1. Ի՞նչ ըմըն մեգիս բիդուա̈ ընուշ ըմըն օր։

 ՄԵՆԿ ալլայկըս ըմըն օր որոշում գընտունինկ։ Ընեցմըն վերմը շադ հասարագին։ Օրինագ, ինչ ուդողընկ ա̈կվընծու գամ ժամը քոնիսին իրիգվընծու էշտողընկ բարգուշ։ Գոն որոշումնի, վերեկնոր ավելի գարեվորին։ Ընեցմըն գախվաձա̈ միր առոխչուտինը, ուրախուտինը, միր ընտանիկին բախտավեր ըլլուշը հընու Աստըձուն ձառայուշը։ Մենկ կուզինկ, հընոր միր ըղաձ որոշումնին, օկուտ պերին հըմ մեզի, հըմ միր մոդիգնուն։ Ամա ըմընա գարեվորը ընա̈-օր, միր որոշումնին ուրախծընին Եգովին (Հռոմ. 12։1, 2)։

 2. Վե՞ր քա̈լկերը յառդում գընին մեզի լավ որոշում ընտունուշ։

² Գերեվնա տա̈, մենկ գայնոնկ լավ որոշում ընտունիլ, ետե՝ 1) ալլայ հաշվի առնունկ, 2) իմընոնկ, ինչ Եգովըն միտկը գընա̈ ա̈դու մասին հընու 3) միտկ ընինկ, վեր որոշումը լավ գըլլի ընտունուշ, վերը չա̈։ Հայդցեկ քըննինկ ա̈դ քա̈լկերը հընու աշինկ, ինչը յառդում գընա̈ մեզի միտկ ընելըն որոշում ընտունուշ (Առակ. 2։11)։

ԱԼԼԱՅ ՀԱՇՎԻ ԱՌԵԿ

 3. Օ՞րի որոշում ընտունուշըն առաչ, բիդուա̈ ալլայ հաշվի առնուշ։ Պերեկ օրինագմը։

³ Առաչինը, որոշում ընտունուշըն առաչ, բիդուա̈ ալլայ հաշվի առնուշ։ Օ՞րի ա̈դ գարեվորա̈։ Բատկերածուցեկ, հընոր մաշտմը ձոնդռը հիվոնդա̈ հընու կուկա հեկիմին մոդ։ Հեկիմը ըռոնց հառց դըվուշի մեգընա̈ գասա̈՞ տա̈, ինչ ընու բիդուա̈ ընուշ բետկընուշի հոմար։ Հա̈լբա̈տ-օր, չա̈։ Մենկա̈լ գայնոնկ նույնը ընիլ, եպոր որոշումնի գընտունինկ։ Առաչինը, մեզի բիդուա̈ հաշվի առնուշ ալլայ, ինչ-օր վերապերվիգու միր դըրուտինին։ Ի՞նծոյ գայնոնկ ա̈դ ընիլ։

 4. Աշինկնա Առակներ 18։13, ի՞նչը յառդում գընա̈ ալլայ հաշվի առնուշ։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)

⁴ Ալլայ հաշվի առնուշի հոմար շադ սըրա հերիկա̈ սադա̈ քոնիմը  հառցեր դըվուշ։ Ասինկ տա̈, ծեզի հըրավիրաձունին քեյֆի։ Ծեզի բիդուա̈ որոշուշ, էշտողեկ տա̈ չա̈։ Ետե տունկ չիդեկ ընու, վեվ ալլայ ա̈դ գազմագերպաձունի գամ չիդեկ, ինչ հուն ըլլողա̈, գարեվորա̈ իմընուշ, ոյդեխ հընու եպ օսնողա̈ ա̈դ քեյֆը։ Ինչկա՞ն մաշտ ըլլողա̈ ա̈դ քեյֆին։ Վե՞վ հեդեվողա̈, հընոր ըմըն ինչը գարկ ու կանոնով օսնի։ Ա̈լ վե՞վ հըրավիրվաձա̈։ Ի՞նչ պռագռամա ըլլողա̈։ Ըլլո՞ղա̈ տա̈ ա̈դ քեյֆին խըմիչկ։ Ա̈դ հառցերուն բադասխաննին յառդում գընին ծեզի խելացի որոշում ընտունուշ։ (Գաշտըցեկ Առակներ 18։13։)

