Перейти к основным материалам

Перейти к содержанию

ГЯНКИ БАДМУТИНМЫ

Еговин һед ес инчигӓ вахил чим!

Еговин һед ес инчигӓ вахил чим!

ЕПОР индзи гасин, һынор бадмим им масис, ес бадасханимгу: «Ес чемаданим Еговин ҵер̄вынун». Инч мытков? Чемаданы чи ворошил нер ын эштоҳӓ. Ыну деҳы ӓд гынӓ деры. Ӓдмунӓл ес кузим, һынор Еговын һыну ыну газмагерпутины ҳыргин индзи ындех, войдех-ор ес биду гыллим. Охчуг им гянкис ес гыней дарпер кор̄дзер. Ынецмын вермы зорейны, вермынӓл вахели. Ама ес һаскынца: епор гивынмиш гыллим Еговин вырын, вахуши батҷар̄ чуним.

СОРВИМГУ ГИВЫНМИШ ЫЛЛУШ ЕГОВИН ВЫРЫН

Ес дзынвадзим 1948 ҭывин Нигерия, биджиг кеҳимы, вейнор кыднывигу һараф-аревмуткин ҭарафы. Ынчаҳ им биджиг һорпӓйс Мустафын һыну им медз ахпыйдацмӓс мегы, Вахабин, нӓйрецин дзар̄аюш Еговин. Епор ес инны даригон ыҳа, мер̄ав им һӓйс һыну ашхары кидис тӓ дагн у выра ыҳав. Ама Вахабин бадмец индзи, һынор менк норын десноҳынк им һойс, епор ын саҳна. Епор ӓду масин имыци, узеци сорвуш Аствадзашунчы. Ес гынкывеца 1963 ҭывин. Шад чонцадз им ирек ахпыйдӓкысӓл нӓйрецин дзар̄аюш Еговин.

1965 ҭывин ес эга им медз ахпойс Уилсынин мод, вейнор габр̄ер Лагысин. «Игбоби» жоҳовин несы ес ынгейца обши ыр̄ынчпӓйнун һед. Ынер урах һыну ашхуж дзар̄аейныгу һыну ӓд аздец им вырӓсӓл. Ӓду һомар 1968 ҭывин һунвар омсун есӓл нӓйреци ыр̄ынчпӓр дзар̄аюш.

А́лбер̄т Олубейбин, вейнор дзар̄аергу Вефилин, ҷаһелнун һомар газмагерпец зуд һандипуммы. Ӓд һандипумин жаманаг ын астав, һынор һюсисаин Нигерия зуд ыр̄ынчпӓйнун медз гарикы га. Ес минчев һими һишимгу ыну астадз хоскеры, верекнор шад лав аздецин мир вырын. Ын астав: «Тунк ҷаһелек. Унек жаманаг һыну уж. Понеҵуцек ӓд Еговин һомар. Ҵези бед гынӓ шад медз кор̄дз!» Ес, Исайин бес, һазырей эштуш ындех, нер-ор индзи ҳыргӓ Аствадз (Ис. 6:8). Ынди ес кыреци зуд ыр̄ынчпӓр дзар̄аюши һомар заявлениын.

1968 ҭыви маисин индзи нышанагецин зуд ыр̄ынчпӓр һюсисаин Нигерия ыллоҳ Кано қаҳакы. Ын жаманаг гештӓр Биафыр̄ски гыр̄ивы (1967—1970). Һюсисаин ҭарафы шад анһангистер, һынчак-ор ӓд гыр̄ивы деҳаԥохвецав һеч аревелкин ҭарафы. Һишимгу, инчпес жоҳовин несын мег ахпӓрмы индзи һамозергу, һынор һун деҳаԥохвим һеч. Ес асти: «Шынорагалим, һынор миткы гынис им масис, ама ете Еговын кузӓ, һынор ес дзар̄аим ындех, ес шипӓлымишӓл ыллил чим, һынор ын им масис миткы гынӓ».

ГИВЫНМИШ ГЫЛЛИМ ЕГОВИН ВЫРЫН ГЫР̄ВИН ЖАМАНАГ

Кано қаҳакин дырутины шад ԥисер. Гыр̄вин батҷар̄ов ӓд медз қаҳакы барабецав. Бази дзар̄аютини жаманаг менк джомпыдикы деснайкыгу мер̄адз машткацы марминнин. Чашадз ыну-ор Кано қаҳакин гӓр қонимы жоҳов, ахпыйдацмын шадеры стибвадзейны ԥахчуш һунын. Қаҳакин мынцадзер 15-ынӓл қич қарозич. Ынер аллайкы шад вахыцадзейны һыну һусаһадвадзейны. Ӓд қурейдӓкы һыну ахпыйдӓкы шад урахҵон, епор эгак менк — 6 зуд ыр̄ынчпӓр. Менк яр̄дум ӓрак ынец, һынор норын онҵынин жоҳовин һандипумнин һыну эштон қарози. Ынер сид ар̄ин, ӓли нӓйрецин ҳыргуш уринц атчётнин филиалы һыну ар̄ачвон бес нӓйрецин гыраганутин узуш филиалын.

