Twende kovidio oini

Twende komurya

Orupa Rwomakonḓononeno 26

Vatera varwe mbe ri kehi yozongendo

Vatera varwe mbe ri kehi yozongendo

“Amuhe kareye nomutima umwe nokuṱirasana ondjenda; suverasaneye otja omundu nomuṱena mongamburiro; nyaṋukirasaneye nu auhe e riwise kehi yomukwao.”​—1 PETR. 3:8.

EIMBURIRO 107 Jehova we tu raisira orusuvero

OMAPU KU MATU KATARA *

1. Omomuano uṋe mu matu yenene okuhorera ku Tate wetu worusuvero, Jehova?

JEHOVA wetu suvera tjinene. (Joh. 3:16) Eṱe matu vanga okuhorera ku Tate wetu worusuvero. Okutja twa sokukondja okuṱirasana ‘ondjenda; nokusuverasana otja omundu nomuṱena mongamburiro; nokuyaṋukirasana,’ tjinenenene “kovakambure ovakwetu.” (1 Petr. 3:8; Gal. 6:10) Indu ovakambure ovakwetu tji ve ri momauzeu eṱe matu sokukara nonḓero yokuvanga okuvevatera.

2. Matu ka hungirira ko tjike morupa ndwi?

2 Avehe mbu mave vanga okurira orupa rweṱunḓu rwa Jehova mave munu omauzeu. (Mar. 10:29, 30) Otja omaandero wouye mbwi tji ye ri popezu, eṱe matu hepa okutjinda omauzeu omengi. Eṱe matu yenene vi okuvaterasana? Ngatu tare kutja matu rihongere ko tjike kovihorera vya Lot, Job, na Naomi mbi ri mOmbeibela. Wina matu ka hungirira komauzeu tjiva ovakambure ovakwetu ngu ve muna ndino, nokukatara kutja omomiano viṋe mu matu yenene okuvevatera okutjinda omauzeu wawo.

KARA NOMURETIMA

3. Otja ku 2 Petrus 2:7, 8, omuhunga uṋe omuvi Lot mbwa toora, nu kwa kongorera ko tjike?

3 Lot wa toora omuhunga mbu ha ri omusemba indu tja tya okutura pu novandu va Sodom ovarunde tjinene nu mba suverere oruvakiro. (Lesa 2 Petrus 2:7, 8.) Orukondwa ndo rwa tumbire tjinene, posi yokutja Lot wa muna omauzeu omengi mena rokutjindira ngo. (Gen. 13:8-13; 14:12) Pemunika tjimuna omukazendu wa Lot wa suverere otjihuro ho nomasa poo ovandu tjiva mba turire mo, tji tja tjita kutja a ha kara nonḓuviro ku Jehova. Eye wa pandjara omuinyo we indu tji kwa roka omuriro nozosurungu okuza keyuru. Nu ripura uriri novanatje va Lot ovakazona 2. Owo va varekerwe kovarumendu mba ṱa mu Sodom. Lot wa pandjara onganda ye, ouini we, nu tjinenenene omukazendu we, tji tja ri otjiṋa otjihihamise moviṋa avihe. (Gen. 19:12-14, 17, 26) Hapo moruveze rwouzeu ndwi, Jehova wa isa okukara nomuretima na Lot? Kako.

Mena rondjenda Jehova wa hinda ovaengeli okuyama Lot neṱunḓu re (Lesa oparagrafa 4)

