DIANA u nozombura zokombanda 80. Omurumendu we wa verere omutjise omupandjarise wourizemburuka nozondunge (Alzheimer) nu oure wozombura tjiva ngunda e hi ya ṱa, wa kara monganda ndji ṱiza ovakurundu mba vera. Eye wina wa zepaisa ovanatje ve vevari ovazandu nu wa ri nokangera yevere. Kombanda yaavihe mbi, Diana aruhe u kara nenyando pEtuwo romerikotameneno poo motjiungura tjokuzuvarisa, nu ihi otjiṋa ovakambure ovakwao tji ve muna.

John wa ri omutarere ngu varura ozombongo oure wozombura zokombanda 43. Eye wa suverere otjiungura tjokuvarura ozombongo ho nomutima we auhe! Posi yokutja, eye wa isa otjiungura tje ho okukatjevera omuzamumwe we ngwa vera, nu nai u vatera mombongo motjihuro me kara. Imba mbaave tjiwa John okuza korukuru tji va hakaene na ye pomaworonganeno worukondwa poo inga omanene, pe munika oukahu kutja eye ngunda uri omuano umwe mbo. Ondjoroka ye ngamba i yaka nu ombyu.

Hapo Diana na John pe ya vi ve kare nondjoroka? Hapo omundu ngu nozombameno momuinyo nomihihamo korutu ma kara vi nondjoroka? Nu omundu ngu ha karere Jehova momuano mbwa suverere tjinene ma kara vi nondjoroka ndjo? Ombeibela i tu honga ku tja: “Omusemba ma nyanda mu Muhona.” (Eps. 64:10) Eṱe matu yenene okuzuva nawa ounanḓengu wouatjiri mbwi indu tji matu yenene okuhaṋa kutja ovikwaye mbi yeta enyando ratjiri na mbi haeta.

Ove motjiwa oviṋa tjiva mbi tu etera enyando, nungwari peya ondjoroka ndjo ai ha karerere. Ripura novandu vevari mbe ri morusuvero mbu mave kupasana. Poo tji va hara ovanatje poo okupewa omerizirira motjiungura tja Jehova? Oviṋa otja imbyo vi eta enyando tjiri, orondu oviyandjewa okuza ku Jehova. Eye ongwa uta orukupo, ongwa tjita kutja pe kare orukwato, nu ongu yandja oviungura mombongo yOvakriste.—Gen. 2:18, 22; Eps. 127:3; 1 Tim. 3:1.

Nungwari, ondjoroka ndji tu muna i yenena okurira yoruveze orusupi. Otjiṋa otjihihamise otjohi tjokutja, omundu ngu mwa kupasana mape ya aha rire omuṱakame poo a ṱu. (Esek. 24:18; Hos. 3:1) Ovanatje tjiva kave kara nonḓuviro kavanene vawo na ku Mukuru, nu peya ave kondwa kombongo. Ovanatje va Samuel ovazandu kaave karere Jehova momuano omusemba, nu ovitjitwa  vya David vye mu etera ouzeu ounene meṱunḓu re omuini. (1 Sam. 8:1-3; 2 Sam. 12:11) Oviṋa otja imbyo vi eta omihihamo nozombameno ozonene. Nu tjiri kavi nondjoroka ndji vi tu etera.

Momuano tjingewo, ondjingonekero ovandu va Mukuru ndji ve nayo motjiungura tje mape ya ai ya komaandero, mena rouvere, omerizirira meṱunḓu, poo omarundurukiro motjira tja Jehova. Ovengi mba tuurungira mozondanaukiro nḓo ve tja tjiri ve hihamenwa i enyando ndi va ri na ro moviungura mbyo.

Matu yenene okumuna momuano umwe poo omukwao kutja ondjoroka ndji za moviṋa otja imbyo i yenena okurira yoruveze orusupi uriri. Nu hapo, pe nondjoroka ndji karerera nandarire kutja ozongaro mehupo retu maze runduruka okuyenda kouvi? Ii, i sokukara po, orondu Samuel, David na varwe va kara nenyando ngunda ave ri momauzeu.

Jesus aa tjiwa kutja enyando ratjiri otjikeṋa. Ngunda e ri meyuru, indu oviṋa avihe tji vya ri nawa, eye aruhe wa ri ‘nenyando’ komurungu wa Jehova. (Omiano 8:30) Tja ri kombanda yehi, eye povikando wa muna omatokero. Posi yokutja, Jesus wa ri nenyando mokutjita ombango ya Ihe. (Joh. 4:34) Nu hapo watjita vi tja ri momihihamo vye omisenina? Matu lese nai: “Mena renyando nda ri momurungu we, Eye wa zara omuti wondatumisire nokuhinokuṱohoni.” (Hebr. 12:2, NW) Kunao eṱe tu nepu esemba ndi matu yandjere ombango koviṋa vivari Jesus mbya hungira ohunga nenyando ratjiri.

Otjikando tjimwe, ovahongewa 70 va kotoka ku Jesus okuza kotjiungura tjokuzuvarisa. Owo va ri nenyando orondu va ungura otjiungura otjinene, nu nandarire va pitisa ozondemone movandu. Nu okuzambo Jesus wa tja kuwo: “Amu yoroka mena rokutja ozombepo ozohakohoke ze nonḓuviro ku eṋe, posi yokutja nyandeye mena rokutja omana weṋu ya tjangwa meyuru.” (Luk. 10:1-9, 17, 20) Otjiṋa otjinanḓengu okuyorokera ka tjo hi otjiungura tjapeke tji wa pewa okuungura uriri, nungwari okuyakurwa i Jehova. Eye ma ka zemburuka ovahongewa ve ovaṱakame, tji tjiri otjiṋa tji matji kaeta ondjoroka onene.