Менк нӓйрецак сорвуш деҳаган лизун, хаусын. Епор маштикы деснейныгу, һынор менк хосинкку ынец лизвов, ынер ӓл медз цангутинов лысейныгу Ҭакаворутинин масин пари хабары. Кано қаҳакин медз аздецутин унер мег һаваткмы. Ӓд һаваткин нес ыллоҳ машткацы дур эгав һеч, һынор менк қарозинкку. Ынди менк шад згушайкы. Сырымы, епор эргусов қарозайкыгу, мир эдвонцы ынгав маштмы, тынагы ҵер̄кин. Лавӓ, һынор менк ынди чабух пызайкыгу һыну ын чарац мези жымнил. Чашадз ӓдмун зор дырутиннун, менк гызгайкы, һынор Еговын мези баштпанӓгу (Пс. 4:8). Еговин масин бадмоҳнун ҭивы гомац-гомац медзынӓргу. Ӓкынс Кано қаҳакин га 11 жоҳов. Ӓд жоҳовнун дзар̄аингу 500 қарозич.

ИНЧПЕС НИГЕР̄ МИР ЭДВОНЦЫ ЫНГАДЗЕЙНЫ?

Ниамей қаҳакин (Нигер̄) дзар̄аимгу зуд ыр̄ынчпӓр

Кано қаҳакин ес дзар̄аеци садӓ қонимы омис. 1968 ҭыви огостосин индзи уриш эргу зуд ыр̄ынчпӓйнун һед нышанагецин Ниамей, Ни́гер̄ ергрин майрақаҳакы. Шад онцав һеч һыну менк һаскынцак, һынор Нигер̄ы хоҳун вырын ымына шок деҳерун мегнӓ. Ама уриш зорутинӓл гӓр. Мези бидвыцав сорвуш франсерен лизун. Ӓд Нигер̄ ергрин бедаган лизунер. Чашадз ыну-ор ҳолай чер, менк гивынмиш гыллайкы Еговин вырын һыну һун абр̄оҳ қонимы қарозичнун һед нӓйрецак ар̄ач донуш қарозуши кор̄дзы. Шад онцав һеч һыну һашвӓ тӓ Ниамей гиноҳ ымын мег машты, вейнор кидер гаштуш, унер «Истина, ведущая к вечной жизни» киркы. Ӓдти авел, маштикы уринкы мон кукӓйны мези, һынор менк ынец донк ӓдмун киркмы.

Ишханутин онноҳ маштикы һаман һаскынҵуцин, һынор урах чин деснуш Еговин масин бадмоҳнун уринц ергрин. 1969 ҭыви һулисин менк жоҳвывецак ӓд ергрин осноҳ ар̄ачи р̄айонни кангр̄есин. Гӓр модиг 20 машт. Менк аллайкыс шад кузайкы деснуш, инчпес мир эргу нер ахпыйдӓкы гынкывоҳейны. Ама ар̄ачин оры эгав палициын һыну гойнеҵуц пр̄агр̄амын. Ынер дарин уринц һед участыкы зуд ыр̄ынчпӓйнун һыну р̄айонни вырагаҵуин. Мези аллайнацыс һар̄ц у ԥор̄ц ӓрин һыну астин эди оры ӓли эгуш уринц мод. Менк һаскынцак, һынор дырутины лав чӓ. Ынди ымун ӓрак, һынор мегимы доны лысинк гынкывуши һомар джар̄ы һыну ӓдти еткы халвут гынкецак нер қарозичнун кедин.

Қонимы шапат еткы кар̄аварутины астав, һынор ес һыну мигӓл һинг зуд ыр̄ынчпӓйнин эштонк уринц ергрын. Мези һазырвуши һомар дывин 48 жам һыну аллай джомпу хайджы менк уринкыс дывоҳайкы. Менк лысецак һыну кынцак Нигерия ыллоҳ филиалы, вусти-ор мези нор деҳ нышанагецин.

Индзи ҳыргецин Нигерия ыллоҳ Орисунбаре кеҳы. Һун гӓр биджиг хумпмы қур һыну ахпӓр. Дзар̄аютины ындех шад һырашалиер. Ама вец омис еткы филиалы хынтрец индзи ед эгуш Нигер̄. Ес зармыцадзей һыну мемы шад мыдореца. Ама ес шад кузей норын десывуш Нигер̄ ыллоҳ қурейдацы һыну ахпыйдацы һед.

