53 ՍՈՐՎՈՒՇԻ ՏԱՍԸ
Ճահել ախպըյդա̈կ, ա̈մա̈ղ ա̈րեկ հոկեվոր մեձընուշ
«Ախպըյդա̈կ, դըղու խելկ օննալ միկ, ամա մեձ մաշտու բես միտկ ա̈րեկ» (1 ԿՈՐՆԹ. 14։20)։
ԵՐԿ135 Եգովըն սըյդոնց գասա̈. «Խելոկ ըղի, դըղա̈ս»
ՏԱՍԻՆ ՄԻՏԿԸ a
1. Ի՞նչ ընողա̈ ժողովին նես ըլլող ըմըն մեգ ախպա̈րը։
ՊԱՎԵԼԸ Կարինֆ աբռող խրիստիաննուն դիռտմեց. «Ախպըյդա̈կ, դըղու խելկ օննալ միկ, ամա մեձ մաշտու բես միտկ ա̈րեկ» (1 Կորնթ. 14։20)։ Ա̈դ խոսկերը վերապերվինգու խրիստիանսկի ժողովին նես ըլլող ալլայ ախպըյդացը։ Հոկեվոր ուժեղ խրիստիանինը լըսա̈գու Աստըձուն օրենկնին հընու պոնեծընա̈գու Աստվաձաշընչին պրինցիպնին (Ղուկ. 2։52)։ Օ՞րի ճահել ախպըյդացը բիդուա̈ ա̈մա̈ղ ընուշ, հընոր տառնոն ա̈դմուն ախպա̈ր։
2, 3. Օ՞րի ճահել ախպա̈րը ա̈մա̈ղ ընողա̈ հոկեվոր մեձընուշ։
2 Դըղամաշտը գարեվոր դեր ունի, ինչպես ընտանիկին, ըմունա̈լ ժողովին։ Ետե տուն ճահել ախպա̈րիս, գերեվնա տա̈, միտկը գընիս ըլլելիկին մասին։ Ի՞նչ մաշտ տուն կուզիս տառնուշ։ Բա̈լկիտ, կուզիս ձառայուշ ըռընչպա̈ր, ժողովի յառդումջի գամա̈լ իրից։ Գամա̈լ կուզիս գարկըվուշ հընու հա̈ր ըլլուշ (Եփես. 6։4; 1 Տիմոթ. 3։1)։ Ա̈դ նըբադագնուն հասնուշի հընու հաջողուտին օննուշի հոմար, քեզի բիդուա̈ հոկեվոր ուժեղ ըլլուշ b։
3 Ի՞նչը յառդում գընա̈ քեզի տառնուշ հոկեվոր ուժեղ խրիստիանին։ Ա̈դու դեյ տուն օննողըս բիդու ըղաձ հադգուտիննին հընու փոռցը։ Հայդի խոսինկ ա̈դու մասին։
Ի՞ՆՉՊԵՍ ԳԱՅՆԱՍ ՀՈԿԵՎՈՐ ՈՒԺԵՂ ԽՐԻՍՏԻԱՆԻՆ ՏԱՌՆԱԼ
4. Ո՞յդեխ գայնաս կըդնուլ քու հոմար լավ օրինագնի։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)
4 Ընդռա̈ քու հոմար լավ օրինագնի։ Աստվաձաշունչը բադմա̈գու շադ մաշտկացը մասին, վերեկնոր հազ գընեյնը Եգովին հընու միտկը գընեյնը ընու ազգին մասին։ Ընեցմըն իսկաբես գարելիա̈ օրինագ առնուշ։ Հըմա̈լ տուն գայնաս օրինագ առնուլ ըն հոկեվոր ուժեղ ախպըյդացմըն, վերեկնոր գոն քու ժողովիդ հընու հարազադնուդ նես (Եբր. 13։7)։ Ամա ըմընա լավ օրինագը՝ ա̈դ Իսուս Խրիստոսնա̈ (1 Պետ. 2։21)։ Միտկ ա̈րա̈ ա̈դ դըղամաշտկացը նես, վեր հադգուտիննին քեզի դուր կուկոն հընու ա̈մա̈ղ ա̈րա̈ ընեց լըմոննուշ (Եբր. 12։1, 2)։
