1. David aa sasaneke Jehova ku ye otja kEpsalme 18:​47, EEP?

 POVIKANDO tjiva eṱe tu muna omauzeu nge tjita kutja ehupo ri rire ezeu, poo nge yenena okurundurura ehupo retu oparukaze. Tjiri eṱe tu nondangi tjinene kokutja matu yenene okuriyameka ku Jehova Mukuru okutuvatera. Morupa ndwa kapita, eṱe twa zemburukisiwa kutja Jehova oMukuru omunamuinyo nu eye aruhe u ri mbo okutuvatera. Indu tji me tu vatere, iho tji tu pa ongamburiro kutja “Jehova u nomuinjo!” Epsalme 18:47 (EEP) ma ri tja: “Jehova u nomuinjo, noruuua ruandje ngaru tangue;: nu Mukuru uombatero jandje nga peue ounene.” Posi ya, kombunda yokutja Jehova u nomuinyo, David wa isana Mukuru kutja ‘oruuua ruandje.’ Eye aa hee tjike, indu tja sasaneka Mukuru kotjiṋa tji tji hi nomuinyo?

2. Matu rihongo tjike morupa ndwi?

² Morupa ndwi, eṱe matu katara kutja ongwaye Jehova tje sasanekwa koruuwa, nokutja omasasanekero ngo maye tu hongo ye ohunga na ye. Nu eṱe wina matu kerihonga omuano eṱe mu matu yenene okuriyameka ku ye otja ngu ri Oruuwa rwetu. Okuzambo, matu kahungirira komiano mu matu yenene okuhorera kovikaṋena vya Jehova mbi ri tjimuna oruuwa.

OMENA RAYE JEHOVA TJE ISANEWA KUTJA ORUUWA?

3. Ombeibela potuingi i ungurisa embo ndi “oruuwa” momuano uṋe? (Tara kotjiperendero .)

³ Ombeibela i ungurisa embo ndi “oruuwa” okutuvatera okuzuva nawa ovikaṋena vya Jehova tjiva. Povikando ovingi ovakarere va Jehova mOmbeibela tji mave tanga Jehova kovikaṋena vye oviwa, owo ve tja eye oruuwa. Mu Deuteronomium 32:4 ootjikando otjitenga Jehova tja isanewa kutja “oruuwa.” Mongumbiro, Hana wa tja “kape noruuwa otja Ndjambi wetu.” (1 Sam. 2:2) Habakuk wa isana Jehova kutja “Oruuwa rwandje.” (Hab. 1:​12, NWT) Nu nandarire Ombeibela i tja Jehova omunamasa. (Jes. 44:8) Ngatu katare kovikaṋena vitatu mbi tjita kutja Jehova ma sasanekwe koruuwa,  nokurihonga kutja eṱe matu yenene vi okutjita kutja eye ma rire ‘Oruuwa rwetu.’—Deut. 32:31.

4. Omomuano uṋe Jehova me ri omaundiro? (Epsalme 94:22)

⁴ Jehova omaundiro wetu. Indu tji maku roko tjinene, omundu ma yenene okumuna ondjeverero morupoko. Momuano tjingewo mbo, Jehova u tu yama moruveze rwouzeu. (Lesa Epsalme 94:22.) Eye u tu vatera okutjevera oupanga wetu ku na ye, nu u tu kwizikira kutja omauzeu ayehe ngu tu muna nai kamaaye tu hihamisa nga aruhe. Eye wina wa kwizika kutja moruyaveze rwopopezu ma kaisa po oviṋa avihe mbi tjita kutja tu rikende poo tu mune ouzeu.—Esek. 34:​25, 26.

5. Omomuano uṋe Jehova mu ma yenene okurira Omaundiro wetu?

⁵ Omuano umwe mu matu yenene okutjita kutja Jehova ma rire Omaundiro wetu, omokumuraera omauzeu wetu okupitira mongumbiro. Indu eṱe tji matu kumbu, Jehova u tu pa ‘ohange ye’ ndji ṱakamisa omitima nomeripura wetu. (Fil. 4:​6, 7) Tara kotjihorera tjomurumendu omukambure Artem, ngwa ri monḓorongo mena rongamburiro ye. Ngunda e ri monḓorongo, omuporise ee mu pura omapuriro povikando ovingi, nu ee mu tjindi navi nokumutirisa. Artem wa tja: “Ami ee uruma tjinene indu omuporise tjee ndji pura omapuriro. . . . Ami ee kumbu ku Jehova aruhe nu ee mu ningire kutja e ndji vatere kutja mbi rire omupore nokukara nounongo. Ku nao, nandarire kutja ee ndji tatumisa, mba yenena okurira omupore. . . . Nombatero ya Jehova, ya ri tjimuna ami mba kurama kongotwe yomira ndja ungurwa pomawe.”

