1-2. (a) Ombura yondjoroka otjikeṋa? (Lesa okaongo nga, “ Ombura yOndjoroka”) (b) Otja ku Lukas 4:16-18, Jesus wa hungira ohunga na tjike?

OMAHI tjiva ye kara novitjitwa vya peke okuzemburuka ozombura 50 zounane wombara poo wombara oserekaze. Ozombura 50 nḓo potuingi ze tjiukwa otjomananeno wombura yondjoroka. Ovandu ve zemburuka ovitjitwa mbyo oure weyuva, otjivike poo oruveze orure, posi yokutja omazemburukiro ngo ye yanda nu ovandu ave zembi ovitjitwa mbyo.

² Matu ka konḓonona ombura ombwa yondjoroka okukapita indji ndjaai tjitwa aruhe moIsrael otjikuru kombunda yozombura 50. Ombura yOndjoroka ndjo aai yetere Ovaisrael ongutukiro. Omena ra tjike tji tu sokurihonga ohunga nombura ndjo? Mena rokutja mai tu zemburukisa ohunga noviṋa oviwa Jehova mbye tu tjitira, nu mai tu yetere onguturiro yaaruhe. Nu eṱe wina matu yenene okumuna ouwa mu yo ndino. Jesus wa hungira ohunga nongutukiro ombwa ndjo.​—Lesa Lukas 4:16-18.

3. Otja ku Levitikus 25:8-12, omomuano uṋe Ovaisrael maave munu ouwa mOmbura yOndjoroka?

³ Indu tji twa konḓonona Ombura yOndjoroka Mukuru ndja yandjere kovakarere ve voruveze orukuru, matu yenene okuzuva nawa kutja Jesus aa hee tjike ohunga nongutukiro. Jehova wa raera Ovaisrael kutja, “Komuhingo mbwi yapureye ombura ndji oitjamirongo vitano, nu mu ravaere ongutukiro kovature avehe. Oyo ngai rire Ombura yOndjoroka ku eṋe. Mombura ndji auhe weṋu nga yarurirwe ouini we, nu auhe nga yaruke keṱunḓu re.” (Lesa Levitikus 25:8-12.)  Morupa ndwa kapita, twe rihongere omuano Ovaisrael maave munu ouwa mokuṱakamisa Esabata. Hapo omomuano uṋe Ovaisrael maave munu ouwa mOmbura yOndjoroka? Otjotjihorera, Omuisrael tje nozondjo ozengi eye aa ṋiṋikiziwa okurandisa ehi poo ouini we okusuta ozondjo nḓo. Nu mOmbura yOndjoroka, eye aa kotorerwa ehi re. Kunao omurumendu ngo aa ‘yarurirwa ouini we,’ nu ovanatje ve kombunda aave yenene okurumata ehi ndo. Poo omurumendu tje nozondjo ozengi aa yenene okuriyandja okurira omukarere poo a yandja omuatje we, kokutja ma sute ozondjo nḓo. Nu mOmbura yOndjoroka omukarere ngo aa ‘yaruka keṱunḓu re.’ Kunao kapari omundu ngwaa yenene okurira omukarere nga aruhe nokuhinomaundjiro. Ihi aa tji raisa kutja Jehova ee rikendere kovakarere ve.

4-5. Omena ra tjike tje ri ounanḓengu okurihonga ohunga nOmbura yOndjoroka yOvaisrael?

⁴ Ovaisrael aave munu ouwa uṋe warwe mOmbura yOndjoroka? Jehova wa tja: “Ape kara omusyona pove, Muhona, Ndjambi woye, tjinga ame ku sere ondaya tjinene, mehi Eye ndi me ku pe otja otjirumatwa, ri rire ouini woye.” (Deut. 15:4) Nu ihi tja panguka na imbi mbi tjitwa mouye ndino, potuingi tu muna ovatumbe mbe tumbirako novasyona mbe syonaparerako.