 5. Ի՞նչ բիդուա̈ ընուշ ալլայ հաշվի առաձնուդ ետկը։

⁵ Հիմի, եպոր տունկ ալլայ իմացիկ, ի՞նչ բիդուա̈ ընուշ։ Բիդուա̈ ալլայ հաշվի առնուշ, հընոր բառզ հասկըննա̈կ, ինչ ընողեկ։ Օրինագ, տունկ իմացիկ, հընոր հըրավիրվաձնուն նես ըլլողըն մաշտիկ, վերեկնոր չին հարգիլ Եգովին օրենկնին գամա̈լ ուվեկ հեդեվող չա̈, հընոր մաշտիկ չապըն ավել խըմին հեչ։ Էշտուշըն առաչ լավ գըլլի միտկ ընուշ. գա՞յնոն տա̈ ա̈դ քեյֆը էգող մաշտիկը ուրինց վադ բա̈հիլ հընու չապը օնծընիլ (1 Պետ. 4։3)։ Ամա բիդուա̈ ինչիմընա̈լ հաշվի առնուշ։ Բա̈լկիտ, ա̈դ ժամանագ տունկ գոննա̈կ ժողով, գամա̈լ մեգիմը հեդ խոսաձեկ քարոզուշ էշտուշ։ Եպոր տունկ ա̈դ ալլայ հաշվի առնեկ, ծեզի ավելի ղոլայ գըլլի լավ որոշում ընտունուշ։ Հիմի գայնա̈կ օսնիլ եգռորտ քա̈լկին։ Տունկ կիդեկ, ինչ որոշում ընտունողեկ, ամա ի՞նչ միտկը գընա̈ ա̈դու մասին Եգովըն (Առակ. 2։6)։

 ԻՄԸՑԵԿ, ԻՆՉ ՄԻՏԿԸ ԳԸՆԱ̈ ԵԳՈՎԸՆ

 6. Աշինկնա Հակոբոս 1։5, օ՞րի մեզի բիդուա̈ Աստըձմըն իմաստուտին ուզուշ։

⁶ Աղոտեցեկ Եգովին, հընոր ըն յառդում ընա̈ ծեզի հասկըննուշ, ինչ ինկը միտկը գընա̈ ծիր դըրուտինին մասին։ Աստվաձ խոսկ դըվաձունի մեզի իմաստուտին դըվուշ։ Ա̈դ յառդում գընա̈ ծեզի հասկըննուշ, դուր կուկա տա̈ Եգովին ծիր ըղաձ որոշումը։ Ա̈դմուն իմաստուտին Եգովըն «ալլայնացը գուդա ջիմա̈ռդ գինա̈ հընու ըռոնց մահանա մոն էգուշի»։ (Գաշտըցեկ Հակոբոս 1։5։)

 7. Ի՞նչպես իմընոնկ, ինչ միտկը գընա̈ Եգովըն։ Պերեկ օրինագմը։

⁷ Եգովին աղոտաձնուդ ետկը, թողեկ, հընոր ըն բադասխանա̈ ծեզի։ Բատկերածուցեկ, հընոր տունկ գոյսըվաձեկ անձանոտ քաղակիմը հընու հուն աբռող մաշտումը հայծընեկկու ջոմպըն։ Ամա շարունագեկկու տա̈ տունկ ծիր ջոմպով էշտուշ, հընչակ-օր ըն բադասխանա̈ հեչ ծեզի։ Հա̈լբա̈տ-օր, չա̈։ Տունկ ուշադիրմը լըսեկկու, ինչ ըն գասա̈։ Ա̈դմունա̈լ Եգովացըն իմաստուտին ուզաձնուդ ետկը, փոռցեցեկ հասկըննուշ, ինչ ըն բադասխանեց ծեզի։ Ա̈դու հոմար բիդուա̈ միտկ ընուշ, վեր Աստվաձաշընչին պրինցիպնին հընու օրենկնին վերապերվինգու ծիր դըրուտինին։ Օրինագ, ի՞նչը յառդում գընա̈ ծեզի որոշուշ, էշտողեկ տա̈ ըն քեյֆը, վերին մասին մենկ քիչ առաչ խոսեցակ։ Քըրկըրեցեկ Աստըձուն Խոսկը։ Ի՞նչ ընու նես գաստըվի, ըն քեյֆերուն մասին, ոյդեխ-օր մաշտիկը չապըն ավել խըմիչկը հընու գիրիլտի գընին, վադ ընգերուտինին մասին հընու ընու մասին, ինչը խրիստիանինը  ուր գյանկին առաչին դեղը տընողա̈, Աստըձուն Թակավորուտինը չա̈նա ուր ուզաձը։ (Մատթ. 6։33; Հռոմ. 13։13; 1 Կորնթ. 15։33)։