6. Omena raye aruhe tji matu yenene okuriyameka ku Jehova? (Jesaja 26:​3, 4)

⁶ Jehova omuṱakame nu ke nokutwesa ko. Tjimuna oruuwa orunene ndu ha roro okunyinganyinga, Jehova aruhe u ri mbo okutuvatera. Eṱe matu yenene okukambura mu ye mena rokutja “Eye aruhe me tu yama.” (Lesa Jesaja 26:​3, 4.) Mena rokutja ka koka, eye u yenenisa omakwizikiro we, u puratena kozongumbiro zetu nu u tu pa ombatero ndji matu hepa. Eṱe wina matu yenene okuriyameka ku Jehova mena rokutja eye omuṱakame ku imba mbe mu karera. (2 Sam. 22:26) Eye kamaa zembi oviungura mbi tu mu ungurira, nu aruhe me tu pe ondjambi.—Hebr. 6:10; 11:6.

7. Ovikwaye mbi matu munu indu tji twe riyameke ku Jehova? (Wina tara kotjiperendero.)

⁷ Eṱe tu yenena okutjita kutja Jehova ma rire Oruuwa rwetu indu tji matu riyameke ku ye okuura. Eṱe tu nongamburiro yokutja tji tu nonḓuviro ku ye nandarire moruveze rwouzeu, matu munu ouwa. (Jes. 48:​17, 18) Indu aruhe tji matu munu kutja Jehova we tu vatere, ongamburiro yetu mu ye i kurira ko. Iho tji tu pa ongamburiro kutja Jehova erike ongu ma yenene okutuvatera okutuurunga omauzeu ayehe, nandarire kutja omazeu pu pe ṱeki pi. Eṱe aruhe tu yenena okuriyameka ku Jehova, indu tji pe hi nomundu okutuvatera. Vladimir wa tja: “Indu tji mba ri monḓorongo, oupanga wandje ku na Jehova we kurira ko. Ami mbe rihonga okukara nongamburiro onyingi mu Jehova mena rokutja mba ri erike neye erike ongwaa yenene okundjivatera okutuurunga omauzeu ngo.”

8. (a) Ongwaye tji matu yenene okutja Jehova ka runduruka? (b) Ouwa waye mbu tu muna indu Mukuru tje ri Oruuwa rwetu? (Epsalme 62:​6, 7)

 ⁸ Jehova ka runduruka. Jehova u ri tjimuna oruuwa ndu kara poruveze rumwe nu ndu ha nyinganyinga. Ovikaṋena vye nondando ye kavi runduruka. (Mal. 3:6) Indu Adam na Eva tji ve mu pirukira, Jehova ke na pa rundurura ondando ye kovandu. Otja omuapostele Paulus tja tjanga, Jehova ke “ripataṋa omuini.” (2 Tim. 2:13) Ihi matji hee kutja nandarire kutja pa tjitwa tjike poo kutja varwe va tjiti tjike, Jehova kamaa rundurura ovikaṋena vye, ondando ye, poo omirari vye. Eṱe tu tjiwa kutja eye me tu vatere moruveze rwouzeu nu ma yenenisa omakwizikiro we woruyaveze.—Lesa Epsalme 62:​6, 7.

9. Ovikwaye mbi we rihongo okuza kotjihorera tja Tatyana?

⁹ Indu tji twe ripurire ko oukoto kovikaṋena vya Jehova nondando ye kovandu nehi, matji tu vatere okukara nongamburiro mu ye nokutjita kutja ma rire Oruuwa rwetu. Iho matji tu vatere kutja tu rire ovapore nokurira ovaṱakame ku ye indu tji matu tuurunga omauzeu. (Eps. 16:8) Omukazendu omukambure Tatyana wa muna otjiṋa ho, indu tjaari omukamburwa woponganda mena rongamburiro ye. Eye wa tja: “Ami mba ri erike. Rutenga ya ri ouzeu tjinene, nu ami potuingi ee u momuinyo tjinene.” Okuzambo eye wa uta okuripurira ko oukoto ohunga na Jehova nondando ye kovandu, nokuzemburuka kutja ongwaye tje ri ounahepero ku ye okutuurunga ouzeu mbo. Iho tje mu vatera kutja ma pore momuinyo nu tje mu pa omasa okukayenda komurungu okurira omuṱakame. Eye wa tja: “Okuzuva nawa kutja ongwaye oviṋa mbi tji mavi tjitwa kwami tje ndji vatera okuzemburuka kutja ami mbi ri mongaro ndji mena rokutja mbi karera Jehova. Iho tje ndji vatera kutja e he ripurire kwami omuini.”

