ՏԱՐԻՆ 1923 է։ Սան Փաուլոյի մէկ երաժշտանոցին թատերասրահը լեցուն է։ Ճորճ Եանկի ձայնը կը լսե՞ս։ Անոր դասախօսութիւնը խօսք առ խօսք փորթուգալերէն լեզուով կը թարգմանուի։ 585 հոգիներ ուշի–ուշով իրեն մտիկ կ’ընեն։ Աստուածաշունչի համարները փորթուգալերէն լեզուով պաստառի մը վրայ կը ներկայացուին։ Յայտագրին որպէս հոյակապ աւարտ, Հիմա ապրող միլիոնաւորներ բնաւ պիտի չմեռնին գրքոյկէն հարիւր օրինակներ կը բաշխուին՝ փորթուգալերէն, անգլերէն, գերմաներէն եւ իտալերէն լեզուներով։ Ճառը շա՛տ յաջող է։ Անոր մասին ամէն տեղ կը խօսուի։ Երկու օր ետք, ուրիշ ճառի մը համար սրահը կրկին կը լեցուի։ Բայց ի՞նչ բան ճամբան հարթեց այս իրադարձութիւններուն։

1867–ին, Սառա Պելլոնա Ֆէրկէսըն իր ընտանիքին հետ Միացեալ Նահանգներէն Պրազիլ գաղթեց։ 1899–ին, Սառան համոզուեցաւ թէ ճշմարտութիւնը գտաւ, կարդալով կարգ մը աստուածաշնչական հրատարակութիւններ, որոնք իր կրտսեր եղբայրը Միացեալ Նահանգներէն բերած էր։ Անյագ ընթերցող ըլլալով, Սառա անգլերէն լեզուով Դիտարան պարբերաթերթին բաժանորդագրուեցաւ։ Աստուածաշունչի պատգամով հրճուելով, եղբայր Չ. Թ. Ռասըլին գրեց, թէ ինք ինքնին «փաստ մըն է թէ ո՛չ ոք անհասանելի է»։

Սառա Ֆէրկէսըն իր լաւագոյնը ըրաւ Աստուածաշունչի ճշմարտութիւնները ուրիշներուն հետ բաժնելու համար, բայց յաճախ հարց կու տար թէ ո՛վ յաւելեալ կերպով պիտի օգնէր իրեն եւ իր ընտանիքին, ինչպէս նաեւ Պրազիլի բոլոր բարի մարդոց։ 1912–ին, Պրուքլինի Բեթէլը իրեն տեղեկացուց թէ անհատ մը Սան Փաուլօ պիտի գար, իրեն հետ բերելով Ո՞ւր են մեռելները խորագրով հազարաւոր թերթիկներ՝ փորթուգալերէն լեզուով։ 1915–ին, ան ըսաւ թէ միշտ զարմանալի կը գտնէր, թէ Աստուածաշունչի Աշակերտներէն շատեր կ’ակնկալէին մօտ ատենէն երկինք առնուիլ։ Ան իր տեսակէտը արտայայտելով գրեց. «Ի՞նչ կարելի է ըսել Պրազիլի եւ ամբողջ Հարաւային Ամերիկայի մասին։ . . .Եթէ նկատի առնէք թէ Հարաւային Ամերիկան երկրագունդին վրայ որքա՜ն  մեծ տարածք ունի, դիւրաւ պիտի տեսնէք թէ հնձելու շատ գործ կայ»։ Արդարեւ, շատ հունձք պիտի կատարուէր։

