1. Matu yenene vi okukara pu na Jehova?

 EṰE twa suvera okukara pu novandu mbu twa suvera. Ovakupasane mbe ri morukupo oruwa ve tjaterwa okukara pamwe tjinene. Ovandu omitanda ve yorokera okukara pu nomapanga wawo wopopezu. Neṱe atuhe twa suvera okukara pu novakambure ovakwetu. Posi yokutja tjinenenene twa suvera okukara pu na Mukuru wetu. Eṱe matu yenene okutjita nao mokukumba ku Ye, mokulesa embo re, nokuripurira ko oukoto kondando ye na kovikaṋena vye oviwa. Oruveze ndu tu ungurisa okukara pu na Jehova tjiri orunanḓengu tjinene.—Eps. 139:17.

2. Ouzeu uṋe mbu tu muna?

² Nandarire kutja eṱe tu kara nondjoroka okukumba nokukonḓonona Ombeibela, kaaruhe tje rira oupupu okutjita nao. Eṱe tu noviṋa ovingi okutjita mehupo, mbi tjita kutja i rire ouzeu okutwa po oruveze okurikotamena ku Jehova. Oviungura vyetu, eṱunḓu retu, noviṋa vyarwe mbi matu sokuungura, mavi yenene okukambura oruveze rwetu, natu munu kutja tu noviungura ovingi nu katu noruveze okukumba, okukonḓonona embo re poo okuripurira ko oukoto.

3. Otjikeṋa tjarwe tji matji kambura oruveze rwetu?

³ Pe notjiṋa tjarwe tji matji yenene okukambura oruveze rwetu. Indu tji tu hi nokukengeza eṱe mape ya atu ungurisa oruveze oruingi moviṋa mbi he ri ovivi, posi yokutja mbi mavi kambura oruveze oruingi ndu matu sokuungurisa okutumbuka popezu na Jehova. Otjotjihorera, tara komiano tjiva vyokurikuturisa ouruvi. Eṱe atuhe tu muna ouwa okukara noruveze okurikuturisa ouruvi. Omuano wetu wokurikuturisa ouruvi mape ya au rire omuwa,  posi yokutja indu tji twa ungurisa oruveze oruingi kamaatu kara noruveze ndwa yenene okurikotamena ku Jehova. Eṱe matu hepa okutwa omerikuturisiro wouruvi poruveze rwawo.—Omiano 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. Matu katara ku ye nai?

⁴ Morupa ndwi matu katara kutja ongwaye tje ri ohepero okutoora omukambo omusembasemba mehupo retu. Eṱe wina matu katara komuano mu matu yenene okuungurisa oruveze rwetu ku na Jehova, nokutja matu yenene vi okumuna ouwa mokuungurisa oruveze rwetu nounongo.

5. Okuripurira kerakiza ndi ri mOvaefese 5:15-17 maku vatere vi omutanda okutoorora imbi mbi ri ovisemba mehupo?

⁵ Toorora imbi mbi ri ovisemba mehupo. Omitanda potuingi vi rikenda ohunga nomuano omusemba wokuhupa. Nungwari ozomiṱiri nouṋepo weṱunḓu rawo mbe he ri Ovahongonone va Jehova, mape ya ave ve tunduuza okuyenda komahongero wokombanda, kutja ve yenene okumuna oviungura oviwa nokumuna ovimariva ovingi. Omahongero ngo maye kambura oruveze rwawo oruingi. Posi yokutja ovanene vawo nomapanga wawo mombongo mape ya ave tunduuza omitanda okuungurira Jehova oure womuinyo wawo. Otjikeṋa tji matji vatere omutanda ngwa suvera Jehova okutoora omukambo omusemba? Eye ma yenene okumuna ouwa mokulesa embo rOvaefese 5:15-17 nokuripurira ko oukoto. (Lesa.) Kombunda yokulesa omazeva ngo omutanda mape ya e ripura omuini kutja, ‘Ovikeṋa “Muhona mbi ma vanga” kutja mbi tjite? Me yenene okutoora omukambo uṋe mbu mau Mu yorokisa? Omukambo uṋe mbu mau ndji vatere okuungurisa oruveze rwandje momuhingo omusemba?’ Zemburuka kutja tu ri “momayuva omavi,” nokutja ouye mbu honaparerwa po i Satan mbwi u ri pokuyanda. Ma rire ounongo okutjita oviṋa mbi mavi yorokisa Jehova mehupo retu.