5. Ի՞նչը յառդում գընա̈ քեզի Եգովին բես միտկ ընուշ հընու օ՞րի ա̈դ գարեվորա̈ (Սաղմոս 119։9)։
5 Շարունագա̈ շիդագ միտկ ընուշ (Առակ. 3։21)։ Շիդագ միտկ ընող մաշտը ա̈ջա̈լա̈ ընիլ չի որոշում ընուշ։ Ըն մեմը լավմը միտկը գընա̈ հընու ըմըն սըրա հաշվի գառնու Աստըձուն միտկ ընուշի ծեվը։ Ա̈դ շադ դարպերվիգու ընդի, ինչ գընին ա̈ս աշխըրին ճահելնին։ Ըներ գընին ըն, ինչ-օր կուզին հընու ըն, ինչը շիդագ հաշվինգու (Առակ. 7։7; 29։11)։ Հըմա̈լ մեձ ազդեցուտին գայնոն օննալ ինտեռնետը հընու սոցսետնին։ Ընդի ա̈մա̈ղ ա̈րա̈, հընոր ա̈ս աշխըրին ազդեցուտինին դագ ըյնիս հեչ։ Որոշում ընուշա̈դ առաչ, մեմը իմացի, ինչ Եգովըն միտկը գընա̈ ա̈դ հառցին մասին։ Հեդո ա̈մա̈ղ ա̈րա̈ հասկըննուշ, օրի ըն որոշումը, վեյնոր Եգովըն շիդագ հաշվա̈գու, ըմընա լավնա̈։ Ա̈դտի ետկը պոնեծու ըն, ինչ-օր իմացիր։ Ընչաղ, քու որոշումներովըդ գուրախծընիս Եգովին։ (Գաշտըցեկ Սաղմոս 119։9։) Սորվիսնա Եգովին բես միտկ ընուշ, տուն մեձ քա̈լկմը գընիս հոկեվոր ուժեղ ըլլուշի հոմար (Առակ. 2։11, 12; Եբր. 5։14)։ Աշինկ, ինչպես ա̈դ գազդա̈՝ 1) ընու վըրըն, ինչպես տուն վերապերվիսկու քուրեյդացը հեդ, 2) ինչ բիչիմ ունիս հընու ինչ հալավ գընդռիս։
6. Ի՞նչպես ճահել ախպա̈րը գայնա էրեվծընիլ, հընոր հարգա̈գու քուրեյդացը։
6 Ախպա̈րը, վեյնոր սորվաձա̈ միտկ ընուշ Եգովին բես, քուրեյդացը հանդեպ հարգանկ գերեվծընա̈։ Օրինագ, ճահել ախպա̈րմը կուզա̈ մոդիգըն ձանոտնուշ քուրեչմը հեդ։ Ա̈դու նես փիս պոն չիկա։ Ամա ախպա̈րը, վեյնոր սորվաձա̈ միտկ ընուշ Եգովին բես, չի ըմուն ընիլ, հընոր քուրեչը մոդ զգացում առաչ կա, ետե ըն մըտկին տըրաձ չունի ընու առնուշ։ Օրինագ, ըն նա̈ կըրա̈գու, նա̈ գասա̈, նա̈ա̈լ գընա̈ ըմուն պոմը, վերին բատճառով քուրը գայնա միտկ ընիլ տա̈, ըն ընու հավնաձա̈ (1 Տիմոթ. 5։1, 2)։ Ետե ըն ռաստ կուկա քուրեչմը հեդ ավելի մոդիգ ձանոտնուշի հոմար, ըն բաշտպանա̈գու ընու օնունը։ Ըն ըմուն գընա̈, հընոր ըներ էրգուսով առանծին մընոն հեչ հընու եպոր իրար հեդ ժամանագ գոնծընին, հոկեվոր ուժեղ մեգնա̈լ ուրինց հեդ ըլլի (1 Կորնթ. 6։18)։
7. Ի՞նչի մասին հիշողա̈ ճահել ախպա̈րը, եպոր որոշա̈գու, ինչպես ըլլողա̈ ընու հակուստը հընու բիչիմը։
