1. Omena raye Abraham tja yenena okukara nomaundjiro wokutja ma munu omuatje omuzandu?

 JEHOVA wa kwizikira epanga re Abraham kutja oviwaṋa avihe vyokombanda yehi mavi serwa ondaya okupitira momuatje we omuzandu. (Gen. 15:5; 22:18) Abraham wa ri nongamburiro ndji ha teratera mu Mukuru, mena rokutja aa tjiwa kutja omakwizikiro ngo maye yenenisiwa. Abraham nomukazendu we ngunda kava ri nomuatje omuzandu, nandarire kutja eye wa ri nozombura 100 nu omukazendu we wa ri nozombura 90. (Gen. 21:​1-7) Posi ya Ombeibela ya tja: “Abraham wa kara nomaundjiro nongamburiro, notja rira ‘ihe yoviwaṋa ovingi,’ otja Omatjangwa punga amaye hee.” (Rom. 4:18) Ove mo tjiwa kutja imbi Abraham mbyaa undju vya yenenisiwa. Eye wa rira ihe yomuatje omuzandu wena, Isak. Omena raye Abraham tja ri nongamburiro kutja Jehova ma yenenisa omakwizikiro we?

2. Omena raye Abraham tja ri nongamburiro kutja omakwizikiro wa Jehova maye yenenisiwa?

² Mena rokutja Abraham aa tjiwa Jehova nawa, “eye, tjiri tjiri, iya tjiwa kutja Ndjambi ma sora okuyenenisa imbi mbya kwizikire.” (Rom. 4:21) Jehova wa ri nonyuṋe mu Abraham neye we mu vara otjomusemba mena rongamburiro ye. (Jak. 2:23) Otja tji pa raisiwa mOvaroma 4:​18, Abraham wa ri nongamburiro nomaundjiro. Ngatu katare ku imbi omuapostele Paulus mbya hungira ohunga nomaundjiro, otja tji pa tjangwa mOvaroma ekondwa 5.

3. Paulus wa kahurura ye ohunga nomaundjiro?

 ³ Paulus wa kahurura kutja omena raye ‘omaundjiro wetu tji ye ha yandja ohoṋi.’ (Rom. 5:5) Eye wina u yenena okutuvatera okuzuva kutja omaundjiro wetu maye yenene okukurira ko. Ripurira kotjihorera tjoye omuini otja tji matu katara komambo Paulus nga hungira mOvaroma 5:​1-5. Tji wa tjiti nao, mo yenene okumuna kutja omaundjiro woye woruyaveze yekurira ko. Imbi mbi matu kahungirira ko mavi yenene okutjita kutja omaundjiro woye woruyaveze yekurire ko kombanda yaindu tji ye ri nai. Ngatu katare komaundjiro omawa Paulus nga tja kaye nokutupa ohoṋi.

4. Ovikwaye mbya hungirwa mOvaroma 5:​1, 2?

⁴ Lesa Ovaroma 5:​1, 2. Paulus wa tjanga omambo ngo kombongo moRoma. Ovakambure mbo ve rihonga ohunga na Jehova na Jesus, ave raisa ongamburiro, nu okuzambo ave rire Ovakriste. Mukuru opa ‘zokuvevara otjovasemba mena rongamburiro,’ nu we ve twirisa nombepo ondjapuke. Tjiri owo va ri nomaundjiro omawa nu aave tjiwa kutja mave keyemuna.

5. Omaundjiro yeṋe ovatwirisiwa ngu ve nawo?

⁵ Paulus kombunda wa tjanga kOvakriste ovatwirisiwa moEfese ohunga nomaundjiro Mukuru nge ve pa. Omaundjiro ngo aaye kamburire mo okupewa ‘otjirumatua.’ (Ef. 1:​18, EEP) Nu wina Paulus wa raera Ovakolose kutja omaundjiro wawo maye kakara pi. Eye wa tja ‘omaundjiro nga pwikirwa eṋe meyuru.’ (Kol. 1:​4, 5) Ovakriste ovatwirisiwa ve nomaundjiro wokukapendurwa komuinyo waaruhe meyuru, ku mave kahonapara pu na Kristus.—1 Tes. 4:​13-17; Omavan. 20:6.

