Անցնիլ բովանդակութեան

Անցնիլ բովանդակութեան

Ժոզեֆ Ֆ. Ռատըրֆորտ եւ եղբայրներ Եւրոպա այցելելու ատեն

1920. Հարիւր տարի առաջ

1920. Հարիւր տարի առաջ

ԵՐԲ 1920–ը սկսաւ, Եհովայի ժողովուրդը շատ խանդավառ էր իր առջեւ եղող գործին համար։ Անոնք որոշեցին, որ 1920–ի տարուան համարը ըլլայ՝ «Տէրը իմ զօրութիւնս ու սաղմոսս է» (Սաղ. 118։14

Եհովան զօրացուց այս պատրաստակամ քարոզիչները։ Այդ տարի, հրատարակութիւններ բաշխողներուն, կամ ռահվիրաներուն, թիւը բարձրացաւ 225–էն 350–ի։ Եւ առաջին անգամ ըլլալով, աւելի քան 8000 հրատարակիչներ իրենց գործունէութիւնը տեղեկագրեցին կեդրոնատեղիին։ Եհովան զիրենք օրհնեց հիանալի արդիւնքներ տալով։

ԱՉՔԱՌՈՒ ՆԱԽԱՆՁԱԽՆԴՐՈՒԹԻՒՆ ՑՈՅՑ ՏԱԼ

21 Մարտ 1920–ին, Ժոզեֆ Ֆ. Ռատըրֆորտ, որ այն ատեն Աստուածաշունչի Աշակերտներուն մէջ առաջնորդութիւն առած էր, պիտի քննարկէր՝ «Հիմա ապրող միլիոնաւորներ բնաւ պիտի չմեռնին» նիւթը։ Աստուածաշունչի Աշակերտները իրենց ամէն կարելին ըրին, որ հետաքրքրուած անհատները այս առիթին հրաւիրեն։ Անոնք Նիւ Եորք Սիթիի ամենամեծ թատերասրահներէն մէկը վարձեցին, եւ շուրջ 320,000 հրաւիրագիրներ բաշխեցին։

Լրագիրի մը մէջ, «Հիմա ապրող միլիոնաւորներ բնաւ պիտի չմեռնին» վերնագիրով դասախօսութեան ծանուցումը

Աստուածաշունչի Աշակերտներուն ակնկալածէն շա՜տ աւելի մարդիկ ներկայ գտնուեցան։ Աւելի քան 5000 հոգի թատերասրահը լեցուցին, իսկ շուրջ 7000 հոգի դուրսը մնացին։ Դիտարան–ը ըսաւ, որ «այդ ժողովը Աստուածաշունչի միջազգային աշակերտներու ընկերութեան ըրած ամէնէն յաջող ժողովներէն մէկն էր»։

Աստուածաշունչի Աշակերտները հանրածանօթ դարձան ծանուցանելով, թէ «հիմա ապրող միլիոնաւորներ բնաւ պիտի չմեռնին»։ Այն ատեն, անոնք չէին գիտեր, որ Թագաւորութեան պատգամը պէտք էր որ աւելի ընդարձակօրէն տարածուէր։ Բայց եւ այնպէս, անոնք աչքառու նախանձախնդրութիւն ցոյց տուին։ Այտա Օմսթէտը, որ 1902–ին սկսաւ ժողովներու ներկայ գտնուիլ, ըսաւ. «Գիտէինք որ ամբողջ մարդկութեան մեծ օրհնութիւններ կը սպասէին, եւ այս ուրախ լուրին մասին կը խօսէինք անոնց, որոնց կը հանդիպէինք ծառայութեան մէջ»։

ՄԵՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ ՏՊԵԼ

Վստահ ըլլալու համար, որ հոգեւոր սնունդը անդադար պիտի ապահովուի, եղբայրները սկսան հրատարակութիւններէն ոմանք տպել Բեթէլի մէջ։ Անոնք մեքենաներ գնեցին եւ տեղադրեցին վարձուած շէնքի մը մէջ, որ կը գտնուէր Բեթէլի տունէն քանի մը շէնք անդին, 35 Մըրթլ պողոտայի վրայ, Պրուքլին, Նիւ Եորք։