7 Ետե ճահել ախպա̈րը սորվաձա̈ միտկ ընուշ, ինչպես Եգովըն, ա̈դ գերեվնա ընու հակուստըն հընու բիչիմըն։ Շադ սըրա ֆասոնլի հալավ պաց թողողնին, անշընորկ գյանկով գաբռին հընու Եգովին միտկ ընուշի ծեվը հաշվի առնուլ չին։ Քոնի-օր ըներ անշընորկ գյանկով գաբռին, ընեց պաց թողաձ հալավը շադ նեղա̈ գամա̈լ դըղամաշտը հակնինա, գընիգ լըմոնիգու։ Ի՞նչի մասին միտկ ընողա̈ ախպա̈րը, եպոր գուրուշա̈, ինչ հալավ հակնողա̈։ Ետե ըն կուզա̈ ըմըն ինչով լըմոննուշ Խրիստոսին, ըն հաշվի առնողա̈ Աստվաձաշընչին պրինցիպնին հընու սորվողա̈ ժողովին նեսը ըլլող հոկեվոր ուժեղ խրիստիաննուն։ Ըն գայնա ուրինը հառց դալ. «Հալավը, վեյնոր ես կուզիմ հակնուշ, խրիստիանինի հալա՞վա̈ տա̈։ Իմ հակ ու գաբըս գերեվծընա̈՞ տա̈, հընոր ես հարգիմգու միգա̈լնացը։ Եպոր մաշտիկը իմ վըրա̈ս գաշին, հասկըննո՞նգու տա̈, հընոր ես Աստըձուն ձառաիմգու» (1 Կորնթ. 10։31—33; Տիտոս 2։6)։ Ճահել ախպա̈րը, վեյնոր հաշվի գառնու Եգովին միտկը հընու զգացումնին, հարգանկ գոննա, ինչպես քուրեյդացը հընու ախպըյդացը մոդ, ըմունա̈լ երգընկին ըլլող ուր Հորը մոդ։
8. Ի՞նչ բիդուա̈ ընուշ ճահել ախպորը, հընոր ընու վըրըն գիվընմիշ ըլլին։
8 Ըղիր ըմուն մաշտ, վում վըրըն գարելիա̈ գիվընմիշ ըլլուշ։ Ա̈դմուն ախպա̈րը ուրինը դըվվըվաձ կոռձը լավ գընա̈ (Ղուկ. 16։10)։ Աշինկ Իսուսին օրինագը։ Ըն ուրինը դըվվըվաձ կոռձը նա̈լլա̈տլըմա գամ վըրաիշի ընիլ չեր։ Ինչկանա̈լ զոր ըլլեր, Իսուսը գըներ Եգովին դըվաձ ալլայ կոռձերը։ Ըն հազ գըներ մաշտկացը, հալա ուր աշագեռտնուն։ Հընու դըվավ ընեց հոմար ուր գյանկը (Հովհ. 13։1)։ Օրինագ առ Իսուսըն։ Հոկով սըյդով ա̈րա̈ քեզի դըվվըվաձ կոռձը։ Չիդիսնա, ինչ դեսագ ա̈դ կոռձը ընուշ, քեզի ցաձը բա̈հա̈ հընու յառդում ուզա̈ ավելի մեձ փոռց օննող ախպորմըմը։ Գոն մաշտիկ, վերեկնոր գընին սադա̈ ըն, ինչ-օր ուրինց աստըվաձա̈, ոչ ավել, հընոր ուրինց հանգիստ թողուն։ Մի ա̈դծոյ ընիլ (Հռոմ. 12։11)։ Քեզի կոռձմը դոննա, ա̈րա̈ ա̈դ, ինչպես Եգովին հոմար, ոչ տա̈ մաշտկացը հոմար։ Հընու նա̈յրաձ կոռձըդ մինչեվ վեռչ ա̈րա̈ (Կող. 3։23)։ Հա̈լբա̈տ, մենկ բակսուտին օննող մաշտինկ։ Ընդի մենկ մեզի մազլում բա̈հողընկ հընու ընտունողընկ միր սըխալնին (Առակ. 11։2)։
