Twende kovidio oini

Twende komurya

Hapo ove ootjiwa?

Hapo ove ootjiwa?

Indu Jesus tja ri kombanda yehi, otjitjamurongo aatji sutwa vi?

OURE wozombura ozengi Ovaisrael aave yandja otjimariva okuvatera omerikotameneno wouatjiri. Posi yokutja, indu Jesus tja ri kombanda yehi Ovajuda aave sokusuta otjimariva otjingi tjaatji tjiti kutja ehupo rawo ri rire ezeu.

Ovajuda avehe imba ovanene aave sokusuta ovimariva vivari ovisilveri, okuvatera omerikotameneno pondanda yomaturiro na pondjuwo ondjapuke ya Muhona. Meserewondo etenga, otjimariva ho aatji ungurisiwa kozombunguhiro, nokutjevera ondjuwo ondjapuke ya Muhona ndja tungirwe i Herodes. Ovajuda tjiva va pura Petrus kutja Jesus aa sutu otjitjamurongo poo indee, nu Jesus wa tja katjiṋa otjivi okuyandja otjitjamurongo. Kunao, eye wa hinda Petrus okukayeta otjimariva otjisilveri okusuta na tjo otjisuta ho.—Mat. 17:24-27.

Moruveze ndwo, ovakarere va Mukuru aave sokuyandja otjitjamurongo okuza movikunwa poo motjimariva tjaave munu okuza moviṋa mbi va randisa. (Lev. 27:30-32; Num. 18:26-28) Ovanane vozongamburiro aave ṋiṋikiza ovandu okusuta otjitjamurongo kotjihape atjihe, nu nandarire komiti mbi “omint, oaneis nokoljander.” Jesus kaa pirura omasutiro wotjitjamurongo, posi yokutja wa tja ozonongo zomatwako nOvafarisei aave raisa otjavivi momuano maave sutisa ovandu otjitjamurongo.—Mat. 23:23.

Oruveze ndwo, Ovajuda wina aave sokusuta otjitjamurongo otjingi kouhonapare wOvaroma. Otjotjihorera, imba mba ri nehi aave sokusuta otjitjamurongo notjimariva poo nomauini wawo. Nu pe hakwa kutja omasutiro ngo ya ri pokati kozoperesende 20 nga 25. Wina pa ri otjitjamurongo tjaatji sutwa i yOmujuda auhe. Otjitjamurongo hi, Ovafarisei otji va pura ku Jesus. Eye we ve raisira kutja otjitjamurongo tji sokusutwa vi, indu tja tja: “Yandjeye ovyombara kombara, nu imbi ovya Ndjambi mu yandje ku Ndjambi.”—Mat. 22:15-22.

Wina pa ri otjitjamurongo tjaatji sokusutwa kovirandwa avihe mbyaavi hiti nokupita mehi. Otjitjamurongo ho aatji sokusutirwa pomakuturiro wozoskepi, pozondopa, pomahakaeneno wozondjira poo pozondjira tji maze hiti movihuro na potuveze twomarandero.

Omasutiro wotjitjamurongo kovandu mba ri kehi youhonapare wa Roma ya ri omazeu tjinene. Ombara Tiberius tjaai honapara indu Jesus tja ri kombanda yehi, omutjange umwe womakuruhungi wa Roma wena Tacitus, wa tja: “OSyria na Judea, vye riyarikaṋa okusuta otjitjamurongo otjiṱiṱi mena rokutja kaavi yenene okusuta otjimariva tjaatji undjirwa ko.”

Omuano otjimariva hi maatji wongwa wa ri omuzeu tjinene. Ousemba wokuwonga otjitjamurongo aau randisiwa komundu ngwa yandja ovimariva ovingi. Ovandu mba randa ousemba wokuwonga otjitjamurongo kovimariva ovingi, aave rikutu kuna varwe okuwonga otjimariva hi kutja ve munine po ovihupe. Nu Sakeus wa ri umwe wovandu mbo. (Luk. 19:1, 2) Nu ovandu va ri noumune ouvi ohunga na imba mbaave wongo otjimariva hi mokati kawo.