10. Jehova ma yenene vi okurira Oruuwa rwetu nai?

¹⁰ Moruyaveze rwopopezu, eṱe matu kamuna omauzeu omanene nu eṱe matu hepa okuriyameka ku Jehova tjinene. Okutja ounanḓengu tjinene okuzeuparisa ongamburiro yetu mu Jehova, nokutjiwa kutja eye me tu vatere okukayenda komurungu okurira ovaṱakame mongaro aihe. Omomuano uṋe mu matu yenene okutjita nao? Lesa ohunga novihorera vyovandu mOmbeibela novihorera vyOvahongonone va Jehova ndino. Muna omuano Mukuru ma vatera ovakarere ve. Ripurira ko oukoto ohunga novihorera mbyo. Okutjita nao, maku ku vatere kutja u tjite kutja Jehova ma rire Oruuwa rwoye.

HORERA KOVIKAṊENA VYA JEHOVA

11. Ongwaye tji matu sokuhorera kovikaṋena vya Jehova? (Wina tara kokawongo nga “ Ondando kovarumendu ovakambure omitanda.”)

¹¹ Eṱe twa tara kovikaṋena vya Jehova mbi tjita kutja eye ma rire oruuwa kweṱe. Nambano ngatu tare kutja matu horere vi kovikaṋena mbyo. Indu tji matu kondjo oukukutu okuhorera kovikaṋena vya Jehova, iho matji tjiti kutja tu yandje omasa kovakambure ovakwetu. Otjotjihorera, Jesus wa ruka Simon ena ndi Kefas (nda torokwa otja “Petrus”), ndi heya “Oruuwa.” (Joh. 1:42) Jesus aa hee kutja Petrus ma huhumiṋa ovakambure ovakwao mombongo nokukurisa ongamburiro yawo.  Ovanene vombongo ve ri otja “omuzire woruuwa orunene.” Iho matji hee kutja owo ve tjevera imba mbe ri mombongo. (Jes. 32:2) Otjingaperi kutja, ombongo mai munu ouwa indu ovakambure ovakwetu tji mave horere kovikaṋena vya Jehova.—Ef. 5:1.

12. Kahurura kutja matu vatere vi varwe moruveze rwouzeu.

¹² Rira omaundiro ku varwe. Povikando tjiva, indu ovakambure ovakwetu tji va isa ozonganda zawo mena romaumba tjimuna omanyinganyingiro wehi poo ovita, eṱe matu yenene okuvesekirisa. Otja ozongaro “momayuva omasenina” tji maze yende amaze ririre ko ozombi, eṱe matu yenene okuvatera ovakambure ovakwetu novihepwa vyawo. (2 Tim. 3:1) Eṱe wina matu yenene okuhuhumiṋa nokuraisa orusuvero kovakambure ovakwetu. Omuano umwe mu matu yenene okutjita nao orondu tji matu hungire ku na wo indu tji ve ya pozombongarero zombongo nokuvehuhumiṋa. Eṱe matu vanga kutja ombongo irire oruveze rworusuvero nu ovandu pu ve yanḓiparisiwa. Ovandu ovengi ndino ve tjindasana momuano omuvi nu iho tji tjita kutja ovakambure ovakwetu ve we momuinyo nokurimuna kutja kave ya suverwa. Ku nao, indu ovakambure ovakwetu tji ve ya kozombongarero zombongo matu vanga okuvetunduuza nokuveraisira kutja twe va suvera.

13. Ovanene vombongo mave yenene vi okutunduuza varwe moruveze rwouzeu? (Wina tara kotjiperendero.)

¹³ Ovanene vombongo ve yenena okurira omaundiro kovakambure ovakwetu mombongo mbe tuurunga omauzeu pekepeke. Indu tji kwa tjitwa omaumba poo ouvere watjimanga, ovanene vombongo ve hakahana okutoora omukambo okuvatera ovakambure ovakwetu. Owo wina ve yandja omuhunga nomatunduuziro okuza mOmbeibela. Irira oupupu kovakambure ovakwetu okuhungira ku nomunene wombongo, indu tji mave tjiwa kutja u hungira momuano omuwa, u ve puratena, nu u kondja okuzuva omuano mbu  mave fula. Oviṋa otja imbyo vi tjita kutja varwe ve rimune kutja va suverwa. Ku nao, irira oupupu ku wo okuyakura omirari okuza mOmbeibela mbi va pewa i yomunene wombongo.—1 Tes. 2:​7, 8, 11.