ՍՈՐՎԱ̈ ԸՆՈՒՇ ԸՆ, ԻՆՉ-ՕՐ ՔԵԶԻ ՕԿՈՒՏ ՊԵՐԱ̈ԳՈՒ
9. Օ՞րի ճահել ախպորը բիդուա̈ դարպեր կոռձեր ընուշի փոռց օննուշ։
9 Հոկեվոր ուժեղ տառնուշի հոմար քեզի բիդուա̈ դարպեր կոռձեր ընուշի փոռց օննուշ։ Ա̈դ փոռցը քեզի յառդում գընա̈ ժողովին կոռձերը ընուշ, կըդնուշ ըմուն աշխադանկմը, վերը յառդում գընա̈ քու հընու քու ընտանիկիդ գարիկնուն տին աշուշ, հըմա̈լ լավ հարաբերուտին օննուշ միգա̈լնացը հեդ։ Ըհըն ինչ տուն գայնաս ընիլ։
10, 11. Օ՞րի ճահել ախպորը բիդուա̈ սորվուշ լավ գաշտուշ հընու կըրուշ (Սաղմոս 1։1—3)։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)
10 Սորվա̈ լավ գաշտուշ հընու կըրուշ։ Աստվաձաշընչին գաստըվի, հընոր մաշտը, վեյնոր ըմըն օր գաշտագու Աստըձուն Խոսկը հընու խորգըն միտկը գընա̈, բախտավեր գըլլի հընու հաջողուտին գոննա։ (Գաշտըցեկ Սաղմոս 1։1—3։) Ետե տուն ըմըն օր գաշտասկու Աստվաձաշունչը, ա̈դ յառդում գընա̈ քեզի օննուշ Եգովին միտկ ընուշի ծեվը։ Ընչաղ, որոշում ընտունուշի սըրա, տուն հաշվի գառնուս Աստվաձաշընչին պրինցիպնին, ոչ տա̈ քու միտկ ընուշի ծեվըդ (Առակ. 1։3, 4)։ Ա̈դմուն դըղամաշտիկը բիդուին ժողովին։ Օ՞րի։
11 Քուրեյդա̈կը հընու ախպըյդա̈կը գարիկ ունին, հընոր ընեց սորվեծընին հընու խըրադ դոն (Տիտոս 1։9)։ Ետե տուն կիդիս լավ գաշտուշ հընու կըրուշ, քու լավ բադռաստաձ բադասխաններովըդ հընու ջառերովըդ, վերեկնոր գասիս ժողովին, գայնաս ուժեղծընիլ միգա̈լնացը հավատկը։ Ա̈դտի ղաիր, տուն գայնաս կըրիլ մըտկերը, վերեկնոր գիմընաս, եպոր քըրկըրիսկու Աստվաձաշունչը գամա̈լ լըսիսկու ջառեր ժողովին հընու կանգռեսնուն։ Ա̈դ մըտկերը գայնոն ուժեղծընիլ ինչպես քու, ըմունա̈լ միգա̈լնացը հավատկը։
12. Ի՞նչպես գարելիա̈ սորվուշ լավ խորատա դոնուշ։
12 Սորվա̈ լավ խորատա դոնուշ։ Խրիստիանինը կիդնողա̈ լավ խորատա դոնուշ։ Ըն լավ լըսա̈ բիդի միգա̈լնացը հընու հաշվի առնողա̈ ընեց միտկ ընուշի ծեվը հընու զգացումնին (Առակ. 20։5)։ Ա̈դու հոմար ընու բիդուա̈ սորվուշ ուշադրուտին տառծընուշ ընեց ծընին տոնին, տեմկին, բիչիմին հընու իշմայնուն վըրըն։ Ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր բիդուա̈ ժամանագ օնծընուշ մաշտկացը հեդ։ Ետե տուն սովերիս խոսուշ մեգ տա̈ էսէմէսկով հընու մեսենջեռով, քեզի զոր գըլլի դեսըվուշ հընու խոսուշ մաշտկացը հեդ։ Ընդի մեսենջեռնուն դեղը, կիդ հընարավորուտին դեսըվուշ հընու տեմ-տիմաց խոսուշ մաշտկացը հեդ (2 Հովհ. 12)։
