեռնեյնըգու։ Մեզի թըվա̈րգու տա̈ մենկ ուրիշ աշխարմը ընգաձինկ։

Ի՞նչպես մենկ, էրգու հասարագ ֆին, ընգակ Հարաֆաին Ամերիկա։ Հընու ի՞նչ ես սորվեցա իմ էրգըն դարի ձառայուտինա̈ս։

ԲԻՋԻԼԳՈՒՏԸՍ ՀԸՆՈՒ ՃԱՀԵԼՈՒՏԻՆՍ ՖԻՆԼՅԱՆԴԻՅԱ

Ես ձընվաձիմ 1955 թըվին։ Մենկ իրեկ ախպա̈րայկը։ Ընեցմըն ըմընա բիջիգը եսեյ։ Մենկ գաբռայկը Հարաֆաին Ֆինլյանդիյա, ընդեխ, ոյդեխ հիմի կըդնըվիգու Վանտաա քաղակը։

Իմ ձընվաձա̈ս քոնիմը դարի առաչ մա̈յս գընկըվեցավ հընու տառցավ Եգովին մասին բադմողնուն մեգը։ Ամա հոյս դուր կալ չեր ընու հավատկը։ Ըն թողուլ չեր, հընոր մա̈յս սորվեծընա̈ մեզի Աստվաձաշունչը հընու ուր հեդը ժողովնին դոնա̈։ Ընու հոմար մա̈յս սորվեծըներգու մեզի ջիշտուտինը, եպոր հա̈յս միր յոնը ըլլիլ չեր։

Ես յոտը դարիգոնա̈ս որոշեցի Եգովին թարաֆը ըլլուշ

Բիջիլգուտա̈ս ես որոշեցի լըսուշ Եգովին։ Եպոր ես յոտը դարիգոնեյ, տըբռոցին ըրազի ըղա հեչ ուդուշ վերիլյատյուտ (ֆինսկի փիպիլ, վեյնոր շինվիգու արունով)։ Հարկելին գադղեցավ, կուզեր ինձի զորովըն ուդեծընուշ։ Մեգ ծեռկով զորովըն կուզեր պոնուշ իմ պերոնս, միգա̈լ ծեռկով պըռնաձուներ վիլկով փիպիլը։ Ամա ես գայցի ընու ծեռկըն վիլկըն յոն նեդիլ։

Իմ հա̈յս մեռավ, եպոր ես 12 դարիգոնեյ։ Ա̈դտի ետկը ես գայնա̈յ էշտալ ժողովնին։ Ժողովին ախպըյդա̈կը շադ ինձի յառդում գընեյնը։ Հընու ա̈դ դիռտմեց ինձի հոկեվոր մեձընուշ։ Ես նա̈յրեցի ըմըն օր գաշտուշ Աստվաձաշունչը հընու խորգըն քըրկըրեյգու միր գըրագանուտինը։ Ա̈դ լավ սովորուտիննին շադ յառդում ա̈րին ինձի։ Ես ուզեցի գընկըվուշ հընու ա̈րի ա̈դ 1969 թըվի օգոստոսի 8-ին։ Ա̈դ ժամանագ ես 14 դարիգոնեյ։

Տըբռոցը բաշ ըղաձա̈ս շադ չոնցաձ ես նա̈յրեցի ձառայուշ օբշի ըռընչպա̈ր։ Հընու քոնիմը շապատ ետկը ես դեղափոխվեցա Ֆինլյանդիյայու խորկերը, Պիելավեսի քաղակը։ Ընդեխ քարոզիչնուն գարիկը գա̈ր։

Պիելավեսի քաղակին ես ռաստ էգա իմ թանգագին Սիռկաիս։ Ես մեգընա̈ թարիֆ ա̈րի, հընոր ըն համեստա̈ հընու շադ հազ գընա̈ Եգովին։ Ըն ընգաձ չեր օնուն օննուշին հընու փարին էդվոնցը։ Մենկ էրգուսըսա̈լ կուզայկը օխչուգ միր ուժերով ձառայուշ Եգովին, ներա̈լ մեզի նըշանագին։ 1974 թըվի մայդի 23-ին մենկ իրար առակ։ Հայսնիկըն ետկը մենկ, հաշվա̈ տա̈ համան, կընցակ Կառտուլա քաղակը, ոյդեխ-օր ա̈լ շադ քարոզիչնուն գարիկը գա̈ր։