Լիօ Փել եւ Ուոլթըր Քէսլըր Բեթէլի ծառայութեան սկսան յունուար 1920–ին։ Ուոլթըր պատմեց. «Երբ հասանք, տպարանին պատասխանատուն ըսաւ. ‘Մինչեւ ճաշի ժամը մէկուկէս ժամ կայ’։ Եւ մեզ նշանակեց որ գիրքերով լեցուն տուփեր ներքնայարկէն դուրս հանենք»։

Լիոն նշեց ինչ եղաւ յաջորդ օրը. «Մեր գործն էր շէնքին գետնայարկի պատերը լուալ։ Անիկա ամէնէն աղտոտ գործն էր, որ կեանքիս մէջ ըրած էի։ Բայց մենք Եհովային համար կ’աշխատէինք. անոր համար կ’արժէր ատիկա ընել»։

Այն տպագրամեքենան, որ գործածուեցաւ Դիտարան–ը տպելու համար

Միայն քանի մը շաբթուան մէջ, նախանձախնդիր եղբայրներ սկսան Դիտարան–ը տպել։ Առաջին յարկին մէջի տպագրամեքենան Դիտարան–ի 1 փետրուար 1920 թիւէն 60,000 օրինակներ տպեց։ Մինչ այդ, եղբայրները ներքնայարկին մէջ տպագրամեքենայ մը դրին եւ զայն Ռազմանաւ կոչեցին։ Ոսկեդար–ն ալ հոն սկսաւ տպուիլ 14 ապրիլ 1920 թիւէն սկսեալ։ Կասկած չկայ, որ Եհովան օրհնեց այս յօժարակամ աշխատաւորներուն ջանքերը։

«Մենք Եհովային համար կ’աշխատէինք. անոր համար կ’արժէր ատիկա ընել»

«ԻՐԱՐՈՒ ՀԵՏ ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՄԲ ԱՊՐԻՆՔ»

Եհովայի հաւատարիմ ծառաները անգամ մը եւս ընելիք գործ մը ունէին եւ իրարու ընկերակցութիւնը կը վայելէին։ Սակայն կարգ մը Աստուածաշունչի Աշակերտներ կազմակերպութենէն հեռացած էին 1917–էն 1919–ի դժուար ժամանակներուն։ Ինչպէ՞ս կարելի էր անոնց օգնել։

Դիտարան–ի 1 ապրիլ 1920 թիւը կը բովանդակէր «Իրարու հետ խաղաղութեամբ ապրինք» յօդուածը։ Անիկա այս ջերմ կոչը ըրաւ. ‘Վստահ ենք որ ամէն անձ, որ Տէրոջ հոգիով կ’առաջնորդուի, պատրաստ է առաջուան բաները իր ետին ձգելու, միասին միութեամբ ապրելու եւ Տէրոջը գործը համերաշխութեամբ կատարելու որպէս մէկ մարմին’։

Շատեր այս ազնիւ խօսքերուն դրականօրէն ընդառաջեցին։ Ամուսնացած զոյգ մը գրեց. «Կը բաւէ այն ժամանակը, որ անցեալ տարի եւ անկէ առաջ կորսուեցաւ, երբ մենք ձեռքերնիս ծալած նստած էինք, մինչ ուրիշներ կը քարոզէին։ . . .Կը յուսանք որ այդ սխալը նորէն չընենք ու չմոլորինք»։ Այս գործունեայ դարձած անհատները իրենց առջեւ շա՜տ գործ ունէին ընելիք։

«ZG»Ն ԲԱՇԽԵԼ

21 Յունիս 1920–ին, Աստուածաշունչի Աշակերտները մեծ արշաւի մը սկսան՝ «ZG»ն բաշխելու, որ Կատարուած խորհուրդ–ին հրատարակութիւնն էր պարբերաթերթի ձեւով *։ Այս գիրքէն բազմաթիւ օրինակներ պահուեցան, երբ արգիլուեցաւ 1918–ին։