13. Ա̈լ ի՞նչ սորվողըն ճահել ախպըյդա̈կը (1 Տիմոթեոս 5։8)։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)
13 Սորվա̈ ինկըդ քու գարիկնուդ տին աշուշ։ Հոկեվոր ուժեղ խրիստիանինը ուր հընու ուր ընտանիկին գարիկնուն տին աշողա̈։ (Գաշտըցեկ 1 Տիմոթեոս 5։8։) Վերմը բեդուտիննուն ճահել դըղա̈կը գայնոն սորվիլ կոռձմը ընուշ ուր հորմըն գամ ուրիշ խըսումըմը։ Միգա̈լ բեդուտիննունա̈լ տըբռոցին սորվաձ սըրա̈դ, գայնաս արեստմընա̈լ սորվիլ։ Ճահել սըրվոնա̈դ օննասնա արեստմը, ա̈դ յառդում գընա̈ քեզի սողը կըդնուշ լավ աշխադանկմը (Գործ. 18։2, 3; 20։34; Եփես. 4։28)։ Ըղիր պոնուգ հընու սորվա̈ նա̈յրաձ կոռձըդ մինչեվ վեռչ ընուշ։ Ա̈դմուն ընիսնա, տուն լավ օնուն գոննաս հընու քու վըրա̈դ գիվընմիշ գըլլին։ Հալալ պոնողնին ըմըն դեղա̈լ բիդուին։ Ըն հադգուտիննին հընու փոռցը, վերեկնուն մասին մենկ խոսեցակ, գայնոն սողը բիդվընալ քու գյանկիդ։
ԲԱԴՌԱՍՏՎԱ̈ ԸԼԼԵԼԻԿ ԳՅԱՆԿԻԴ
14. Ի՞նչպես ճահել ախպա̈րը գայնա բադռաստվիլ պալնավրեմեննի ձառայուտինի։
14 Պալնավրեմեննի ձառայող։ Հոկեվոր ուժեղ խրիստիաննուն շադերը ճահել սըրվոնըն նա̈յրեցին ձառայուշ պալնավրեմեննա։ Ըռընչպա̈ր ձառայուշը սորվեծընա̈գու ճահել ախպորը խոսուշ դարպեր մաշտկացը հեդ։ Հըմա̈լ ա̈դ յառդում գընա̈ ընու խելացի խայջուշ փարըն (Փիլիպ. 4։11—13)։ Ետե տուն կուզիս ձառայուշ օբշի ըռընչպա̈ր, լավ գըլլի նա̈յրիսնա պադսոբնի ըռընչպա̈ր ձառայուշ։ Շադերը պադսոբնի ձառայուտինըն նա̈յրեցին։ Հեդո ըներ օբշի ըռընչպա̈ր ըղոն։ Ա̈դտի ետկը ընեց առաչ պացվեծոն ներ հընարավորուտիննի։ Օրինագ, յառդում ընուշ միր գազմագերպուտինին շենկերը շինուշ գամա̈լ ձառայուշ Վեֆիլին։
15, 16. Ի՞նչը յառդում գընա̈ ճահել ախպորը ձառայուշ ժողովի յառդումջի գամ իրից։