4. Jehova wa raisa vi omuretima ku Lot? (Tara kotjiperendero tjokombanda yokambo nga.)

4 Nandarire kutja Lot wa toorora okukara mu Sodom, Jehova we mu raisira otjari mokuhinda omuengeli we okuyama eṱunḓu re na ye omuini. Pendje nokukara nonḓuviro kerakiza rovaengeli okupita tjimanga mu Sodom, Lot wa kara ‘pokuivaiva.’ Ovaengeli ve mu kambura pokuoko, kutja eye neṱunḓu re ve pite mehi ndo. (Gen. 19:15, 16) Nu okuzambo ovaengeli ve mu raera kutja ma taurire korukondwa rozondundu. Pendje nokukara nonḓuviro ke rakiza ra Jehova, Lot wa ningira okuyenda kokahuro kopopezu. (Gen. 19:17-20) Jehova wa puratena nomuretima ku Lot nu e mu yandjere okuyenda kokahuro ngo. Lot kombunda wa uta okutira okukara ngo nu wa tjindira korukondwa rozondundu, oruveze orutenga Jehova ndwe mu raera kutja ma tjindire ko. (Gen. 19:30) Jehova tjiri wa raisa omuretima wapeke! Omomuano uṋe mu matu yenene okuhorera ku Jehova?

5-6. Omomuano uṋe mu matu ṱakamisa eronga ndi ri 1 Ovatesalonika 5:14 otja tji matu horere ku Mukuru?

5 Tjimuna Lot, omukambure omukwetu mape ya a toora omukambo omuvi nu e ri etere omauzeu. Iho tji tja tjitwa, ove mo tjiti vi? Eṱe mape ya atu vanga okumuraera kutja eye wa kondo imbi mbya kuna, tji mape ya a tji rire ouatjiri. (Gal. 6:7) Posi yokutja matu yenene okukara noumune warwe. Ma rire nawa indu tji twe mu vatere tjimuna Jehova tja vatera Lot. Omomuano uṋe?

6 Jehova kena pa hinda ovaengeli okukarakiza Lot uriri nungwari wina we ve hinda okukemuvatera okutaura otjiwonga tji tja wira Sodom. Momuano otjingewo, eṱe matu yenene okurakiza omukambure omukwetu indu tji twa munu kutja ma tjiti otjiṋa tji matji mu hitisa moumba. Nungwari eṱe wina matu yenene okumuvatera. Nandarire kutja eye ma toora orure okukongorera omirari vyOmbeibela mbi ma munu, eṱe twa sokukara nomuretima na ye. Kara tjimuna ovaengeli 2 mbo. Pendje nokuyumba ohama nokukara kokure nomukambure omukwetu, eṱe twa sokupaha omiano pekepeke okumuvatera. (1 Joh. 3:18) Eṱe matu yenene okumukambura peke nu atu hungire kuna ye momuano omuwa nokumuvatera kutja ma kongorere omaronga omawa ngu ma pewa.​—Lesa 1 Ovatesalonika 5:14.

7. Matu horere vi komuano Jehova maa vara Lot?

7 Jehova kena pa yandja ombango kozondataiziro za Lot. Kunao eye kombunda wa hinga omuapostele Petrus okutjanga kutja Lot omurumendu omusemba. Tjiri ku tu yetera ondjoroka okutjiwa kutja Jehova katara kozondataiziro zetu! (Eps. 130:3) Matu horere vi komuano Jehova maa vara Lot? Indu tji twa yandja ombango kovikaṋena oviwa vyovakambure ovakwetu, tji tjita kutja tu kare nomuretima na wo. Ihi matji tjiti kutja i rire oupupu ku wo okuyakura ombatero ndji matu ve pe.

RAISA OTJARI

8. Otjari tji tu hingi okutjita tjike?

8 Job ke ri tjimuna Lot, ngwa muna omauzeu mena rondando ombi ndja tjita. Nungwari, Job wa muna omauzeu omengi tjinene tjimuna okuvera, okupandjara ouini we, nonḓengu ye motjiwaṋa. Kombanda yanao, eye nomukazendu we va zepaisa ovanatje vawo. Omapanga wa Job 3 wina ye mu kuminina. Ongwaye omapanga wa Job 3 tji ve hina ve mu raisira ondjenda? Owo kave na pu va kondja okuzuva nawa ouzeu wa Job. Mena ranao, owo va hakahana okupangura Job. Eṱe matu yenene vi okuritjevera kutja atu ha tjiti ondataiziro otja indjo? Tjiwa kutja Jehova ongu tjiwa ouatjiri auhe ohunga nongaro yomundu ngo. Puratena nawa komundu ngu ri momauzeu. O puratene uriri, nungwari ri twa mozongaku ze. Indu tji wa tjiti nao otji mo yenene okuraisa otjari komukambure omukweṋu.