Շուրջ 1920–ին, ութ պրազիլցի երիտասարդ նաւաստիներ Նիւ Եորք Սիթիի մէջ քանի մը ժողովներու ներկայ գտնուեցան, մինչ իրենց ռազմանաւը կը նորոգուէր։ Երբ Ռիօ տը Ժանէյրօ վերադարձան, անոնք իրենց նոր սորված աստուածաշնչական յոյսը ուրիշներու հետ բաժնեցին։ Անկէ շատ չանցած, մարտ 1923–ին, Ճորճ Եանկ, որ ուղեւոր էր՝ այսինքն շրջագայող տեսուչ, հասաւ Ռիօ տը Ժանէյրօ, ուր հետաքրքրուած անհատներ գտաւ։ Ան կարգադրութիւններ ըրաւ որ քանի մը հրատարակութիւններ փորթուգալերէն լեզուով թարգմանուին։ Եղբայր Եանկ շուտով ճամբորդեց Սան Փաուլօ, որ շուրջ 600,000 բնակչութիւն ունէր։ Հոն, ան դասախօսեց եւ Հիմա ապրող միլիոնաւորներ բնաւ պիտի չմեռնին գրքոյկը բաշխեց, ինչպէս որ նախապէս նշուեցաւ։ Ան տեղեկագրեց. «Մինակ ըլլալով, ստիպուած էի ամբողջովին ապաւինիլ լրագրական ծանուցումներուն»։ Ասոնք «Պրազիլի մէջ առաջին հանրային դասախօսութիւններն էին, որոնք ծանուցանուեցան Աստուածաշունչի միջազգային աշակերտներու ընկերութեան անուան տակ», աւելցուց ան։

Դիտարան–ի 15 դեկտեմբեր 1923 թիւը Պրազիլի մասին նշեց. «Եթէ նկատի առնենք թէ հոն գործունէութիւնը սկսաւ 1 յունիսին, եւ թէ այդ ատեն ո՛չ մէկ հրատարակութիւն մատչելի էր, յատկանշական է որ Տէրը ինչպէ՛ս օրհնած է գործը»։ Տեղեկագրութիւնը աւելցուց, թէ եղբայր Եանկ 1 յունիսէն մինչեւ 30 սեպտեմբեր ներկայացուց 21 դասախօսութիւններ, որոնցմէ երկուքը Սան Փաուլոյի մէջ էին, եւ ընդամէնը 3600 ներկաներ կային։ Ռիօ տը Ժանէյրոյի մէջ, Թագաւորութեան պատգամը հետզհետէ կը տարածուէր։ Եւ միայն քանի մը ամսուան մէջ, փորթուգալերէն լեզուով աւելի քան 7000 հրատարակութիւն բաշխուեցաւ։ Ասկէ զատ, փորթուգալերէն Դիտարան պարբերաթերթը սկսաւ լոյս տեսնել 1923–ի նոյեմբեր–դեկտեմբեր թիւով։

Ճորճ Եանկ այցելեց Սառա Ֆէրկէսընի, եւ Դիտարան–ը կը տեղեկագրէ թէ երբ «քոյրը հիւրասենեակ եկաւ, պահ մը պապանձեցաւ։ Ան եղբայր Եանկի ձեռքը բռնելով եւ լրջօրէն իր երեսին նայելով, վերջապէս ըսաւ. ‘Դուն ի՞սկապէս ուղեւոր ես’»։ Ան եւ իր զաւակներէն ոմանք շատ չանցած մկրտուեցան։ Իրականութեան մէջ, ան 25 տարի սպասած էր, որպէսզի մկրտուի։ Դիտարան–ի 1 օգոստոս 1924 թիւը նշեց, թէ Պրազիլի մէջ 50 հոգի մկրտուեցան, մեծամասնութիւնը Ռիօ տը Ժանէյրոյի մէջ։

Այժմ, շուրջ 90 տարի ետք, հարկ չունինք հարցնելու. «Ի՞նչ կարելի է ըսել Պրազիլի եւ ամբողջ Հարաւային Ամերիկայի մասին»։ Պրազիլի մէջ աւելի քան 760,000 Եհովայի վկաներ բարի լուրը կը քարոզեն։ Եւ Հարաւային Ամերիկայի մէջ Թագաւորութեան պատգամը այժմ կը լսուի փորթուգալերէն, սպաներէն եւ շատ մը այլ բնիկ լեզուներով։ 1915–ին ճիշդ էր Սառա Ֆէրկէսընի ըսած խօսքը. «Հնձելու շատ գործ կայ» (Պրազիլի մեր արխիւէն)։