Ес ед эга Ниамей. Эди оры мег бизнесменмы, вейнор Нигерияцынер, имац, һынор ес Еговин масин бадмоҳнун мегним һыну нӓйрец индзи һар̄цер дывуш Аствадзашынчин масин. Ӓдмун ын нӓйрец сорвуш Аствадзашунчы. Жаманаг онцав һыну ын вӓйцкец дзигара қашушы, сархошутин ынушы һыну гынкывецав. Нигер̄ ыҳадз дарикыс индзи бидвыцав қарозуш ӓд бедутинин дарпер масерун. Ес шад урахей деснуш, инчпес нер маштик миынонгу жоҳовин, чашадз-ор ӓд шад гомац гыллер. Епор ес ар̄ачин анкам эга ӓд ергиры, һун гӓр 31 қарозич, ама епор ед кынци, ынец ҭивы 69 тар̄цадзер.

«МЕНК ЧИДИНК, ИНЧ ДЕСАГ АР̄АЧ ГЕШТА ҬАКАВОРУТИНИН КОР̄ДЗЫ ГВИНЕЯ»

1977 ҭыви дектембер омсун ес ед эга Нигерия, һынор осним ирек шапат тевоҳ зуд тыбр̄оцмы. Тыбр̄оцын еткы филиалин камитетин кар̄динатыры, Малком Вайго ахпӓры индзи дывав намагмы, вейнор ҳыргывадзер Серра-Леоне филиалын. Ахпыйдӓкы мон кукӓйны ыну, вев-ор гайнӓр Гвинея р̄айонни вырагаҵу дзар̄аил. Ынец бидуер азаб ыр̄ынчпӓрмы, вейнор уни лав ар̄охчутин һыну хосигу англерен һыну франсерен. Ахпӓр Вайгон астав, һынор индзи джип ӓд кор̄дзин һомар бадр̄астадзунейны. Ама ын астав, һынор ӓд ынканӓл ҳолай кор̄дз чӓ һыну шарунагец: «Мемы лавмы митк ӓрӓ». Ама ес мегынӓ бадасханеци: «Қони-ор индзи ҳыргӓгу Еговын, ес бадр̄астим».

Ес эга Серра-Леоне һыну десывеца филиалин камитетин ахпыйдацы һед. Ынецмын мегы индзи астав: «Менк чидинк, инч десаг ар̄ач гешта Ҭакаворутинин кор̄дзы Гвинея». Гвинея қарозуши кор̄дзы Серра-Леоне филиалин вырынер. Ама, қони-ор Гвинея дырутины палитически ҭарафын шад ԥисер, ахпыйдӓкы чейн гайни габвил һуни жоҳовнун һед. Ынер қонимы бой ԥор̄цадзунейны мегимы ынтус ҳыргуш, ама стацвадз чер. Ынди ахпыйдӓкы хынтрецин индзи эштуш Гвинеин майрақаҳакы, Канакрин һыну ԥор̄цуш кар̄аварутинын иравунк ар̄нуш һун абр̄уши һомар.

«Қони-ор индзи ҳыргӓгу Еговын, ес бадр̄астим»

Епор ес эга Канакри, кынци нигерийски пасолствын, һынор һандипим һуни медзин һед. Ес асти ыну, һынор кузим қарозуш Гвинея. Ын бадасханец, һынор ӓд шад аксиӓ, индзи гайнон хапис ынил гамӓл авели ԥис помы ынил. Ын астав: «Ед кына Нигерия һыну һун қарозӓ». Ама ес ыну бадасханеци: «Ес кузим һоз мынуш». Ӓд сырын ын кырец министырин намагмы, войдех хынтрергу индзи яр̄дум ынуш. Министырнӓл индзи яр̄дум ӓрав.

Шад чонцадз ес ед эга Серра-Леоне филиалы һыну бадмеци, инчпес Еговын ор̄тнец им джомпӓс. Епор ахпыйдӓкы имыцин, һынор Гвинея индзи дывадзин гинуши иравунк, шад урахҵон.

Серра-Леоне р̄айонни дзар̄аютини сырын

1978-ын минчев 1989 ҭивы ес дзар̄аеци р̄айонни вырагаҵу Гвинея һыну Серра-Леоне. Һымӓл дзар̄аеци Либерия р̄айонни вырагаҵуин яр̄думджи. Дзар̄аютиныс нӓйрадз сырӓс, ес ҭез-ҭез һивыннӓйгу һыну шад сыра ӓд гыллер һер̄у кеҳерун. Ама ахпыйдӓкы ымын инчы гынейны, һынор һасҵынин индзи балницын.