9. Otjari tji tu hinga okunakaura tjike, nu omena ra ye?

9 Otjari matji tu hingi kutja atu ha yamba ovandu varwe ohunga nomauzeu ngu mave munu. Omundu ngu yamba u yeta ohaṋi mombongo. (Omiano 20:19; Rom. 14:19) Eye ka raisa ouwa, nungwari u hungira nokuhinokuripura nu omambo we ngo maye yenene okuhihamisa omundu ngu ri momihihamo. (Omiano 12:18; Ef. 4:31, 32) Tjiri ma rire nawa tji twa tara kovikaṋena oviwa vyomundu ngo nokuripura kutja matu yenene vi okumuvatera okutjinda omauzeu we ngo!

Puratena nomuretima indu omukambure omukweṋu tji ma hungire nokuhinokuripura, nu yandja omahuhumiṋino moruveze ndu ri rwo (Lesa oparagrafa 10-11) *

10. Matu rihongere ko tjike komambo nge ri mu Job 6:2, 3?

10 Lesa Job 6:2, 3Job povikando tjiva wa hungira ‘omambo omandandi.’ Posi yokutja, kombunda wa ka muna kutja oviṋa tjiva mbya hungira kaviwa. (Job 42:6) Tjimuna Job, omundu ngu ri momauzeu mape ya a hungire omambo nokuhinokuripura, nu kombunda a kamuna kutja uri navi. Matu sokuzira momuano uṋe? Pendje nokumupangura, eṱe matu sokuraisa otjari. Zemburuka kutja ka ya ri ondando ya Jehova kutja ovandu ve mune omauzeu nozongendo ngu tu muna ndino. Kunao katjikumise indu omukarere wa Jehova omuṱakame tji ma hungire omambo nokuhinokuripura indu tje ri kehi yozongendo. Nandarire kutja ma hungire oviṋa mbi he ri ouatjiri ohunga na Jehova poo eṱe oveni, eṱe katu sokupindika tjimanga poo okumupangura mena roviṋa mbya hungire.​—Omiano 19:11.

11. Ovanene vombongo mave yenene vi okuhorera ku Elihu indu tji mave yandja eronga?

11 Povikando tjiva, omundu ngu ri mouzeu wina u hepa okurongwa poo okuviurwa. (Gal. 6:1) Ovanene vombongo mave yenene vi okutjinda ongaro otja indjo? Owo ve sokuhorera ku Elihu, ngwa puratena ku Job nondjenda. (Job 33:6, 7) Elihu wa yandja eronga re indu tja zuva nawa oumune wa Job. Ovanene vombongo mbe kongorera otjihorera tja Elihu ve puratena nawa nu ve kondja okuzuva ongaro omundu ngo me ri. Nu okuzambo tji mave yandja eronga, owo mape ya ave ṱunu komutima womundu ngo.

HUNGIRA NOMUTIMA OMUTARAZU

12. Naomi wa ṱunwa vi i yonḓiro yomurumendu we novanatje ve 2 ovazandu?

12 Naomi wa ri omukazendu omuṱakame ngwa suverere Jehova. Kombunda yonḓiro yomurumendu we novanatje ve ovazandu 2, eye wa vangere okurundurura ena re ririre “Mara,” ndi ri heya “Omunandjenda.” (Rut 1:3, 5, 20, 21) Omukwe wa Naomi Rut wa kara puna ye kehi yomauzeu we nga. Rut kavaterere Naomi noviṋa mbya hepa uriri, posi yokutja aa hungire nomutima omutarazu. Rut wa raisa orusuvero nombatero ku Naomi mokuhungira omambo omaṱiṱi ngu maye zu komutima tjiri.​—Rut 1:16, 17.