⁵ Otjovakriste eṱe katu hepa okuṱakamisa Omatwako wa Moses. Pu mape hee kutja katu kongorere etwako rokukutura ovakarere, okuisira ozondjo zawo nokuyarurira omaṱunḓu ouini wawo mOmbura yOndjoroka. (Rom. 7:4; 10:4; Ef. 2:15) Posi yokutja ounanḓengu kweṱe okurihonga ohunga nOmbura yOndjoroka. Omena ra tjike? Mena rokutja matu yenene okumuna ouwa mongutukiro Jehova ndja yandjere kOvaisrael.

6. Ovandu ve hepa okukuturwa ku ye?

⁶ Atuhe tu hepa okukuturwa, mena rokutja oweṱe ovakarere vouvi. Mena ranao tu kurupa, tu vera, nu tu koka. Ovandu ovengi ve yenena okurimuna kutja va kurupa poo va vera indu tji mave kapangwa mena romitjise. Eṱe  wina tu rihahiza indu tji twa tjiti ouvi. Omuapostele Paulus wa tja eye ‘omupandekwa womatwako wouvi nge ungura mouṋepo worutu rwe.’ Nu eye wa weza na tja: “Tjiri, owami omundu ngu mba ningisa ondjenda! Owaṋi ngu me ndji kutura korutu ndwi ndu maru ndji twara konḓiro?”​—Rom. 7:23, 24.

7. Omuprofete Jesaja wa hunganeka tjike ohunga nonguturiro?

⁷ Mukuru we tu yetera ondjamo kutja tu kuturwe kouvi. Jesus wa yenenisa onguturiro ndji. Ozombura 700 komurungu womeero wa Jesus kombanda yehi, omuprofete Jesaja wa hunganeka ongutukiro ndji mai rire ombwa tjinene okukapita Ombura yOndjoroka yOvaisrael. Eye wa tjanga kutja, “Muhona Ndjambi we ndji urisa nOmbepo ye. Eye we ndji twirisa ne ndji hindi okueta ombuze ombwa kovasyona, okuverukisa imba mba nyaika omitima, nokutjivisa onguturiro kovahuurwa.” (Jes. 61:1) Omaprofetero ngo ye ṱuna koouṋe?

8. Omaprofetero wa Jesaja ohunga nongutukiro ma ye ṱunu koouṋe?

⁸ Omahunganekero omananḓengu ohunga nonguturiro ya yenenisiwa indu Jesus tja uta otjiungura tje tjokuzuvarisa. Jesus wa lesa omaprofetero wa Jesaja ngo kOvajuda mba woronganene mondjuwo yomawongarero wombongo moNasaret me kurira nu wa tja, “Ombepo ya Muhona i ri kombanda yandje, orondu Eye we ndji toorora okukazuvarisira ovasyona ombuze ombwa. Eye we ndji hinda okukatjivisa ouyara kovapandekwa, nokukamunisa ovapoṱu, nokukayandja onguturiro kovatatumisiwa, nokukazuvarisa kutja oruveze rwa tumbuka Muhona ndu ma yama otjiwaṋa tje.” (Luk. 4:16-19) Omomuano uṋe Jesus ma yenenisa omaprofetero ngo?

9. Ovandu ovengi moruveze rwa Jesus aave vanga okukuturwa ku ye?

⁹ Moruveze rwa Jesus ovandu va uta okumuna omakwizikiro wonguturiro Jesaja nga hunganeka. Nu ihi tja yenenisiwa indu Jesus tja lesa kutja, “Ndinondi omambo wOmatjangwa nga ya yenenisiwa otja punga amwe rizuvire oveni.” (Luk. 4:21) Ovengi mba zuva omambo wa Jesus ngo, owo mape ya aave undjire ko okukuturwa kouhonapare wOvaroma. Nu aave ripura tjimuna ovarumendu vevari mba tja: ‘Eṱe twa undjire kutja Eye ongu ri Ye ngwi ngwatja kutura Israel!’ (Luk. 24:13, 21) Posi yokutja, matu tjiwa kutja Jesus karaerere ovemukongorere okupirukira oṋiṋikizire youhonapare wOvaroma.  Nungwari we ve rakiza kutja, nga ve ‘yandje ovyombara kombara.’ (Mat. 22:21) Omomuano uṋe Jesus ma kutura ovandu moruveze ndo?