Դունը, վեյնոր մենկ հոնայկըգու Կառտուլա քաղակին (Ֆինլյանդիյա)

ԵԳՈՎԸՆ ՄԻՏԿԸ ԳԸՆԱ̈ ՄԻՐ ՄԱՍԻՆ

Մաշինըն, վեյնոր դըվավ մեզի իմ ախպա̈յս

Միր հայսնիկըն ետկը Եգովըն էրեվծուց, հընոր Թակավորուտինին կոռձը առաչին դեղը տընինկնա, ըն գուդա մեզի ալլայ, ինչ-օր բիդուա̈ գյանկի հոմար (Մատթ. 6։33)։ Օրինագ, եպոր գաբռայկը Կառտուլա քաղակին, մենկ մաշինա չունայկը։ Դեղմը էշտուշ բիդվընա̈րնա, մենկ վելոյով գեշտայկը։ Ամա հուն ծըմեռը շադ ցույդա̈։ Հեռու դեղոնը քարոզուշի հոմար մեզի բիդուեր մաշինըմը։ Ամա մենկ փարա չունայկը մաշինա առնուշի հոմար։

Սըրըմը միր մոդ էգավ իմ օռտընջա ախպա̈յս հընու դըվավ մեզի ուր մաշինըն։ Ստռախովկին փարըն դըվվըվաձեր հընու մեզի մընա̈րգու սադա̈ բենզին լըլուշ։ Ա̈դմուն մենկ օննըցակ մաշինըմը, վեյնոր մեզի շադ բիդուեր։

Եգովըն էրեվծուց, հընոր միտկը գընա̈ միր գարիկնուն մասին։ Մեզիա̈լ միր թարաֆըն բիդուեր Թակավորուտինին կոռձը ընուշ։

ԳԱԼԱԱԴ ՏԸԲՌՈՑԸ

1978 թիվ։ Ըռընչպա̈րնուն տըբռոցին սըրըն

Եպոր 1978 թըվին մենկ սորվայկըգու ըռընչպա̈յնուն տըբռոցին, Րայմո Կուոկկանենը a, վեյնոր հուն տաս գուդա̈ր դիռտմեց մեզի կըրուշ Գալաադ տըբռոցը օսնուշի զայավլենիըն։ Ա̈դու հոմար մենկ նա̈յրեցակ սորվուշ անգլիյսկի լիզուն։ Ամա 1980 թըվին, եպոր մենկ դահա կըրաձ չունայկը ա̈դ զայավլենիըն, մեզի հըրավիրեցին ձառայուշ ֆինսկի ֆիլիալին։ Ըն ժամանագ Վեֆիլին ձառայողնուն Գալաադ տըբռոցը կոռալ չեյնը։ Ամա մենկ գիվընմիշ ըղակ Եգովին վըրըն հընու միտկ ա̈րակ, հընոր ըն որոշա̈, ոյդեխ մենկ ավելի շադ բիդուինկ։ Ընու հոմար մենկ էգակ Վեֆիլը։ Ամա մենկ շարունագեցակ սորվուշ անգլիյսկի լիզուն հընու միտկը գընայկը՝ բա̈լկիտ սողը միր առաչը պացվիգու հընարավորուտին, հընոր ըյնինկ Գալաադ տըբռոցը։

Քոնիմը դարի ետկը Ղեգավարող խումպը իրավունկ դըվավ վեֆիլծեց սորվուշ Գալաադ տըբռոցին։ Մենկ մեգընա̈ կըրեցակ ա̈դ տըբռոցին սորվուշի անկետըն։ Ամա ա̈դ նըշանագիլ չեր, հընոր մեզի դուր կալ չեր ձառայուշ Վեֆիլին։ Մեզի ընդեխ շադ դուր կուկա̈ր ձառայուշ։ Մենկ ա̈դ ա̈րակ, ընու հոմար-օր կուզեյկը ձառայուշ Եգովին ընդեխ, ոյդեխ մենկ ա̈լ շադ օկուտ գայնոնկ պերիլ։ Մեզի հըրավիրեցին Գալաադ տըբռոցին 79-րտ տասարանը։ Մենկ բաշ ա̈րակ միր սորվուշը 1985 թըվին սեկտեմբեր օմսուն հընու մեզի ղըրգեցին Կալումբիյա։