15 Ժողովի յառդումջի գամ իրից։ Ալլայ ախպըյդա̈կը ա̈մա̈ղ ընողըն իրից ըլլուշ։ Ա̈դու հոմար ընեց բիդուա̈ Աստվաձաշընչին նեսը կըրվաձ պրինցիպներով աբռուշ։ Աստվաձաշունչը մա̈տա̈գու ընեց, վեվ-օր ա̈դմուն նըբադագ տընա̈գու (1 Տիմոթ. 3։1)։ Մինչեվ-օր ախպորը նըշանագին իրից, ըն վերմը ժամանագ ձառայողա̈ ժողովի յառդումջի։ Ժողովի յառդումջիկը մեձ օկուտ պերինգու ժողովին։ Ինչպես իրիցնին, ըմունա̈լ ժողովի յառդումջիկը մազլում ախպա̈րին, վերեկնոր միտկը գընին Եգովին օչխայնուն մասին հընու աշխուժ գինա̈ քարոզինգու։ Ճահել ախպորը գայնոն նըշանագիլ ժողովի յառդումջի 17 դարիգոնըն։ Ետե ա̈դ ժողովի յառդումջին լավ գընա̈ ուրինը դըվվըվաձ կոռձերը, 20 դարիգոն ըլլինա, ընու գայնոն նըշանագիլ իրից։
16 Ի՞նչպես գարելիա̈ ըլլուշ ժողովի յառդումջի գամ իրից։ Աստվաձաշընչին նես կըրվաձա̈ ալլայ, ինչ-օր ա̈դու դեյ բիդուա̈ ընուշ։ Ընու բիդուա̈ հազ ընուշ Եգովին, ուր ընտանիկը հընու ժողովը (1 Տիմոթ. 3։1—13; Տիտոս 1։6—9; 1 Պետ. 5։2, 3)։ Մեմընա̈լ գաշտա ա̈ս աբզացին պերվաձ ալլայ համայնին, հընոր հասկըննաս, ինչ քեզի բիդուա̈ ընուշ։ Խընտրա̈ Եգովին, հընոր յառդում ընա̈ քեզի օննուշ բիդու ըղաձ հադգուտիննին c։
17. Ի՞նչպես ճահել ախպա̈րը գայնա բադռաստվիլ ընտանիկի կըլեխ ըլլուշ։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)
17 Մաշտ հընու ընտանիկի կըլեխ։ Իսուսը աստավ, հընոր ալլայ հոկեվոր ուժեղ խրիստիաննին չա̈-օր ընտանիկ գազմողըն (Մատթ. 19։12)։ Ամա ետե տուն որոշեցիր գարկըվուշ, քու կոռձեյդ գավելնոն։ Տուն տառնասկու մաշտ հընու ընտանիկի կըլեխ (1 Կորնթ. 11։3)։ Եգովըն բեդ գընա̈, հընոր մաշտը հազ ընողա̈ ուր գընեչը հընու միտկ ընողա̈ ընու գարիկնուն մասին։ Ա̈դտի ղաիր, ըն ըլլողա̈ ընու մոդիգ ընգերը հընու յառդում ընողա̈, հընոր գընիգնա̈լ օննա մոդիգ հարաբերուտին Եգովին հեդ (Եփես. 5։28, 29)։ Ա̈ս տասին մենկ օնցակ, ինչկան գարեվորա̈ միտկ ընուշ Եգովին բես, հարգուշ գընդացը հընու ըլլուշ ըմուն մաշտ, վում վըրըն գարելիա̈ գիվընմիշ ըլլուշ։ Ա̈դ ալլայ յառդում գընա̈ քեզի, հընոր տուն ըլլիս լավ մաշտ հընու ընտանիկի կըլեխ։
18. Ի՞նչպես ճահել ախպա̈րը գայնա բադռաստվիլ հա̈ր ըլլուշին։
