1. Otja kOvaheberi 12:1, ovikwaye mbi matu hepa kutja tu taare otjirarakaneno tjetu tjomuinyo?

 OMBEIBELA i sasaneka omuinyo wetu otjOvakriste ku notjikara tjomararakaneno. Ovatupuke mba toṋa otjikara tjomararakaneno mave kamuna ondjambi yomuinyo waaruhe. (2 Tim. 4:7, 8) Eṱe matu sokutjita ozongondjero otja pu matu yenene okukayenda komurungu okutupuka, mena rokutja eṱe tu ri popezu tjinene nomaandero wotjikara tjomararakaneno. Omuapostele Paulus ngwa kara nondoṋeno okumana otjirarakaneno tje tjomuinyo, wa tamuna oviṋa mbi mavi tu vatere okutaara otjikara tjomararakaneno hi. Eye we tu raera kutja ngatu twa “pehi omutwaro auhe . . . nu ngatu tupuke nokuhaurwa ihi otjikara tjomararakaneno nge ri komurungu wetu.”—Lesa Ovaheberi 12:1.

2. Hapo ku hee ya tjike ‘okutwa pehi omutwaro auhe’?

² Indu Paulus tja tjanga kutja matu “sokutwa pehi omutwaro auhe,” hapo aa hee kutja kape nomutwaro Omukriste mbu ma sokutjinda? Kako, nungwari aa hee kutja matu hepa okuisa omitwaro mbi he ri ohepero okutjinda. Omitwaro otja imbyo mavi tu yarura ombunda navi tjiti kutja tu ngundipare. Kutja tu tuurunge, matu sokuhakahana okutara kutja tu tjinda omitwaro otja imbyo natu hakahana okuvyesa. Momuano tjingewo, katu nokuvanga okuisa omitwaro mbi matu sokutjinda. Indu tji twa isa okutjinda omitwaro mbi, eṱe kamaatu kara motjikara tjomararakaneno. (2 Tim. 2:5) Omitwaro viṋe mbi matu sokutjinda?

3. (a) Otja kOvagalate 6:5, matu sokutjinda ye? (b) Matu katara ku ye morupa ndwi, nu omena raye?

 ³ Lesa Ovagalate 6:5. Paulus wa tamuna otjiṋa tji matu sokutjinda. Eye wa tjanga kutja “auhe u sokutjinda omutwaro we omuini.” Paulus imba aa hee otjiṋa Mukuru tje undjira ko ku auhe wetu, tji tji ri otjiṋa omundu warwe tje hi na ma yenene okututjitira. Morupa ndwi, matu katara kutja okutjinda ‘omutwaro wetu oveni’ ku kamburira mo tjike nokutja omomuano uṋe mu matu yenene okutjinda omutwaro mbwi. Nu wina matu katara komitwaro mbi he ri ovinahepero mbi mape ya atu tjindi, nokurihonga kutja omomuano uṋe mu matu yenene okuvitwa pehi. Okutjinda omutwaro wetu oveni nokuisa ko imbwi mbu he ri omunahepero maku tu vatere okutupuka otjikara tjomuinyo nondoṋeno.

4. Omena raye tje he ri ouzeu okuyenenisa omakwizikiro ngu twa tjita wokukarera Jehova nga aruhe? (Wina tara kotjiperendero.)

⁴ Omakwizikiro ngu twa tjita wokukarera Jehova nga aruhe. Indu tji twe riyandja ku Jehova, eṱe twa kwizika okurikotamena ku ye nokutjita ombango ye. Matu sokuyenenisa  omakwizikiro ngo. Okutjita avihe mbi twa kwizikira Jehova omerizirira omanene posi ya katjiṋa otjizeu tjinene okutjita. Iho omena rokutja Jehova we tu mema otja kombango ye. (Omavan. 4:11) Eye we tu ungura nonḓero yokumutjiwa nokurikotamena ku ye nu we tu mema otja kosaneno ye. Mena ranao, eṱe tu yenena okutumbuka popezu na ye nokusuvera okutjita ombango ye. (Eps. 40:8) Wina indu tji matu tjiti ombango ya Mukuru nokukongorera Omuna we, eṱe tu muna “orusuvo.”—Mat. 11:28-30.