Բոլոր հրատարակիչները, եւ ոչ միայն հրատարակութիւններ բաշխողները, հրաւիրուեցան բաշխելու գործին մասնակցելու։ «Իւրաքանչիւր ժողովքի իւրաքանչիւր նուիրուած [կամ մկրտուած] անհատ, որ կրնայ մասնակցիլ, պէտք է ատիկա յօժարաբար ընէ։ Թող որ ամէն մէկ անհատի նշանաբանը ըլլայ՝ ‘Այս մէկ բանը կ’ընեմ’. ZG–ն բաշխել»։ Էտմընտ Հուբըրը նշեց, թէ շատեր այս արշաւին ընթացքին առաջին անգամ ըլլալով դռնէ–դուռ ծառայութիւն ըրին։ Ան աւելցուց. «Սկսանք լիովին ըմբռնել, թէ ի՛նչ պարփակուած է այս գործին մէջ, որ մեր ակնկալածէն շա՜տ աւելի պիտի ընդարձակուէր»։

ԵՒՐՈՊԱՅԻ ՄԷՋ ԳՈՐԾԸ ՆՈՐԷՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԵԼ

Որովհետեւ ուրիշ երկիրներու մէջ գտնուող Աստուածաշունչի Աշակերտներու հետ հաղորդակցիլը դժուար եղած էր Համաշխարհային Ա. պատերազմին ընթացքին, եղբայր Ռատըրֆորտ ուզեց այս եղբայրները քաջալերել եւ քարոզչութիւնը նորէն կազմակերպել։ Անոր համար, 12 օգոստոս 1920–ին, ինք եւ չորս եղբայրներ երկար ճամբորդութիւն մը ըրին դէպի Բրիտանիա եւ ուրիշ երկիրներ։

Եղբայր Ռատըրֆորտ Եգիպտոսի մէջ

Երբ եղբայր Ռատըրֆորտ Բրիտանիա այցելեց, եղբայրները ունեցան երեք համաժողովներ եւ 12 հանրային ժողովներ։ Ներկաներուն ընդհանուր թիւն էր՝ շուրջ 50,000։ Դիտարան–ը այցելութեան մասին խօսելով ըսաւ. «Եղբայրները թարմացան ու քաջալերուեցան։ Անոնք իրարու հետ ընկերակցեցան եւ միասին ծառայեցին, ինչ որ զիրենք ուրախացուց»։ Փարիզի մէջ, եղբայր Ռատըրֆորտ անգամ մը եւս տուաւ՝ «Հիմա ապրող միլիոնաւորներ բնաւ պիտի չմեռնին» նիւթը։ Երբ դասախօսութիւնը սկսաւ, սրահը լեփլեցուն էր։ Երեք հարիւր անհատներ ուզեցին աւելի տեղեկութիւններ առնել։

Ազդաքարտ մը, որ կը ծանուցանէ Լոնտոնի «Ռոյըլ Ալպերթ Հոլ»ին մէջ ներկայացուելիք դասախօսութիւնը

Յաջորդող շաբաթներուն, եղբայր Ռատըրֆորտ եւ իր ճամբորդակիցները այցելեցին Աթէնք, Գահիրէ եւ Երուսաղէմ։ Այս վայրերուն մէջ ճշմարտութեան հանդէպ հետաքրքրութիւնը մշակելու նպատակով, եղբայր Ռատըրֆորտ Երուսաղէմի մօտ գտնուող Ռամալլա քաղաքին մէջ մասնաճիւղ մը հաստատեց։ Ետքը, ան Եւրոպա վերադարձաւ եւ Կեդրոնական Եւրոպայի գրասենեակը հաստատեց ու կարգադրութիւններ ըրաւ, որ հոն հրատարակութիւններ տպուին։

ԱՆԱՐԴԱՐՈՒԹԻՒՆ ՄԸ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ՅԱՆՁՆԵԼ

1920–ի աշնան, Աստուածաշունչի Աշակերտները հրատարակեցին Ոսկեդար–ին թիւ 27–ն, յատուկ թիւ մը, որ 1918–ի ընթացքին Աստուածաշունչի Աշակերտներուն հալածանքին վրայ ուշադրութիւն հրաւիրեց։ Նախապէս նշուած Ռազմանաւ տպագրամեքենան գիշեր–ցերեկ աշխատեցաւ այս պարբերաթերթէն աւելի քան չորս միլիոն օրինակներ տպելու համար։