6. Maria wa toorora okutjita tjike, nongwaye otjiṋa ho tji tja ri otjisemba?

⁶ Twa po oviṋa ovisemba poruveze orutenga. Kutja tu yenene okuungurisa oruveze rwetu momuano omusemba, eṱe mape ya atu hepa okutoorora pokati koviṋa vivari mbi he ri ovivi mu vyo ovini. Ehungi ndi mari tjiukwa nawa ohunga na Jesus indu tja karyangera Maria na Marta poyawo, mari ṋunisa epu ndo. Marta wa ri nondjoroka okuyakura Jesus otjomuyenda we, nu otje mu rongerisira eriro enene. Posi yokutja omuangu we Maria, wa haama pu na Jesus nu wa puratena ku imbi mbyaa hongo. Imbi Marta mbyaa ungura kavya ri ovivi, nungwari Jesus wa tja Maria “we ritoororere ihi otjinanḓengu tjinene.” (Luk. 10:38-42) Otja oruveze tjaaru kayenda, Maria mape ya wa zemba ovikurya mbi va rya potjikando ho, posi yokutja eṱe matu yenene okukara nongamburiro kutja eye kena pa zemba imbi mbye rihonga okuza ku Jesus. Otja Maria tjaa zeri okupuratena ku Jesus oruveze ndwo, eṱe wina otji tu zera okuungurisa oruveze rwetu okukarera Jehova. Matu yenene vi okuungurisa oruveze ndwo momuano omusemba?

7. Ongwaye okukumba, okukonḓonona Ombeibela nokuripurira ko oukoto tje ri oviṋa ovinanḓengu tjinene?

⁷ Tjiwa kutja ongumbiro, okukonḓonona Ombeibela nokuripurira ko oukoto, orupa rwomerikotameneno wetu. Indu tji matu kumbu, eṱe tu hungira ku na Tate wetu womeyuru ngwe tu suvera tjinene. (Eps. 5:7) Indu tji matu konḓonona Ombeibela, eṱe tu rihonga ‘ondjiviro yaNdjambi,’ eye ngu ri onongo pu avehe. (Omiano 2:1-5) Indu tji matu ripurire ko oukoto koviṋa mbi matu rihongo ohunga  na Jehova, tu ripura ohunga novikaṋena vye oviwa nu tu zemburuka oviṋa oviwa eye mbye vanga okutjitira eṱe novandu avehe. Imbwi omuano omusemba wokuungurisa oruveze rwetu. Nu hapo matu yenene vi okuungurisa oruveze oruṱiṱi ndu tu na rwo momuano omusemba?

8. Matu rihongo tjike komuano Jesus ma ungurisa oruveze rwe mokuti onguza?

⁸ Tji mape yenene paha oruveze pu pe hi norurokoho. Tara kotjihorera tja Jesus. Ngunda e hi ya uta okuzuvarisa, Jesus wa kara omayuva 40 mokuti onguza. (Luk. 4:1, 2) Poruveze ndwo pu pe ha ri norurokoho, Jesus aa yenene okukumba ku Jehova nokuripurira ko oukoto kondando yaIhe ndjaa sokuyenenisa. Okutjita nao mape ya kwa rongerisa Jesus komarorero nga kamuna kombunda. Otjihorera tja Jesus matji yenene okukuvatera vi? Tji u kara meṱunḓu rovandu ovengi mape ya a rire ouzeu okumuna oruveze pu pe hi norurokoho mondjuwo. Tji pe ri nao, mape ya o hepa okupaha oruveze oruwa pendje. Omukazendu omukambure wena Julie u tjita nao tji ma vanga okukumba ku Jehova. Eye nomurumendu we ve kara mondjuwo onḓiṱi moFrance, nu ouzeu okumuna oruveze okukara erike nokuhina okuisakewa ombango. Julie wa tja: “Ku nao, ami mbi yenda koruveze rwomerinaneno eyuva arihe. Ingo mbi yenena okukara erike nu tjiri mbi hungira ku na Jehova nokuhina okuisakewa ombango.”