5. Ovikwaye mbi mavi yenene okutuvatera okuyenenisa omakwizikiro wokukarera Jehova nga aruhe? (1 Johanes 5:3)

⁵ Ove mo yenene vi okutjinda omutwaro mbwo? Oviṋa vivari mavi yenene okutuvatera. Otjitenga, kayende komurungu okukurisa orusuvero rwoye ku Jehova. Ove mo yenene okutjita nao mokuripurira ko oukoto koviṋa avihe oviwa eye mbye ku tjitira noviṋa oviwa mbi me kekutjitira. Otja orusuvero rwoye tji maru kurire ko, mai rire oupupu kove okukara nonḓuviro ku ye. (Lesa 1 Johanes 5:3.) Otjitjavari, horera ku Jesus. Eye wa ri nondoṋeno mokutjita ombango ya Mukuru mena rokutja aa kumbu ku Jehova okumuvatera nu aa yandja ombango kotjisuta tje. (Hebr. 5:7; 12:2) Tjimuna Jesus, kumba ku Jehova okukupa omasa nu kayende komurungu okuripurira komaundjiro womuinyo waaruhe. Otja orusuvero rwoye ku Mukuru tji maru kurire ko na tji mo horere kOmuna we, ove mo yenene okuyenenisa omakwizikiro woye ayehe ku Jehova.

6. Ongwaye tji matu sokutjevera omaṱunḓu wetu? (Wina tara kotjiperendero.)

⁶ Omerizirira ngu tu na wo meṱunḓu. Motjirarakaneno tjetu tjomuinyo, eṱe matu sokusuvera Jehova na Jesus okukapita ovazamumwe vetu. (Mat. 10:37) Ihi katji nokuheya kutja matu sokunakaura omerizirira wetu meṱunḓu. Nungwari kutja tu tjate ku Mukuru na Jesus, eṱe matu sokuyenenisa omerizirira wetu weṱunḓu. (1 Tim. 5:4, 8) Indu tji twa tjiti nao, matu kara nondjoroka. Jehova u tjiwa kutja omaṱunḓu maye kara nondjoroka, indu omurumendu nomukazendu tji mave tjindasana norusuvero nondengero, na indu ovanene tji va suvera nokuhonga ovanatje vawo, nu wina ovanatje tji ve nonḓuviro kovanene vawo.—Ef. 5:33; 6:1, 4.

7. Omomuano uṋe mu mo yenenisa omerizirira woye meṱunḓu?

⁷ Ove mo yenene vi okutjinda omutwaro mbwo? Nandarire kutja oove omurumendu, omukazendu poo omuatje, ṱakamisa ounongo wOmbeibela. O riyameke ku imbi mbi mo nangarasi ovisemba, kombazu poo koviṋa mbi hungirwa momaturiro woye. (Omiano 24:3, 4) Ungurisa omambo wetu nga zikamena kOmbeibela. Oyo ye hungirira komuano mbu matu yenene okuṱakamisa omirari vyOmbeibela. Otjotjihorera, tara kotupa tu tu ri kehi yepu ndi “Help for the Family” tu tu nondjivisiro ohunga nomauzeu ovakupasane, ovanene, nomitanda ngu ve muna ndino. b Rimanena okuṱakamisa imbi Ombeibela mbi hungira nandarire kutja ouṋepo warwe meṱunḓu kau tjiti nao. Indu tji wa tjiti nao, eṱunḓu mari munu mo ouwa nu ove mo yorokere ozondaya za Jehova.—1 Petr. 3:1, 2.

8. Omikambo mbi tu toora mavi yenene okutuṱuna vi?

⁸ Omerizirira ngu tu na wo komikambo mbi tu toora. Jehova we tu pa otjiyandjewa tjokuritoororera oveni, neye u vanga kutja tu kare nondjoroka mena romikambo omiwa mbi twa toora. Posi ya eye ke tu tjaere indu tji matu toora omikambo omivi. (Gal. 6:7, 8) Ku nao, tu  kara nomerizirira komauzeu ngamwa ngu twa munu mena rotjiṋa otjivi tji twa tjiti poo tji twa hungire. Omeritjiviro wetu womomutima mape ya aye tu vere mena rotjiṋa tji twa tjita. Nungwari, okutjiwa kutja tu nomerizirira komikambo mbi tu toora maku tu hingi kutja tu hepure omauvi wetu, nu tu ṱune ozondataiziro zetu nokutjita kutja atu ha yarukire po rukwao. Okutjita nao maku yenene okutuvatera okukara motjirarakaneno tjomuinyo.

9. Ovikwaye mbi mo yenene okutjita indu tji wa toora omukambo omuvi? (Wina tara kotjiperendero.)

⁹ Ove mo yenene vi okutjinda omutwaro mbwo? Indu tji wa toora omukambo omuvi, ovikwaye mbi mo yenene okutjita? Tjiwa kutja ko nokuyenena okurundurura orukapitaveze. O ungurisa oruveze nomasa woye okuraisa kutja wa ri osemba poo okukondja okuyumba ondjo mu varwe mena rozondataiziro zoye. Nungwari yakura ozondataiziro zoye nu kondja okutjita otja pu mo yenene. Indu tji mo rimunu ondjo kouvi mbu wa tjita, kumba ku Jehova nomerisusuparisiro, yakura ondataiziro yoye, nu ningira ondjesiro ku ye. (Eps. 25:11; 51:3, 4) Ningira ondjesiro ku imba mbu wa hihamisa nu tje ri ohepero, paha ombatero kovanene vombongo. (Jak. 5:14, 15) Rihongera kozondataiziro zoye nu kondja okuhinokuyarukira po rukwao. Indu tji wa tjiti nao, mo yenene okukara nongamburiro kutja Jehova meku raisire otjari nu me ku pe ombatero ndji mo hepa.—Eps. 103:8-13.