10. Jesus wa kutura ovandu ku ye?

¹⁰ Omuna wa Mukuru weya okuvatera ovandu okumuna onguturiro momiano vivari. Omuano omutenga, Jesus wa kutura ovandu komahongero woposyo ovanane vozongamburiro ngaave hongo. Ovajuda ovengi moruveze ndo aave ṋiṋikiziwa okukongorera omahongero woposyo. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Imbo mbaave vatere varwe okurikotamena ku Mukuru kaave mu karere momuano omusemba, owo va ri tjimuna ovapoṱu. Mena rokutja va nakaura Messias nouatjiri mbwaa hongo, owo kave karere noupanga ouwa kuna Mukuru nu ouvi wawo kau isirirwe. (Joh. 9:1, 14-16, 35-41) Jesus aa hongo ouatjiri nu wa raisa otjihorera otjiwa, kunao ovandu overisusuparise va yenena okumuna ongutukiro komahongero woposyo.​—Mar. 1:22; 2:23–3:5.

11. Omuano uṋe warwe outjavari Jesus ma eta onguturiro?

¹¹ Omuano outjavari, Jesus wa tjita kutja ovandu ve kuturwe kouvi. Mena rokutja Jesus wa yandja omuinyo we otjotjisuta tjonguturiro, Mukuru u yenena okuisira omauvi wa imba mbe nongamburiro motjisuta tjonguturiro nu mbe raisa ongamburiro movitjitwa vyawo. (Hebr. 10:12-18) Jesus wa tja: “Nu Omuna tje mu kutura, indino mamu rire ovakutuke, tjiri.” (Joh. 8:36) Onguturiro ndjo tjiri ombwa okukapita onguturiro Ovaisrael ndjaave munu mOmbura yOndjoroka. Otjotjihorera, omurumendu tja kuturwa mOmbura yOndjoroka aa yenene okukarira omukarere rukwao nu korusenina aa kaṱa, posi yokutja onguturiro ndja etwa i Jesus i yandja omuinyo wa aruhe.

12. Ovandu veṋe ovatenga mba muna ouwa mongutukiro ndja hungirwa i Jesus?

¹² Meyuva ra Pentekoste 33 O.Z., Jehova wa twirisa ovaapostele novandu varwe ovarumendu novakazendu ovaṱakame nombepo ondjapuke. Eye we ve isapo ovanatje ve kokutja moruyaveze ve kapendurwe okukahonapara puna Jesus meyuru. (Rom. 8:2, 15-17) Imba omba ri ovandu ovatenga okumuna ouwa wonguturiro Jesus ndja hungira mondjuwo yomawongarero wombongo moNasaret. Ovandu mbo va kuturirwe komahongero woposyo wovanane wozongamburiro zOvajuda novizerika mbi ha zikamene kEmbo ra Mukuru. Mukuru u ve vara otjovandu mba  kuturwa kouvi nonḓiro wina. Ongutukiro Jehova ndje tupa ya uta indu ovakongorere va Kristus tji va twirisiwa nu mai yanda komaandero wOzombura Eyovi zomananeno wa Jesus. Ovikeṋa oviwa mbi mavi tjitwa nai nga komaandero wozombura eyovi zomananeno wa Jesus?

13-14. Oouṋe varwe mbu mave yenene okumuna ouwa mongutukiro ndja hungirwa i Jesus, pendje nOvakriste ovatwirisiwa?