9. Nandarire kutja eye wa ri noviungura ovingi, Jesus wa raisa vi kutja oupanga we ku na Jehova wa ri ounanḓengu?

⁹ Jesus wa ri noviungura ovingi mehupo re. Motjiungura tje tjokuzuvarisa kombanda yehi, eye aa kongorerwa i yovimbumba vyovandu mbaave hepa ombango ye. Otjikando tjimwe, “ovature avehe votjirongo va wongarera pomuvero wondjuwo” kutja ve mu mune. Nandarire kutja pa ri nao, Jesus aa tjiti kutja ma kare noruveze rwokukumba ku Jehova aruhe. Ngunda eyuva ari hi ya pita, Jesus wa ya “poṋa pa kakara erike” pa yenena okukakumba ku Ihe.—Mar. 1:32-35.

10-11. Otja ku Mateus 26:40, 41, Jesus wa yandja erakiza riṋe kovahongewa ve motjikunino tja Getsemane, nungwari pa tjitwa tjike?

¹⁰ Mongurova osenina komurungu wonḓiro ye, otja otjiungura tje tjokuzuvarisa tjaatji ya komaandero, Jesus wina wa paha oruveze pu pe hi norurokoho paa yenene okuripura oukoto nokukumba. Oruveze ndwo eye we ru muna motjikunino tja Getsemane. (Mat. 26:36) Otjikando ho, Jesus wa raera ovahongewa ve otjiṋa otjinanḓengu ohunga nongumbiro.

¹¹ Tara kutja pa tjitwa tjike. Owo tji va vaza motjikunino tja Getsemane tjandje kwa toko nu mape ya ya ri mokati kouṱuku. Jesus wa raera ovaapostele ve ‘okukara katumba,’ neye wa ya okukakumba. (Mat. 26:37-39) Posi ya, eye ngunda ama kumbu, owo va kamburwa i yozomboṱu nave rara. Indu tje ve vaza ava rara, Jesus  we riyarikaṋa ku wo rukwao na tja: “Kareye katumba nu mu kumbe.” (Lesa Mateus 26:40, 41.) Eye wa muna kutja owo va ri kehi yombameno onene nu va ri ava urwa. Jesus we ve ṱira ondjenda na yakura kutja, “onyama otjingundi.” Jesus wa ya ovikando vyarwe vivari okukakumba, neye tja kotoka wa vaza ovahongewa ve ava rara ngunda amave sokukumba.—Mat. 26:42-45.

12. Hapo mo sokutjita vi indu tje ri ouzeu okukumba mena rokutja u nozongendo poo mo rimunu okuurwa?

¹² Toorora oruveze orusemba. Oruveze rumwe katu yenene okukumba mena rokurimuna ombameno poo mena rokuurwa. Ove tji wa rora okukara mongaro ndjo, tjiwa kutja kaove erike. Mo yenene okutjita vi? Tjiva mbe kumba ku Jehova eyuva tji re ya komaandero, va muna kutja pe vatera okukumba rukuru ngunda ave hi ya urwa tjinene. Tjiva va muna kutja ve yandja ombango nawa indu tji mave kumbu ava haama poo tji va woro ozongoro. Hapo mo sokutjita vi indu tje ri ouzeu okukumba mena rokutja u nozongendo poo mo rimunu okuwa momuinyo? Raera Jehova ongaro mu u ri. Ove mo yenene okukara nongamburiro kutja Tate wetu wotjari ma zuu ongaro mu u ri.—Eps. 139:4.

13. Ouyendjezewa wetu poo ozongoze zetu mape ya aze tu isa ko vi ombango, indu tji matu kumbu nokukonḓonona Ombeibela poo indu tji tu ri pozombongarero zombongo?