10. Ongwaye okuundjira ko ovingi kweṱe oveni tji ku ri omutwaro omuzeu? (Ovagalate 6:4)

¹⁰ Okuundjira ko ovingi kweṱe oveni. I rira omutwaro omuzeu kweṱe indu tji matu risasaneke na varwe. (Lesa Ovagalate 6:4.) Indu tji matu tjiti nao aruhe, tu kara neruru nokurisasaneka ku na wo. (Gal. 5:26) Eṱe mape ya atu rihihamisa oveni indu tji matu kondjo okutjita oviṋa varwe mbi mave tjiti nandarire kutja eṱe katu yenene okuvitjita. Wina ripura notjiṋa hi, Ombeibela i tja: “Omaundjiro nge womba orure ye verisa omutima.” (Omiano 13:12) Ku nao tu wa momuinyo tjinene indu tji matu undju otjiṋa tji tu hi na maatu tji munu. Indu tji twa tjiti nao mape ya atu urwa tjinene na tu utu okuyaruka ombunda motjirarakaneno tjomuinyo.—Omiano 24:10.

11. Ovikwaye mbi mavi ku vatere okunakaura okuundjira ko ovingi kove omuini?

¹¹ Ove mo yenene vi okutwa pehi omutwaro mbwo? O undjire ko ovingi okukapita imbi Jehova mbye undjira ko kove. Eye ka undjire ko kutja u yandje oviṋa ove mbi u hi na vyo. (2 Kor. 8:12) Tjiwa kutja Jehova ka sasaneke oviṋa mbi u tjita ku na imbi varwe mbi ve tjita. (Mat. 25:20-23) Eye u nondangi koviungura mbi u ungura nomutima woye auhe, kouṱakame woye nonḓaro orure yoye aihe. Risusuparisa nu tjiwa kutja mape ya o ha yenene okuungura oviṋa mbi u vanga okutjita nai mena rotjiwondo tjozombura, ouveruke poo ozongaro zarwe mu u ri. Tjimuna Barsilai, ove mo yenene okutja kako, indu ouveruke poo otjiwondo tjozombura tji mavi tjiti kutja i rire ouzeu kove okuungura oviungura. (2 Sam. 19:34-36) Tjimuna Moses, yakura ombatero nu yandja omerizirira ku varwe indu tje ri ohepero. (Eks. 18:21, 22) Omerisusuparisiro otja ingo maye ku vatere kutja o ha tjiti oviṋa mbi mavi tjiti kutja i rire ouzeu kove okukara motjirarakaneno tjomuinyo.

12. Hapo omerizirira wetu, indu varwe tji va tjiti ondando ombi? Kahurura.

¹² Okurimuna ondjo mena rozondando ozombi varwe nḓu ve tjita. Eṱe kamaatu yenene okutjitira varwe ozondando nu aruhe kamaatu yenene okuvetjaera kovikongorere ko vyozondando ozombi nḓu va tjiti. Otjotjihorera, omuatje omuzandu poo omukazona mape ya aa isa okukarera Jehova. Ondando otja  indjo mai yeta oruhoze kovanene. Posi yokutja ovanene mbe ri pa ondjo mena rondando ombi omuatje wawo ndja tjiti ve tjinda omutwaro omuzeu. Imbwo kamutwaro Jehova mbwe undjira ko ku wo okutjinda.—Rom. 14:12.

13. Omunene ma yenene okutjinda vi ondando ombi yomuatje we?

¹³ Ove mo yenene vi okutwa pehi omutwaro mbwo? Tjiwa kutja Jehova wa yandja ouyara ku auhe wetu. Eye u yandjera omundu auhe okutjita ozondando ze omuini. Iho tji kamburire mo kutja matu mu karere poo indee. Jehova u tjiwa kutja kaove omunene ohomonena, eye u vanga kutja u tjite otja pu mo yenene. Ondando omuatje woye ndji ma tjiti omerizirira we nu kamerizirira woye. (Omiano 20:11) Ove ngunda mape ya o ripurire kozondataiziro nḓu wa tjita otjomunene. Indu tji pe ri nao, raera Jehova omuano mbu mo fula nu u ningire ondjesiro. Eye ma tjiwa kutja ove komoo yenene okurundurura oviṋa mbya tjitwa morukapitaveze. Momuano tjingewo, eye ka undjire ko kutja ove u tjaere omuatje woye kovikongorere ko vyoviṋa ovivi omuatje woye mbya tjita. Tjiwa kutja indu omuatje woye tja tjiti ozongondjero okukotoka ku Jehova, Eye u kara nonḓero yokumuyakura.—Luk. 15:18-20.