ԱՌԱՉԻՆ ՔԱՂԱԿԸ, ՈՅԴԵԽ ՄԵՆԿ ՁԱՌԱԵՅԿԸԳՈՒ, ԻՆԾՈՅ ՄԻՍԻԱՆԵՐ

Կալումբիյա մեմը մենկ ձառաեյկըգու Վեֆիլին։ Ես գայցաձիս չակ ա̈մա̈ղ գընեյ, ամա դարիմը ետկը խընտրեցի ախպըյդացը, հընոր մեզի ուրիշ դեղ նըշանագին։ Ա̈դ առաչին հընու վեռչին բոյներ, եպոր ես ա̈դմուն հառցով մոդգըցա ախպըյդացը։ Մեզի նըշանագեցին Ուիլա ըլլող մեձ քաղակմը, Նեյվա օնունով։

Ինձի միշտա̈լ դուր կուկա̈ր քարոզուշ։ Ֆինլյանդիյա, եպոր ես նա̈յրեցի ըռընչպա̈ր ձառայուշ, բազի ա̈կվընծուըն մինչեվ իրիգուն քարոզեյգու։ Եպոր մենկ Սիռկաին հեդ իրար առակ, մենկ մեկհեդա̈լ օխչուգ օրերով քարոզայկըգու։ Եպոր գեշտայկը հեռու դեղ քարոզուշ, բազի քուն գըլլայկը մաշինին նեսը։ Ա̈դմուն հեդկըշի օրը մենկ ժամանագ գոյսընիլ չայկը ջոմպա էշտուշի հոմար, հընու ա̈կվընծու թեզմը գայնա̈յկը նա̈յրիլ քարոզուշ։

Եպոր ըղակ միսիաներ, միր նես ցանգուտին առաչ էգավ առաչվոն բես աշխուժ քարոզուշ։ Միր ժողովը մեձընա̈րգու։ Քուրեյդա̈կը հընու ախպըյդա̈կը շընորագալեյնը, հընու ընեց նես գա̈ր հարգանկ հընու սեր։

ԱՂՈՏԿԻՆ ՈՒԺԸ

Նեյվին յոնը ըլլող քաղակնուն չիկա̈ր հիչ մեգ մաշտմը, վեյնոր ձառաերգու Եգովին։ Ես շադ մըդորաձեյ, ինչպես հուն աբռող մաշտիկը լըսողըն պարի խաբարը, քոնի-օր պառտիզաննուն բատճառով, տուսըն էգող մաշտկացը վախելիեր հուն էշտուշ։ Ընդի ես ումուդ գընեյ, հընոր հուն աբռողնուն մեգը գընտունա̈ ջիշտուտինը։ Ես միտկը գընեյ տա̈ կըդնըվիգու մաշտմը Նեյվա քաղակին, վեյնոր հոկեվոր գուժեղնա, գընկըվիգու հընու գեշտա քարոզուշ ուր հարազադ քաղակը։ Ես գաղոտեյ ա̈դու մասին Եգովին։ Ամա ըն ա̈դ հառցը ավելի լավ որոշեց։

Շադ օնցավ հեչ, ինչպես ես նա̈յրեցի սորվեծընուշ Աստվաձաշունչը Ֆեռնանդո Գոնսալես օնունով ճահել մաշտումը։ Ըն գաբռեր Ալխեսիռաս քաղակին։ Ա̈դ ըն քաղակնուն մեգներ, ոյդեխ Եգովին մասին բադմող չիկա̈ր։ Ֆեռնանդոն Նեյվա աշխադանկի դեղը հասնուշի հոմար 50 կիլամետռ ջոմպա գեշտա̈ր։ Ըն լավ բադռաստվերգու ըմըն մեգ սորվուշի տասին։ Հընու մեգընա̈ նա̈յրեց էգուշ ալլայ ժողովնին։ Ըն անջա շապատմը սորվերգու Աստվաձաշունչը, ամա ուր գեցաձ դեղը նա̈յրեց ժողվուշ մաշտկացը, հընոր բադմա̈ ըն, ինչ-օր գիմընա̈ր։