¹³ O yandjere otjiṋa okuisa ko ombango yoye indu tji mo konḓonona Ombeibela. Ongumbiro kandji ri omuano auyerike mbu yenena okutuvatera okupamisa oupanga wetu ku na Jehova. Omakonḓononeno wEmbo ra Mukuru nokukara pozombongarero zombongo wina vi tu vatera okutumbuka popezu na Mukuru. Hapo pe notjiṋa tji mo yenene okutjita kutja u mune ouwa, indu tji mo konḓonona Ombeibela na tji u ri pozombongarero zombongo? Ripura omuini kutja ‘Hapo ovikwaye mbi ndji isa ko ombango indu tji mbi ri pozombongarero zombongo poo indu tji me kondjo okukonḓonona Ombeibela?’ Mape ya a rire indu tji wa tonenwa ongoze, tji wa hindirwa ozoimeila poo tji wa hindirwa ozombuze mokayendjezewa poo moviungurisiwa vyarwe. Ku ndino ovandu omatau ve ungurisa oviungurisiwa mbi. Ovakonḓonone tjiva ve tja okukara nokayendjezewa meṋe yoye, ke tjita kutja o ha yandja ombango nawa. Onongo youruvi nongaro yomeritjindiro wovandu ya tja: “Ove ko yandja ombango ku imbi mbi mo ungura, orondu ouripura woye u kara kwarwe.”  Komurungu womaworonganeno worukondwa na inga wotukondwa, eṱe potuingi tu raerwa kutja ngatu tjite kutja ozongoze zetu poo ouyendjezewa wetu au ha nana ombango ya varwe. Hapo eṱe mape ya atu tjiti otjiṋa otjingetjo indu tji tu ri atuyerike kutja ozongoze zetu poo ouyendjezewa wetu, au he tu isa ko ombango nokumorosa oruveze rwetu indu tji matu ungura omakonḓononeno wetu wOmbeibela?

14. Otja kOvafilipi 4:6, 7, Jehova me tu vatere vi okuyandja ombango?

¹⁴ Ningira Jehova kutja me ku vatere okuyandja ombango. Indu tji wa utu okuripura oviṋa vyarwe ngunda amo konḓonona Ombeibela poo ngunda au ri pozombongarero zombongo, ningira Jehova kutja me ku vatere. Indu tji mo rikende ma rire ouzeu okuyandja ombango kEmbo ra Mukuru, posi yokutja ounanḓengu tjinene okutjita nao. Kumba kutja ohange ya Ndjambi i ṱakamise omutima woye ‘nouripura woye.’—Lesa Ovafilipi 4:6, 7.

15. Ouwa uṋe mbu tu muna indu tji twa twa po oruveze okukara pu na Jehova?

¹⁵ Tji wa twa po oruveze rwokuhungira, okupuratena nokuripura ohunga na Jehova, maku ku vatere tjinene. Omomuano uṋe? Rutenga, maku ku vatere okutwa po ozondando ozombwa. Ombeibela mai tja: “Kara puna ozonongo nu mo rire onongo.” (Omiano 13:20) Ku nao, tji mo twa po oruveze okukara pu na Jehova ngu yandja ounongo, ove mo rire onongo. Ove mo utu okutjiwa imbi mbi mo sokutjita kutja u mu yorokise na imbi mbi u ha sokutjita kutja o he mu hihamisa.

16. Tji twa twa po oruveze okukara pu na Jehova ku tu vatera vi okurira ovahonge ovasemba?

¹⁶ Otjitjavari, ove mo rire omuhonge omusemba. Indu tji matu hongo omundu Ombeibela, ondando imwe onanḓengu oyokumuvatera okutumbuka popezu na Jehova. Otja pu matu kumbu aruhe ku Jehova nokumutjiwa nawa, orusuvero rwetu ku Ye opu ru kurira ko nu ku tu vatera kutja tu yenene okuvatera ovahongwa vetu okusuvera Jehova wina. Jesus wina wa tjita nao. Eye wa hungira ohunga na Ihe momuano worusuvero, mbwa vatera ovahongewa ve okusuvera Jehova wina.—Joh. 17:25, 26.