Otjikando tjarwe, Jesus aa hungire kotjimbumba tjovandu. Omukazendu umwe Omujuda wa tja ina ya Jesus, omuhonge wa peke, ma sokurira omukaendu omuṋingandu. Nu Jesus wa ṱuna oumune we mbo, a tja: “Ii, posi yokutja ovaṋingandu  komeho imba mbe zuva embo ra Ndjambi nave ṱakamisa ro!” (Luk. 11:27, 28) Omunene ngu novanatje vongaro ombwa u kara nenyando; nungwari, okukara noupanga puna Mukuru mena ronḓuviro otjiṋa tji tji eta enyando enene.

Mouatjiri, okumuna kutja Jehova we tu yakura, otjiṋa tji tji tu pa enyando ratjiri momuinyo. Nandarire kutja okumuna omauzeu katjiṋa otjiwa mu tjo otjini, otjo ka tji tu pandjarisa enyando retu. Munda mbo warwe, okukara nonḓarorure momauzeu outoṋi mbu yandja omberukiro komutima. (Rom. 5:3-5) Nu wina, Jehova u yandja ombepo ye ku imba mbe nongamburiro mu ye, nu enyando i tjimwe tjovihape vyombepo. (Gal. 5:22) Nu i ho tji tu vatera okuzuva nawa kutja ongwaye Epsalme 64:10 tji ri tja: “Omusemba ma nyanda mu Muhona.”

Ihi ma tji raisa kutja ongwaye Diana na John, mba tamunwa pomautiro, tji va yenena okukara nenyando nandarire indu tji mave kondjo nomauzeu mehupo rawo. Diana u tja: “Ami mba unda mu Jehova, tjimuna okanatje tji ke unda movanene va ko.” Hapo eye u muna vi kutja Mukuru u nohange na ye? “Mbi muna kutja Mukuru we ndji sera ondaya mokundjipa omasa wokukaenda komurungu okuzuvarisa aruhe nenyando.” John, ngu kaenda komurungu notjiungura tjokuzuvarisa indu otjiungura tje otjomutarere ngu varura ozombongo tji tja yanda, wa raisa kutja ovikwaye mbye mu vatera tjinene na tja: “Okuza kombura ndji 1998 indu tji mba toororwa okuhonga Oskole yOmbeibela yOvarumendu Ovakombe, mba tjita omakonḓononeno wandje omuini wOmbeibela kombanda ya indu tjee tjiti aruhe.” Indu tjaa hungirire mena re nomukazendu we, eye wa tja: “Ongaro yetu ohunga nokukarera Jehova oure wozombura mongaro ngamwa aihe mutu ri, ya tjita kutja i rire oupupu okutjita omarundurukiro. Eṱe twa tjita avihe nokuhina omuhihamwatima.”

Varwe ovengi wina va muna ouatjiri wEpsalme 64:10. Tara kotjihorera tjovakupasane vevari mbu va ri moBetel oure wozombura 30 moUnited States. Owo okuzambo va hindwa kotjiungura tjokuzuvarisa otjovakandjira vapeke. Owo va tja: “Omuhihamwatima otjiṋa tji tjiri movandu avehe indu tji wa pandjara otjiṋa tji wa suvera tjinene,” posi yokutja owo va weza kutja: “Ove ko moo kara pokurira aruhe.” Owo tjimanga va uta okukara norupa motjiungura tjokuzuvarisa pu nombongo. Ovakupasane mba wina va tja: “Eṱe twa kumba ohunga noviṋa kaaṋi mbyaatu vanga. Okumuna omuano ozongumbiro zetu maaze zuvirwa, kwe tu yanḓiparisa nu twa muna enyando. Tji twa uta okuvaza, varwe mombongo va rira ovakandjira, nu twa muna ovahongwa vevari vOmbeibela mbaave ungura nawa.”

Mouatjiri, kaupupu aruhe okukara nenyando, nu pe kara ovipwite aruhe. Nungwari, Jehova we tu pa omambo omayanḓiparise nge ri mEpsalme 64:10. Nandarire povikando tjiva tji twa u momuinyo, tu nongamburiro kutja imbe mbe ritjiwa kutja ‘ovasemba’ nu ovaṱakame nandarire kehi yomarundurukiro mehupo rawo owo mave “nyanda mu Muhona.” Nu wina, matu kara nomaundjiro womakwizikiro wa Jehova ‘weyuru epe nehi epe.’ Nu ovandu avehe mave rire ohomonena. Ovandu avehe va Mukuru mave ‘nyanda nu ave yoroka nga aruhe’ mu imbi eye mbi me ve ungurire nokuvepa.—Jes. 65:17, 18.

Ripura noviṋa mbi mavi kakara ko oruveze ndo: okuyorokera ouveruke watjiri nokupenduka eyuva arihe nomasa omawa. Kainatja kutja oruveze ndwa kapita twa hihamwa momuinyo pu pe ṱa pi, omihihamo mbyo kamaavi kakara ko rukwao. Eṱe twa kwizikirwa kutja “ovitjitwa vyoruveze ndwa kapita mavi zembwa nu kavi nakuzemburukwa ko rukwao.” Ombendukiro yovaṱi mai tu waneke ku novasuverwa vetu. Ovandu omangete omengi mave ka “himwa tjinene” tjimuna ovanene vokakazona ku kari nozombura 12 ku ka pendurwa i Jesus. (Mar. 5:42) Nu korusenina, ovandu avehe kombanda yehi mave rire ‘ovasemba’ mondondo yokombanda, nu owo mave “nyanda mu Muhona” nga aruhe.