13. Ongwaye ovakupasana tji ve hepa ombatero yetu indu umwe tja zepaisa omusuverwa we?

13 Omukambure omukwetu tja zepaisa omundu ngu va kupasana, eye u hepa ombatero yetu. Ovakupasane ve ri tjimuna omiti 2 mbya hapa pamwe. Otja ozombura tji maze kayenda, omize vyomiti vi hapa mumwe tjinene. Omuze womuti umwe tji wa homonwa nu au koka, omuti imbo warwe u ṱunwa tjinene i yotjiṋa hi. Momuano otjingewo, indu omundu tja zepaisa omundu ngu va kupasana, eye mape ya au momuinyo tjinene oure woruveze orure. Paula * ngwa zepaisa omurumendu we monḓiro ya tjimanga, wa tja: “Ehupo randje ra runduruka tjinene, nu hi mba ri nomuhunga. Mba pandjarisa epanga randje roposengo. Ee hungire ku nomurumendu wandje ohunga notjiṋa ngamwa atjihe. Eye aa yoroka puna ami nokundjivatera motuveze otuzeu. Nu aruhe aa puratene komauzeu wandje. Ami tjiri ee rimunu tjimuna orumbembera rwandje rwa kondikaṋa.”

Matu yenene vi okuhuhumiṋa imba mba pandjara omundu ngu va kupasana? (Lesa oparagrafa 14-15) *

14-15. Omomauno uṋe mu matu yenene okuhuhumiṋa omundu ngwa zepaisa omukwao ngu va kupasana?

14 Matu yenene vi okuhuhumiṋa omundu ngwa zepaisa omukwao ngu va kupasana? Otjiṋa otjitenga tji matu sokutjita okuhungira ku nomundu ngo, nandarire kutja kaupupu okutjita nao poo matu ṱohoṋi. Paula, ngwa tamunwa rukuru, wa tja: “Me tjiwa nawa kutja onḓiro i tjita kutja omundu ngu ma vanga okuhumiṋa ma ṱohoṋi. Owo ve rikenda kutja mave hungire omambo nge he ri wo komundu ngo. Posi yokutja i rira ko navi indu tji u hina okuhungira otjiṋa oparukaze.” Omundu ngu ri moruhoze ka undjiro ko kweṱe okuhungira omambo wounongo. Paula wa tja: “Mba ri nondangi indu omapanga wandje tji ye ndji raera kutja, ‘Tjiri mbi nomuhihawatima kutja wa zepaisa.’”

15 William, ngwa zepaisa omukazendu we ozombura nḓaa kapita, wa tja: “Indu ovandu tji mave zemburuka oviṋa oviwa ohunga nomukazendu wandje, tji ndji pa ongamburiro kutja eye wa suvererwe nu wa tengerwe. Otjiṋa hi tje ndji vatera tjinene. Omambo wawo ngo ye ndji huhumiṋa nomasa, mena rokutja mba suverere omukazendu wandje tjinene nu twa kara pamwe.” Omukazendu omuhepundu wena Bianca wa tja: “Ami mbi muna omahuhumiṋino indu varwe tji mave kumbu puna ami nokulesa ezeva rimwe poo yevari. Nu wina tji mave hungire ohunga nomurumendu wandje poo tji mave puratene kwami indu tji me hungire ohunga na ye, otjiṋa hi tjiri tji ndji vatera.”

16. (a) Ovikwaye mbi matu yenene okutjita komundu ngwa zepaisa omusuverwa we? (b) Otja ku Jakobus 1:27, omerizirira wa ye ngu tu na wo?

16 Tjimuna Rut tja kakatera komukazendu omuhepundu Naomi, eṱe matu sokukayenda komurungu okuvatera imba mba zepaisa ovasuverwa vawo. Paula, ngwa tamunwa rukuru, wa tja: “Indu omurumendu wandje tja za nokuṱa ovandu va hakahana okundjivatera nokundjipa omahuhumiṋino. Kombunda yoruveze, owo va kayenda komurungu nehupo rawo. Nungwari ehupo randje ra runduruka tjinene. Tjiri i rira ombatero onene indu ovandu tji mave kayenda komurungu okuhuhumiṋa omundu ngu ri moruhoze nandarire kutja pa kapita omieze poo ozombura.” Otjingaperi kutja ovandu va panguka. Ovandu tjiva ve hakahana okuiririra ongaro mu ve ri tjimanga. Nungwari varwe ve zemburuka omuṱi wawo indu tji mave tjiti otjiṋa tjaave tjiti pamwe. Ovandu ve tjinda oruhoze momiano pekepeke. Ngatu zemburuke kutja Jehova u tupa ondjingonekero nomerizirira wokuvatera imba mba zepaisa omukwao ngu va kupasana.​—Lesa Jakobus 1:27.