1993 թըվին Ֆեռնանդոին հեդ

Ֆեռնանդոն գընկըվեցավ 1990 թըվի հունվար օմսուն, 6 օմիս Աստվաձաշունչը սորվաձըն ետկը։ Ընչաղ ըն նա̈յրեց ձառայուշ օբշի ըռընչպա̈ր։ Հիմի Ալխեսիռաս քաղակինա̈լ գա̈ր Եգովին մասին բադմողմը։ Քոնի-օր հիմի հուն ընկանա̈լ վախելի չեր, ֆիլիալը ղըրգեց հուն զուդ ըռընչպա̈յնուն։ 1992 թըվի փեդըրվարին հուն պացվեցավ ժողովմը։

Ֆեռնանդոն ուր հարազադ քաղակըն ղաիր ուրիշ դեղա̈լ քարոզերգու։ Եպոր ըն գարկըվեցավ, ըներ ուր գընեչը Օլգին հեդ, դեղափոխվեծոն Սան-Վիսենտե-դել-Կագուան։ Հունա̈լ չիկա̈ր Եգովին մասին բադմող։ Ընդեխ ըներ յառդում ա̈րին պոնուշ ժողովմը։ 2002 թըվին Ֆեռնանդոին նըշանագեցին ձառայուշ ռայոննի վըրագածու։ Հընու ըներ գընեչը հեդ մինչեվ ա̈կընսվա օրը ա̈դ ձառայուտինին նեսնին։

Ֆեռնանդոին դեպկը շադ պոն ինձի սորվեծուց։ Ես հասկընցա, հընոր գարեվորա̈ ըմըն սըրա յառդում ուզուշ Եգովացըն հընու քա̈սա̈ գինա̈ աղոտուշ ա̈դու մասին։ Եգովըն գայնա ընիլ ըն, ինչ-օր միր ուժերըն վիրա̈, քոնի-օր բերկին Դերը՝ Եգովընա̈, ոչ տա̈ մենկ (Մատթ. 9։38

ԵԳՈՎԸՆ ԳՈՒԴԱ ՄԵԶԻ «ՀԸՄ ՑԱՆԳՈՒՏԻՆ, ՀԸՄԱ̈Լ ԿՈՌՁԻ ՕՍՆՈՒՇԻ ՈՒԺ»

1990 թըվին մեզի նըշանագեցին ռայոննի ձառայուտինի։ Միր կընցաձ առաչին ռայոնը՝ Բագատա մայրաքաղակիներ։ Մենկ վախայկըգու, հընոր չայնողընկ ընիլ մեզի դըվվըվաձ կոռձը, քոնի-օր մենկ գընեչըս հեդ հասարագ մաշտինկ, զուդ ընտունագուտին չունինկ հընու սովեր չինկ մեձ քաղակին աբռուշ։ Ամա Փիլիպպեցիներ 2։13 գաստըվի. «Աստվաձ, ուր գամկը ընելով, գուժեղծընա̈ ծեզի, հընոր տունկ հըմ ցանգուտին, հըմա̈լ կոռձի օսնուշի ուժ օննա̈կ»։ Հընու մենկ դեսակ, ինչպես ա̈դ խոսկերը գադարվեծոն միր վըրըն։

Սողը մենկ նա̈յրեցակ ձառայուշ Մեդելին քաղակին, վերին մասին ես աստի, եպոր նա̈յրեցի իմ բադմուտինըս։ Մաշտիկը ընդեխ ընկան սովերեյնը իրար օնծումնուն, հընոր ա̈դու վըրըն ուշադրուտինա̈լ չեյնը տառծընիլ։ Սըրըմը, եպոր ես սորվեծընեյգու Աստվաձաշունչը մեգ մաշտումը, ընու դոնը յոնը նա̈յրեցին գըրագուշ։ Ես կուզեյ ըյնուշ դեշիմին վըրըն։ Ամա դեսա-օր սորվողը հանգիստեր հընու շարունագեց գաշտուշ աբզացը։ Եպոր բաշ ա̈րավ գաշտուշը, ըն ներողուտին խընտրեց հընու տուս էլավ։ Վերմը ժամանագ ետկը ըն եդ էգավ ուր մոնչերուն հեդ հընու հանգիստմը աստավ. «Ներողուտին խընտրիմգու, ամա ինձի բիդուեր իմ էրգու մոնչերուս դունը պերուշ»։