 8. Ի՞նչպես կըդնունկ միր հառցին բադասխանը։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)

⁸ Բազի զոր գըլլի կըդնուշ ծիր ուզաձ հառցին բադասխանը։ Ա̈դմուն սըրըն, գայնա̈կ խըրադ ուզիլ փոռց օննող ախպըյդացմըն գամ քուրեյդացմըն։ Ա̈դտի ղաիր, գարեվորա̈, հընոր տունկ ինկեյդ ա̈դ հառցը քըրկըրեկ։ Շադ մըտկեր տունկ գայնա̈կ կըդնուլ, օրինագ, «Գըրագանուտինը քըրկըրուշի հոմար պուտեվադիտելին» հընու «Библейские стихи в помощь христианину» կըրկին նես։ Հիշեցեկ, հընոր ծիր նըբադագնա̈՝ ըմուն որոշում ընտունուշ, վեյնոր գուրախծընա̈ Եգովին։

 9. Ի՞նչը յառդում գընա̈ համոզվաձ ըլլուշ, հընոր միր որոշումը գուրախծընա̈ Եգովին (Եփեսացիներ 5։17)։

⁹ Ի՞նչը յառդում գընա̈ համոզվաձ ըլլուշ, հընոր միր ըղաձ որոշումը գուրախծընա̈ Եգովին։ Առաչինը, մեզի բիդուա̈ լավ ջոնչուշ միր Աստըձուն։ Աստվաձաշընչին գաստըվի. «Ըմընա սուրպին մասին կիդուտինը յառդում գընա̈ ըմըն ինչը խորգըն հասկըննուշ» (Առակ. 9։10)։ Մեզի բիդուա̈ հասկըննուշ, ինչ հադգուտիննի ունի Եգովըն, վեյնա̈ ընու գամկը, ինչ ըն հազ գընա̈ հընու ինչ ըն հազ ընիլ չի։ Ընդի ինկեյդ ծեզի հայծուցեկ. «Հաշվի առնումնա ալլայ, ինչ-օր կիդիմ Եգովին մասին, ի՞նչ որոշում ինձի բիդուա̈ ընուշ, հընոր ուրախծընիմ ընու»։ (Գաշտըցեկ Եփեսացիներ 5։17։)

10. Օ՞րի Աստվաձաշընչին պրինցիպնին ավելի գարեվորին, քան տա̈ միր ընտանիկին հընու ազգին ընտունվաձ սովորուտիննին։

¹⁰ Բազի սըրա մեզի բիդվընագու դըխրեծընուշ միր մոդիգնուն, ընու հոմար-օր մենկ կուզինկ ուրախծընուշ Եգովին։ Պերինկ օրինագմը։ Ձընողնին համոզինգու, հընոր ուրինց բուլիգը առնու ըն մաշտուն, վեյնոր հարուստա̈, ամա հոկեվոր կոռձերը առաչին դեղը չի տընիլ։ Հա̈լբա̈տ-օր, ըներ կուզին, հընոր ուրինց բուլիգը ինչիգի գարիկ օննա հեչ։ Ամա քուրը գայնա ինկը ուրինը հայծընիլ. «Ետե ես առնում ա̈դ մաշտուն, ըն յառդում գընա̈՞ տա̈ ինձի ուժեղծընուշ իմ ընգերուտինս Եգովին հեդ»։ Ի՞նչ Եգովըն միտկը գընա̈ ա̈դու մասին։ Բադասխանը մենկ կըդնունկկու Մատթեոս 6։33-ին։ Ա̈դ համարը դիռտմա̈գու խրիստիաննուն Աստըձուն Թակավորուտինը միշտ առաչին դեղը տընուշ։ Չաշաձ-օր մենկ հարգինկկու միր ձընողնուն հընու ուրիշ մաշտկացը, միր հոմար ըմընա գարեվորնա̈, հընոր մենկ ուրախծընինկ Եգովին։