17. Ongwaye imba mba isiwa tji ve hepa ombatero yetu?

17 Ovakupasane tjiva ve tjinda ombameno onyingi momuinyo nomapindi indu omusuverwa wawo tje vesa. Joyce, omurumendu we ngwe mwesira pomukazendu warwe, wa tja: “Tjiri mba hihamwa momuinyo tjinene indu omurumendu wandje tje ndjesa, omuhihamo mbo wa kapita omuhihamo mbwe tje muna andaku wa ṱa. Andaku eye wa ṱa moumba poo komutjise worive, katja i rira otjiṋa tja toorora omuini okutjita. Posi yokutja, omurumendu wandje wa toorora okundjesa. Nu otjiṋa hi tja tjita kutja mbi ri mune okuhinonḓengu.”

18. Ovikwaye mbi matu yenene okutjita okuvatera imba mbe hi novasuverwa vawo rukwao?

18 Indu tji matu raisa ouwa kovakambure ovakwetu mba isiwa kovakwao mbu va kupasana, tu ve pa ongamburiro kutja tjiri twe ve suvera. Nai tji ve ri ave yerike, owo ve hepa omapanga omawa. (Omiano 17:17) Ove mo yenene vi okuveraisira kutja oove epanga rawo? Ove mape ya oveṋanga keriro. Nu mo yenene okuveningira kutja mu yende pamwe motjiungura tjokuzuvarisa poo komanyando. Momuano warwe ove mo yenene okuveningira okukara po pomerikotameno woye weṱunḓu. Tji wa tjiti nao, mo yorokisa Jehova mena rokutja eye “u ri popezu na imba mbe noruhoze” nu “u yama ovahepundu.”​—Eps. 34:18; 68:5.

19. Otja ku 1 Petrus 3:8, ovikwaye mbi matu sokutjita?

19 Moruveze rwa tjimanga, indu Ouhona wa Mukuru tji mau honapara kombanda yehi, omauzeu aehe “maye zembwa.” Tjiri tu undja oruveze ‘ovitjitwa vyoruveze ndwa kapita tji mavi zembwa nu tji vi hi nokuzemburukwa ko rukwao.’ (Jes. 65:16, 17) Ngunda eyuva ndo ari hiyeya, ngatu vaterasane nu omambo novitjitwa vyetu ngavi raise kutja twa suvera ovakambure ovakwetu.​—Lesa 1 Petrus 3:8.

EIMBURIRO 111 Oviṋa mbi tu pa enyando

^ par. 5 Lot, Job, na Naomi va karera Jehova nouṱakame, posi yokutja aave sokutuurunga ozongaro ozonḓeu. Morupa ndwi matu katara kutja matu rihongere ko tjike kovihorera vyawo. Oro wina maru kahungira kutja ongwaye tje ri ounahepero okukara nomuretima notjari nokuyanḓiparisa ovakambure ovakwetu mbe ri momauzeu.

^ par. 13 Omana tjiva morupa ndwi ya rundururwa.

^ par. 57 OMAKAHURURIRO WOVIPERENDERO: Omukambure wa pindike tjinene nga tji ma hungire ‘omambo omandandi’ ngunda omunene wombongo ama puratene nomuretima. Kombunda omukambure tja wisa omazenge pehi, omunene wombongo me mu rongo momuano omuwa.

^ par. 59 OMAKAHURURIRO WOVIPERENDERO: Ovakupasane va tjiti oruveze okukara pu nomukambure omurumendu ngwa zepaisa omukazendu we. Owo mave tara koviperendero vyomukazendu we ngwa ṱa.