14. Matu raisa vi kutja oweṱe ovandu varwe mu mave yenene okukambura mo?

¹⁴ Rira omundu varwe mu mave yenene okukambura mo. Eṱe matu vanga kutja varwe ve kare nongamburiro mweṱe indu tji ve ri moruveze rwouzeu. (Omiano 17:17) Ovikeṋa mbi matu yenene okutjita kutja varwe ve kare nongamburiro mweṱe? Matu sokukondja okuhorera ku Jehova eyuva arihe, indu tji matu yenenisa omakwizikiro wetu nokukara moruveze aruhe. (Mat. 5:37) Eṱe wina matu yenene okuvatera indu tji pe nouhepe. Nu matu sokuyenenisa otjiungura atjihe tji twa pewa mombongo otja komirari mbi twa pewa.

15. Ombongo i muna vi ouwa indu tji pe novanene vombongo mu mave yenene okukambura mo?

¹⁵ Ombongo i muna vi ouwa indu tji pe novanene vombongo mu mave yenene okukambura mo? Indu ovakambure ovakwetu tji mave tjiwa kutja mave yenene okuhungira ku novanene vombongo indu tji mave hepa ombatero, iho tji ve vatera kutja ave he rikende tjinene. Ovakambure ovakwetu wina ve muna orusuvero indu tji mave tjiwa kutja ovanene vombongo ovapaturuke okuvevatera. Ovakambure ovakwetu ve kara nongamburiro indu ovanene vombongo tji mave yandja omavyuriro okuza kOmbeibela nomambo wetu nga zikamena kOmbeibela, pendje nokuyandja oumune wawo oveni. Ovakambure ovakwetu ve  kara nongamburiro movanene vombongo mbe ha raere oviundikwa vyawo kovandu varwe, na wina mbe yenenisa omakwizikiro wawo.

16. Matu yenene vi okumuna ouwa indu tji twa tjiti imbi Jehova mbye tja ovisemba?

¹⁶ Aruhe tjita imbi Jehova mbye tja ovisemba. Eṱe matu yenene okurira ovihorera oviwa ku varwe indu tji tu nonḓuviro ku Jehova moviṋa avihe nokutjita ozondando nḓa zikamena kOmbeibela. Indu tji matu rihongo Embo ra Mukuru nokukurisa ongamburiro yetu mu ye, eṱe matu rire ovaṱakame ku ye na komirari vye. Eṱe katu ivaiva, katu teratera poo okupukisiwa i yomahongero woposyo nomeripura wouye mbwi. (Ef. 4:14; Jak. 1:​6-8) Ongamburiro yetu mu Jehova na momakwizikiro we ye tjita kutja tu porimane indu tji matu zuu ozombuze ozombi. (Eps. 112:​7, 8) Eṱe wina tu yenena okuvatera imba mbe ri momauzeu.—1 Tes. 3:​2, 3.

17. Ovikwaye mbi vatera ovanene vombongo okuvatera varwe okukara noupore nongamburiro yomasa mu Jehova?

¹⁷ Ovanene vombongo mave sokuritjinda nawa, okurira ozongozu, ovanahange, mbe kongorera omuhunga, nokupuratena ku varwe momuano omuwa. Ovarumendu mba, ve vatera varwe okukara noupore nongamburiro yomasa mu Jehova. Nu wina ve tunduuza ombongo kutja i “kakatere kembo rouatjiri eṱakame.” (Tit. 1:9; 1 Tim. 3:​1-3) Okuza kovihorera vyawo na indu tji mave varura ovazuvarise, ovanene vombongo ve ve vatera okukara pozombongarero zombongo, okukara motjiungura tjokuzuvarisa, nokutjita omakonḓononeno wawo oveni wOmbeibela aruhe. Indu ovakambure ovakwetu tji ve nomauzeu nge tjita kutja ve kare nomerikendero omengi, ovanene vombongo ve ve zemburukisa kutja ve ṱaṱere ku Jehova na komakwizikiro we.

18. Ongwaye tji matu vanga okutanga Jehova nokutumbuka popezu na ye? (Wina tara kokawongo nga “ Omuano mbu matu yenene okutumbuka popezu na Jehova.”)

¹⁸ Kombunda yokuripurira kovikaṋena vya Jehova ovihimangongo, eṱe matu yenene okuhungira tjimuna Ombara David indu tja tja: “Jehova, oruuua ruandje, nga hivirikue.” (Eps. 144:​1, EEP) Eṱe aruhe matu yenene okuṱaṱera ku Jehova. Nandarire kutja twa kurupa, eṱe tu nongamburiro kutja Jehova ma kayenda komurungu okutuvatera kokutja tu kare popezu na ye. Eṱe matu yenene okutja “Eye omuyame wandje,” poo oruuwa rwandje.—Eps. 92:​14, 15.