6. Omurumendu omukambure omutwirisiwa wa tja vi ohunga nomaundjiro we?

⁶ Ovakriste ovatwirisiwa ve vara omaundjiro ngo otjotjiṋa otjinanḓengu. Umwe wawo Mbuti Frederick Franz, wa raisa oumune we ohunga nomaundjiro nga. Eye wa tja: “Omaundjiro wetu maye yenenisiwa nu auhe wetu wa imba 144 000 matu kamuna imbi Mukuru mbye tu kwizikira. Ondjambi yetu ndjo ya  kapita oviṋa avihe mbi tu na vyo.” Tja za nokukarera Mukuru nouṱakame oure wozombura ozengi, mombura ndji 1991 Mbuti Franz wa tja: “Eṱe ngamba tu vara omaundjiro wetu otjotjiṋa otjinanḓengu. . . . Otja pu matu undju omaundjiro nga, opu tu kara nondangi tjinene. Eṱe tu nonḓero okuundja nandarire kutja matu undju ozombura ozengi. Ami mbi vara omaundjiro wetu nga otjotjiṋa otjinanḓengu tjinene.”

7-8. Omaundjiro yeṋe ovakarere va Jehova ovengi ngu ve nawo? (Ovaroma 8:​20, 21)

⁷ Ovengi mbe karera Jehova ndino ve nomaundjiro warwe. Owo omaundjiro Abraham nga ri nawo wokukakara nomuinyo waaruhe kombanda yehi kehi yOuhona wa Mukuru. (Hebr. 11:​8-10, 13) Paulus wa tjanga ohunga nomaundjiro omawa nga ku imba mbe nomaundjiro ngo. (Lesa Ovaroma 8:​20, 21.) Otjikeṋa tjoo undju tjinene indu tji we rihonga otjikando otjitenga ohunga nomakwizikiro wOmbeibela woruyaveze? Hapo ya ri kutja eyuva rimwe mo karira omundu ohomonena ngu u hi nouvi rukwao? Poo oo tjaterwa okuzuva kutja ovasuverwa voye mba ṱa mave kahupa rukwao moparadisa kombanda yehi? Ove u noviṋa ovingi okuundja mena romaundjiro Mukuru nge tu pa.

⁸ Nandarire kutja tu undja okukayorokera omuinyo waaruhe meyuru poo kombanda yehi, eṱe tu nomaundjiro omawa nge tjita kutja tu kare nondjoroka. Nu omaundjiro wetu wondjoroka maye yenene okukurira ko. Paulus wa kahurura kutja iho matji yenene okutjitwa vi. Ngatu tare ku imbi mbya tjanga ohunga nomaundjiro wetu. Omambo we maye tu vatere okukara nongamburiro onyingi kutja imbi mbi tu undja mavi yenenisiwa.

9-10. Ovikwaye Ovakriste mbi mave yenene okuundjira ko otja kotjihorera tja Paulus? (Ovaroma 5:3) (Wina tara koviperendero.)

⁹ Lesa Ovaroma 5:3. Paulus wa tja indu tji matu munu ondatumisire, omaundjiro wetu mape ya aye kurire ko. Iho mape ya atji tu himisa. Posi yokutja ovakongorere va Kristus avehe  mave sokuundjira ko ondatumisire. Ngatu tara kotjihorera tja Paulus. Eye wa hungira ku imba mba ri moTesalonika kutja: “Tji twa ri puna eṋe, twe mu raerera po kutja matu tatumisiwa; notja tjinga amamu tjiwa nawa opunga apa tjitwa nao.” (1 Tes. 3:4) Eye wa tjanga nai kovakambure mOkorinte: “Eṱe, vakwetu, matu vanga kutja mu tjiwe omauzeu eṱe ngu twa ri na wo . . . nga tji twe rihahiza nangarire ingwi okukara nomuinyo.”—2 Kor. 1:8; 11:​23-27.

¹⁰ Ovakriste ndino wina mave sokuundjira ko ondatumisire momuano umwe poo omukwao. (2 Tim. 3:12) Hapo ove u muna ondatumisire mena rokutja wa kambura mu Jesus nu o utu okumukongorera? Omapanga novazamumwe mape ya ve ku nyekerera. Owo mape ya ve ku tjinda navi poo mape ya omuhona woye poo ovandu mbu mu ungura pamwe ve ku pirukira mena rokutja u nouatjiri moviṋa avihe. (Hebr. 13:18) Hapo ove u muna omapirukiro okuza kohoromende mena rokutja u zuvarisa ku varwe ohunga nomaundjiro woye? Paulus wa tja matu sokukara nondjoroka, kainatja kutja matu munu ondatumisire iṋe. Omena raye?