14. Ongwaye okurimuna ondjo tjinene tji ku ri omutwaro omuzeu mbu matu sokutwa pehi?

¹⁴ Okurimuna ondjo oruveze aruhe. Indu tji twa tjiti ouvi, onawa okurimuna ondjo. Posi ya Jehova ka vanga kutja tu rimune ondjo tjinene. Omutwaro mbu matu sokutwa pehi. Eṱe matu yenene vi okutjiwa kutja matu rimunu ondjo tjinene? Indu tji twe ri hepura ouvi wetu, natu ritanaura, natu tjiti otja pu matu yenene okuhinokuyarukira po ouvi mbo rukwao, eṱe matu yenene okukara nongamburiro kutja Jehova we tu isire. (Oviung. 3:19) Kombunda yokutjita oviṋa mbi, Jehova ke nokuvanga kutja tu kayende komurungu okurimuna ondjo. Eye ma tjiwa kutja okurimuna ondjo maku tu hihamisa. (Eps. 31:10) Eṱe mape ya atu yumbu ohama motjirarakaneno tjomuinyo indu tji twa kara nomuhihamwatima tjinene.—2 Kor. 2:7.

15. Ovikwaye mbi mavi yenene okukuvatera indu tji mo rimunu ondjo tjinene? (1 Johanes 3:19, 20) (Wina tara kotjiperendero.)

 ¹⁵ Ove mo yenene vi okutwa pehi omutwaro mbwo? Indu tji mo kayenda komurungu okurimuna ondjo yandja ombango ‘kondjesiro’ Mukuru ndje yandja. (Eps. 130:4) Indu eye tja isire imba mbe ritanaura tjiri, eye wa kwizika kutja: “Hi nokuuhara ame rizemburuka nozongatukiro zawo.” (Jer. 31:34) Ihi matji hee kutja Jehova kamaa roro okuripura ohunga nomauvi nge ku isira rukuru. Ku nao, o munu kutja omauzeu ngu muna nai omena rokutja eye kee ku isira omauvi woye. O pindike mena rokutja wa pandjara omerizirira tjiva woye mombongo. Jehova ka kayenda komurungu okuripurira kouvi woye nu ove ko sokutjita nao.—Lesa 1 Johanes 3:19, 20.

16. Otjovatupuke, ovikwaye mbi matu sokutjiwa?

¹⁶ Otja tji matu tupuka otjikara tjomuinyo, eṱe matu ‘sokutupuka kokutja tu toṋe ihi otjihuze!’ (1 Kor. 9:24) Eṱe matu yenene okutjita nao indu tji twa tjiwa ombangu pokati komutwaro mbu matu sokutjinda nomutwaro mbu matu sokutwa pehi. Morupa ndwi, twa hungirire kovihorera tjiva vyomitwaro mbi matu sokutjinda nomitwaro mbi matu sokutwa pehi. Posi ya ovihorera vyarwe atja vi tamunwa. Jesus wa tja: “Amu ha kara neraru namu ha ṱomanuwa omazeu, namu ha kara nozongendo zouye mbwi.” (Luk. 21:34) Etjangwa ndi na warwe maye yenene okutuvatera okumuna omarundurukiro ngu matu hepa okutjita otja tji matu tupuka otjikara tjetu tjomuinyo.

17. Omena raye tji matu sokukara nongamburiro kutja matu taara otjikara tjomuinyo?

¹⁷ Eṱe matu yenene okukara nongamburiro kutja matu taara otjikara tjomuinyo mena rokutja Jehova me tu pe omasa ngu matu hepa. (Jes. 40:29-31) Ku nao, katu sokuyumba ohama. Horera komuapostele Paulus ngwa tjita ozongondjero okuramangera ondjambi ndja twa perwe momurungu we. (Fil. 3:13, 14) Kape nomundu ngu ma yenene okukutupukira po otjikara tjomararakaneno hi, posi ya nombatero ya Jehova ove mo yenene okutoṋa. Jehova ma yenene okukuvatera okutjinda omutwaro woye nokutwa pehi imbwi mbu he ri omunahepero okutjinda. (Eps. 68:19) Nombatero ya Jehova, ove mo yenene okutupuka otjikara tjomararakaneno nonḓarorure nu o taara.