Միր հեդ ուրիշ վախելի դեպկերա̈լ բադահեյնըգու։ Սըրըմը, եպոր մենկ քարոզայկըգու դընա̈-դուն, իմ մոդըս պըզելըն էգավ Սիռկըն, վեյնոր տեմկին կույն չուներ։ Ըն աստավ, հընոր ընու վըրըն գըրագեյնըգու։ Ես շադ փիս վախեցի։ Ամա հեդո մենկ իմըցակ, հընոր կուզեյնը գըրագուշ ընու յոնը ըլլող մաշտուն, ոչ տա̈ Սիռկաին։

Օնցավ վերմը ժամանագ հընու մենկ հարմարվեցակ ա̈դմուն գյանկին։ Մեզի ուժ գուդա̈յնը հուն ըլլող Եգովին քաջ ձառայողնուն օրինագնին, վերեկնոր ռաստ կուկա̈յնը ավելի փիս դըրուտինի հեդ։ Մենկ միտկը գընայկը իսմուն. ետե Եգովըն յառդում գընա̈ ընեց, յառդում գընա̈ մեզիա̈լ։ Մենկ ըմըն սըրա հեդեվայկըգու դեղագան իրիցնուն խըրադնուն, զգուշ գըլլայկը հընու մընցաձը թողայկըգու Եգովին վըրըն։

Ձառայուտինի սըրա խընդուշի դեպկերա̈լ գըլլեյնը։ Օրինագ, սըրըմը ես լըսեցի, ինծոյ տուսը կոռկըռոնգու։ Ես միտկ ա̈րի տա̈ էրգու գընիգ իրար հեդ գըռվինգու։ Հիսկիտ չեա̈լ ուզիլ սեյր ընուշ տա̈, ինչ ընդեխ գըլլի։ Ամա ըն գընիգը, վում հեդ խոսայկըգու, խընտրեց, հընոր մեմը տուս էլլինկ հընու սեյր ընինկ։ Ընդեխ էրգու թուտագ իրար հեդ վիջվեյնըգու։ Ըներ գըրգնեյնըգու ըն խոսկերը, վերեկնոր էրգու տըրգից աստաձունեյնը, իրար հեդ գըռվելնին։

ՆԵՐ ԿՈՌՁ ՀԸՆՈՒ ԶՈՐՈՒՏԻՆՆԻ

1997 թըվին ինձի նըշանագեցին տաս դըվուշ Ձառայուտինը լավծընուշի հոմար տըբռոցին b։ Ինձի ըմըն սըրա դուր կուկա̈ր սորվուշ ա̈դմուն աստվաձաբեդագան տըբռոցնուն։ Ամա ես միտկա̈լ ընիլ չեյ, հընոր ա̈դմուն տըբռոցիմը տաս դըվողըմ։

Հեդո ինձի աբլասնոյ վըրագածու նըշանագեցին։ Եպոր ա̈դ ձառայուտինը ա̈լ բիդու չեր, ես ա̈լի նա̈յրեցի ձառայուշ ռայոննի վըրագածու։ Ստացվիգու, հընոր ես 30 դարիըն ավել տաս դըվաձունիմ հընու ձառայաձունիմ, ինչպես ռայոննի վըրագածու։ Ալլայ ա̈դ ժամանագը ես շադ օռտնուտիննի ունեյ։ Ամա ջոմպըն ընկանա̈լ ղոլայ չեր։ Ի՞նչ ես ա̈դով կուզիմ ասուշ։

Ես ըմուն թաբիյատ ունիմ, վեյնոր յառդում գըներ ինձի զորուտիննուն առաչը առնուշ։ Ամա գըլլեր ըմուն-օր ես ա̈մա̈ղ գընեյ ժողովին միգա̈լնացը սըխալնին շիդգուշ, ամա չապը գոնծընեյ։ Հիշիմգու, ինչպես ես դիռտմեյգու ախպըյդացը, հընոր սեր էրեվծընին հընու շիդագ միտկ ընին։ Ամա ա̈դ սըրըն, ետե ես գայնա̈յ յոնըն աշիլ իմ վըրա̈ս, դեսնեյգու, հընոր ա̈դ ինձի հերկիլ չեր սեր, ոչ տա̈ ընեց (Հռոմ. 7։21—23