11. Ongwaye tji matu sokurimanena okutuurunga omauzeu ngamwa ayehe?

¹¹ Eṱe matu yenene okukara nondjoroka kehi yondatumisire, mena rokutja matu tjiwa nawa kutja otjiṋa hi matji yenene okutuvatera okukara notjikaṋena otjinanḓengu. Ovaroma 5:3 i tja: “Omauzeu . . . ye ungura onḓaro orure.” Ovakriste avehe mave munu omarorero, ku nao eṱe atuhe matu sokukara nonḓaro orure kutja tu tuurunge omauzeu ayehe ngu matu munu. Indu tji twa kara nonḓaro orure nokukayenda komurungu okukarera Jehova otji matu kamuna omayenenisiro womaundjiro wetu. Eṱe katu nokuvanga okusana kozondwi nḓa wira mehi romawe otja komasasanekero wa Jesus. Ovandu mbe ri tjimuna ozondwi nḓo, rutenga ve yakura indi embo posi ya ve poka ku ro tji va munu ‘ombamisiro nomatatumisiro.’ (Mat. 13:​5, 6, 20, 21) Otjiperi kutja, omapirukiro nondatumisire kaviṋa oviwa, posi ya eṱe tu muna ouwa indu tji tu nonḓaro orure nokukayenda komurungu okukarera Jehova. Omomuano uṋe?

12. Tu muna ouwa waye indu tji matu tuurunga omarorero?

¹² Jakobus wa hungirira kouwa mbu tu muna tji twa tuurunga omauzeu. Eye wa tja: “Nonḓaro orure ndji ngai mu tjinde aruhe nokuhinokuisa, kokutja mu rire ovasore novehinatjipo nu mu yenene moviṋa avihe.” (Jak. 1:​2-4) Ku nao, Jakobus wa hungira ohunga nonḓaro orure aayo i notjiṋa tji i ungura. Oyo mai ku vatere kutja u kurise ovikaṋena tjimuna omuretima, ongamburiro nokuriyameka ku Mukuru tjinene. Posi ya pe nomuano warwe omunanḓengu mu tu muno ouwa indu tji tu nonḓaro orure.

13-14. Pe tjitwa tjike indu tji tu nonḓaro orure, nu iho tji ṱuna vi komaundjiro wetu? (Ovaroma 5:4)

¹³ Lesa Ovaroma 5:4. Paulus wa tja onḓaro orure i tjita kutja tu kare ‘nongamburiro yatjiri.’ Jehova wa suvera ovakarere ve ovaṱakame, ku nao onḓaro orure yoye i tjita kutja u yakurwe i Jehova. Iho katji hee kutja Jehova u nohange indu tji mo munu ouzeu poo omarorero. Posi ya u tjaterwa indu tji mo tuurunga omauzeu au nongamburiro yatjiri. Tjiri otjiṋa otjiwa okutjiwa kutja tji tu nonḓaro orure tu yorokisa Jehova.—Eps. 5:12.

¹⁴ Zemburuka kutja Abraham wa tuurunga omarorero nouṱakame nu Jehova wa ri nohange na ye. Jehova we mu isa po epanga re ne mu vara otja omusemba. (Gen. 15:6; Rom. 4:​13, 22) Iho matji yenene okutjitwa ku eṱe wina. Jehova ke tu yakura mena roviungura kaaṋi poo mena roviungura ovingi mbi tu mu ungurira. Jehova u nohange na eṱe indu tji matu raisa  onḓaro orure nandarire kehi yomauzeu. Atuhe matu yenene okuraisa onḓaro orure, kainatja kutja tu nozombura ngapi poo tu ri mongaro iṋe. Hapo ove u nomauzeu ngu u muna nai nu u tuurunga omauzeu ngwo nouṱakame? Ndoovazu pe ri nao, zemburuka kutja u yorokisa Jehova. Indu tji twa munu kutja Jehova u nohange na eṱe, tu tjiwa nawa kutja omaundjiro eye nga kwizika maye yenenisiwa.

15. Ovikwaye Paulus mbya hungira mOvaroma 5:​4, 5, nu mape ya atu ripura epuriro riṋe?

¹⁵ Jehova u kara nonyuṋe mweṱe indu tji matu rire ovaṱakame ku ye nokutuurunga omauzeu. Paulus wa kayenda komurungu na tja: “Nongamburiro yatjiri i ungura omaundjiro; nomaundjiro kaye yandja ohoṋi.” (Rom. 5:​4, 5) Otja kOvaroma 5:​2, Paulus wa hungira rukuru kutja Ovakriste mbe ri moRoma ve ‘rihivira omaundjiro wokutja ve norupa mondjozikiro yaNdjambi.’ Omundu umwe mape ya a pura kutja, ‘Ndoovazu Ovakriste mbo va ri nomaundjiro rukuru, omena raye Paulus tja kahungira ohunga nomaundjiro kombunda ya nao?’