18 Հա̈ր։ Գարկըվաձա̈դ ետկը, տունկ գընեչըդ հեդ գայնա̈կ դըղա օննալ։ Լավ հա̈ր ըլլուշի հոմար գարելիա̈ սորվուշ Եգովացըն։ Ա̈դու նես շադ պոն մըդնուգու (Եփես. 6։4)։ Եգովըն առ ընիլ չեր ասուշ ուր մոնչուն, Իսուսին, հընոր հազ գընա̈ հընու հավնիգու ընու (Մատթ. 3։17)։ Տունա̈լ հա̈ր տառնասնա, մոռնալ մի թեզ-թեզ ասուշ դըղոցըդ, հընոր հազ գընիս ընեց։ Թեզ-թեզ մա̈տա̈ ընեց, եպոր լավ կոռձմը գընին։ Հա̈րերը, վերեկնոր օրինագ գառնուն Եգովացըն, յառդում գընին ուրինց դըղոցը տառնուշ հոկեվոր ուժեղ խրիստիանին։ Ամա տուն հիմիգեց գայնաս բադռաստվիլ հա̈ր ըլլուշին։ Միտկ ա̈րա̈ քու ընտանիկիդ մասին հընու ժողովին քուրեյդացը հընու ախպըյդացը մասին։ Սորվա̈ ասուշ, հընոր հազ գընիս ընեց հընու օրի ըներ թոնգին քու հոմար (Հովհ. 15։9)։ Ա̈դմուն տուն բադռաստվիսկու լավ մաշտ հընու հա̈ր ըլլուշ, գուրախծընիս Եգովին հընու քու էդռաֆըդ ըլլող ալլայ մաշտկացը։
Ի՞ՆՉ ՏՈՒՆ ԸՆՈՂԸՍ
19, 20. Ի՞նչը յառդում գընա̈ ճահել ախպըյդացը հոկեվոր ուժեղ խրիստիանին տառնուշ։ (Հըմա̈լ աշեցեկ ժուռնալին վըրաի նըգարը։)
19 Հոկեվոր մեձընուշը ինկը ուրմըն չի ըլլիլ։ Ճահել ախպըյդա̈կ, ծեզի բիդուա̈ միտկ ընուշ, վեվ ծիր հոմար գայնա լավ օրինագ ըլլիլ, սորվուշ Եգովին բես միտկ ընուշ, ըլլուշ ըմուն մաշտ, հընոր ծիր վըրըն գիվընմիշ ըլլին, սորվուշ ընուշ ըն կոռձերը, վերեկնոր ծեզի օկուտ պերինգու հընու բադռաստվուշ ըլլելիկ գյանկին։
20 Եպոր միտկը գընիս ընու մասին, ինչկան շադ կոռձ քեզի բիդվընողա̈ ընուշ, տուն գայնաս վախիլ։ Ամա քու մոդըդ ալլայ ստացվիգու։ Եգովըն խոսկ գուդա յառդում ընուշ քեզի (Ես. 41։10, 13)։ Ժողովին նես քուրեյդա̈կըդ հընու ախպըյդա̈կըդ վիրա յոնդ գըլլին հընու տուն ըմըն սըրա գայնաս ընեցմըն յառդում ուզիլ։ Եգովըն կուզա̈, հընոր տուն տառնաս հոկեվոր ուժեղ խրիստիանին։ Ըն կիդա̈, հընոր ա̈դպես քու գյանկըդ ավելի ուրախ հընու հեդաքըրկիր տառնագու։ Միր ճահել ախպըյդա̈կ, մենկ ծեզի շա՛դ ու շադ հազ գընինկ։ Ա̈մա̈ղ ա̈րեկ հոկեվոր մեձընուշ հընու Եգովին պաշխիշը էրգըն բեդ ընուշ բիդվընալ չի (Առակ. 22։4)։
ԵՐԿ 54 «Ըհընա̈ ջոմպըն»
a Ժողովնուն բիդուին հոկեվոր ուժեղ ախպըյդա̈կ։ Ա̈ս տասին մենկ գիմընոնկ, ինչպես տունկ, ճահել ախպըյդա̈կ, գայնա̈կ տառնալ հոկեվոր ուժեղ ախպա̈ր։
b Աշեցեկ օնցաձ տասին նեսի «Պածադռուտինը»։
c Աշեցեկ «Организованы, чтобы исполнять волю Иеговы» կըրկին 5 հընու 6 կըլխընին։