Բազի իմ սըխալնուս հոմար ես հուսահադվեյգու (Հռոմ. 7։24)։ Սըրըմը ըմուն ըղավ-օր ես Եգովին աստի, հընոր իմ հոմար լավ գըլլի, ետե թողում միսիաներսկի ձառայուտինը հընու եդ Ֆինլյանդիյա էշտոմ։ Ա̈դ իրիգուննա̈լ մենկ ունայկը ժողով։ Ընդեխ Եգովըն ինձի բառզ գինա̈ էրեվծուց, հընոր ես բիդուիմ ա̈ստեղ հընու ինձի բիդուա̈ շարունագուշ պոնուշ իմ թաբիյատիս վըրըն։ Իմ սիդըս շադ տիբավ ըն, ինչ դեսագ Եգովըն բադասխանեց իմ աղոտկիս։ Ես մինչեվ հիմի հիշիմգու ա̈դ։ Ես շադ շընորագալիմ Եգովին, հընոր ըն ալլայ ա̈ս դարիկը տըմ առնուշով հընու պարիուտինով յառդում գըներ ինձի գըռիվ դոնուշ իմ բակսուտիննուս հեդ։

ՀԱՄՈԶՎԱՁ ԳԻՆԱ̈ ՍԵՅՐԸ ԳԸՆԻՄ ԸԼԼԵԼԻԿԻՆ ՎԸՐԸՆ

Խոսկերովա̈լ ասիլ չիմ գայնի, ինչկան մենկ Սիռկաին հեդ շընորագալինկ Եգովին, հընոր ըն թողավ-օր միր գյանկին մեձ մասը ձառաինկ պալնավրեմեննա։ Ա̈դտի ղաիր, ես վազ օսնիլ չիմ Եգովին շընորագալուտին ասուշ իմ հազ ընող հընու հավադարիմ գընեչըս հոմար, վեյնոր յառդում գընա̈ ինձի ալլայ ա̈ս դարիկը։

Ա̈սոր-էկուց ես 70 դարիգոն գըլլիմ հընու ա̈լ չիմ գայնի աստվաձաբեդագան տըբռոցնուն տաս դալ հընու ռայոննի վըրագածու ձառաիլ։ Ամա ես ա̈դու հոմար մըդորաձ չիմ։ Օ՞րի։ Ընու հոմար-օր ես համոզվաձիմ. Եգովին հոմար շադ գարեվորա̈, հընոր մենկ համեստ ըլլինկ հընու ձառաինկ ընու օխչուգ սըյդով։ Աստըձուն շադ դուր կուկա, եպոր մենկ ընու հազ գընինկ հընու շընորագալինկ (Միք. 6։8; Մարկ. 12։32—34)։ Եգովին փառկ դըվուշի հոմար ամբայման չա̈ ձառայուտինին նես բադիվ պերող կոռձեր ընուշ։

Եդ աշելըն իմ գյանկիս վըրըն, ես հասկըննոմգու, հընոր ա̈դ դարպեր կոռձերը ինձի դըվաձունին ընու հոմար չա̈-օր ես միգա̈լնացմըն առժանիիմ հընու ընու հոմար չա̈-օր ես ունիմ լավ ընտունագուտիննի։ Եգովըն դըվաձունի ինձի ա̈դ կոռձերը ուր անառժան պարիուտինին խատեր, չաշաձ-օր ես ունիմ բակսուտիննի։ Ես կիդիմ, հընոր գայնոմ ա̈դ ալլայ ընիլ մեգ տա̈ Եգովին յառդումով։ Ուրիշ խոսկերով, թուլ ըղաձ սըրա̈ս, Եգովըն ինձի ուժ գուդա (2 Կորնթ. 12։9

a Րայմո Կուոկկանենին գյանկի բադմուտինը «Полны решимости служить Иегове» գայնա̈կ գաշտալ 2006 թըվի աբռիլի 1 «Հովվուշի բաշնին» նես։

b Հիմի ա̈դ Թակավորուտինին մասին քարոզողնուն տըբռոցնա̈։