17. Omena raye ongumbiro nokukonḓonona Ombeibela, tji ku tu vatera okukurisa ongamburiro yetu?

¹⁷ Otjitjatatu, ongamburiro yoye mai kurire ko. Ripura kutja pe tjitwa tjike tji wa ningire Mukuru okukupa omuhunga, okukuhuhumiṋa, poo okukuvatera. Otjikando atjihe Jehova tja ziri ozongumbiro nḓo, ongamburiro yoye mu Ye i kurira ko. (1 Joh. 5:15) Otjikeṋa tjarwe tji matji yenene okukuvatera okukurisa ongamburiro yoye? Omakonḓononeno woye omuini wOmbeibela. Zemburuka kutja ‘ongamburiro i za momazuvarisiro omundu ngu ma zuu.’ (Rom. 10:17) Posi yokutja, tji matu vanga  okukara nongamburiro yomasa, okurihonga Ombeibela uriri kaku ya yenena. Otjikeṋa tjarwe tji matu hepa okutjita?

18. Kahurura kutja ongwaye tji matu hepa okuripurira ko oukoto ku imbi mbi matu rihongo?

¹⁸ Eṱe matu sokuripurira ko oukoto ku imbi mbi matu rihongo. Ngatu tare kutja omutjange wEpsalme 77 wa ri mongaro iṋe. Eye wa ri nombameno mena rokumuna kutja Jehova kena ohange rukwao na ye nOvaisrael ovakwao. Eye kaa yenene okusika omboṱu mena rokutja wa ri nongendo onene ohunga notjiṋa ho. (Ezeva 2-8) Eye wa tjita vi? Wa raera Jehova na tja: “Me ripura novitjitwa vyoye avihe, nu me rizemburuka nozondjito zoye azehe.” (Ezeva 12) Otjiperi kutja omutjange wEpsalme aa tjiwa oviṋa avihe Jehova mbya tjitira ovakarere ve morukapitaveze, posi yokutja ee ripura kutja “indu Ndjambi wa zemba okuṱotjari are? Omazenge we onga yaruka moruveze rwounyaṋutima we are?” (Ezeva 9) Omutjange wEpsalme we ripurira oukoto koviungura vya Jehova nokutja Mukuru wa raisa otjari morukapitaveze. (Ezeva 11) Nu hapo kwa kongorera tjike? Omutjange wEpsalme wa hara ongamburiro kutja Jehova kamaa roro okuisa otjiwaṋa tje. (Ezeva 15) Momuano otjingewo, ongamburiro yoye mai kurire ko indu tji mo ripurire ko oukoto ku imbi Jehova mbya tjita kovakarere ve na imbi mbye ku tjitira.

19. Tji twa twa po oruveze okukara pu na Jehova, maku tu vatere momuano uṋe warwe?

¹⁹ Otjitjaine, nu otjinanḓengu tjinene, orusuvero rwoye ku Jehova maru kuru. Orusuvero otja ndu ri otjikaṋena otjinanḓengu okukapita ovikaṋena imbyo vyarwe, maru ku hingi okukara nonḓuviro ku Jehova, okutjita ozongondjero kutja u mu yorokise, nokutjinda omauzeu ngamwa ayehe. (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Joh. 5:3) Kape notjiṋa otjihuze okukapita oupanga wopopezu noworusuvero ku na Jehova.—Eps. 63:1-8.

20. Ove wa tye okutjita vi nai kokutja u twe po oruveze rwokukara pu na Jehova?

²⁰ Tjiwa kutja ongumbiro, nomakonḓononeno wOmbeibela, nokuripurira ko oukoto ku imbi mbi mo rihongo, orupa rwomerikotameneno wetu ku Jehova. Otja Jesus, paha oruveze pu pe hi norurokoho kokutja u yenene okutwa po oruveze rwokukara pu na Jehova. Isa po oviṋa mbi mape ya avi ku isa ko ombango. Ningira Jehova kutja me ku vatere okuyandja ombango indu tji u norupa movitjitwa mbi mavi kurisa oupanga woye ku na Jehova. Indu tji wa ungurisa oruveze rwoye momuano omusemba nai, Jehova me ku pe ondjambi yokuhupa nga aruhe mouye wa Mukuru oupe.—Mar. 4:24.