Ոստիկանութեան կողմէ առնուած՝ Էմմա Մարթընի նկարը

Այդ պարբերաթերթը ընթերցողները Էմմա Մարթընի անսովոր պարագայէն տեղեակ եղան։ Քոյր Մարթընը հրատարակութիւններ բաշխող էր Սան Պեռնարտինոյի մէջ, Քալիֆորնիա։ 17 Մարտ 1918–ին, ինք եւ երեք եղբայրներ՝ Է. Համ, Է. Ճ. Սանենպուրկ եւ Է. Ե. Սթիվընզ, Աստուածաշունչի Աշակերտներու պզտիկ հանդիպումի ներկայ եղան։

Ներկաներէն մէկը չէր եկած Աստուածաշունչի մասին գիտութիւն առնելու։ Ան ետքը վկայեց. «Այդ ժողովին ներկայ եղայ. . .. ընդհանուր դատախազի գրասենեակին հրամանով։ Գացի որպէսզի ապացոյցներ գտնեմ»։ Ան գտաւ իր փնտռած «ապացոյցը»՝ Կատարուած խորհուրդ–ին մէկ օրինակը։ Քանի մը օր ետք, քոյր Մարթըն եւ երեք եղբայրները ձերբակալուեցան։ Անոնք ամբաստանուեցան օրէնքը կտրելու յանցանքով, քանի որ արգիլուած գիրքը կը բաշխէին։

Էմման եւ երեք եղբայրները յանցաւոր նկատուեցան եւ երեք տարուան բանտարկութեան դատապարտուեցան։ 17 Մայիս 1920–ին, այլեւս բողոքարկելու կարելիութիւն չունենալով, անոնք բանտարկուեցան։ Բայց շուտով պարագան փոխուեցաւ։

20 Յունիս 1920–ին, եղբայր Ռատըրֆորտ անոնց փորձառութիւնը պատմեց համաժողովի մը ընթացքին Սան Ֆրանսիսգոյի մէջ։ Ներկաները պատահածէն ցնցուելով, ուզեցին Միացեալ Նահանգներու նախագահին հեռագիր մը ուղարկել։ Անոնք գրեցին. ‘Տիկին Մարթընի դատապարտութիւնը անարդար կը նկատենք։ Անհաւատալի բան մըն է, որ դաշնակցային պաշտօնեաները իրենց հեղինակութիւնը չարաչար գործածեցին, որպէսզի տիկին Մարթընը ծուղակը ձգեն, եւ իրեն դէմ դատական գործ մը բանան, զինք բանտ նետելու համար’։

Յաջորդ օրը, նախագահ Ուուտրօ Ուիլսընը անմիջապէս չեղեալ նկատեց քոյր Մարթընի եւ երեք եղբայրներուն դէմ արձակուած դատավճիռները։ Անոնց անարդար բանտարկութիւնը վերջ գտաւ։

Մինչ 1920–ը իր աւարտին կը հասնէր, Աստուածաշունչի Աշակերտները ուրախ ըլլալու շատ պատճառներ ունէին։ Կեդրոնատեղիին մէջ գործը շարունակեց ընդարձակուիլ եւ ճշմարիտ քրիստոնեաները որեւէ ժամանակէ աւելի խանդավառօրէն Աստուծոյ Թագաւորութիւնը ծանուցանեցին որպէս մարդկութեան խնդիրներուն լուծումը (Մատ. 24։14)։ Յաջորդ տարին՝ 1921–ը, Թագաւորութեան ճշմարտութիւնը ծանուցանելու աւելի նշանակալից տարի մը պիտի ըլլար։

^ պարբ. 18 Կատարուած խորհուրդը գիրքը Սուրբ Գրութիւններու ուսումնասիրութիւններ–ուն եօթներորդ հատորն էր։ «ZG»ն տպուեցաւ որպէս Դիտարան–ի 1 մարտ 1918 թիւը։ «Z» տառը կ’ակնարկէր Սիօնի դիտարան–ին, իսկ «G»ն, որ անգլերէն այբուբենին եօթներորդ տառն է, կ’ակնարկէր եօթներորդ հատորին։