16. Omomuano uṋe omaundjiro mu ye uta okukura momundu? (Wina tara koviperendero.)

¹⁶ Eṱe matu yenene okuzuva nawa kutja Paulus aa hee tjike indu tji matu zemburuka kutja omaundjiro otjiṋa tji tji kura. Okusasaneka: Ove mape ya mo zemburuka otjikando otjitenga indu tji wa zuva ohunga nomaundjiro omawa nge ri mEmbo ra Mukuru. Mape ya oo ripura kutja okukahupa nga aruhe moparadisa kombanda yehi otjiṋa otjiwa, posi ya koo munu kutja matji yenene okutjitwa tjiri. Nungwari ove tji wa uta okurihonga ovingi ohunga na Jehova nomakwizikiro we nge ri mOmbeibela, ove wa uta okumuna kutja omaundjiro ngo tjiri maye yenenisiwa.

17. Omomuano uṋe omaundjiro woye mu ye kayenda komurungu okukura kombunda yokupapitisiwa?

¹⁷ Nandarire kombunda yaindu tji wa za nokupapitisiwa, wa uta okutjiwa Jehova nawa nu omusuverere ko tjinene nu omaundjiro woye ya kayenda komurungu okukurira ko. (Hebr. 5: 13–6:1) Ove mape ya wa tuurunga oviṋa mbya tamunwa mOvaroma 5:​2-4. Mape ya ove wa muna omauzeu pekepeke, posi ya Jehova we ku vatera okutuurunga omauzeu ngo neye we ku raisira kutja u nonyuṋe move. Mena rokutja mo tjiwa kutja Jehova we ku suvera nu u nonyuṋe move, ove nai u nongamburiro yokutja eye me ku pe oviṋa avihe mbye ku kwizikira. Ongamburiro yoye yekurira ko. Nu u i vara kutja otjiṋa otjinanḓengu kove. Oyo tjinene i ṱuna kehupo roye, i rundurura omuano mu u tjinda eṱunḓu roye, i ṱuna komuano mbu u twa po ozondando na komuano mu u ungurisa oruveze rwoye.

18. Jehova u tu pa omakwizikiro yeṋe?

¹⁸ Omuapostele Paulus wa hungirira kepu enanḓengu ohunga nomaundjiro ngu u muna indu Mukuru tje nonyuṋe move. Eye wa kwizika kutja omaundjiro woye maye yenenisiwa. Ongwaye ove tji mo yenene okukambura momambo ngo? Paulus wa hungira omakwizikiro ngo kOvakriste, indu tja tja: “Nomaundjiro kaye yandja ohoṋi, Ndjambi tjinga a tirira orusuvero rwe momitima vyetu mOmbepo Ondjapuke Eye ndje tu pa.” (Rom. 5:5) Ove mo yenene okukara nongamburiro yokutja omaundjiro Jehova nge ku pa ngo maye yenenisiwa.

19. Ovikwaye mbi mo yenene okukambura mo tji kwe ya komaundjiro?

¹⁹ Ripurira komakwizikiro Jehova nga tjita ku Abraham, nomuano mari nonyuṋe mu ye na indu tje mu vara otjepanga re. Omaundjiro Abraham nga ri na wo ya yenenisiwa. Ombeibela i tja: “Abraham wa undjire nomuretima, nu komuhingo mbwi otja perwe imbi Ndjambi mbya kwizikire.” (Hebr. 6:15; 11:​9, 18; Rom. 4:​20-22) Omakwizikiro ngo tjiri ya yenenisiwa. Ove wina mo yenene okukara nongamburiro kutja tji wa rire omuṱakame, omaundjiro woye maye yenenisiwa. Ove tjiri u nomapu omengi okukara nondjoroka mena rokutja mo tjiwa nawa kutja omaundjiro woye maye yenenisiwa. (Rom. 12:12) Paulus wa tjanga kutja: “Ndjambi, mu mu za omaundjiro, nge mu urise nenyando nohange aihe mena rongamburiro yeṋu mu Ye, kokutja omaundjiro weṋu ye harere ko omasa ngu maye zu mOmbepo Ondjapuke.”—Rom. 15:13.