Мег боймы ес ԥис гинӓ һивынца малярия һивындутинов. Ӓдти ҳаир, джиджу уней. Епор вер̄чы вер̄чов беткыца, имыци, һынор ахпыйдӓкы миткы гынейны, войдех индзи ҭаҳоҳын. Чашадз ӓд аллай зорутиннун, ес мыткӓсӓл онҵынил чей вӓйцкуш им дзар̄аютиныс. Ес һамозвадзей, һынор Еговин һед вахуши батҷар̄ чуним, қони-ор ын гайна индзи мер̄адз деҳӓсӓл саҳҵынил.

МЕКҺЕД ГИВЫНМИШ ГЫЛЛИНК ЕГОВИН ВЫРЫН

Мир һайснецы оры. 1988 ҭивы

1988 ҭывин ес дзанотца Дор̄кысин һед. Ӓд мазлум һыну һокевор ужеҳ ыр̄ынчпӓр қурмынер. Менк ирар ар̄ак һыну шарунагецак р̄айонни дзар̄аюш. Дор̄кысы шад һаз гынӓ мигӓлнацы һыну ымын сыра бадр̄астӓ яр̄дум ынуш. Бази жоҳовы һаснуши һомар, менк госнайкы 25 киламетр̄, мир вырын донелов пер̄ы. Авели һер̄у жоҳовнин, инчов асис-ор һаснил чайкы, қони-ор джомпынин шад ԥис, зор онҵывоҳ һыну джор̄едейны.

Ес ымын сыра зармынӓйгу Дор̄кысин қаджутинин вырын. Оринаг, епор менк гештайкы джомпа, мези бидуер оснуш ын кедеры, войдех-ор шад кр̄акадил гоннӓр. Мег боймы, епор менк һинг орвон джомпа элак, мези бидвыцав кеды нын оснуш. Ама ԥӓдӓ гармунджы годр̄адзер. Ӓду һомар мези бидвыцав лодков эштуш. Епор Дор̄кысы элав вир, һынор лодкин несын эллӓ, ын ынгав ҷуры. Нӓ ын, нӓӓл ес лыҳуш чидайкы. Ӓд кеднӓл кр̄акадилов ликнер. Ама бахтейс тыввав, һынор қонимы ҷаһел дыҳа недвеҵон кеды һыну һонецин Дор̄кысин кедин апы. Ӓдти еткы вермы жаманаг менк кишеры ԥис неразни деснайкыгу. Ама менк шарунагайкыгу мир дзар̄аютины.

Еговацын мир пашхишнин: Джагифты һыну Эрикы

1992 ҭыви скызбин мези бед гынер пашхишмы. Менк имыцак, һынор модиг жаманаг дзыноҳ тар̄ноҳынк. Чылли тӓ ӓдов баш ыҳав мир зуд дзар̄аютины? Менк испес митк ӓрак: «Еговын дывав мези пашхишмы». Ынди мир ахчконы онуны тырак Джагифт (вейнор ҭаркманвигу, инчпес «Яһин пашхишы»). Чейс дари еткы Джагифты онныцав Эрик онунов ахпӓрмы. Ӓд пашхишнин Еговацын шарунагингу мези урахҵынуш. Джагифты вермы жаманаг дзар̄аергу һер̄у ҭаркманчаган офисин, Канакри қаҳакин. Эрикнӓл жоҳови яр̄думджи дзар̄аӓгу.

Дыҳа тастирагуши һомар шад жаманаг бидуер, ынди Дор̄кысин бидвыцав вӓйцкуш зуд дзар̄аютины. Ама ын вираӓл обши ыр̄ычпӓр дзар̄аергу. Есӓл, Еговин яр̄думов, мынци зуд дзар̄аютинин нес. Епор мир дыҳӓкы медзыҵон, Дор̄кысы сырымынӓл нӓйрец ур зуд дзар̄аютины. Һими менк Канакри мисианер дзар̄аинкку.

ЕГОВЫН — ЛАВ БАШТПАНӒ

Ес ымын сыра гештӓй һун, нер-ор ҳыргергу индзи Еговын. Менк гынечыс һед шад анкам згацадзинк, инчпес Еговын мези баштпанӓгу һыну яр̄дум гынӓ. Менк гивынмиш гыллайкы ергынкин ыллоҳ мир Һоры вырын. Ынди гайцак ён дал шад белынерын, верекнор гоннон ԥарин эдвонцы ыйноҳ маштикы. Менк Дор̄кысин һед мир ԥор̄цын һамозвецак, һынор ымына лав баштпаны Еговынӓ, «Мези халысоҳ Аствадзы» (1 Лет. 16:35). Ес һамозвадзим, һынор Еговын баштпанӓгу ынец гянкы, вев-ор гивынмиш гылли ыну вырын (1 Сам. 25:29).