ՄԻՏԿ Ա̈ՐԵԿ, ՎԵՐ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ԼԱՎ ԳԸԼԼԻ ԸՆՏՈՒՆՈՒՇ,ՎԵՐԸ ՉԱ̈

11. Ի՞նչը յառդում գընա̈ հասկըննուշ, վեր որոշումը լավ գըլլի ընտունուշ, վերը չա̈ (Առակներ 2։11)։

¹¹ Ընդի ետկը, եպոր տունկ աշեցիկ Աստվաձաշընչին պրինցիպնին, ծեզի բիդուա̈ հասկըննուշ, վեր որոշումը լավ գըլլի ընտունուշ, վերը չա̈ հընու միտկ ընուշ տա̈, ա̈դ որոշումնին, ինչի գայնոն պերիլ։ (Գաշտըցեկ Առակներ 2։11։) Բազի ա̈դ ղոլայա̈ ընուշ, բազի ընկանա̈լ չա̈։ Ամա ըմըն ինչը խորգըն հասկըննուշը յառդում գընա̈ մեզի ընտունուշ խելացի որոշում ըմընա զոր դըրուտիննուն սըրընա̈լ։

12, 13. Ի՞նչպես ըմըն ինչը խորգըն հասկըննուշը յառդում գընա̈ աշխադանկին հեդ գաբվաձ խելացի որոշում ընուշ։

¹² Օրինագ, տունկ աշխադանկ մոն կուկա̈կ, հընոր գայնա̈կ դիրիլ ծիր ընտանիկը։ Հընու լըսեկկու, հընոր էրգու դեղ պոնող բիդուին։ Տունկ ըմըն ինչը գիմընա̈կ՝ ինչ ծեզի բիդվընագու ընուշ հուն պոնեկնա, ինչ գռաֆիգով պոնողեկ, ինչկան ժամանագ բիդվընագու խայջուշ ջոմպուն վըրըն հընու ուրիշ հառցերուն բադասխանը։ Ա̈դ էրգու դեղեյնա̈լ բիդվընագու ըմուն կոռձ ընուշ, վեյնոր հագառագ չա̈ Աստվաձաշընչին։ Բա̈լկիտ, մեգ աշխադանկը ծեզի միգա̈լըն շադ դուր կուկա, քոնի-օր հուն ավելի շադ փարա գուդոն, գամա̈լ ավելի հեդաքըրկիր կոռձ բիդուա̈ ընուշ։ Ամա  որոշում ընտունուշըն առաչ բիդուա̈ ուրիշ պոնա̈լ հաշվի առնուշ։

¹³ Հընոր հասկըննա̈կ, վեր աշխադանկը ավելի լավ գըլլի ընդռուշ, դըվեկ ծեզի իսմուն հառցեր. «Բիդվընալ չի՞ տա̈ ինձի ա̈դ աշխադանկին հոմար բազի պաց թողուշ ժողովնին։ Գոննո՞մ տա̈ ես ժամանագ, հընոր միտկ ընիմ իմ ընտանիկիս էմացիանալնի հընու հոկեվոր գարիկնուն մասին»։ Ա̈դմուն հառցերը յառդում գընին ծեզի, հընոր փարին դեղը ընդռեկ «ըն, ինչը ըմընա գարեվոյնա̈»՝ Եգովին ձառայուշը հընու ծիր ընտանիկին գարիկնուն տին աշուշը (Փիլիպ. 1։10ա)։ Ընչաղ տունկ գայնա̈կ ըմուն որոշում ընտունիլ, վեյնոր Եգովըն գոռտնա̈։

14. Ի՞նչպես ըմըն ինչը խորգըն հասկըննուշը հընու սերը յառդում գընին մեզի, հընոր մենկ միգա̈լնացը հավատկը թուլգըծընինկ հեչ։