¹³ Ndino, ovandu ovengi ovaṱakame okuza moviwaṋa avihe ‘ozonḓu zarwe.’ (Joh. 10:16) Owo kave nokukahonapara puna Jesus meyuru. Nungwari, Ombeibela i tja ve nomaundjiro wokukahupa kombanda yehi nga aruhe. Hapo ove u nomaundjiro ngo?

¹⁴ Ove nai mo yenene okuyorokera ouwa ovatwirisiwa mbu ve muna. Mena rongamburiro yoye mombunguhiro ya Jesus, ove mo yenene okuningira Jehova kutja me ku isire komauvi woye. Kunao mo yenene okuyakurwa i Mukuru nu iho matji kupe ohange momuinyo. (Ef. 1:7; Omavan. 7:14, 15) Wina ripura nozondaya nḓu u muna mena rokutja wa kuturwa komahongero woposyo. Jesus wa tja: “Neṋe mamu tjiwa ouatjiri, nouatjiri mau mu kutura.” (Joh. 8:32) Tjiri oweṱe ovaṋingandu okukara nonguturiro ndjo.

15. Onguturiro iṋe ndji matu kamuna moruyaveze, nu mai tu yetere ozondaya zeṋe?

¹⁵ Ove mo yenene okuundja onguturiro osemba ndji mai ya. Moruveze ropopezu, Jesus ma yandeke ozongamburiro zoposyo nozohoromende  zovandu. Mukuru ma yama “otjimbumba otjinene tjovandu” mbe mu karera, nu okuzambo owo mave yorokere ozondaya moparadisa kombanda yehi. (Omavan. 7:9, 14) Ovandu ovengi mave pendurwa nu ave kuturwa koviṋa avihe ovivi mbya etwa i Adam.​—Oviung. 24:15.

16. Onguturiro iṋe ombwa ovandu ndji mave munu moruyaveze?

¹⁶ Jesus na imba mbu mave kahonapara puna ye mave vatere ovandu okukara nouveruke ouwa noupanga ouwa kuna Mukuru, moruveze rOzombura Eyovi zomananeno we. Oruveze ndo oviṋa avihe mavi yarurwa koupe tjimuna moruveze rOmbura yOndjoroka yOvaisrael. Iho matji hee kutja ovandu avehe mbe karera Jehova nouṱakame mave rire ohomonena nu kamaave tjiti ouvi rukwao.

17. Jesaja 65:21-23 ra hunganeka tjike ohunga novakarere va Mukuru? (Tara kotjiperendero tjokombanda yokambo nga.)

¹⁷ Jesaja 65:21-23 (Lesa.) ri hungira ohunga nokutja ehupo kombanda yehi ma ri kakara vi moruyaveze. Eṱe matu kara noviungura okuungura, Ombeibela i tja ovakarere va Mukuru mave kaungura oviungura mbi mave munu mouwa. Komaandero wOzombura Eyovi, eṱe matu kara nongamburiro kutja oviutwa “mavi kuturwa koukarere wokutja atjihe tji yanda, nokutja mavi kara norupa monguturiro onandjozikiro yovanatje va Ndjambi.”​—Rom. 8:21.

18. Ongwaye tji tu nongamburiro kutja matu ka kara noruyaveze oruwa?

¹⁸ Tjimuna Jehova tja twapere kutja Ovaisrael ve sokuungura nokusuva, momuano otjingewo ma katjita nao moruveze rOzombura Eyovi zomananeno wa Kristus. Mape kara noruveze rokurikotamena ku Mukuru. Omerikotameno wetu ku Mukuru yetu yetera ondjoroka ndino, nu mouye oupe matu kayenda komurungu okurikotamena ku Mukuru. Ovandu avehe ovaṱakame mave ka kara nondjoroka mOzombura Eyovi zomananeno wa Kristus, mena rokutja atuhe matu munu ouwa moviungura vyetu nokukarera Mukuru.