Hapo ove oo tjiwa?
Omomuano uṋe ozohima nḓa munikwa moBabilon otjikuru nomuano ozohima nḓa mu za ungurwa mu ze raisa kutja Ombeibela i nouatjiri?
OVAKONḒONONE woviṋa ovikuru va muna ozohima nḓa kukutisiwa moBabilon otjikuru nḓa ungurisiwa okutunga otjihuro. Otja komukonḓonone woviṋa ovikuru Robert Koldewey, ozohima otja inḓo aaze ungurwa momazuko womuriro “pendje yotjihuro, ku kwa ri omunoko omuwa nu ku kwa ri omiti omingi okuungurisa otjozonguṋe.”
Ovakonḓonone woviṋa ovikuru wina va muna oviraisiro vyokutja ovanane vohoromende ya Babilon aave ungurisa omazuko ngo okutjitira po oviṋa ovivi. Paul-Alain Beaulieu, ngu tjiwa ekuruhungi neraka rAsirie otjikuru, nu ngu honga koskole yomerihongero wokombanda moToronto, wa tja: “Omatjangero wOvababilon ye raisa kutja ombara ai raere kutja imba mbe ha karere nonḓuviro ku ye, poo mbe ha raisire ondengero koviṋa oviyapuke ve sokuyumbwa mezuko romuriro kutja ve pye.” Otjotjihorera, omatjangero yemwe okuza koruveze rwOmbara Nebukadnesar ye tja: “Ve nyoneye, ve nyoseye, ve zikeye, . . . mezuko romuriro . . . tjiteye kutja omuku wawo u yende kombanda, ve zepeye mokuveyumba momuriro.”
Imbi mavi zemburukisa ovalese vOmbeibela ohunga noviṋa mbya tjangwa mu Daniel ekondwa 3. Imbo matu lese kutja Ombara Nebukadnesar wa ungurisire otjiserekarera otjinene tjomundu tjongoldo morutjandja rwa Dura, morukondo rwotjihuro Babilon. Indu ovarumendu vetatu omitanda Ovaheberi vena Sadrak, na Mesak, na Abednego tji va panḓa okuwa onḓurumika kotjiserekarera, Nebukadnesar wa pindikire tjinene na rakiza kutja ezuko ri rundisiwe “potuhambombari komurungu waindu aruhe,” nu wa tjita kutja ovarumendu vetatu ‘ve yumbwe mezuko romuriro.’ Omuengeli omunamasa, we ve yama konḓiro.—Dan. 3:1-6, 19-28.
Ozohima nḓa munikwa moBabilon wina ze raisa kutja Ombeibela i nouatjiri. Ozengi zozohima nḓa ze nomambo ku zo nge tanga ombara. Yemwe yomatjangero ngo ye tja: “Nebukadnesar, Ombara ya Babilon . . . Ondjuwo youhona, ami Ombara Onamasa, ndji mba tunga . . . Ozondekurona zandje ngaze honaparere mu yo nga aruhe.” Omambo nga ye ri tjimuna nga tjangwa mu Daniel 4:30, Nebukadnesar me ritanga kutja: “Tara, Babilon tjiri otjinene nai! Ami mbe tji tunga kutja tji rire otjihuro tjandje ohongora okuraisa ouvara nomasa wandje nongeṋangeṋeno youhona wandje.”