¹⁴ Ըմըն ինչը խորգըն հասկըննուշը յառդում գընա̈ մեզի միտկ ընուշ ընու մասին, ինչպես միր որոշումնին գազդին միգա̈լնացը վըրըն։ Մենկ խոշ չինկ ուզիլ ընեց հավատկը թուլգըծընուշ  (Փիլիպ. 1։10բ)։ Ա̈դ գարեվորա̈ հաշվի առնուշ, եպոր խոսկը գեշտա ընու մասին, ինչպես կուզինկ հակըվուշ հընու ինչ բիչիմ օննողընկ։ Օրինագ, մեզի դուր կուկա մեգ ծեվի հակուստմը գամ պրիչյոսկըմը։ Ամա ետե ժողովին նես գամա̈լ ուրիշ մաշտկացը ըն չի դուր կալ, ըմըն ինչը խորգըն հասկըննուշը յառդում գընա̈ մեզի հարգուշ ընեց զգացումնին։ Սերը յառդում գընա̈ մեզի, հընոր միր քա̈րը մոն կոնկ հեչ հընու ըլլինկ համեստ (1 Կորնթ. 10։23, 24, 32; 1 Տիմոթ. 2։9, 10)։ Ընչաղ մենկ գայնոնկ ըմուն որոշում ընտունիլ, վեյնոր գերեվծընա̈, հընոր մենկ հազ գընինկ հընու հարգինկկու միգա̈լնացը։

15. Ի՞նչի մասին բիդուա̈ միտկ ընուշ որոշում ընտունուշըն առաչ։

¹⁵ Գարեվոր որոշում ընտունուշըն առաչ միտկ ա̈րեկ, ինչ բիդվընագու, հընոր ստացվի ընուշ ծիր որոշաձը։ Իսուսը սորվեծըներգու, հընոր մեմը բիդուա̈ հաշվի առնուշ խայջերը (Ղուկ. 14։28)։ Ա̈դ խայջերուն նես մըդնուգու ծիր ժամանագը, օննըցաձը հընու ա̈մա̈ղնին։ Բազի սըրա լավ գըլլի խըրադ հայծընուշ ծիր հարազադնուն, հընոր հասկըննա̈կ, ինչով ըներ ծեզի գայնոն յառդում ընիլ։ Օ՞րի լավ գըլլի ա̈դմուն ընուշ։ Ա̈դ յառդում գընա̈ ծեզի դեսնուշ, բիդուա̈ տա̈ վերմը պոն ծիր որոշումնուն նես փոխուշ գամա̈լ բիդուա̈ ուրիշ որոշում ընտունուշ։ Հըմա̈լ խըրադ ուզեկնա ծիր հարազադներըն հընու լըսեկնա ընեց աստաձը, ըներ ավելի մեձ հա̈վա̈սով կուզին յառդում ընուշ ծեզի ընուշ ծիր որոշաձին բես (Առակ. 15։22)։

ԼԱՎ ՈՐՈՇՈՒՄՆԻ ԸՆՏՈՒՆԵՑԵԿ

16. Վե՞ր խըրադնին գայնոն յառդում ընիլ ծեզի լավ որոշում ընտունուշ։ (Հըմա̈լ աշեցեկ ռամկըն « Ի՞նչը յառդում գընա̈ ծեզի լավ որոշում ընտունուշ»։)

¹⁶ Ետե տունկ պոնեծուցիկ ալլայ խըրադնին ա̈ս տասին նեսըն, տունկ հազըրեկ լավ որոշում ընտունուշ։ Տունկ ալլայ հաշվի առիկ հընու համոզվուշի հոմար, հընոր ծիր որոշումը գուրախծընա̈ Եգովին, միտկ ա̈րիկ Աստվաձաշընչին պրինցիպնուն մասին։ Հիմի տունկ գայնա̈կ աղոտիլ Եգովին, հընոր ըն յառդում ընա̈ ծեզի ծիր որոշաձին բես ընուշ։

17. Ի՞նչընա̈ ըմընա գարեվորը լավ որոշում ընտունուշի հոմար։

¹⁷ Բա̈լկիտ, մենկ առաչ շադ շիդագ որոշումնի ընտունաձունինկ, ամա գարեվորա̈ հիշուշ, հընոր հաջողուտինը գախվաձ չա̈ միր խելկըն հընու փոռցըն։ Շիդագով հաջողուտին օննուշի հոմար մեզի բիդուա̈ Եգովին դըվաձ իմաստուտինը։ Սադա̈ ըն գայնա մեզի կիդուտին հընու հասկացողուտին դալ հընու յառդում ընիլ իսկաբես իմաստուն ըլլուշ (Առակ. 2։1—5)։ Եգովին յառդումով մենկ գայնոնկ շիդագ որոշումնի ընտունիլ, վերեկնոր գուրախծընին ընու (Սաղ. 23։2, 3)։